
Łączna liczba znaczków: 1352

Brzeg Dolny położony jest na prawym brzegu rzeki Odry w odległości 31 km na północny-zachód od Wrocławia. Funkcjonuje na prawach miejskich od 1663 roku. Największą atrakcją turystyczną miasta jest zespół pałacowo-parkowy. Dawny pałac rodu von Hoym jest siedzibą Dolnobrzeskiego Ośrodka Kultury natomiast oficyna pałacowa pełni funkcję Urzędu Miejskiego. Wzdłuż rzeki Odry poprowadzony został bulwar spacerowy, skąd można obserwować nadodrzańską przyrodę. Obok pałacu znajduje się taras widokowy oraz wykonane w stylu barokowym ogrody w których podziwiać można pomniki Nimfy i Garonny - kopie rzeźb znajdujących się w ogrodach wersalskich. Blisko Dolnobrzeskiego Ośrodka Kultury znajdują się odnowione budynki dawnej stajni i wozowni. Ciekawym punktem turystycznym na mapie Brzegu Dolnego, jest malowniczy park miejski, który stanowi równocześnie przedłużenie zespołu pałacowo-parkowego. W głębi parku znajduje się Mauzoleum rodu von Hoym wybudowane w latach 1800-1807.

Kaplica św. Jadwigi zbudowana została dzięki staraniom Georga Abrahama von Dyhrna, radcy cesarza Leopolda I, właściciela miasta w latach 1662-1671. Kaplica została wybudowana w latach 1665 - 1666 i stanowiła przez szereg lat samodzielnym obiekt. Dopiero w 1834 roku obok niej powstał cmentarz. Stała się pierwszym katolickim kościołem w Dyhernfurth, bowiem wieś Warzyń i znajdujący się tam kościół parafialny w wieku XVII nie należał jeszcze do miasta. Swój barokowy kształt kaplica zawdzięcza późniejszym właścicielom miasta - Christopherowi Franzowi von Glaubitz i jego małżonce. Dzięki ich funduszom rozbudowano i poszerzono kaplicę od zachodu, przykryto ją nowym sklepieniem oraz wymieniono wyposażenie. Do roku 1834 istniała tylko murowana z cegły ośmioboczna budowla zwieńczona kopułą z oknami przez które przedostawało się do wnętrza światło, później dobudowano podłużną nawę, która została w wieku XIX rozebrana i ponownie odbudowana od początku. Obecny wygląd został jej nadany w latach 1858 - 1861 dzięki staraniom hrabiny Lazareff.

Ratusz w Grodzisku Wielkopolskim usytuowany jest pośrodku Starego Rynku. Trzykondygnacyjny budynek z połowy XIX wieku mieści się w samym sercu najstarszej części miasta. Potężny dwupiętrowy ratusz przyciąga nie tylko zewnętrznymi walorami, ale także bogatą architekturą wnętrza, która stawia go w rzędzie najbardziej reprezentacyjnych gmachów samorządowych w regionie. Ratusz został uszkodzony podczas nalotu hitlerowskich bombowców w dniu wyzwolenia miasta 27 stycznia 1945 roku i odbudowany dwa lata później. Kolejny, generalny remont przeprowadzono w latach 1996-1998. Budynek otrzymał wówczas wieżyczkę, która dopełnia jego wyglądu. Od tego czasu, każdego dnia, w samo południe, z ratusza rozbrzmiewa hejnał miasta, skomponowany przez dawnego kapelmistrza Grodziskiej Orkiestry Dętej Stanisława Słowińskiego. Życie miasta od niepamiętnych czasów skupiało się wokół ratusza. To tutaj rajcowie, członkowie cechów omawiali swoje sprawy. Corocznie odbywały się wybory władz miejskich. Dziś, ratusz miejski jest siedzibą władz samorządowych gminy.

Studnia Ojca Bernarda jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Początkowo, wodę ze studni czerpano za pomocą żurawia. W drugiej połowie XIX wieku studnia otrzymała stylową drewnianą obudowę. Zabytkowa studnia na Starym Rynku, przez całe wieki przynosiła znaczne zyski miastu i dzierżawiącym ją piwowarom. Przez setki lat, wokół niej narodziło się wiele historii z pogranicza legend, magii i cudów. Jedno nie ulega wątpliwości - z grodziską studnią nierozerwalnie łączy się postać ojca Bernarda z Wąbrzeźna (1575-1603), skromnego zakonnika pełniącego posługę w oddalonym o 50 km opactwie benedyktynów w Lubiniu. Cuda, które - jak głosi legenda - działy się w mieście za jego przyczyną, wciąż żyją w sercach mieszkańców i trwać będą - w co mocno wierzymy - przez kolejne pokolenia. W 2009 roku, przy studni stanęła rzeźba ojca Bernarda. Od razu też, narodziła się nowa legenda głosząca, że "...kto potrze dzban, który zakonnik trzyma w ręku, zapewni sobie zdrowie, szczęście i wieczną miłość...". Wnętrze zabytkowej studni zobaczyć można dzięki przeszkleniu oraz podświetleniu jednej ze ścian zabudowy.

Kaplica "Na Wodzie" w Ojcowie to niewielki, drewniany kościółek pw. św. Józefa Rzemieślnika (Robotnika). Znajduje się u podnóża skał zwanych Prałatkami, kilkaset metrów na północ od ojcowskiego zamku. Kaplica znajduje się w miejscu dawnych łazienek zdrojowych. Wzniesiono ją w 1901 roku na betonowych podporach i fundamentach ponad dwoma brzegami potoku Prądnik. Jak głosi legenda takie usytuowanie kaplicy wynikało z carskiego zakazu, który uniemożliwiał budowanie na ziemi ojcowskiej. Wybudowano więc kaplicę „na wodzie” omijając tym samym zakaz. Kaplica w Ojcowie wybudowana została według szwajcarsko-ojcowskiego stylu. Drewniany budynek, zwieńczony charakterystyczną wieżyczką, ma kształt krzyża o długości 11 i szerokości 5 metrów. We wnętrzu zachowały się trzy ołtarze w formie szczytów góralskich chat. Ołtarz główny na szczycie posiada słońce, a pod nim znajdują się figurki pięciu świętych. Po bokach znajdują się dwa orły (symbol Polski) zawieszone ponad trzema wężami symbolizującymi zaborców. Centralną część ołtarza zajmuje obraz Matki Boskiej Wspomożenia, namalowany w 1901 roku przez jedną z kuracjuszek ówczesnego zakładu zdrojowego.
Pierwszy klasztor franciszkanów w Brodnicy zbudowano z drewna, a zakonnicy zamieszkali w nim 20 marca 1752 roku. Fundatorem klasztoru i późniejszego kościoła był starosta brodnicki Józef Pląskowski wraz z żoną Rozalią, którzy przekazali teren pod budowę przyszłych obiektów sakralnych. Wkrótce rozpoczęła się budowa kościoła, którą ukończono w 1762 roku. 1 sierpnia tego roku nastąpiło poświęcenie murowanej świątyni, której nadano wezwanie św. Franciszka z Asyżu. W dalszej kolejności wzniesiono murowany klasztor, który do użytku oddano w 1772 roku. W roku 1831 nastąpiła kasata klