Lista znaczków

Zabytkowa kopalnia Guido w Zabrzu istnieje od 1855 roku. Jej nazwa pochodzi od magnata przemysłowego i doradcy króla Prus, księcia Guido Henkla von Donnersmarcka. Kopalnia to unikat, a zachowane wyrobisko nie ma odpowiednika w innych ośrodkach muzealnych na świecie. Skansen tworzą korytarze na poziomach 170 i 320 metrów oraz zespół zabudowy powierzchniowej wraz z wyposażeniem technicznym. Na poziomie 170 prezentowane są metody wydobycia węgla i praca górnika z przełomu XIX i XX wieku oraz historia górnictwa na obszarze Śląska. Poziom ten charakteryzuje interaktywna formuła zwiedzania, uzupełniona efektami światła i dźwięku. Poziom 320 z kolei utrzymany jest w stanie zbliżonym do pierwotnego i można tu poczuć klimat prawdziwej kopalni, dotknąć węgla, usłyszeć i zobaczyć działający sprzęt. Na poziomie tym mieści się najgłębiej położona trasa turystyczna w kopalni węgla kamiennego w Europie oraz najgłębiej położony pocztowy punkt nadawczy.

Jest to podziemna trasa turystyczna umożliwiająca zwiedzanie podziemi dawnej kopalni rud srebra, znajdujących się w dolomitach i wapieniach. Została ona udostępniona do zwiedzania w 1976 roku. Na powierzchni znajduje się także Muzeum Górnictwa i Skansen Maszyn Parowych. Od 2004 roku kopalnia stanowi pomnik historii. W celu udostępnienia podziemi do zwiedzania, na głębokości 40 metrów powstał szlak turystyczny o długości 1700 metrów w kształcie trójkąta, łączący trzy szyby: "Anioł", "Żmija" i "Szczęść Boże". Ze szlakiem sąsiadują trzy komory o wielkości od 500 do 2000 m2. Blisko 300 metrowy fragment trasy trzeba pokonać łodzią. Przed zejściem pod ziemię zwiedzający mogą obejrzeć wystawę minerałów oraz narzędzi używanych w górnictwie. Znakomitym uzupełnieniem poznawczym na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Ślaskiego, a jednocześnie uzupełnieniem kolekcji Znaczków Turystycznych, będzie odwiedzenie pobliskiej Sztolni Czarnego Pstrąga - Nr Znaczka - 603.

Znajduje się pośrodku Parku Repeckiego w Tarnowskich Górach, gdzie wśród niezliczonej ilości różnych, także egzotycznych gatunków drzew, kryją się duże atrakcje: są to dwa szyby sztolniowe – szyb „Ewa” i szyb „Sylwester”. Wspaniałym przykładem dzieła górniczego jest niewątpliwie 600 metrowy fragment starej sztolni pomiędzy szybami „Ewa” i „Sylwester”. Zwiedzanie sztolni „Czarnego Pstrąga” odbywa się za pomocą łodzi. Przewodnik przeprawia turystów od jednego szybu do drugiego szybu, pchając łodzie i snując opowieści górnicze. Płynąc obserwuje się ociosy skał, na których są widoczne pionowe, nieco skośne rowki czyli ślady otworów strzałowych. Szerokość chodnika sztolniowego waha się od 1.20 do 2.50 metra, wysokości 2,20 do 4,00 m, a głębokość od 0.70 do 1.00 m wody. Przy dużym szczęściu może dostrzec pstrąga, który wydaje się być czarny, stąd też przyjęła się nazwa zwiedzanego chodnika sztolniowego. Wewnątrz sztolni panuje temperatura ok. 10 stopni C. 

Położona jest na północnym stoku Żmijowca w Masywie Śnieżnika. Do zwiedzania udostępniona została sztolnia nr 18 znajdująca się przy drodze łączącej Kletno z Sienną. Początki starej kopalni w Kletnie sięgają średniowiecza, kiedy to prowadzono w tym miejscu wydobycie żelaza, srebra i miedzi. Kopalnia obejmowała 20 sztolni, a długość wszystkich wyrobisk górniczych wynosiła ponad 37 km. Łącznie w okresie eksploatacji złoża wydobyto w niej blisko 20 ton uranu. Obecnie na terenie kopalni, w udostępnionej sztolni zobaczyć można około 200 metrów wyrobiska z wystąpieniami miejscowych minerałów takich jak fluoryt, ametyst, kwarc. Pod względem promieniowania radioaktywnego teren kopalni jest całkowicie bezpieczny.

Neogotycki budynek obecnej Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia” został wybudowany w latach 1902-1908 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927). Jest to obiekt o rozczłonowanym rzucie- prostokątnym z dużym ryzalitem w elewacji wschodniej i współczesną przybudówką w południowo-wschodnim narożniku. Całość kryta oddzielnymi dwuspadowymi dachami. Bryła budynku jest 1-kondygnacyjna, Ponad nią wznosi się 2-kondygnacyjna wieża z neogotyckim zwieńczeniem. Elewację zdobią stylizowane neogotyckie detale architektoniczne. Okna duże zamknięte łukiem pełnym, wielodziałowe, z promienistym ułożeniem szczeblin w części łuku. We wnętrzu zachowane oryginalne maszyny i urządzenia byłej elektrowni: generator "Wanda" z 1903r., kompresor, przetwornice, pulpit sterowniczy z zegarami, suwnicę. Od 2010 roku obiekt znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Po rewitalizacji został dostosowany dla osób niepełnosprawnych. Obecnie w jego nietuzinkowych wnętrzach realizowana jest bogata oferta kulturalna.

Położona jest na prawym zboczu doliny Kleśnicy. Jaskinie odkryto przez przypadek w roku 1966 podczas eksploatacji kopalni marmuru. Po licznych pracach badawczych, geologicznych, górniczych i budowlanych jaskinie udostępniono zwiedzającym w roku 1983. Wcześniej bo w roku 1977 jaskinia wraz z przyległym terenem została ustanowiona rezerwatem przyrody. We wnętrzu jaskini znaleziono liczne szczątki zwierząt plejstoceńskich, w tym szczątki niedźwiedzia jaskiniowego, stąd nazwa jaskini. Długość korytarzy w jaskini sięga 3 kilometrów i są one położone na trzech poziomach. Udostępniona trasa turystyczna liczy ok 360 metrów długości, przy czym można na niej zobaczyć około 500 metrów jaskini.

Pierwsze muzeum miejskie w Mysłowicach powstało w dwudziestoleciu międzywojennym. Po II wojnie światowej idea reaktywacji muzeum powróciła za sprawą społeczników z Towarzystwa Miłośników Mysłowic. W 1983 r. utworzono Dział Historii Miasta w Muzeum Pożarnictwa. 1 stycznia 2006 r. powstało Muzeum Miasta Mysłowice. Placówka gromadzi eksponaty dotyczące historii, kultury i sztuki miasta i regionu. Najcenniejszym eksponatem jest zegar strefowy, wyprodukowany ok. 1876 r. w fabryce Gustava Beckera w Świebodzicach (daw. Freiburg in Schlesien). Pierwszym właścicielem zegara był Siegfried Weiss, który prowadził zakład zegarmistrzowski przy ul. Grunwaldzkiej 2 (daw. Plesserstrasse). W latach 20. XX w. odkupił go Konrad Garczarzyk. W 1945 r. zegar, przejęły władze miejskie i przekazały pod opiekę Wacławowi Budzińskiemu. W 1962 r. zegar trafił do Planetarium Śląskiego w Chorzowie, a od 2008 r. znajduje się na ekspozycji w muzeum.

W 1894 r. powstała Stacja Rejestracyjna w Mysłowicach. Działała na rzecz towarzystw okrętowych. Prowadził ją Max Weichmann, spedytor i agent emigracyjny. Zadaniem stacji było przejmowanie emigrantów z Austrii, Galicji i Węgier – udających się do Ameryki – ich rejestracja, przeprowadzanie badań lekarskich, wydanie stosownych dokumentów. Następnie, transport pociągami do portów w Hamburgu, Bremie, Antwerpii, Rotterdamie. Początkowo stacja mieściła się w zabudowaniach kolejowych. W 1900 r. przeniesiono siedzibę stacji do kamienicy przy obecnej ul. Powstańców 23. W 1908 r. połączono ją przewiązką z dworcem kolejowym. Łącznik – wykonany w stylu modernistycznym – przykryto mansardowym dachem, z neobarokowym hełmem. Tą drogą przeprowadzano emigrantów. Wybuch I wojny światowej zakończył działalność stacji. W latach 1894-1914 poprzez Mysłowice wyjechało z Europy około 1,5 mln osób.

Jedna z najbardziej charakterystycznych budowli sakralnych w Mysłowicach. Jej historia sięga XVIII w., a jej lokalizacja była zmieniana aż trzykrotnie. Pierwotnie była to mała, murowana kaplica ufundowana w 1745 roku przez Jarlików pochodzących z Niwki, w podziękowaniu za zwolnienie ich przodka z odrabiania pańszczyzny. Bezpośrednią przyczyną powstania kaplicy był wydany zakaz przez króla Fryderyka II urządzania pielgrzymek i procesji do zagranicznych miejscowości. Takową granicę należało przekroczyć by udać się do kaplicy św. Jana Nepomucena stojącej niegdyś na moście do Modrzejowa. Postanowiono więc wybudować nieopodal nową kaplicę, ale już po stronie Mysłowic. Rozwój miasta, a co za tym idzie budowa nowego, masywniejszego mostu nad Przemszą, na którego wylocie stała kaplica Jarlików doprowadził do rozbiórki kaplicy w 1927 roku i jej odtworzenia w kształcie i wyglądzie znanym nam do dnia dzisiejszego. Powstała w 1928 roku, a 3 maja 1929 roku uroczyście została poświęcona przez ks. prałata Bromboszcza. Koleje losu kaplicy powtórzyły się pod koniec XX w. kiedy to przystąpiono do prac kończących budowę nowego mostu nad Czarną Przemszą o zdecydowanie większej nośności. I tym razem na drodze stanęła kaplica. Po raz drugi postanowiono kaplice rozebrać i postawić w nowym miejscu jej replikę. Poświęcona w 2000 roku, stoi po dziś dzień przy ulicy Grunwaldzkiej, nieopodal Placu Wolności.

Centralne Muzeum Pożarnictwa funkcjonuje od ponad 40 lat. Jest największym muzeum pożarniczym w Polsce i jednym z większych w Europie. W zbiorach muzeum znajduje się ponad 4200 eksponatów takich jak: sikawki konne, samochody, motopompy, sztandary, mundury, fotografie, dyplomy, odznaczenia i medale. Najcenniejszym eksponatem w zbiorach CMP jest sikawka konna z 1717 r.  Została wykonana w Henrykowie na Dolnym Śląsku, zbudowana została z drewna dębowego. Odlew pompy i prądownicy wykonał Sebastian Goetz. Wodę pompowano za pomocą jednego ramienia, które było podnoszone za pomocą dwóch dźwigni. Jest to jedyna tak bogato zdobiona sikawka w zbiorach muzeum. Na korpusie sikawki umieszczone zostały dwa herby. Herb opactwa henrykowskiego oraz herb opactwa w Zirc na Węgrzech. Oba zakony łączyła unia personalna. Na przedniej części sikawki pod zbiornikiem na wodę umieszczone zostały dwie rzeźby przedstawiające żurawie podczas polowania. Ptaki  trzymają w szponach kamień, symbol czuwania w czasie polowania, kiedy żuraw zasypiał kamień wypadał mu z pazurów i uderzał o wodę budząc go do dalszego czuwania. Jest to też metafora czuwania cystersów, którzy zgodnie z regułą rozpoczynali dzień  pracą i modlitwą o godzinie 2 w nocy i kończyli o 20:00 wieczorem. Sikawka ta jest eksponatem klasy zerowej.

Krzyż Pomnik Górników Kopalni Wujek stanął w miejscu gdzie w trakcie stanu wojennego 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji Kopalni Wujek czołg dokonał wyłomu, przez który na teren kopalni weszli zomowcy. Pomnik składa się z ponad trzydziestometrowego krzyża, miejsca zgromadzeń, kolumnady, ceglanego muru z pamiątkowymi tablicami oraz z „kratownicy” składającej się z dziewięciu zespolonych ze sobą krzyży, symbolizujących śmierć dziewięciu górników, którzy zginęli zastrzeleni przez pluton specjalny ZOMO. Podczas uroczystości w każdym z krzyży pali się gazowy znicz. Został zaprojektowany przez Alinę Borowczak-Grzybowską i  Andrzeja Grzybowskiego. Pomnik został odsłonięty 15 grudnia 1991 r. przez prezydenta Lecha Wałęsę i poświęcony przez arcybiskupa Józefa Kowalczyka, nuncjusza Stolicy Apostolskiej.

Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek działa w ramach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. Po muzeum oprowadzają górnicy, którzy brali udział w historycznym strajku na Kopalni Wujek w grudniu 1981 r.: Antoni Gierlotka, Krzysztof Pluszczyk, Stanisław Płatek. Jeden z najważniejszych elementów ekspozycji, to specjalnie wykonana makieta o wymiarach 420 cm na 230 cm, przedstawiająca w skali 1:100 teren objęty działaniem milicji i wojska w grudniu 1981 roku. Ponadto w można tutaj zobaczyć górniczy hełm jednego z zastrzelonych górników - Janka Stawisińskiego, łuski i pocisk, znalezione w miejscu, gdzie strzelano 16 grudnia 1981r.; pojemniki po gazie łzawiącym. Na miejscu prezentowane są również filmy dokumentalne o pacyfikacji Kopalni Wujek i stanie wojennym.

Bazylika Najświętszej Maryi Panny i św. Bartłomieja w Piekarach Śląskich jest największym w regionie sanktuarium maryjnym. Pielgrzymi przybywają do słynącego z cudów obrazu. Zbudowana w latach 1842-1848 na miejscu starego XIV-wiecznego (1303 r.) drewnianego kościółka pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła. Drewniany kościółek okazał się zbyt ciasny i mały dla wszystkich przybywających pielgrzymów. Z tego powodu w 1826 roku proboszcz ks. Jan Alojzy Ficek postanowił wybudować nową, większą, murowaną świątynię. W jej budowę zaangażowali się także mieszkańcy. Konsekracji nowego neoromańskiego kościoła dokonał biskup wrocławski Melchior von Diepenbrock 22 sierpnia 1849 roku. Wokół świątyni znajdują się cztery kaplice oraz Rajski Plac z piątą kaplicą św. Rafała, w której znajduje się ołtarz z pierwotnego kościoła św. Bartłomieja. Wzdłuż muru kościelnego, na kamiennych cokołach, umieszczono wykute w kamieniu figury 12 Apostołów.

Kalwarię zbudowano w drugiej połowie XIX stulecia. W 1854 roku ks. Jan Alojzy Ficek przedstawił pomysł jej utworzenia. Dopiero jego następca, ks. Bernard Purkop przystąpił do realizacji projektu. Duży wkład prac przy Kalwarii mieli także sami mieszkańcy miasta. Na wzgórzu Cerekwica, na którym znajduje się Kalwaria, jest 14 kaplic Drogi Krzyżowej (zaprojektowanych przez Edwarda Schneidera, zbudowanych w różnych stylach architektonicznych), 15 kaplic różańcowych (każde pięć kolejnych kaplic symbolizujących tajemnice radosne, bolesne i chwalebne, zbudowano w innym stylu) i 11 innych. Jest również Ogród Oliwny, Góra Oliwna, Dwór Annasza i Dom Piłata. Na szczycie wzgórza znajduje się neogotycki kościół Zmartwychwstania Pańskiego, którego wieża jest doskonale widoczna z daleka. Powstał w latach 1893-1896 według projektu architekta Juliusza Kapackiego. Kalwaria w Piekarach Śląskich jest jednym z najpopularniejszych miejsc pielgrzymkowych na Górnym Śląsku i w Polsce.

Kopiec Wyzwolenia jest jednym z symboli Piekar Śląskich, usypano go dla upamiętnienia 250 rocznicy przemarszu wojsk króla Jana III Sobieskiego oraz 15 rocznicy wejścia części Śląska do odrodzonej Polski. Pomysł uczczenia przemarszu wojsk podjął już w 1883 roku niewidomy poeta Wawrzyniec Hajda, zwany „Śląskim Wernyhorą”. Niestety plan nie został zrealizowany. Ponowny pomysł usypania kopca pojawił się wśród kombatantów powstań śląskich w 1930 roku. Tym razem został zrealizowany. Prace rozpoczęto w 1932, na terenie zwanym Kocimi Górkami, a zakończono w roku 1937. W tym miejscu powstańcy z Piekar i Bytomia przed wybuchem III Powstania Śląskiego składali przysięgę, zginął tam także pierwszy powstaniec. Ziemia pochodzi z miejsc pamiętnych bitew (m.in. spod Grunwaldu). Kopiec wznosi się na wysokość 356 m n.p.m., a 20 m od poziomu gruntu. Średnica podstawy wynosi 64 m. U podnóża umieszczono tablice upamiętniające Wojciecha Korfantego i powstańców śląskich. Z kopca można podziwiać panoramę Piekar i okolic.

Szyb Bończyk rozpoczął swą działalność ponad 100 lat temu, pod nazwą Otto, będąc szybem pomocniczym – wentylacyjnym KWK Mysłowice. Budynki szybu mieściły maszynę wyciągową z dwoma klatkami do opuszczenia materiałów i wentylator. Maszyna o mocy 160 KM, wyposażona w tarcze Koepego była jedną z najnowocześniejszych w tamtym czasie. Szyb Bończyk został zlikwidowany w 1984 r. i powoli podupadał w ruinę. Jeszcze przez 10 lat po zamknięciu, utrzymywany był przez macierzystą kopalnię i pilnował go portier. W 1994 roku przejęła go pierwsza spółka i rozpoczęła się pełna degradacja terenu. Zostały stamtąd wywiezione urządzenia m.in. oryginalna nitowana maszyna wyciągowa, a wieża szybowa pocięta na kawałki i rozebrana. Ostatecznej egzekucji budowli dokonali złomiarze, wyciągając z niej ostatnie okna i elementy metalowe. Nikt nie przypuszczał, że po okresie przemysłowym,Szyb Bończyk stanie się perłą w gastronomicznej koronie regionu. Tego niełatwego zadania podjęli się państwo Aneta i Maciej Sikora, którzy na górniczych ruinach angażując swój czas, energię i oszczędności w prace porządkowe, remontowe i projektowe odratowali zabytkowe budynku tworząc z nich kompleks bankietowo-konferencyjny. Dzięki współpracy z firmą projektową S.C. Decorum 3 Jan Dybała z Mysłowic osiągnęli wspaniałe rezultaty. Trzy lata trwało porządkowanie terenu i opracowanie projektu utworzenia w budynkach szybu kompleksu bankietowo-konferencyjnego. Pozwolenie na budowę uzyskano w 2009 roku. Trzy lata później pierwsi goście zaczęli odkrywać nową historię Szybu Bończyk.

Miłośnicy kolei wąskotorowej mogą tutaj skorzystać z przewozu turystycznego zarówno parowozem, jak i lokomotywą spalinową na odcinku 6 km z Rud do Stanicy lub z Rud do Paproci. Uroczyste oddanie pierwszego odcinka kolei wąskotorowej linii Gliwice – Rudy – Racibórz nastąpiło 25 marca 1899 roku. Służyła ona głównie do przewozu pasażerskiego, w mniejszym stopniu towarowego. Linię zamknięto w marcu 1992 r. Pierwszego marca 1993 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach linia Gliwice – Racibórz została wpisana do rejestru zabytków klasy A. Zabytkowa stacja znajduję się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, największego w Polsce kompleksu poprzemysłowych obiektów zabytkowych.

Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach składa się z kościoła będącego trójnawową bazyliką, średniowiecznego klasztoru pocysterskiego oraz później dobudowanych skrzydeł barokowej rezydencji pałacowej. W rezydencję pałacową zabudowania klasztorne zostały przekształcone w  XIX wieku. Część kościelna została odrestaurowana w latach 1994-1996. Natomiast część klasztorno-pałacowa, od okresu powojennego stopniowo popadała w ruinę. W 1998 roku została przekazana na własność diecezji gliwickiej i poddana długiemu procesowi renowacyjnemu. Na dawną część klasztorną składają się skrzydła w formie czworoboku przyległego do kościoła z wewnętrznym dziedzińcem i krużgankami tworzącymi wirydarz. Na część dawnej rezydencji pałacowej składają się skrzydła północno-zachodnie i północno-wschodnie. Tworzą one zewnętrzny dziedziniec, częściowo otwarty. W otwarciu pomiędzy tymi skrzydłami usytuowany jest wjazd na dziedziniec oraz dwa trasy zewnętrzne, z których rozciąga się widok na przyległy parkowy staw. Na załamaniu skrzydła zachodniego i północnego znajduje się wieża. W pomieszczeniach zespołu mieści się Ośrodek Formacyjno-Edukacyjny, organizowane są wystawy i spotkania.

Dom Zdrojowy w Jastrzębiu-Zdroju został wybudowany w 1862 roku. Obiekt ten wzniesiony został przez Feliksa von Königsdorffa  w stylu szwajcarskim w oparciu o konstrukcję szkieletową. We wnętrzu mieściły się dawniej kabiny kuracyjne, a także kawiarnia z salą taneczną i kasyno. W Domu Zdrojowym można też było napić się solanki leczniczej. W 1994 roku uzdrowisko zakończyło w tym miejscu swoją działalność, a obiekt przekazano Miejskiemu Ośrodkowi Kultury. W roku 1998 budynek poddano gruntownej modernizacji. Odtworzono m.in. ganek frontowy i charakterystyczną elewację. Obecnie w miejscu tym mieści się kawiarnia oraz Miejski Ośrodek Kultury skupiający wokół siebie liczne kluby i stowarzyszenia, organizujący różnorodne imprezy kulturalne, festiwale, prelekcje czy warsztaty. Budynek znajduje się niemal w centrum malowniczego Parku Zdrojowym o powierzchni blisko 18 hektarów, w którym znaleźć można wiele interesujących gatunków roślin.

Walcownia Cynku w Katowicach - Szopienicach to zabytek będący jednym z pomników historii wpisany w industrialne dziedzictwo regionu. Walcownię Cynku wybudowano w 1904 roku w pobliżu Huty Bernhardi oraz linii kolejowej Szopienice-Siemianowice.  Hala główna walcowni miała 91 metrów długości i 20 metrów szerokości, a pomieszczenie maszynowni 70 metrów długości przy 6 metrach szerokości. W latach 1915-1917 dobudowano nową halę, wydłużając obiekt o kolejne 91 metrów. W hali głównej walcowni zlokalizowane są urządzenia  zapewniające prawidłowy ciąg technologiczny produkcji blach, a są to: piece do topienia. Piec grzewczy do płyt, karuzela odlewnicza z formami, walcarki wstępne, nożyce do cięcia blach. Część z tych urządzeń napędzano czterema maszynami parowymi. Obecnie budynek dawnej walcowni wraz z maszynami objęty jest ochroną konserwatorską. Po niespełna 110 latach pracy w roku 2002 ostatecznie zakończono tu produkcję, a obiekt wpisany w industrialne dziedzictwo regionu pozostał świadkiem minionej epoki i funkcjonujących wówczas technologii.

Ruiny zamku w Bydlinie usytuowane są na wzgórzu Św. Krzyża. Budowla powstała prawdopodobnie w XIV w. jako strażnica dla umacniania granic ze Śląskiem. Składała się z wieży, budynku mieszkalnego i dziedzińca, który do niego przylegał. W końcu XV stulecia Bydlin przeszedł w ręce rodu Szczepanowskich, później dziedzicami byli tutaj Brzeziccy, a następnie na początku XVI w. Bonarowie, którzy ową budowlę, która już nie miała charakteru obronnego, zamienili na kościół. Około roku 1570, nowy właściciel – Jan Firlej, zamienił kościół na zbór ariański.  W 1594 roku Mikołaj Firlej, syn Jana, przywrócił poprzedni charakter kościołowi, nadając mu nazwę Świętego Krzyża. W 1655 roku kościół zniszczyli Szwedzi. Obecnie nie zachowało się wiele ze średniowiecznych ruin, pozostały jedynie mury na długości około 20 metrów. Tutaj Legioniści w 1914 roku stoczyli bitwę, która przeszła do historii pod nazwą bitwy pod Krzywopłotami. W 1989 roku przeprowadzono na terenie ruin badania archeologiczne, gdzie  w sąsiedztwie fundamentów muru obronnego znaleziono denar Ludwika Węgierskiego z 1370 roku, monety Zygmunta III i Jana Kazimierza Wazy, a także ceramikę naczyniową. Pod budynkiem mieszkalnym odkryto  trzy krypty grobowe.

Bitwa pod Krzywopłotami rozegrała się niedaleko wsi Krzywopłoty, na polach między Bydlinem, a Załężem w dniach 17-18 listopada 1914, pomiędzy oddziałami Austro-Węgier i Rosjan. Legioniści z 4 i 6 batalionów 1 Pułku Piechoty Legionów oraz artylerzyści pod dowództwem kpt. Brzozy, okopali się na wzgórzu Św. Krzyża we wsi Bydlin i sąsiednich Krzywopłotach. Wojska rosyjskie zajęły pozycje w lasach Smolenia i Domaniewic. W bitwie obie strony poniosły straty. W ataku na Załęże poległ por. Stanisław Paderewski, brat przyrodni Ignacego Paderewskiego, dowódca 3 kompanii 6 batalionu. Polegli legioniści spoczywają na cmentarzu w Bydlinie. W innej kwaterze cmentarza spoczywają żołnierze austriaccy i rosyjscy. Marszałek Józef Piłsudski nazwał to miejsce "Krzywopłockimi legionowymi Termopilami". W 1920 roku na cmentarzu w Bydlinie stanął kilkumetrowy kamienny krzyż z legionowymi symbolami. We wrześniu odbywa się w Krzywopłotach piknik historyczny, a w pierwszą niedzielę, przypadającą po 11 listopada, na miejscowym cmentarzu odprawiana jest msza w związku z obchodami rocznicy bitwy z 1914 roku. Grafika znaczka przedstawia naradę oficerów austriackich i polskich stojących naprzeciwko kaplicy i cmentarza  przy wzgórzu św. Krzyża w Bydlinie, która odbyła się krótko przed bitwą.

Sanktuarium Matki Bożej Pokornej w Rudach to część zespołu poklasztornego dawnego opactwa cystersów. Kościół poklasztorny, obecnie bazylika mniejsza pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny pełni funkcję diecezjalnego Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej. Kościół wybudowano w stylu gotyckim w początkach istnienia opactwa ok. XIV wieku. Jest to świątynia zbudowana na planie krzyża łacińskiego, orientowana, trójnawowa. Do kościoła przylega od południowej strony kaplica mieszcząca słynący łaskami obraz Matki Boskiej Rudzkiej. Obraz ten pierwotnie przywieźli z Jędrzejowa i podarowali cystersom książęta raciborscy. Współczesny obraz jest prawdopodobnie kopią obrazu trzynastowiecznego. Namalowany został na lipowej desce, a wzorowany jest na wizerunku Matki Bożej z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Madziore. Słynący łaskami obraz Matki Bożej został koronowany przez Jana Pawła II podczas wizyty apostolskiej do Gliwic w 1999 r. Od 1995 r. pocysterski kościół w Rudach staje się Diecezjalnym Sanktuarium Maryjnym, natomiast 14 czerwca 2009 roku kościół zostaje wyniesiony do rangi bazyliki mniejszej.

Początki zamku w Ojcowie wiążą się z działalnością fortyfikacyjną króla Kazimierza Wielkiego, na polecenie którego wzniesiono zamek w latach 1354 – 1370. Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z 1370 roku kiedy to zarządcą zamku został burgrabia Zaklika. Zamek był jednym z ważniejszych ogniw w łańcuchu obronnym chroniąc Kraków przed Luksemburczykami. Posiadał stuosobową załogę dowodzoną przez starostę. Dzierżawiony przez dziesięciolecia zmieniał zarządców, by w końcu w roku 1536 przejść w ręce królowej Bony Sforzy, która po 20 latach, w związku z wyjazdem do Włoch, przekazała go Mikołajowi Płazie. Na przestrzeni wieków zamek przechodził z rąk do rąk to popadając w ruinę to znów odzyskując częściowy blask. W 1802 r. obiekt zostaje opuszczony. Podczas rozbiorów zamek ponownie podupada i kolejny właściciel rozbiera częściowo mury, które grożą zawaleniem. Ostatecznie z zamku pozostaje ośmioboczna wieża, brama i dolne partie murów. Pod koniec XIX wieku plany odbudowy podjął Ludwik Krasiński, który zamierzał tu  urządzić muzeum archeologiczno-przyrodnicze. Zasypano wtedy fosę i zlikwidowano most, a ośmioboczną wieżę obniżono o 6 metrów. Odnowiono też bramę urządzając w niej pokój mieszkalny. W 1913 roku nowa właścicielka - Ludwika Czartoryska przystępuje do konserwacji ruin i częściowej odnowy baszty. Dalsze prace konserwacyjne prowadzi na zamku dyrekcja Ojcowskiego Parku Narodowego w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie w salce nad bramą wjazdową znajduje się wystawa dotycząca historii zamku ojcowskiego, a jej częścią jest makieta pokazująca zamek z przełomu XV i XVI wieku.

Grota Łokietka to poziomo rozwinięta jaskinia znajdująca się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Położona jest ok. 125 metrów ponad dnem Doliny Sąspowskiej i jest największą spośród wszystkich znanych jaskiń na terenie parku. Długość jaskini wynosi 320 metrów, a całość składa się z dwóch dużych sal: Rycerskiej i Sypialni oraz dwóch mniejszych. Pierwsze wzmianki o jaskini pochodzą z końca XVII wieku. Od końca XVIII wieku stanowiła miejscową atrakcję turystyczną. W czasie pierwszej wojny światowej grota służyła  miejscowej ludności jako czasowe schronienie. W 1927 roku została uznana za zabytek. Badania dowodzą, iż w odległych czasach jaskinię zamieszkiwały niedźwiedzie polarne. Przypuszcza się też, że dla człowieka nie była ona wygodnym schronieniem, choć znaleziono w niej pradawne ślady jego bytności. Z jaskinią związana jest legenda o ukrywaniu się w niej Władysława Łokietka przed królem czeskim Wacławem II. Przyszły król miał tu przebywać 6 tygodni, odpoczywając na kamiennym łożu  ostatniej sali. Wejście do jaskini zasnute było pajęczyną pokrytą rosą, co ostatecznie miało zmylić pogoń, stąd też dzisiejsza krata zamykająca wejście do jaskini powtarza motyw pajęczyny.

U stóp zamku w Pieskowej Skale znajduje się wapienny ostaniec nazywany Maczugą Herkulesa. Skała zbudowana jest z twardych wapieni skalistych, a swym kształtem przypomina właśnie broń mitycznego olbrzyma. Maczuga ma 25 metrów wysokości i stoi na niższej skale o wysokości bliskiej 12 metrów, a swój kształt zawdzięcza erozyjnej działalności wiatru i wody. Formacja ta stanowi charakterystyczny element krajobrazu Doliny Prądnika i jest jednym z najważniejszych symboli całej Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Z Maczugą nierozerwalnie związanych jest kilka legend, a jedna z nich mówi o Panu Twardowskim, który rozkazał czartowi ustawienie w tym miejscu skały wierzchołkiem do dołu. Czart swoją pracę wykonał, a Twardowski zgodnie z umową musiał mu oddać swoją duszę. Od 1933 roku na szczycie Maczugi Herkulesa znajduje się dwumetrowej wysokości krzyż, który upamiętnia pierwsze wejście na maczugę, w wykonaniu Leona Witka z Katowic. Dziś maczuga jest chroniona prawem, a wspinaczka w tym miejscu jest zabroniona.

Początki Muzeum Regionalnego w Dębicy sięgają lat 60 XX wieku, kiedy to  Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Dębicy wystąpiło do ówczesnych władz z inicjatywą utworzenia muzeum. Postulat ten doczekał się jednak realizacji dopiero w 2003 roku. Pierwszym dyrektorem placówki został Janusz Ożóg i jemu też powierzono organizację muzeum, którego siedzibą został dziewiętnastowieczny budynek po byłych koszarach kawalerii. Pierwsze prezentowane w nowym muzeum zbiory pochodziły głównie z Izby Regionalnej Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Dębickiej, ale także z zakładowych Sal Tradycji niektórych dębickich firm oraz od osób prywatnych. W 2007 roku w związku z akcją rewitalizacji terenów byłej jednostki wojskowej muzeum wzbogaciło się o dwa budynki, z których jeden został przeznaczony na stałą wystawę dotyczącą historii dębickiego garnizonu wojskowego, drugi zaś na archiwum i bibliotekę muzealną. Muzeum Regionalne w Dębicy posiada pięć działów: archeologiczny, etnograficzny, historyczny, sztuki i wojskowy, a także sześć wystaw stałych ukazujących historię miasta i okolic od czasów najdawniejszych do 1944 roku. Placówka prowadzi ponadto lekcje muzealne oraz warsztaty dotyczące historii kultury i sztuki.

W sierpniu 1943 roku po zbombardowaniu przez aliantów niemieckiego ośrodka rakietowego Peenemünde, zapadła decyzja o przeniesieniu doświadczeń nad „cudowną bronią” do Polski. Nowy ośrodek prób nad bronią V-1 i V-2 zlokalizowano w obrębie poligonu wojskowego w miejscowości Blizna, w kompleksie leśnym pomiędzy Dębicą, a Kolbuszową. Wieś wysiedlono i rozpoczęto budowę instalacji wraz z halami montażowymi, hangarem, a także elektrownią polową i bocznicą kolejową oraz linią kolejki wąskotorowej. W listopadzie 1943 roku wystrzelono pierwsze rakiety V-1, ale próby nie były udane. W styczniu 1944 roku rozpoczęto wystrzelanie rakiet V-2, ale już w czerwcu tego samego roku, w obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej, rozpoczęto likwidację poligonu i jego przenosiny do Borów Tucholskich. Po wojnie o poligonie i Bliźnie zapomniano. Dopiero działania lokalnego samorządu doprowadziły do powstania Parku Historycznego Blizna, który został otwarty w sierpniu 2011 roku. Dziś można tutaj oglądać resztki instalacji poligonu, wyrzutni, hali montażowej, a także zrekonstruowane baraki oraz naturalnej wielkości rakietę V-2. Całość uzupełniają ekspozycje muzealne z licznymi eksponatami, zdjęciami i dokumentami.

Lublin to największe polskie miasto i ośrodek akademicki na wschód od Wisły. Od 1474 roku jest stolicą województwa lubelskiego. Jest to zarazem jedno z najstarszych polskich miast, lokowane na prawie magdeburskim w 1317 r. Ponad 700-letnia historia miasta wpisana w architekturę i upowszechniana poprzez liczne ekspozycje muzealne przyciąga wielu turystów i badaczy. Stare Miasto, jako jedno z nielicznych w Polsce, posiada w ponad 70% oryginalną, kryjącą ślady gotyku, renesansu, baroku i klasycyzmu zabudowę. Na spragnionych wrażeń turystów czekają tutaj na każdym kroku unikalne miejsca i atrakcje. W Lublinie zawsze coś się dzieje, a wydarzenia  takie jak Noc Kultury i Carnaval Sztukmistrzów to wyjątkowa wizytówka miasta, podkreślająca nietuzinkowość tego miejsca. Odbywające się tu liczne jarmarki i kiermasze są doskonałą okazją do zapoznania się ze sztuką ludową oraz posmakowania regionalnych przysmaków. To wszystko sprawia, że Lublin po prostu trzeba odwiedzić i poznać.

Brama Krakowska to jeden z symboli miasta. Budowla powstała w XIV w. wraz z murami miejskimi. Swoją nazwę zawdzięcza historycznemu szlakowi, który prowadził z Krakowa, przez Lublin do Wilna. Była punktem obserwacyjnym dla straży ogniowej, grano z niej także hejnał miejski. Zasadniczy zrąb gotyckich murów zbudowany jest z cegły i kamienia, natomiast nadbudowa z zeszklonej cegły. Ośmioboczna, otynkowana wieża powstała w połowie XVI w. Budowlę nakrywa barokowy hełm z umieszczonym na jego szczycie monogramem SAR /Stanislaus Augustus Rex/ i datą 1782, pochodzący z okresu przebudowy dokonanej przez Dominika Merliniego. Obecny wygląd bramy jest wynikiem prac konserwatorsko-budowlanych z lat 1959-64, kiedy to przywrócono jej historyczny wygląd, a wnętrze zaadaptowano na potrzeby Muzeum Historii Miasta Lublina.

Kościół Nawrócenia św. Pawła to świątynia powstała po dawnym klasztorze Bernardynów, działających w Lublinie od XV wieku. Wybudowany został w latach 1470 – 1497  z cegły, w miejscu wcześniejszych zabudowań drewnianych. Na przestrzeni wieków był wielokrotnie przebudowywany oraz remontowany, a fundatorami kościoła byli m. in. Sobiescy, Potoccy, Zamoyscy, Kochanowscy i Poniatowscy. Przy ówczesnym klasztorze istniała biblioteka, po której niestety nie zachował się księgozbiór. Po kasacie klasztoru, na plebanię powołanej w 1884 roku parafii, zajęto budynek pobernardyński, pochodzący z II poł. XVI w. Razem z kościołem tworzy on zamknięty czworobok. Zespół poklasztorny tworzy także 1-piętrowa murowana oficyna, oraz ogród. Świątynia cieszy się popularnością m. in. dzięki rozwijającemu się kultowi św. Antoniego z Padwy, który zaprowadzili jeszcze Bernardyni. W prezbiterium znajduje się ołtarz z 1739 roku, z cudownym obrazem św. Antoniego Padewskiego oraz dziewiętnastowieczny obraz przedstawiający scenę Nawrócenia św. Pawła. W nawach bocznych i przybudowanej kaplicy znajdują się inne ciekawe ołtarze, a w nawie głównej renesansowe ławki i konfesjonały oraz drewniana ambona z rzeźbami św. Franciszka i Ewangelistów.

Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu to kompleks turystyczny obejmujący część założonej w 1791 roku Kopalni „Królowa Luiza” oraz Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną. Kompleks ten obejmuje także zabytkową łaźnię łańcuszkową, a zwiedzający mogą ponadto zobaczyć wyciągową maszynę parową, salę sprężarek czy akumulatorownię. To co jednak najważniejsze to podziemna trasa turystyczna wiodąca od szybu „Carnall” i prowadząca aż do szybu „Wilhelmina”. Trasa ma około 1,5 kilometra długości. Jest jedyną taką trasą turystyczną w Europie i swoistą podróżą w czasie, prezentując losy największej ze śląskich kopalń oraz rozwój górnictwa na przestrzeni ostatnich dwustu lat. Obejmuje chodniki z różnymi rodzajami obudów, mijanki dla łodzi, a także miejsca dawnych portów czy chodnik wykuty w węglu. To miejsce, w którym poznamy historię górnictwa, ale też trud wiążący się z tą pracą. Obecnie kompleks tworzy jeden z najważniejszych elementów śląskiego dziedzictwa przemysłowego.

Nadwiślańska Kolejka Wąskotorowa powstała w 1892 r. Inicjatorem jej budowy był  miejscowy ziemianin i przemysłowiec. Posiadał on m.in. cukrownię Zagłoba, dlatego też pierwsza linia kolejki powstała właśnie do cukrowni. W pierwszych latach  prowizoryczna kolejka, z drewnianymi szynami, po których wagoniki ciągnęły zaprzęgi konne, kursowała od folwarku Polanówka do cukrowni. Na początku XX wieku powstała kolej żelazna, choć niektóre odcinki jeszcze przez kilka lat obsługiwano trakcją konną. Pierwsze parowozy zakupiono w 1912 roku. Czasy I i II wojny światowej to okres dużej destrukcji kolejki, dopiero po wojnie PKP przejęły tutejsze trasy i obok ruchu towarowego wprowadzono przewozy pasażerskie. W końcu lat 60. XX wieku nastąpił gwałtowny wzrost przewozów towarowych. W 1968 roku do obsługi kolei wprowadzono pierwsze lokomotywy Lxd2 co było początkiem końca trakcji parowej. Ostatni parowóz PX48 wycofano w 1980 roku, a w obliczu wciąż rosnących strat w 2001 roku całkowicie zaprzestano ruchu kolejowego. Obecnie właścicielem kolejki jest Powiat Opolski, a licząca ponad 50 km linia kolejki jest unikatową atrakcją turystyczną w województwie, przebiegającą przez najbardziej atrakcyjne miejsca tej części lubelszczyzny.

„Polesia czar, to dzikie knieje moczary…” Piękne przedwojenne tango, bardzo dosadnie oddaje urok terenów Polesia. Kto chce poznać uroki tej wspaniałej krainy, powinien przybyć właśnie do Poleskiego Parku Narodowego. Tutejsze ścieżki edukacyjne prowadzą przez najbardziej atrakcyjne fragmenty parku, ukazując bogactwo i piękno tutejszej przyrody. Turystów poszukujących miejsca z dala od miejskiego zgiełku, pełnego spokoju i dzikiej przyrody, zapraszamy już dziś! Na terenie Parku wyznaczono pięć pieszych ścieżek dydaktycznych, jedną ścieżkę rowerową i dwie trasy dla najmłodszych. Zapraszamy serdecznie na spotkania z żółwiem błotnym, żurawiem i łosiem!

Ośrodek Ochrony Żółwia Błotnego to nie tylko wyjątkowa atrakcja turystyczna Poleskiego Parku Narodowego, to kluczowe miejsce w programie czynnej ochrony tych niezwykłych zwierząt. W Ośrodku stworzono właściwe warunki do inkubowania żółwi. W inkubatorach, jaja żółwi pobrane z gniazd zagrożonych przechodzą końcowy okres inkubacji. Młode żółwie, które wyklują się w inkubatorach są hodowane w OOŻB przez okres zimy. Wiosną, gdy poziom wody w otaczających lęgowiska zbiornikach jest odpowiednio wysoki, a woda nagrzana, małe żółwie po nieprzespanej pierwszej zimie są wypuszczone do naturalnych siedlisk. W Ośrodku możemy na własne oczy przekonać się jak wygląda czynna ochrona żółwia błotnego, dowiedzieć się najważniejszych informacji i ciekawostek na temat tych zwierząt. 

Schronisko Nad Łomniczką leży w Karkonoszach, na wysokości 1002 m n.p.m. Znajduje się ono u stóp Śnieżki, nad brzegiem potoku Łomniczka, w dolnej części najgłębszego kotła polodowcowego w Karkonoszach – Kotła Łomniczki. Pierwsze schronisko w tym miejscu wzniesiono w 1901 roku, choć zdania są podzielone i niektóre źródła podają, że już pod koniec XIX w. istniała tu gospoda, którą przekształcono w schronisko. Mówi się też, że obecny drewniany budynek schroniska to dawny szałas myśliwski, który powstał po zniszczeniu przez lawinę skalną poprzedniego budynku. Pewne jest natomiast, że w 1947 roku Oddział PTTK w Jeleniej Górze dostosował obiekt tworząc liczące 12 miejsc noclegowych schronisko „Nad Małą Łomnicą”. Obecnie obiekt ten mimo swojej nazwy nie jest prawdziwym górskim schroniskiem. Nie posiada miejsc noclegowych, ale może służyć jako schronienie dla turystów górskich. Jest to przy okazji jedno z nielicznych schronisk pozbawione całkowicie elektryczności. Na wędrowców czeka tutaj natomiast bar serwujący ciepłą herbatę, a obiekt wyposażony jest ponadto w jadalnię oraz toalety. W pobliżu schroniska znajduje się punkt widokowy na Czarną Kopę. Nieco dalej godnym uwagi miejscem jest wodospad Łomniczki, a idąc w kierunku Śnieżki, warto choć na chwilę zatrzymać się przy Cmentarzu Ofiar Gór.

Siedzibą Muzeum Bitwy Legnickiej jest dawny kościół pw. Św. Trójcy i NMP. Jest to najstarsza świątynia Legnickiego Pola, powstała najprawdopodobniej w ostatniej ćwierci XIV w. Od średniowiecza obiekt ten jest związany z tradycją bitwy legnickiej, stoczonej 9 kwietnia 1241 r. pomiędzy rycerstwem polskim i siłami mongolskimi. Uważano, że do starcia, zakończonego klęską chrześcijan, doszło w okolicach dzisiejszej wsi Legnickie Pole. Powtarzana przez pokolenia legenda głosi, że świątynię wzniesiono w miejscu, gdzie odnalezione zostało ciało poległego wodza sił chrześcijańskich, księcia Henryka Pobożnego. Przez wieki kościół, poza swoją funkcją sakralną, był miejscem pamięci o wydarzeniach z 1241 r. Opuszczony po 1945 r., w wyniku prac remontowych, został przekształcony w placówkę muzealną, otwartą w 1961 r. Bitwę i jej znaczenie przywołuje stała wystawa historyczna.

Akademia Rycerska, prestiżowa uczelnia dla szlachty, została założona przez cesarza Józefa I Habsburga w 1708 r. Monumentalny, barokowy gmach, będący siedzibą szkoły powstawał etapami w latach 1709 - 1738. Instytucja kształciła młodzież szlachecką obydwu konfesji: katolickiej i protestanckiej. Po podboju Śląska przez Prusy w 1741 r., Akademia Rycerska zaczęła tracić swój elitarny charakter. Stopniowo stawała się szkołą średnią, od XIX w. znaną jako Gymnasium Johanneum. Wówczas wstęp w mury instytucji uzyskała młodzież mieszczańska. W 1944 r. szkołę zamknięto. W latach 1945-1978 gmach zajmowały stacjonujące w Legnicy wojska radzieckie. Obecnie mieszczą się w nim miejskie urzędy i instytucje kulturalne oraz oświatowe. W części należącej do Muzeum Miedzi znajduje się wystawa stała dotycząca historii gmachu i instytucji Akademii Rycerskiej. Z kolei w przestrzeni dawnych sali lekcyjnych prezentowane są ekspozycje czasowe.

W VIII wieku pośród miejscowych rozlewisk zbudowano gród drewniano-ziemny. Badania dowodzą, że w czasach panowania Mieszka I około 985 roku zbudowano tu nowy gród w formie tzw. „grodu piastowskiego”.Na miejscu drewnianego grodu w końcu XII wieku wzniesiono zamek. Był on pierwszą murowaną warownią na ziemiach polskich. Zamek był otoczony fosą, a całe wzgórze podzielono na dwie części. W jednej znajdował się okazały pałac wraz z kaplicą i wieżą, otoczony wałami drewniano-ziemnymi, a drugą stanowiły zabudowania  gospodarczo-administracyjnym wraz ze strzegącą wjazdu do zamku wieżą. W XV i XVI wieku zamek częściowo rozbudowano, co zresztą czyniono jeszcze kilkakrotnie na przestrzeni wieków. Po pożarze na początku XVIII wieku, w trakcie którego zniszczeniu uległa kaplica książęca i wieża przy bramie Lubińskiej, nadano zamkowi charakter barokowego pałacu. Po zdobyciu Legnicy przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego, zarządzono rozbiórkę twierdzy, jednak poprzestano jedynie na zasypaniu fos i zburzeniu mostu zwodzonego. W połowie XIX wieku, a także na początku 1945 roku zamek nawiedzają kolejne pożary. Zostaje on jednak odbudowany, a do dzisiejszych czasów zachowały się dwie gotyckie wieże: ośmioboczna św. Piotra i okrągła św. Jadwigi oraz brama zamkowa najstarszym zabytkiem architektury renesansowej w Legnicy.

Wieża Bramy Głogowskiej w Legnicy została wzniesiona w pierwszej połowie XV wieku, w miejscu, w którym wcześniej znajdował się podobny, ale trzynastowieczny obiekt, broniący dostępu do miasta przez bramę od strony Głogowa. Pierwotnie wieża miała funkcję obronną i usytuowana była w pierścieniu legnickich murów obronnych. Dopiero w XIX wieku, podczas remontu w wieży wykuto neogotycką bramę, przez co budowla zyskała charakter przejazdowy. W tym samym czasie trzykondygnacyjną wieżę przykryto czterospadowym dachem. Pozostawiono jednak okienka strzelnicze usytuowane w górnej kondygnacji, a tarczę zegara słonecznego umieszczonego na ścianie od strony zamku. Blanki zamurowano jednak w XX wieku i w tej postaci wieża przetrwała do czasów obecnych.

Ratusz w Bolkowie to klasycystyczny budynek wzniesiony najprawdopodobniej w końcu XIV wieku i odbudowany w 1670 roku po pożarze, który zniszczył pierwotny ratusz blisko 40 lat wcześniej. Ratusz rozbudowano w 1828 roku nadając mu obecną klasycystyczną formę zaprojektowaną przez Christiana Gotlieba Hedemanna z Kamiennej Góry, a rok później na wieży ratuszowej zainstalowano nowy zegar. Ratusz wzniesiony został na planie czworoboku. Posiada wejście od frontu i wieżę w tylnej części. Podstawa wieży jest czworokątna, natomiast nad tarasem widokowym posiada przekrój ośmioboczny. Wieża zwieńczona jest hełmem z latarnią, nad którą znajduje się iglica z kulą i chorągiewką. Pozostała część ratusza nakryta jest dachem mansardowym z kilkoma lukarnami. Wejście od ratusza zdobi dwukolumnowy portyk podtrzymujący balkon. Od 1956 roku bolkowski ratusz figuruje w rejestrze zabytków, a obecnie jest siedzibą władz miejskich.

Kościół ten powstał w połowie XIII wieku, a pierwsza o nim wzmianka pochodzi z 1298 roku. Świątynia mieści się w górnej części bolkowskiego rynku. Zbudowano ją w stylu gotyckim z dwóch rodzajów piaskowca. Kościół posiada także wczesnogotycką wieżę z dzwonem z 1506 roku i zakrystię dobudowaną od południa. W XIV wieku od strony północnej dobudowano nawę boczną. We wnętrzach zachowało się charakterystyczne sklepienie krzyżowo-żebrowe oraz kapitele bogato zdobione motywami roślinnymi. Dawne wyposażenie stanowi również drewniana ambona z 1619 roku ufundowana przez kupca Bodensteina z Wrocławia, którego żona pochodziła z Bolkowa. Ambona jest najstarszym przedmiotem w kościele, a zdobią ją m.in. postacie czterech ewangelistów oraz sceny z Biblii. Na uwagę zasługują także: fragment  umieszczonego nad wejściem do zakrystii  XIV wiecznego fresku, ołtarz główny z 1875 roku, stacje drogi krzyżowej z 1893 roku oraz organy z 1895 roku. W otoczeniu kościoła znajduje się figura św. Jana Nepomucena z 1724 roku, a na ścianach świątyni  wmurowano nagrobki z XVI i XVII wieku. 

Jeleniogórski ratusz to barokowo – klasycystyczna budowla powstała w 1749 roku. Wcześniej w miejscu tym znajdował się czternastowieczny ratusz miejski, który jednak po kilku pożarach i zawaleniu się wieży został rozebrany w 1739 roku. W roku 1750 na wieży uruchomiony został zegar, a w pomieszczeniach piwnicznych urządzono gospodę, która przynosiła dodatkowe dochody. Budynek ratusza wzniesiono na planie prostokąta. Bryła posiada trzy kondygnacje nakryte mansardowym dachem z niewielkimi lukarnami. Środek budynku zajmuje czworoboczna wieża z galeryjkami. Jej szczyt wieńczy hełm z latarnią. Od strony południowej, nad wejściem do ratusza znajduje się łacińska inskrypcja głosząca: „miasto założył Bolesław Krzywousty w 1108 roku”. Także z tej strony budynku, w miejscu średniowiecznej studni zlokalizowana jest kamienna figura Neptuna z dwoma delfinami. Wnętrze ratusza zdobią płaskorzeźby wykonane przez uczniów i nauczycieli dawnej Szkoły Snycerskiej. Na balustradzie schodów znajdują się ważne sceny z życia Ducha Gór, a w Sali Sesyjnej sceny z historii Jeleniej Góry.

UWAGA ! - Punkt sprzedaży do 1 kwietnia czynny tylko w sb. i niedz. od 10:30 do 15:00 Po 1 kwietnia czynny codziennie.

Na środku jeleniogórskiego rynku w sąsiedztwie ratusza znajduje się zabytkowy tramwaj, który w miejscu tym stoi od 2005 roku. Początki komunikacji tramwajowej w tym mieście sięgają roku 1897, kiedy to na ulice miasta wyjechał pierwszy tramwaj o napędzie gazowym. Niestety kłopoty eksploatacyjne tych tramwajów doprowadziły do ich wczesnego zniknięcia z ulic, a tabor o napędzie gazowym już w 1899 roku zastąpiono wagonami o napędzie elektrycznym. W międzyczasie rozwijano miejską sieć tramwajową doprowadzając linię do Cieplic, Sobieszowa, a w 1914 roku nawet do Podgórzyna. W szczytowym momencie długość sieci wynosiła nieco ponad 19 km.  Plany rozbudowy sieci tramwajowej były bardzo ambitne. Planowano rozbudować sieć do Szklarskiej Poręby, a także do Szpindlerowego Młyna, ale działania te przerwała wojna. Ostatecznie tramwaje zniknęły z Jeleniej Góry w 1969 roku, po 72 latach funkcjonowania. Tramwaj na jeleniogórskim rynku to pomysł lokalnego fotografa i dziennikarza Cezarego Wiklika, który właśnie w ten sposób przypomina historię komunikacji tramwajowej w tym mieście.

UWAGA ! - Punkt sprzedaży do 1 kwietnia czynny tylko w sb. i niedz. od 10:30 do 15:00 Po 1 kwietnia czynny codziennie.

Ratusz w Boguszowie – Gorcach to budowla mieszcząca się w najstarszej dzielnicy miasta we wschodniej części placu Odrodzenia. Budowę ratusza rozpoczęto w 1723 roku, w miejscu dawnej gorzelni, a za jej ukończenie przyjmuje się rok 1737 kiedy to skończono budowę przylegającej do budynku czworobocznej wieży. Wiadomo, że prace przy budowie ratusza prowadził mistrz murarski Kohler ze Świdnicy. W 1763 roku wieża ratuszowa uległa uszkodzeniu i odbudowano ją dopiero w 1789 roku osadzając na niej tarczę zegarową. W związku z kolejnym uszkodzeniem w 1818 roku, wieża ponownie została odremontowana, a w 1885 roku zainstalowano na niej nowy zegar. Na początku XX wieku ratusz przeszedł przebudowę, w wyniku której otrzymał obecny kształt, choć mniejsze lub większe prace remontowe prowadzono w budynku jeszcze dwukrotnie w latach 30. i 70. XX wieku. Obecny ratusz posadowiony jest na planie czworoboku i jest budynkiem trzykondygnacyjnym. Przylega do niego od zachodu wieża wsparta na arkadowych kolumnach. Wieżę wieńczy hełm z latarnią zakończoną iglicą. Ciekawostką może być fakt, że leżąc na wysokości 592 metrów n.p.m. budynek ten jest najwyżej położonym w Polsce zabytkowym ratuszem miejskim. 

Szyb kopalniany „Witold” w Boguszowie – Gorcach jest obiektem na stałe wpisanym w krajobraz miasta. Jego historia sięga roku 1769. Z tego właśnie okresu pochodzi pierwsza wzmianka o istniejącej w Gorcach kopalni. Szyb noszący wówczas nazwę „Gustaw” został wybudowany dopiero w 1791 roku i w czasach świetności kopalni służył jako element transportujący górników i materiały służące do obudowy kopalni.  W czasie II wojny światowej kopalnię w Gorcach przyłączono do zakładów wydobywczych Victoria i  w tym samym okresie nastąpił jej intensywny rozwój. Po wojnie szyb Gustaw został przemianowany na Witold. W 1993 roku szyb wraz z kopalnią został zlikwidowany, a na jego ponowne otwarcie trzeba było czekać do roku 2014. To właśnie wtedy miasto przeprowadziło adaptację budynku nadszybia z wieżą przekształcając pokopalniane obiekty w Centrum Kulturalno – Kongresowe „Witold”. W ich wnętrzu mieści się m.in. Izba Pamięci Górnictwa i Kopalnictwa prezentująca  eksponaty oraz pamiątki przekazane przez byłych pracowników kopalni. Na ekspozycji zobaczyć można m.in. górnicze lampy z różnych okresów, metanomierze, maski przeciwpyłowe, mundury górnicze, stare zdjęcia i dokumenty oraz wiele innych ciekawych eksponatów. Trzydziestometrowa wieża szybu „Witold”, na szczyt której prowadzi 117 wąskich stopni, jest dziś doskonałym punktem widokowym na okolicę i jedną z atrakcji turystycznych regionu. 

Góra Mniszek położona jest w południowo- zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w Górach Wałbrzyskich. Stanowi część masywu Chełmca i znajduje się pomiędzy dwiema dzielnicami Boguszowa – Gorców. Wzniesienie posiada dwa charakterystyczne wierzchołki – wyższy wznoszący się na wysokość 711 m n.p.m. i niższy sięgający 704 m n.p.m. Współczesna nazwa góry „Mniszek” pochodzi od niemieckiego Hoch-Berg nawiązującego do nazwiska pierwszych właścicieli tych terenów czyli rodziny  Hochbergów. Niegdyś na niższym ze szczytów znajdowało się schronisko, które od nazwiska właściciela Roberta Ungera nosiło nazwę Ungerbaude. Na szczycie znajdowała się także 20 metrowa wieża widokowa, z której rozciągały się przepiękne widoki na okolicę, ale i odległe masywy górskie. Niestety pożar wywołany uderzeniem pioruna zniszczył schronisko i wieżę i już w 1920 roku obiekty wyburzono. Zbocza góry pokrywają liczne szczeliny tworzące jaskinie o charakterze krasowym, a najgłębsza ze szczelin sięga 36 metrów głębokości. Góra Mniszek kryje w sobie ponadto wiele tajemnic zarówno geologicznych jak i tych związanych z II wojną światową. Dziś miejsce to stanowi oazę dla uprawiania turystyki pieszej i rowerowej, a w nieczynnym kamieniołomie znajduje się ścianka wspinaczkowa.

Początki zamku należy wiązać z osobą Kaspra Suskiego, który w tym miejscu w latach 1554 – 1580 zbudował drewniano – kamienny dwór obronny. Kolejni właściciele przebudowywali ten obiekt natomiast w znacznym stopniu dokonał tego jego pierwszy właściciel - Piotr Komorowski, który nadał zamkowi cechy renesansowej, trójskrzydłowej rezydencji wzorowanej na zamku królewskim w Krakowie. Kolejna właścicielka dóbr suskich Anna Wielopolska, nad najstarszą częścią obiektu wzniosła dwie wieże, a także przeprowadziła barokizację wnętrz. W drugiej połowie XIX wieku,  obiekt kolejny raz przebudowano rozbierając skrzydło wschodnie wraz z bramą i budując kamienny mur otaczający park. To wtedy w zamku mieściła się biblioteka z cennymi zbiorami ksiąg, rękopisów, malarstwa, rzeźby i innych narodowych pamiątek. W czasie II wojny światowej rezydencja nieszczególnie ucierpiała. Najpierw przejęli ją Niemcy, a po wojnie wojska radzieckie. Cenne zbiory zostały rozkradzione, zdewastowane i uległy rozproszeniu, przez co tylko część z nich udało się odzyskać. W 1974 roku zamek został przejęty przez Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, a od 1996 roku obiekt przejęła Gmina Sucha Beskidzka. Dziś zamek jest centrum kulturalnym, w którym mieści się m.in.  Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej, Miejski Ośrodek Kultury - Zamek z Galerią Sztuki, a także uczelnia wyższa, restauracja oraz hotel.

Tuż przy rynku w Suchej Beskidzkiej znajduje się drewniany budynek karczmy z początku XVIII wieku. Niegdyś budynek ten znajdował się na skrzyżowaniu dróg, przy którym odbywały się targi i jarmarki, jednak z czasem miejsce to przybrało charakter rynku miejskiego. Drewniana karczma to parterowy budynek, częściowo na kamiennej podmurówce. Budynek kryty jest czterospadowym, gontowym dachem, a w części frontowej posiada arkadowe podcienia. Posiada sień, po bokach której znajdują się pomieszczenia karczemne. Niegdyś sień ta była przejazdowa i prowadziła do pomieszczeń mieszczących wozownię dla podróżnych. Zabytkowa budowla w czasie II wojny światowej została otynkowana i pobielona, dach zaś pokryto papą. Dopiero pod koniec lat 60.XX wieku karczmie przywrócono dawny wygląd i stan, w którym funkcjonuje obecnie. Z miejscem tym związana jest akcja mickiewiczowskiej ballady „Pani Twardowska”. To właśnie tutaj spotkał się Mistrz Twardowski z Mefistofelesem, ale w dawnych czasach karczma gościła także kupców oraz zbójników na czele z babiogórskim harnasiem. 

Skansen Zagroda Wsi Pszczyńskiej położony jest we wschodniej części zabytkowego parku pszczyńskiego. Na blisko dwóch hektarach powierzchni zgromadzono kilkanaście obiektów drewnianej architektury z okresu XVIII i XIX wieku. O znaczeniu historycznym i turystycznym świadczy fakt wpisania skansenu do Szlaku Architektury Drewnianej opracowanego przez Urząd Marszałkowski, który to łączy najcenniejsze i najciekawsze obiekty z Górnego Śląska. Skansen posiada również wysoką wartość kulturalną i etnograficzną o czym świadczy szeroki zakres działań obiektu. W ofercie można znaleźć m.in. warsztaty edukacyjne i artystyczne oraz wydarzenia folklorystyczne jak Spotkania pod Brzymem, Święto Pszczoły, Stawianie Moja, Noc Muzeów czy Europejskie Dni Dziedzictwa.

Uzdrowisko Wapienne znajduje się w południowo-wschodniej części województwa małopolskiego, na obrzeżach Magurskiego Parku Narodowego. Status uzdrowiska otrzymało w 1986 roku i jest to najmniejszy z kurortów uzdrowiskowych w Polsce. Mimo to miejsce i właściwości lecznicze miejscowych wód są znane już od XVII wieku. Jako miejscowość uzdrowiskowa Wapienne zaczęło się rozwijać w XIX wieku. W 1848 roku tutejszy zakład zdrojowy posiadał trzy wille i łazienki z 50. wannami. Wyposażenie to uległo jednak zniszczeniu w pożarach, które pod koniec XIX wieku nawiedziły zakład. Po odbudowie kolejnych zniszczeń dokonał wybuch I wojny światowej. Uzdrowisko zostało odbudowane w latach 1920 -1924 i wiadomo, że w tym czasie leczniczych kąpieli zażywało tutaj blisko 100 osób dziennie. Kolejne zniszczenia spowodowała II wojna światowa, ale ponownie ośrodek odbudowano, a w roku 1955 uzdrowisko zostało przejęte i przeznaczono na ośrodek kolonijno-wypoczynkowy. W 1958 roku odbudowano budynek łazienek, a kilka lat później także dawny pensjonat, pawilony oraz uruchomiono zakład leczniczy. Dziś w uzdrowisku leczy się choroby narządów ruchu, reumatyczne, układu krążenia i skóry, a do leczenia wykorzystuje wody mineralne siarkowe oraz wysokiej jakości borowinę.

Radiostacja Gliwice to kompleks składający się z wieży antenowej, budynku nadajnika oraz dwóch budynków mieszkalnych, który powstał w 1935 r. Najbardziej charakterystycznym elementem tego zespołu jest wieża nadawcza wybudowana z drewna modrzewia syberyjskiego, skręcona kilkunastoma tysiącami mosiężnych śrub, wznosząca się na wysokość 111 metrów. Obecnie jest to najwyższa drewniana konstrukcja w Europie. W latach 30. gliwicka radiostacja służyła do retransmisji programu rozgłośni gliwickiej i wrocławskiej. Dzięki przekaźnikowi jej audycje słyszalne były po obu stronach granicy, dzielącej wtedy Górny Śląsk. Natomiast nocą sygnał z Gliwic słyszalny był w całej Europie, części Azji, a nawet w Ameryce Północnej i Nowej Zelandii. Na skalę światową radiostacja w Gliwicach zasłynęła 31 sierpnia 1939 roku, stając się elementem niemieckiej prowokacji mającej na celu ukazanie Polski jako agresora winnego rozpoczęcia wojny. Dziś w budynku zabytkowej stacji nadawczej mieści się oddział Muzeum w Gliwicach. Warto obejrzeć w nim oryginalne oprzyrządowanie firm: Lorenz, Telefunken i Siemens & Halske. W obiekcie odbywają się pokazy filmu „Uwaga! Tu Gliwice“, lekcje muzealne oraz wystawy. Teren wokół wieży i budynków radiostacji jest obszarem rekreacyjnym, mieści się tutaj również park sensoryczny. Radiostacja Gliwice znajduje się na liście Pomników Historii i leży na Szlaku Zabytków Techniki. Stała się symbolem Gliwic i elementem krajobrazu Górnego Śląska.

Obecny ratusz zastąpił drewnianą budowlę magistratu pochodzącą z XVII wieku, która znajdowała się w centralnej części opalenickiego rynku. Drewniany budynek został rozebrany w 1884 roku. Powstały na nowo w 1897 ratusz jest budynkiem w stylu eklektycznym, według projektu grodziskiego budowniczego W. Dolsciusa. W części centralnej ratusza znajduje się portyk wsparty na czterech filarach, które podtrzymują reprezentacyjny taras. Swoim stylem budowla  nawiązuje do tradycji renesansu. Została ona zwieńczona charakterystyczną, ozdobną wieżyczką nawiązującą do poprzedniego budynku ratusza z XVII wieku.  W roku 1909 przeprowadzono remont nowego ratusza i zainstalowano w nim pompę napędzaną silnikiem benzynowym do tłoczenia wody. Dziś budynek ratusza to siedziba Urzędu Miejskiego w Opalenicy.

Przedwojenny właściciel Wąsowa Willhelmy v. Hardt stworzył jedno z najnowocześniejszych gospodarstw rolnych w Wielkopolsce. Innowacyjność folwarku, przejawiała się nie tylko w nowoczesnych maszynach, oraz wprowadzaniu nowych metod upraw i hodowli.  Hardt był przekonany, że dużą rolę odgrywają lojalni i pracowici ludzie, których zatrudniał w folwarku. By zapewnić sobie lojalność pracowników, wybudował w Wąsowie dwurodzinne murowane domy, stojące po obu stronach brukowanej ulicy. Każde mieszkanie składało się z trzech izb, drewnianych okiennic. Każda rodzina miała osobne wejście, a przed domem własny ogródek, którym opiekował się ogrodnik folwarczny. Do domów była doprowadzona elektryczność. W najbardziej okazałym budynku na ulicy znajdował się szpital i ochronka dla starców. Duża sala dominialna miała służyć na zebrania dla robotników folwarku. Zabudowanie te przetrwały wojnę w dość dobrej kondycji. Stoją one do dziś i są prywatnymi domami mieszkańców Wąsowa. Piękne budynki, brukowana ulica i rzędy zabytkowych lip, to rzadki zabytek zachowany w tym stanie na terenie naszego kraju. 

UWAGA ! Dla kupujących ZT zarządca folwarku przygotował 5% rabat na zakup w kawiarni Folwarku Wąsowo.

Muzeum Dawnych Rzemiosł w Starym Młynie w Żarkach mieści się w blisko stuletnim młynie elektrycznym. Dzisiejszy obiekt działa w konwencji parku technologicznego -jest multimedialne i interaktywne. Ekspozycja  łączy tradycję z nowoczesnością, jest tak skonstruowana, że pozwala na dotykanie, sprawdzanie czy zaglądanie w głąb maszyn i historii…. Muzeum prezentuje pięć  rzemiosł od wieków  obecnych w Żarkach. Turyści poznają historię młynarstwa, piekarstwa, bednarstwa, kołodziejstwa oraz szewstwa. Uczestniczą przy tym w  pracach związanych z młynarstwem: zakładają worek na workownicę, mielą ziarno na mąkę, natomiast w sali rzemiosł wcielają się w rolę bednarza budującego beczkę.  Od 1 stycznia 2017 roku obiekt znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin, położone jest w najstarszej dzielnicy Żarek - Leśniowie. Stanowi część Zespołu Klasztornego Ojców Paulinów, w skład którego wchodzi kościół pw. Nawiedzenia NMP, klasztor, dzwonnica, kaplica Matki Bożej Anielskiej, a także legendarne źródełko w parku, którego początki sięgają czasów księcia Wł. Opolczyka. Kościół pochodzi z pocz. XVII w., wielokrotnie przebudowywany, w stylu gotycko-renesansowym. Ołtarz główny, w którym mieści się Figurka Matki Bożej Leśniowskiej, jest późnobarokowy (1730 r.). Jego fundator to Wojciech Męciński. Prócz ołtarzy bocznych z I poł. XVIII w.  do zabytkowego wyposażenia kościoła należą: bogato rzeźbiony konfesjonał, stalle oraz złocona ambona (1782 r.). Na uwagę zasługuje polichromia z lat 1987-88, ukazująca najważniejsze wydarzenia z dziejów sanktuarium (przekazanie figury, sprowadzenie paulinów, koronację). Sanktuarium jest ważnym miejscem pielgrzymkowym -  słynie jako miejsce błogosławieństw, nie tylko dla rodzin. 

Muzeum Okręgowe w Sieradzu powstało w 1937 r. Pierwsze eksponaty zostały zgromadzone dzięki darom m.in. Kazimierza Walewskiego z Tubądzina, starosty sieradzkiego Kazimierza Łazarskiego, ks. Walerego Pogorzelskiego i innych. Siedzibą Muzeum Okręgowego jest najstarsza murowana kamienica w Sieradzu, która powstała w końcu XVI w. lub na początku XVII w. Muzeum posiada działy: archeologii, historii, sztuki etnografii oraz własną bibliotekę naukową,  Muzealne zbiory liczą ponad 45000 zabytków i prezentują dzieje osadnictwa regionu sieradzkiego od pradziejów po średniowiecze, bogate zbiory sztuki i rzemiosła artystycznego, zbiory farmaceutyczne, numizmaty, zbiory portretu sarmackiego i trumiennego, a także wojskowy sprzęt  łączności, którym posługiwali się żołnierze Wojska Polskiego na przestrzeni minionych lat. Obok wystaw stałych organizowane są w muzeum wystawy czasowe, które pokazują zbiory eksponowane na wystawach stałych, ale także zbiory i kolekcje innych placówek i osób prywatnych. Dzięki wystawom czasowym stali bywalcy Muzeum znajdą tu zawsze możliwość poszerzenia swojej wiedzy i zapoznania się z eksponatami z różnych dziedzin i stron Polski, a także świata, dotąd nie prezentowanymi w Sieradzu.

Sieradzki Park Etnograficzny położony jest między Żegliną, a Zalewem Paradzianka, w pobliżu Wzgórza Zamkowego. Powstanie tej placówki należy przypisać inicjatywie Zofii Neyman, wieloletniemu kustoszowi i kierownikowi Muzeum Okręgowego w Sieradzu. Sieradzki skansen to miejsce, w którym znajdziemy wiele elementów lokalnej zabudowy historycznej, ale także elementy wyposażenia wnętrz i narzędzia rolnicze. Wśród licznych eksponatów na uwagę na pewno zasługuje pochodzący ze Zgierza Dom Tkacza czy zagroda lokalnego rzeźbiarza Szczepana Muchy z domem mieszkalnym, pracownią i obórką. Poza rzeźbami ustawionymi w obejściu artysty, który rzeźbił w drewnie głównie postacie ludzi i diabłów, zwiedzający mogą podziwiać wyjątkowy rzeźbiony płot. Charakterystyczna dla tych terenów i równie godna uwagi jest zagroda polna, na którą składa się chałupa, stodoła oraz obórka z wozownią i spichlerz. Ale to tylko nieliczne eksponaty, spośród wielu, które można zobaczyć zwiedzając to niezwykle urokliwe miejsce.

Muzeum Walewskich w Tubądzinie mieści się w murowanym piętrowym klasycystycznym dworze wybudowanym w drugiej połowie XVIII w. To miejsce, w którym mieszkał, pracował i gromadził wszelkie pamiątki tyczące się rodziny Walewskich jego  przedwojenny właściciel Kazimierz Stanisław Walewski. Realizowana przez prawie pięćdziesiąt lat pasja zaowocowała urządzeniem „muzeum rodzinnego” na które składało się archiwum rodu Walewskich, portrety i szereg różnych pamiątek po członkach tej rodziny oraz zbiory archeologiczne pozyskane przez miejscową ludność w czasie prac polowych. Dziś w sześciu salach piętra i dwóch parteru można zobaczyć kolekcję mebli, rzemiosła, malarstwa i starodruków, nawiązującą do typowego wyposażenia siedzib ziemiańskich przełomu XIX i XX wieku okolic Sieradza. W parku znajduje się oficyna dworska, pierwotnie z 1860 r., odbudowana od podstaw i przeznaczona na zaplecze administracyjne muzeum. Dwór i oficynę otacza 3 hektarowy park, w którym rosną pomnikowe okazy drzew m.in. lipa szerokolistna, olcha czarna oraz liczne modrzewie, jesiony, wiązy, graby i kasztanowce.

Tramwaje na Wawrzyńca to tytuł stałej wystawy zabytkowych tramwajów, które prezentowane są w jednej z hal Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. W hali tramwajowej, która została wybudowana w latach 1912-1913 znajdują się cztery tory tramwajowe na, których w sumie może pomieścić się 12 wagonów tramwajowych. Są to tramwaje elektryczne o rozstawie szyn 1435 mm (tzw. rozstaw normalnotorowy lub kolejowy). Muzeum współpracuje z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Krakowie, które odnawia zabytkowe tramwaje i jest właścicielem części pojazdów z kolekcji. Najstarszym eksponatem, który jeździł w Krakowie jest Sanok SN1 o numerze taborowym 37. Tramwaje tego typu zasilały tabor krakowskiego przewoźnika do końca lat 60. XX wieku. Na wystawie znajdują się również inne wagony, które pochodzą z późniejszych okresów historycznych XX wieku. Dzięki współpracy z MPK w Krakowie mogą być prezentowane odnowione wagony, które pochodzą choćby z Gdańska czy Wrocławia. Wystawa ta nawiązuje do czasów rozwoju taboru tramwajów „normalnotorowych”, a zwiedzający zobaczyć tu mogą tramwaje z rodzimej fabryki z Chorzowa, ale również z Sanoka, czy tramwaje produkcji Norymberskiej, którymi są MAN GT6 oraz T4 z doczepą B4. Turyści, odwiedzając tę wystawę, przekonają się, jak wyglądała ewolucja w taborze krakowskiej komunikacji miejskiej. 

Zamek w Gniewie jest jednym z najlepiej zachowanych zamków krzyżackich na Pomorzu. Znajduje się nieopodal rynku, na skarpie na lewym brzegu Wisły. Zamek ten powstał w miejscu wcześniejszej warowni obronnej pod koniec XIII wieku z inicjatywy komtura Dietricha von Spira. Ceglana budowla ma kształt zbliżony do kwadratu, z czterema wieżyczkami w narożach. Mury zamkowe okalają wewnętrzny dziedziniec, pośrodku którego znajduje się studnia. Wszystkie skrzydła zamku mają jednakową wysokość, ale różną ilość kondygnacji, na co wpływa zmienna wysokość pomieszczeń. Dawniej w północnym skrzydle mieściły się komnaty komtura. W części południowej natomiast znajdowały się m.in. kaplica i kapitularz. Piwnice oraz parter zajmowały pomieszczenia gospodarcze takie jak kuchnia, piekarnia czy magazyny. Na przestrzeni stuleci zamek w Gniewie był zarówno siedzibą komtura gniewskiego jak i polskich starostów. W późniejszym okresie służył także za spichlerz, a po roku 1939 również jako więzienie dla Polaków. Mimo licznych zniszczeń wojennych zamek odbudowano w latach 60. i 70. XX wieku przywracając częściowo średniowieczny charakter warowni. Obecnie zamek w Gniewie zajmuje hotel z licznymi pokojami gościnnymi, restauracją i salą wystawienniczą oraz galerią. Możliwe jest także zwiedzanie zamku. 

Figura Misia Maciusia to symbol i maskotka miasta. Znajduje się na ścianie kamienicy przy ulicy Sambora, nieopodal kościoła pw. św. Mikołaja w Gniewie. Figura z brązu o wysokości 75 cm i wadze 30 kg, powstała w 2010 roku i została wykonana z inicjatywy księdza Zbigniewa Rutkowskiego. Powstanie tej figury związane jest z miejscową legendą o bitwie jaką stoczono pod Gniewem z wojskami szwedzkimi. Mieszkańcy miasta, wraz z wojskami  króla Zygmunta III Wazy walczyli z wojskami szwedzkimi. W tym czasie dzwony kościoła św. Mikołaja  wzywały na msze, ale kiedy nikt z ludzi nie pojawił się do miasta weszły wypłoszone z łąk i lasów zwierzęta. Prowadzone pod wodzą misia Maciusia pojawiły się w świątyni, gdzie modliły się o dar pokoju wśród ludzi. Ponoć jeszcze dzisiaj słychać wieczorami  pomrukiwania Maciusia, który wraz z innymi zwierzętami prosi o pokój i jedność między ludźmi. Ciekawostką jest również fakt iż figura posiada kilka kompletów ubrań, w które ubierana jest na specjalne okazje. Wśród strojów znajduje się m.in. kolczuga, kontusz szlachecki, ale także strój kominiarza, strażaka, a nawet kibica.

Stała wystawa kapsli "Muzeum Kapsla" to prywatna inicjatywa Patryka Pokorskiego, gniewianina, lokalnego przewodnika. Swe podwoje muzeum otworzyło podczas Nocy Muzeów w 2017 roku. Na początku zbiory muzealne miały być wystawą czasową, ale szybko pomysł przerodził się w działania zmierzające do powstania stałej placówki muzealnej. Dziś Muzeum Kapsla mieści się w jednej z kamienic przy gniewskim rynku. Prezentuje zbiór kapsli z całego świata, począwszy od zamknięć polskich, czeskich, niemieckich, a skończywszy na kapslach z tak egzotycznych krajów jak Chiny, Maroko, Kolumbia czy Australia. Urozmaiceniem wystawy jest stół z torem do gry w kapsle. To swego rodzaju atrakcja, szczególnie dla młodych turystów, którzy nie znają tej formy zabawy. Muzeum cały czas się rozwija i stanowi ciekawą alternatywę dla wszystkich, którzy lubią nieszablonowe zwiedzanie połączone z odrobiną rozrywki.

Pierwsza krzyżacka strażnica stanęła tu już w 1241 roku. Budowę murowanego zamku rozpoczęto jednak dopiero sto lat później, a przyczyną takiego stanu rzeczy były ciągłe bunty pruskiego plemienia Bartów, którzy nigdy nie pogodzili się z podbojem i regularnie niszczyli zakonną placówkę. Od 1243 r. Reszel formalnie należał do biskupów warmińskich, ale krzyżacka załoga opuściła go dopiero w 1300 roku. Budowę zamku rozpoczął w 1350 roku  biskup Jan I z Miśni, kontynuował  Jan II Stryprock, a dokończył w 1401 r. Henryk III Sorbom, który nadał budowli rozmachu budując m.in. skrzydło południowe z apartamentami mieszkalnymi biskupa oraz krużganki. Warownia była sprzężona z obwarowaniami miasta. Około 1505 r. rozpoczęto wznoszenie nowych murów obwodowych. Fortyfikacje były już przystosowane do użycia broni palnej. Kolejne większe prace remontowe przeprowadzono w latach 1594-1597. Zamek, który stracił już znaczenie militarne, został przekształcony we wspaniałą rezydencję myśliwską. Po pierwszym rozbiorze Polski zamek został przejęty przez władze pruskie i w 1780 r. ulokowano w nim więzienie. Po pożarach na początku XIX wieku zrujnowaną budowlę przekazano gminie ewangelickiej. Od roku 2001, po kolejnej renowacji, w zamku znajduje się hotel z restauracją, galeria i muzeum. 

Gotycki kościół z XIV w., z budzącym zachwyt barokowo-gotyckim wystrojem oraz wieżą o wysokości 101,5 m (najwyższą na Dolnym Śląsku, a piątą co do wielkości w Polsce), stanowi punkt rozpoznawczy miasta. Katedra pw. św. Stanisława i Wacława to trójnawowa bazylika, której zachodnią fasadę zdobi największe gotyckie okno na Śląsku (18 x 6 m ), a znajdujące się pod nim 4 wejścia zdobią gotyckie portale z 14 rzeźbami ukazującymi m.in. scenę ukrzyżowania oraz patronów świątyni. Wnętrze katedry zachwyca nie tylko swym ogromem (nawa główna 71 m długości, 26 m wysokości) co bogactwem wyposażenia. Filary nawy głównej zdobią barokowe figury świętych, patronów Świdnicy dłuta G.L. Webera. Ponad filarami wiszą ogromne obrazy z XVIII w. przedstawiające sceny z życia patronów katedry. Ołtarz główny wyrzeźbiony przez J. Riedla i jego uczniów w 1696 roku to arcydzieło sztuki barokowej, wzorowane na ołtarzu paryskiego kościoła Val-de-Grace. Natomiast gotycki ołtarz Zaśnięcia NMP, był prawdopodobnie wzorowany na ołtarzu Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie. U podnóża katedry znajdują się pozostałości fortyfikacji fryderycjańskich z II poł. XVIII w. Dzięki inicjatywie Papieża Jana Pawła II w dniu 23 marca 2004 r. dawny kościół diecezjalny stał się katedrą i siedzibą nowej diecezji. Od marca 2017r. katedra jest wpisana na listę Pomników Historii RP. 

Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy, od 1967 roku mieści się w zabudowaniach dawnego ratusza na świdnickim rynku. Muzeum posiada cenne zbiory związane nie tylko z dziejami kupiectwa, ale także dotyczące metrologii czy historii regionu. Zwiedzając muzeum zobaczymy pomieszczenia zaaranżowane na aptekę z przełomu XIX i XX wieku, karczmę, której dawny klimat tworzą różnego rodzaju kufle i butelki oraz ulokowany naprzeciwko niej dawny sklep kolonialny czy wyposażenie dawnej stacji paliw. Przechodząc dalej możemy podziwiać bogatą kolekcję wag, odważników i kas sklepowych. W jednej z sal urządzono ekspozycję piwowarską, która zapoznaje nas z etapami warzenia piwa, z którego w dawnych czasach słynęła Świdnica. Natomiast w gotyckiej Sali Rajców znajdują się cenne malowidła z XVI w. przedstawiające Sąd nad Jawnogrzesznicą, Sąd Ostateczny i Ukrzyżowanie Chrystusa. Zobaczyć tu można również makietę XVII- wiecznej Świdnicy oraz wiele interesujących eksponatów, związanych z przeszłością miasta. Do Sali Rajców przylega niewielkie mauzoleum Piastów świdnickich z kopiami rzeźbionych płyt tumbowych z przedstawieniami Bolka I oraz jego wnuka – Bolka II. Przed wejściem do muzeum koniecznie trzeba przysiąść na ławeczce z Marią Kunic, pierwszą na świecie kobietą-astronom. 

Kościół Pokoju pw. św. Trójcy, wpisany od 2001 roku na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, a od 2017 roku także na listę Pomników Historii RP jest uważany za największą drewnianą świątynię Europy, gdyż w swoim wnętrzu może pomieścić ok. 7500 osób. Jednocześnie jest to jeden z dwóch Kościołów Pokoju zachowanych na świecie. Drewniana budowla o konstrukcji szachulcowej wybudowana została na planie krzyża greckiego w latach 1656 – 57 na mocy pokoju westfalskiego kończącego wojnę 30 – letnią, który przyznawał mieszkającym na Śląsku luteranom prawo wybudowania trzech kościołów. Jednak zgoda ta narzucała budowniczym pewne ograniczenia. Przede wszystkim świątynie nie mogły posiadać wież i musiały powstać z gliny, drewna i słomy, tak aby można było je łatwo zniszczyć i uniemożliwić kryjówkę potencjalnym napastnikom. Wnętrze kościoła zachwyca barokowym wystrojem, a na szczególną uwagę zasługują dwa zespoły barokowych organów – „małe” nad ołtarzem oraz „duże” na ścianie zachodniej. Do najcenniejszych elementów barokowego wyposażenia należy także jego główny ołtarz ze sceną chrztu Chrystusa i ambona, a także loże rodowe zasłużonych mieszczan i władców ziemi świdnickiej. Kościół otoczony jest zespołem zabytków Placu Pokoju: drewnianą dzwonnicą, domem stróża, plebanią i zabytkowym cmentarzem ewangelickim. 

Dokładna data budowy ratusza w Sulechowie nie jest znana. Przypuszcza się, że budynek powstał na początku XIV wieku. Pierwszy ratusz był małym drewnianym budynkiem, dopiero po tym jak spłonął w pożarze miasta w 1557 roku, na jego miejscu wybudowano murowany renesansowy, dwukondygnacyjny gmach zaopatrzony w dwie wieże. Mniejsza z dzwonem, za pomocą którego wzywano posiedzenia rady miasta, czy ogłaszano alarmy, natomiast druga, wyższa o przekroju ośmioboku. Po raz drugi ratusz spłonął w roku 1633, w czasie trwania wojny trzydziestoletniej. Z powodu braku funduszy, długi czas budynek nie był odbudowywany i stan jego pogarszał się z każdym rokiem. W 1670 roku na dużej wieży zamontowano wahadłowy zegar, zaś na wierzchołku zawieszono sygnalizacyjny dzwon. Gruntownej przebudowy ratusz doczekał się w II połowie XIX wieku. Zlikwidowano wówczas dwuspadowy dach, dobudowując trzecią kondygnację i zlikwidowano liczne przybudówki. W czasie II wojny światowej budynek uległ uszkodzeniu, jednak już w 1945 roku został uporządkowany i zaczął działać w nim Urząd Miejski. Na przełomie lat 60 -70 ubiegłego wieku, przy kolejnym remoncie, wzmocniono wieżę ratuszową, na której zamontowano nowy hełm, a w kilku miejscach odsłonięto fragmenty gotyckich murów. W 2009 roku ratusz zyskał nową elewację i podświetlenie budynku, a w roku 2013 został zrewitalizowany w ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską. Do chwili obecnej budynek jest siedzibą Urzędu Miejskiego.

Pierwsza osada w miejscu obecnego Sulechowa powstała już w połowie XIII wieku przy szlaku handlowym z Poznania. Już w XIV w z inicjatywy księcia Henryka III Głogowskiego, jeszcze przed założeniem miasta, na miejscu wcześniejszych umocnień, powstał zamek obronny. Nawet po powstaniu miasta, zamkowe zabudowania były wyodrębnione i oddzielone od miejskiej murami i fosą. Dla zapewnienia większej samowystarczalności, w tym okresie, na zamkowym dziedzińcu wybudowano młyn kieratowy. W XVI wieku zamek rozbudowano, powstał wtedy między innymi obecnie istniejący budynek dobudowany do wieży z XIV. Niedługo potem zamek znalazł się w rękach margrabiów brandenburskich, którzy w XVIII w przeprowadzili kolejną rozbudowę. Właśnie z tego okresu pochodzi obecny kształt sulechowskiego zamku. Pod całym obiektem znajduje się jednoprzestrzenna piwnica, nakryta sklepieniem kolebkowym. Ostatnia gruntowna przebudowa miała miejsce w XIX wieku. Rozebrano wtedy skrzydła wschodnie i północne, a na ich miejscu zbudowano nowe pomieszczenia.  W 2010 roku została przeprowadzona kompletna renowacja zamku w Sulechowie dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej i dziś zamek i Zbór Kalwiński  są ze sobą połączone, a wraz z budynkiem Sulechowskiego Domu Kultury tworzą kompleks kulturalny w mieście. 

Brama Krośnieńska w Sulechowie jest wyjątkowym zabytkiem, ponieważ jako jedyna ocalała z czterech bram murów miejskich, które otaczały kiedyś Sulechów. Jeszcze do niedawna historycy twierdzili, że została ona wybudowana w 1704 roku, jednakże ostatnie tłumaczenia starych niemieckich kronik dowiodły, iż obiekt ten ma swą historię dłuższą o przynajmniej pół wieku. Umożliwiała przejazd przez centrum miasta podróżnym, którzy udawali się od strony Krosna Odrzańskiego w stronę Poznania lub w drugą stronę. Brama powstała w stylu barokowym, stąd też jej bogate zdobienia. Na stronie zewnętrznej bramy, umieszczony jest kartusz z orłem z koroną, ozdobiony dekoracją akantowo-laurową. Od strony rynku i ratusza możemy zobaczyć niemiecki herb Sulechowa z XIX wieku (taki herb miasta funkcjonował w czasach brandenbursko-pruskich), przedstawiający stróża miejskiego stojącego między dwiema wieżami i trzymającego halabardę. Brama Krośnieńska jest wyjątkowym zabytkiem Sulechowa, a także obowiązkowym punktem turystycznych wycieczek po mieście. 

Z rozległych sosnowych lasów wychodzimy na porosłe kilkusetletnimi buczynami krawędzie dolin. Słychać szum  bystrych rzek: Drawy i Płocicznej. Zaskakują panoramy tafli urokliwych, okolonych lasami jezior. Ten krajobraz tętni życiem i kryje skarby przyrody. Mówimy o Drawieńskim Parku Narodowym położonym na granicy trzech województw: zachodniopomorskiego, wielkopolskiego i lubuskiego. Wiele roślin i zwierząt, rzadkich i zagrożonych wyginięciem – tu jeszcze wciąż można spotkać. Na wiosnę zakwita różowy wawrzynek wilczełyko, śródleśne łąki  w czerwcu niezmiennie czerwienią się od storczyków. Nad jeziorami krążą bieliki. Głęboko wcięte doliny rzek, śródleśne oczka z dywanami torfowców wokół, bijące źródła, bukowe i sosnowe starodrzewia – występują gdzie indziej, jednak tu, w Drawieńskim Parku Narodowym – skupione są razem na stosunkowo niewielkim obszarze, ponad 11 tys. hektarów. Herbowym zwierzęciem Parku jest natomiast wydra.

Bogactwo rzeki Drawy i jezior Drawieńskiego Parku Narodowego, skupione w jednym miejscu, na wyjątkowej ekspozycji, której znaczną część stanowią akwaria - obejrzycie w Głusku, w Punkcie Informacji Turystycznej Drawieńskiego Parku Narodowego. Przywita Was Wydra – przewodniczka po Wodnym Świecie DPN. Ślady jej łap wyznaczają kierunek zwiedzania wystawy. Turysta, uruchomiając nieco wyobraźnię, powinien poczuć się tak, jakby znalazł się pod wodą i był  częścią tego fascynującego świata, w którym pływają, np.: brzana, okoń, certa, pstrąg, różanka, koza, piekielnica, kiełb. Natomiast przekrój przez Jezioro Czarne pokaże na jakiej głębokości toczy się życie ryb i roślin, a gdzie królują już tylko bakterie beztlenowe. W bystrym nurcie Drawy, nad powierzchnią wody faluje włosienicznik. Rośnie też wiele gatunków ramienic, a ponad korytem rzeki wznosi się piaszczysta skarpa, w której gnieździ się zimorodek.

Ostrowiec lub Ostrowite, to niewielka osada położona pomiędzy Jeziorem Ostrowieckim, a rzeką Płociczną, w sercu Drawieńskiego Parku Narodowego, w bezpośrednim sąsiedztwie Jez. Czarnego. Założył ją w 1588 r. przedstawiciel rodu Wedlów-Rüdiger z Drawna, w ramach kolonizacji Puszczy Drawskiej. W 1808 r. wieś liczyła 19 domów i 100 mieszkańców. Od 1820 r. zmieniła właściciela i stała się własnością von Sydowów z Głuska. Była tu kuźnia, a nad Płociczną młyn wodny. W osadzie zachowały się 4 budynki ryglowe zbudowane dla robotników leśnych. To była typowa architektura dla tych terenów, dziś rzadko spotykana i zabytkowa. W północnej części osady widać ruiny murowanego kościoła prawdopodobnie z XVIII w. Obok zachował się cmentarz. Nagrobki, w kształcie pnia ściętego dębu lub z insygniami kowalskimi, są ważną informacją o społeczności tej osady. Prowadzi tu piękna, zabytkowa aleja klonowa- niemy świadek historii tego wyjątkowego miejsca. 

Sala BHP Stoczni Gdańskiej, to potoczna nazwa obiektu, w którym mieściły się stoczniowe pomieszczenia szkoleniowe i muzeum stoczni. W tym miejscu sformułowano 21 Postulatów, a dzięki strajkowi i podpisaniu Porozumienia Gdańskiego 31 sierpnia 1980 roku narodziła się „Solidarność”. Sala BHP to symboliczne miejsce dążeń Polek i Polaków do uzyskania społecznej sprawiedliwości, niepodległości i wolności. W Sali BHP od połowy lat 70. do 1996 roku działało muzeum zakładowe. W okresie 1996 – 2004 obiekt przeszedł z rąk prywatnego właściciela na rzecz NSZZ „Solidarność” Komisji Krajowej. W latach 2006 – 2010 dokonano generalnej rewitalizacji finansowanej ze środków społecznych, państwowych i prywatnych. Od 2011 roku obiekt w pełni zarządzany jest przez Fundację Promocji Solidarności. W 2014 roku Fundacja podjęła decyzję o przywracaniu wystroju dawnego wyposażenia muzeum zakładowego i stworzeniu wystawy stałej pt. „Stocznia – Solidarność”. W listopadzie 2016 roku na bazie stałej wystawy oraz zdobywanych i zakupywanych pamiątek, materialnych świadectw aktywności zawodowej i społecznej pracowników Stoczni Gdańskiej, utworzono Muzeum Sali BHP Stoczni Gdańskiej. Od kwietnia 2017 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uznając salę wraz z jej spuścizną i kolekcją za  dziedzictwo wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, przyznało stałą dotację na utrzymanie obiektu. Wstęp do Sali BHP Stoczni Gdańskiej jest bezpłatny we wszystkie dni roku.

Ratusz w Brodnicy został wybudowany w końcu XIV wieku. Jego pozostałości znajdują się w północnej pierzei trójkątnego rynku i są obudowane zabudową o charakterze mieszkalno – usługowym. Na pozostałe fragmenty dawnego ratusza składa się ośmioboczna wieża nakryta ośmiopołaciowym dachem namiotowym, krytym dachówką. Wieża posiada na najwyższej kondygnacji tarczę zegarową. We wnętrzu ratuszowej wieży zawieszone są dwa dzwony. Jeden pochodzi  z 1553, a drugi z 1554 roku i na pewno starszy z nich, a prawdopodobnie oba ufundował starosta brodnicki Rafał Działyński herbu Ogończyk. Poniżej wieży znajdują się widoczne fragmenty gotyckiego szczytu podzielonego lizenami i ozdobionego blendami. W latach 1598-1646 budynek ratusza służył m.in. jako siedziba zboru ewangelickiego. W 1631 roku podczas pożaru miasta budynek uległ częściowemu spaleniu. Podobno był później nieznacznie wyremontowany i pełnił funkcje mieszkalne. Pewnym natomiast jest, że w połowie XIX wieku został ostatecznie rozebrany, a jedyne co zachowało się ze starego ratusza to widoczne do dzisiaj wieża i część szczytu. 

Brama Chełmińska w Brodnicy to element średniowiecznych obwarowań miejskich i jedna z najokazalszych i najlepiej zachowanych w Polsce bram z czasów krzyżackich. Zbudowana została w latach 1310 – 1330, prawdopodobnie podczas budowy murów miejskich. Konstrukcja bramy posadowiona jest na planie kwadratu. Posiada charakterystyczne schodkowe szczyty ze sterczynami, a także zakończone półkoliście i otynkowane blendy okienne. Budowla posiada drewniane stropy i siodłowy dach kryty dachówką. Od strony północnej brama posiada fragment tzw. szyi bramnej oraz drewnianą rekonstrukcję dawnej brony bramnej. Jeśli chodzi o przeznaczenie obiektu to oprócz funkcji obronnych, przez pewien okres w XIX wieku brama służyła jako więzienie miejskie. W późniejszym czasie w jej przejeździe znajdowała się również waga miejska. W roku 1898 bramę poddano renowacji, dokonując rekonstrukcji szczytów budowli. W latach 70. XX wieku bramę wraz z przylegającą do niej kamienicą adaptowano na siedzibę muzeum. Obecnie oprócz oddziału Muzeum w Brodnicy w bramie mieści się galeria sztuki współczesnej.

Krzyżacki zamek w Golubiu-Dobrzyniu leży na wysokim wzgórzu na prawym brzegu Drwęcy, górując nad okolicą. Ceglany zamek wybudowano na przełomie XIII i XIV wieku z inicjatywy krzyżackiego komtura Konrada von Sacka. Budowlę wzniesiono na planie prostokąta, a jej mury zwieńczone są renesansową attyką. W narożach zamku znajdują się niewielkie wieżyczki, natomiast w południowo-zachodnim narożniku stoi cylindryczna baszta, a tuż obok niej przy bramie wjazdowej niewielka przybudówka, przeznaczona prawdopodobnie na dom komtura. Budowę zamku zakończono po 1330 roku. Od warownego przedzamcza zamek oddzielała sucha fosa. W 1410 roku zamek został zajęty przez rycerstwo polskie, a rok później po podpisaniu I pokoju toruńskiego zamek zwrócono Krzyżakom. Podczas wojny golubskiej w 1422 roku zamek poważnie ucierpiał. W latach 1616–1623 przebudowany na polecenie królewny Anny Wazówny, która objęła starostwo golubskie. W czasie kolejnych stuleci zamek kilkakrotnie ulegał uszkodzeniom i był przebudowywany. W 1920 roku urządzono na zamku muzeum. Po wojnie obiekt po raz kolejny odrestaurowano, a w 1977 roku na zamku odbył się jeden z pierwszych w Polsce turniej rycerski. Obecnie na zamku mieści się muzeum wraz z hotelem i restauracją. 

Murowany zamek powstał w pierwszej połowie XIV wieku i najprawdopodobniej już w 1337 roku był ukończony, na co wskazuje utworzenie w tym czasie krzyżackiej komturii w Brodnicy. Zamek zbudowany został na planie kwadratu o bokach długości 45 metrów. Cztery skrzydła zamku otaczały wewnętrzny dziedziniec. W narożach zamku znajdowały się, wysunięte poza linię murów, wieżyczki. Zamek posiadał także wysoką na 50 metrów wieżę, a cały obiekt otoczony był fosą, przez którą od strony przedzamcza można było dotrzeć jedynie mostem zwodzonym. W 1415 roku fortyfikację przystosowano do walk z użyciem broni palnej. Po bitwie pod Grunwaldem zamek przeszedł w ręce wojsk polskich, jednak już wkrótce powrócił pod władanie zakonu, który władzę na zamku sprawował do 1454 roku. Na początku XVII wieku okoliczne ziemie i zamek przeszły w ręce Anny Wazówny – siostry Zygmunta III Wazy. Po pierwszym rozbiorze Polski Brodnica znalazła się pod panowaniem pruskim. Nakazano wówczas rozbiórkę zamku, z którego ostała się jedynie wieża oraz fundamenty i piwnice. Podziemia odkopano w 1940 roku, a 13 lat później rozpoczęto pierwsze prace konserwatorskie. Od 1986 roku zamek jest własnością Muzeum Regionalnego w Brodnicy. Do zwiedzania udostępniono piwnice, w których mieszczą się wystawy stałe i czasowe, natomiast na wieży udostępniono punkt widokowy.

Budowa brodnickiego kościoła rozpoczęła się w 1285 roku. Jak podają źródła wcześniej w tym miejscu istniał kościół drewniany. Nowy kościół budowano przez kilkadziesiąt lat i oficjalnie ukończono w połowie XIV wieku, choć jego poszczególne elementy powstawały jeszcze do 1370 roku. W czasach średniowiecznych kościołem opiekowali się Krzyżacy, natomiast w latach 1554-1598 świątynią zarządzali luteranie.  Budowla ma 56 metrów długości i 27 szerokości, posiada trzy nawy o jednakowej wysokości, prezbiterium oraz dwie kaplice. Wieża kościoła wznosi się na wysokość 50 metrów. W nawach bocznych znajdują się sklepienia krzyżowe, natomiast nad nawą główną i prezbiterium sklepienia gwiaździste ze ozdobnymi rzeźbionymi zwornikami. Najważniejsze zabytki kościoła farnego stanowi zespół rzeźb 12 apostołów z drugiej połowy XIV wieku, Grupa Ukrzyżowania umieszczona na belce tęczowej, kamienna chrzcielnica z XVII wieku, a także ambona z końca XVIII w. Na uwagę zasługują także organy piszczałkowe z 1875 roku.

Kopiec Kaszubów został odsłonięty w 2013 roku. Sam pomysł zaakcentowania Helu jako symbolicznego początku Polski zrodził się w 2007 roku. Główny element kopca stanowi wybudowany w jednym z najpiękniejszych miejsc naszej ojczyzny, na Cyplu Helskim, kamienny obelisk, który symbolizuje początek Rzeczypospolitej oraz podkreśla jedność i tożsamość społeczności kaszubskiej. Elementem obrazującym tę wspólnotę jest Gryf Kaszubski, umieszczony w centralnym miejscu pomnika. Stąd wzięła się nazwa - „Kopiec Kaszubów”. Inspiracją do budowy monumentu były również legendy o Stolemach Kaszubskich – olbrzymach o spokojnym usposobieniu, które od niepamiętnych czasów władały Pomorzem. Poza energią i siłą wielkoludy imponowały wiarą, niezłomnością oraz hartem ducha. Nieprzypadkowo Kaszubi, a w szczególności rybacy przejęli te cechy. Niestety wielce szlachetne i silne olbrzymy przetrwały tylko w ludowych podaniach, została po nich pamięć oraz … kamienie! Jedna z legend mówi, że kiedy na świecie zapanuje powszechna zgoda i przyjaźń pomiędzy ludźmi, potężne głazy obudzą się i zamienią na powrót w przyjazne Stolemy.

Latarnia morska w Darłowie znajduje się tuż przy ujściu rzeki Wieprzy, przy wejściu do portu. Pierwsza wzmianka o latarni w Darłowie pochodzi z 1715 roku, kiedy to zarządzono ustawienie świateł po obu stronach ujścia rzeki. W 1885 roku u nasady wschodniego falochronu zbudowano stację pilotów, do której od południa przylegała kwadratowa wieża. Stacja ta na drugim piętrze posiadała pokój dyżurnego pilota, który obsługiwał latarnię wskazując drogę do portu. Lampa z soczewką umieszczona była wtedy w oknie na wysokości 12 metrów. Obecna latarnia to stan z 1927 roku kiedy to po remoncie wieża została podwyższona do 22 metrów. Zmieniono też optykę latarni, a w 1996 roku zmodernizowano źródło zasilania, dzięki czemu dzisiaj latarnia może świecić ciągłym światłem nawet przy braku zasilania przez okres siedmiu dni. Światło latarni ma zasięg 15 mil morskich, co oznacza, że jest widziane z odległości ok. 27 kilometrów. Od sierpnia 2000 roku latarnię udostępniono zwiedzającym, którzy mogą podziwiać zarówno samą latarnię jak i piękne widoki z jej wieży.

Muzeum Helu wchodzące w skład Helskiego Kompleksu Muzealnego to stosunkowo młoda placówka muzealna. Wcześniej, bo od maja 2015 roku działało w tym miejscu Muzeum Przyrodniczo – Etnograficzne będące oddziałem Muzeum Obrony Wybrzeża. Siedzibą muzeum został obiekt B-1, „Anton”, wybudowany przez Niemców w 1941 roku jako stanowisko armaty 406 mm w kompleksie Schleswig – Holstein. Po wojnie miejsce to użytkowane było przez wojsko, a następnie przez kilka lat obiekt niszczał, by w końcu zostać przekazanym stowarzyszeniu „Przyjaciele Helu". Tak powstał pomysł na Muzeum Przyrodniczo - Etnograficzne. W nowo wyremontowanych salach zorganizowano osiem wystaw etnograficznych, pokazujących Hel sprzed 150 laty oraz trzy wystawy przyrodnicze. Sale wystawowe oraz gabloty zapełniły się eksponatami wcześniej zgromadzonymi oraz wypożyczonymi od kolekcjonerów. W maju 2016 roku dotychczasową placówkę muzealną przekształcono w Muzeum Helu ukazujące historię miasta, z działem przyrodniczym poświęconym przyrodzie Półwyspu Helskiego i Zatoki Puckiej. Ekspozycje uzupełniają kopie historycznych dokumentów, wyszukiwane w archiwach państwowych. W wyremontowanych pomieszczeniach tworzone są także nowe wystawy poświęcone Kaszubskim twórcom ludowym.

Stare Miasto w Elblągu to fragment miasta znajdujący się w jego południowej części. Samo miasto założone zostało w 1237 roku i tego samego roku uzyskało prawa miejskie. Zgodnie z panującym wówczas zwyczajem, jego ulice usytuowano prostopadle do rzeki, a przecinająca je w poprzek ulica wyznaczała plac, przy którym znajdował się rynek miasta. Obecnie centralną część rynku zajmuje kościół św. Mikołaja natomiast u wylotu ulicy ograniczającej niegdyś rynek znajduje się inna ciekawa budowla, mianowicie Brama Targowa. Brama ta powstała w 1319 roku, kiedy to wybudowano jej dolną część. W latach  1420-1430 budowlę podwyższono do obecnej wysokości czyli 26 m. Od początku istnienia brama funkcjonowała jako element miejskiego systemu fortyfikacji. Od 1639 roku ozdabiał ją zegar ufundowany przez kupca Isaaka Spieringa. Zegar ten na przestrzeni lat kilkakrotnie naprawiano i wymieniano. Nowy zegar zamówiony w Berlinie w 1857 roku funkcjonował do 1945 roku. W czasie II wojny światowej brama mocno ucierpiała. Jej odbudowę zakończono w 1949 roku. Nowy zegar powrócił na bramę w 2000 roku, a sześć lat później cały obiekt przeszedł gruntowny remont. Dziś Brama Targowa jest jednym z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych zabytków Elbląga. Wiąże się z nią legenda o piekarczyku, który w czasie najazdu Krzyżaków uratował miasto przy użyciu swojej łopaty do wyjmowania chleba. Mimo upływu lat legenda jest wciąż żywa zarówno wśród mieszkańców jak i przyjezdnych, a ślady łopaty można osobiście odnaleźć na murach Bramy Targowej.

Kanał Elbląski  o długości 82 km to światowej klasy zabytek  sztuki hydrotechnicznej. Zaprojektowany został na początku XIX wieku przez holenderskiego inżyniera Jakoba Georga Steenke. Celem budowy kanału było gospodarcze połączenie drogą wodną  Prus Wschodnich z Bałtykiem. Budowę kanału rozpoczęto blisko 20 lat później, w 1844 roku i trwała ona 8 lat. W 1852 roku po kanale zaczął kursować pierwszy parowiec na odcinku Elbląg – Iława. Odcinek od Miłomłyna do Ostródy oficjalnie otwarto w 1860 roku, ale już 4 lata wcześniej przypłynął do Ostródy pierwszy statek. Uruchomienie linii kolejowej osłabiło znaczenie kanału, który do 1912 r. służył wyłącznie transportowi płodów rolnych, drewna i artykułów przemysłowych. W późniejszych latach zainicjowano także rejsy turystyczne. Działania wojenne doprowadziły jednak do poważnych uszkodzeń urządzeń obsługujących kanał, który udrożniono w 1948 roku wznawiając regularne rejsy turystyczne.  Kanał łącznie z pochylniami i śluzami przeszedł gruntowny remont w latach 2013 – 2014, dzięki czemu  niepowtarzalne walory  przyrodniczo-krajobrazowe kanału podziwiają corocznie tysiące turystów.  Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 14 stycznia 2011 został uznany za pomnik historii.

Pod dworcem kolejowym w Szczecinie jak również w przydworcowej skarpie znajduje się schron z okresu II wojny światowej. Zbudowali go Niemcy wykorzystując osiemnastowieczne fortyfikacje podziemne, a ukończyli w 1941 roku. Schron schodzi pod ziemię na głębokość pięciu kondygnacji. Tworzą go żelbetowe ściany i stropy niemal trzymetrowej grubości. Ogólna powierzchnia schronu to blisko 3 tys. metrów kwadratowych. Do końca wojny schron służył do ochrony ludności cywilnej miasta. Po wojnie i przekazaniu Szczecina Polsce, schron przebudowano na schron przeciwatomowy, mogący pomieścić nawet 5 tys. osób. Do lat 90. XX wieku odbywały się w nim ćwiczenia obrony cywilnej. W 2014 roku podziemia stały się scenografią do filmu „Wielka ucieczka na północ” ukazującego dalsze losy bohaterów filmu „Wielka ucieczka” z 1963 roku. Obecnie podziemny schron funkcjonuje jako obiekt turystyczny mieszczący  „Podziemne Trasy Szczecina”. Na dwóch udostępnionych trasach przedstawiono m.in. historię miasta podczas II wojny światowej i w czasach PRL-u, dzieje szczecińskich fortyfikacji jak również eksponaty związane z systemem schronów i obroną cywilną. W 2008 roku obiekt otrzymał tytuł „Turystycznego Produktu Polski”  Polskiej Organizacji Turystycznej.

Brama Królewska w Szczecinie jest jedną z bram miejskich znajdującą się u zbiegu ulicy Jana Matejki i placu Żołnierza Polskiego. Barokowa brama powstała w latach  1725–1728,według projektu holenderskiego projektanta twierdz Gerharda Corneliusa van Wallrawe, w miejscu dawnych murów miejskich i wchodziła w skład systemu pruskich fortyfikacji Szczecina. Budowla z obu stron zwieńczona jest ozdobnymi attykami wywyższającymi się wyraźnie ponad pozostałą częścią. Jest bogato zdobiona rzeźbami autorstwa  Bartholome Damarta. Na jednej z attyk widnieje postać odpoczywającego Herkulesa z maczugą w dłoni, a tuż obok również odpoczywający Mars trzyma miecz i tarczę. Wejścia do bramy zamykają ozdobne kraty z końca XIX wieku. Nad wejściem znajduje się sylwetka czarnego orła pruskiego, a po przeciwnej stronie drugie wejście zdobią dwa putta trzymające tarczę herbową z inicjałami Fryderyka Wilhelma I Pruskiego. Na zachodniej ścianie budowli znajduje się tablica upamiętniającą Dezyderego Chłapowskiego, który w Forcie „Prusy” w Twierdzy Szczecin odbył karę pozbawienia wolności.

Brama Portowa w Szczecinie podobnie jak Brama Królewska to jedna z dawnych bram miejskich Szczecina. Wybudowana została w latach 1725–1727. Jej projektantem był holender Gerhard Cornelius van Wallrawe, a liczne zdobienia są autorstwa francuskiego rzeźbiarza Bartholome Damarta. Barokowa Brama Portowa pierwotnie nosiła nazwę Bramy Brandenburskiej, a później także Bramy Berlińskiej, gdyż rzeczywiście prowadziła ze Szczecina prosto do Berlina. Swoją obecną nazwę brama zyskała w 1945 roku kiedy to Szczecin przypadł Polsce. Powstała jako pamiątka odkupienia Pomorza Zachodniego od Szwedów przez króla Prus Fryderyka Wilhelma I w 1719 roku.  W jednej z attyk znajduje się złocony napis w języku łacińskim upamiętniający to wydarzenie.  Tuż powyżej przedstawiono płaskorzeźbioną panoramę miasta z wizerunkiem Viadrusa – boga Odry.  Nad panoramą widnieje owalna tarcza z herbem Prus, a całość zwieńczona została królewską koroną. Liczne zdobienia z motywami militarnymi znajdują się także na przeciwległej attyce. Dziś Brama Portowa znajduje się w centrum Szczecina i aż trudno sobie wyobrazić, że niegdyś zamykała ona miasto od zachodu.

Historia Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej rozpoczęła się 1 lipca 1896 r., kiedy kolejka  po raz pierwszy wyruszyła w trasę z Gryfic do Niechorza. Początkowo wąskotorówka poruszała się po torach o rozstawie 750 mm, dopiero w 1912 r. poszerzono rozstaw szyn do 1000 mm. Jeszcze w latach 90-tych XX w. trasa wąskotorówki  liczyła 61 km długości. Dziś ciuchcia kursuje na odcinku pomiędzy Gryficami i Pogorzelicą, na trasie o długości 39,5 km., której pokonanie zabiera prawie 2 godziny. W sezonie przewozowym, który trwa od początku maja do końca września, kolej wyjeżdża codziennie z zajezdni w Gryficach, a po dotarciu do Trzęsacza kursuje wahadłowo na trasie pomiędzy Trzęsaczem i Pogorzelicą. Na malowniczym szlaku nadmorskiej kolejki znajduje się wiele znanych zabytków architektury, takich jak latarnia morska w Niechorzu, czy ruiny kościoła na klifie w Trzęsaczu. 

UWAGA ! Kolej czynna sezonowo. Dostępność znaczków po sezonie ograniczona - informacja w wykazie miejsc sprzedaży

Tczewska starówka obejmuje swym zasięgiem rynek wraz z przyległymi ulicami, dwa kościoły: Farny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego oraz pw. Św. Stanisława Kostki z pozostałością zabudowań podominikańskich, oraz zachowanymi fragmentami murów obronnych pochodzącymi z XIV wieku.  Do najstarszych ulic w grodzie Sambora zaliczamy ul. A. Mickiewicza. W średniowieczu trakt ten prowadził do najważniejszej bramy  miejskiej prowadzącej do Gdańska. O randze tej ulicy świadczą relikty, nie zachowanych niestety już dziś przedproży. Dziś wizytówką tej ulicy są zabytkowe kamieniczki. Ich średniowieczny charakter zachował się po dzień dzisiejszy w piwnicach. Kamienica znajdująca się obecnie pod numerem 8 została zakupiona w 1667 roku prze protoplastę tczewskiego odłamu rodu Forsterów - Adama Simona Ferstera, który cieszył się dużym szacunkiem wśród mieszkańców oraz piastował urząd burmistrza. Zabytkowy charakter ma także odrestaurowana niedawno kamienica o numerze 9. Dziś mieści się w niej nowoczesna drukarnia. Dla turysty zwiedzającego miasto zapewne ciekawe będą zaznaczone w poziomie ulic specjalnymi mosiężnymi znakami piesze szlaki turystyczne: forteczny, spacerowy i widokowy z zaznaczonym mostem zwodzonym i bramą wjazdową. Również na rynku w układzie poziomym zaznaczono zarys nieistniejącego ratusza, który spłonął w maju 1916 roku i  nie został nigdy odbudowany.

Sopockie molo stało się symbolem i wizytówką miasta. Jest najdłuższym molo nad Morzem Bałtyckim. Ma ponad 500 metrów długości z czego 458 metrów wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej. Molo składa się z dwóch części: Skweru Kuracyjnego i części spacerowej. Skwer Kuracyjny jest olbrzymim placem, przy którym znajduje się  sopocka latarnia morska, zabytkowa fontanna, a także muszla koncertowa oraz kawiarnie i restauracje. Część spacerowa składa się z pomostu oraz pokładów dolnych i bocznych. Na końcu mola od 2011 roku zlokalizowana jest przystań jachtowa na sto jednostek. Pierwszy pomost w tym miejscu zbudowany został  w 1827 roku przez doktora Jerzego Haffnera. Miał on wówczas nieco ponad 31 metrów, ale do końca XIX wieku wydłużono go do 150, a w 1910 roku do 315 metrów. Obecne molo zostało zbudowane w 1928 roku i w tym samym czasie przebudowano Skwer Kuracyjny. Początkowo molo spełniało funkcje lokalnej przystani, , a w okresie międzywojennym także przystani dla dużych statków pasażerskich, które cumowały w pewnym oddaleniu. Dopiero gdy miasto stało się uzdrowiskiem molo zyskało funkcję rekreacyjną. Obecnie oprócz powyższych funkcji stanowi doskonały punkt widokowy z widokiem na nadmorską cześć miasta oraz gdański port morski. 

Dworek Sierakowskich należy do najstarszych zabytków budownictwa sopockiego. Historia Dworku Sierakowskich sięga 1714 roku, kiedy to znajdujący się w jego miejscu  dwór letniskowy został naniesiony na najstarszy zachowany obecnie plan Sopotu. Posiadłość wielokrotnie zmieniała właścicieli by ostatecznie w roku 1797 trafić w ręce Hrabiego Kajetana Onufrego Sierakowskiego. W tym samym czasie nadano dworkowi jego obecny kształt, który nawiązuje do typowego dworu polskiego. Zadbano przy tym także o otoczenie dworu czyli niespełna hektarowy ogród. Od 1805 roku dworek funkcjonował jako letnia rezydencja Heleny Dzieduszyckiej, która była drugą żoną Sierakowskiego. Mimo częściowej dewastacji dworku w latach powojennych we wnętrzach zachowało się sporo oryginalnych elementów wyposażenia, m.in. kaflowe piece z początku XIX wieku, kilka par dwuskrzydłowych drzwi,  okucia metalowe i sztukaterie oraz  malowidło na suficie. W 1958 roku właścicielem dworku zostaje Państwo Polskie, a cztery lata później działka wraz z zabudową zostaje wpisana do rejestru zabytków. W1974 roku powstaje Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, które swoją siedzibę do dnia dzisiejszego ma właśnie w Dworku Sierakowskich. Sam dworek w roku 2009 przeszedł gruntowną rewitalizację i dzisiaj pełni rolę jednego z najaktywniejszych w mieście ośrodków życia kulturalnego.

Początek sopockich szlaków spacerowych miał miejsce w latach sześćdziesiątych XX wieku w czasach rozwoju kurortu Jana Jerzego Haffnera. Kuracjuszom, obok kąpieli, polecano przejażdżki łodziami po Zatoce Gdańskiej i spacery w lasach okalających Sopot od zachodu. Wtedy też na terenie miasta, a głównie w jego terenach leśnych wyznaczono kilka krótkich tras. Powstało wówczas pięć szlaków: wiewiórki, sarni, motyli, leśny, morski.  Faktem natomiast jest to, iż tak naprawdę pierwsze znakowane szlaki turystyczne powstały w Sopocie około 40 lat wcześniej.  Pod koniec XX wieku staraniem miejscowego  Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego i jego działaczy przy współudziale Urzędu Miasta Sopotu, podjęto działania zmierzające do odtworzenia historycznych szlaków. Przy zachowaniu tradycyjnego nazewnictwa oraz sposobu znakowania, przygotowano i wyznaczono sieć sześciu szlaków. Pięć z nich biegnie na terenie lasów graniczących z miastem od zachodu, a jeden biegnący wzdłuż morskiego brzegu pozwala poznać to, co najciekawsze w Sopocie i jego bliskim otoczeniu. W 2012 roku  wytyczono dodatkowo ścieżkę dydaktyczną - Szlak Borsuka, która upamiętnia osoby zaangażowane w akcję pomocy prześladowanym w czasach PRL robotnikom.

Kościół św. Jerzego w Sopocie to budowla neogotycka powstała w latach 1899–1901 według projektu Ludwiga von Tiedemanna. Świątynię wzniesiono jako jednonawową z czerwonej cegły z fasadą w części wykonaną z kamienia. Wysokość nawy głównej wynosiła 15 metrów, a korpusu do dachu 24 metry. Sama wieża od podstawy do szczytu osiągnęła wysokość 47 metrów. Środki na budowę kościoła pochodziły ze zbiórki wśród wiernych przy czym znaczną kwotę przekazali cesarzowa Augusta Wiktoria wraz z cesarzem Wilhelmem II. Do 1945 roku świątynia służyła do użytku wiernych wyznania ewangelickiego. 8 maja 1945 roku przekazano ją polubownie na potrzeby duszpasterstwa wojskowego Kościoła rzymskokatolickiego z przeznaczeniem na kościół garnizonowy i szkolny. W tymże roku kościół został poświęcony pod wezwaniem św. Jerzego.  W 1970r. w ramach adaptacji kościoła zmieniono wystrój prezbiterium. Ustawiono wówczas marmurowy ołtarz oraz zamontowano obecne tabernakulum. Do dzisiejszych czasów z pierwotnego wyposażenia kościoła zachowały się jedynie żyrandole, ławki oraz 23-głosowe organy pneumatyczne firmy Terletzki i Wittek z Elbląga. We wnętrzu możemy także podziwiać płaskorzeźbę Matki Bożej Częstochowskiej oraz  drewnianą figurę Serca Pana Jezusa czy witraże przedstawiające świętych i błogosławionych Kościoła Katolickiego. 

Muzeum Ziemi Puckiej mieści się w odrestaurowanej w latach 80-tych XX w. kamienicy zlokalizowanej w północnej pierzei rynku. Wystawa archeologiczna umieszczona w piwnicach ukazuje najstarsze, bo sięgające epoki kamienia (7000 – 1700 l. p.n.e.) dzieje osadnictwa na Ziemi Puckiej. Można zobaczyć tu m.in. najstarsze narzędzia krzemienne, naczynia, a także ozdoby. Do interesujących zabytków należy niewątpliwie brązowy skarb z Władysławowa, w skład, którego wchodzą naramienniki, tarczki spiralne, sierp, sztylet. Wystawę zamyka prezentacja wyników badań prowadzonych na terenie wczesnośredniowiecznego portu odkrytego w 1977 r. na dnie Zatoki Puckiej u ujścia rzeki Płutnicy.  Ekspozycję historyczną na piętrze kamienicy otwiera wystawa poświęcona dziejom średniowiecznego Pucka. Ponadto znajduje się tutaj także prezentacja obejmująca okres niewoli pruskiej na Ziemi Puckiej oraz ekspozycja przedstawiająca losy międzywojennego Pucka oraz dramatyczne wydarzenia II wojny światowej.  

Dzieje puckiego szpitalnictwa sięgają XIV w., gdy utworzono poza granicami miasta pierwszy szpital z kaplicą, a następnie kościołem św. Jerzego. Początkowo był on miejscem odosobnienia zakaźnie chorych. Z czasem przejął funkcje przytułku dając schronienie ubogim, starcom i osobom kalekim. Podczas wojen polsko – szwedzkich zespół szpitalny uległ całkowitemu zniszczeniu (1656 r.). Wkrótce przystąpiono do wznoszenia nowej lecznicy.  Odbudowa szpitala (bez kościoła) nastąpiła około 1681 r. Nowy budynek posadowiono tym razem w obrębie murów miejskich Pucka. W 1970 r. budynek stał się siedzibą Stacji Gromadzenia Dóbr Kultury i Upowszechniania Wiedzy o Regionie przekształconej w 1980 r. w Muzeum Ziemi Puckiej. Trzon dzisiejszych wystaw stanowi  prezentacja zbiorów etnograficznych. Ponadto  część wystawy przybliża tematykę związaną z tradycyjnym rybołówstwem morskim, a także z historią lecznictwa ludowego na  Kaszubach Północnych.  Dopełnienie stanowi prezentacja sztuki ludowej oraz zagadnień związanych z regionalizmem kaszubskim.

„Hallerówka” to drewniana willa wybudowana w 1922 r. Należała do gen. Józefa Hallera oraz jego rodziny. Na cześć generała tworzące się wokół willi letnisko nazwano Hallerowem. Józef Haller spędzał w niej wakacje letnie, równie często zapraszano na wypoczynek harcerzy oraz członków innych organizacji młodzieżowych. Po II wojnie światowej obiekt był w zarządzie Miasta Władysławowa i pełnił funkcję lokalu komunalnego. W 1981 r. przekazano go Zarządowi Nadmorskiego Parku Krajobrazowego na siedzibę oraz działalność muzealną. Utworzono wówczas pierwszą izbę pamięci Hallera. W 2000 r. otwarto w „Hallerówce” Centrum Pamięci gen. J. Hallera i Błękitnej Armii. Od czerwca 2013 r. obiekt stał się oddziałem Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy w Pucku. Obecnie znajduje się tam stała ekspozycja pt. „Dla Ciebie Polsko i dla Twej Chwały. Życie i służba gen. J. Hallera (1873-1960)” na która składają się przede wszystkim pamiątki poświęcone generałowi oraz żołnierzom z Błękitnej Armii. Do najcenniejszych zbiorów należą rzeczy osobiste generała podarowane przez jego synową Izabellę Haller.

W związku z projektem budowy zespołu elektrowni w rejonie Jeziora Żarnowieckiego konieczne stało się podjęcie działań związanych z organizacją skansenu w Nadolu.  Ochroną konserwatorską objęto tradycyjną XIX-wieczną zagrodę wiejską. Obecnie w obrębie skansenu znajdują się: domostwo, zabudowania gospodarcze oraz obiekty towarzyszące jak studnia, piwnica, wozownia, gołębnik, kierat, pasieka, wędzarnia i piec chlebowy. Chata, w której koncentrowało się życie trzypokoleniowej rodziny, posadowiona jest w głębi podwórza, odgrodzona od części gospodarczej ogrodem kwiatowym. W jej najbliższym sąsiedztwie znajdują się piwnica, studnia oraz warzywnik. Stodoła posadowiona jest równolegle do drogi z możliwością obustronnego wjazdu na klepisko z drogi i z podwórza. Obecnie w stodole znajduje się ekspozycja poświęcona historii pszczelarstwa pomorskiego. W skład zespołu wchodzi ponadto wielofunkcyjna obora, która pod jednym dachem mieściła pomieszczenia dla koni, bydła, trzody chlewnej, owiec i drobiu. Do obory dobudowana została wozownia. Kompleks wzbogaciła niedawno zrekonstruowana chata rybacka oraz remiza. 

8 unikatowych makiet kolejowych z jeżdżącymi pociągami, ponad 100 metrów torów, blisko 1000 zabytkowych i współczesnych modeli lokomotyw i wagonów, a do tego dziesiątki pojazdów, niezliczone scenki rodzajowe, interaktywne elementy, piękne krajobrazy oraz "ZŁOTY POCIĄG". To tylko część ekspozycji, z której składa się „ Wystawa Miniatur i Makiet Kolejowych w Rewalu”. Modele w pięciu różnych skalach modelarskich wykonane są zarówno z kartonu, jak i drewna czy metalu. Tutaj kreatywnie można spędzić wolny czas. W budynku dworca znajduje się także kawiarnia, sklepik z pamiątkami oraz kolejowy kącik zabaw dla dzieci. A tuż obok przebiega linia czynnej kolei wąskotorowej. Kolej w tym wydaniu to wspaniała zabawa zarówno dla miłośników przygód, precyzji, modelarstwa oraz techniki w każdym wieku.

Muzeum Twierdzy Kostrzyn stanowi specyficzny zespół muzealny. Obejmuje on jedyny w swoim rodzaju powierzchniowy pomnik - zniszczoną w 1945 r. i nieodbudowaną kostrzyńską Starówkę wraz z obiektami XVI-wiecznej twierdzy bastionowej. Historia kostrzyńskiej Starówki jest pasjonująca. Stare Miasto ze swoim zamkiem, ratuszem, kościołem parafialnym i rynkiem posiadało niepowtarzalny urok. Wojna spowodowała, że miasto zamarło na bez mała 50 lat. Jeszcze nie tak dawno miejsce po dawnej Starówce mogło budzić jedynie tęsknotę za tym, co przestało istnieć. Dziś spod hałd ziemi wyłoniły się ruiny starych kamienic, bruki uliczek i chodniki, a część obiektów twierdzy została odrestaurowana. Spacer po Starym Mieście to sentymentalna podróż do czasów, kiedy Kostrzyn był jednym z najpiękniejszych miast Brandenburgii.

Woliński Park Narodowy został utworzony w 1960 roku i obejmuje ochroną część największej polskiej wyspy – Wolin. W parku chroni się najpiękniejszy odcinek polskiego wybrzeża klifowego, dobrze zachowane lasy bukowe, unikalną deltę Świny wraz z licznymi wyspami oraz przybrzeżny pas wód Bałtyku. Fauna i flora Wolińskiego Parku Narodowego jest bardzo zróżnicowana i obejmuje blisko 230 gatunków ptaków, ponad 1300 gatunków roślin naczyniowych oraz wiele rzadkich i nowych dla nauki gatunków owadów. Park spełnia ważną rolę w ochronie siedlisk ptaków wodno-błotnych, które tutaj znajdują spokój oraz bazę pokarmową. Obszar delty Świny został zaliczony do ostoi ptaków o znaczeniu europejskim. Symbolem parku jest żyjący na jego terenie bielik zwyczajny, którego żywe okazy można także spotkać w wolierach przy Muzeum Przyrodniczym oraz Zagrodzie Pokazowej Żubrów.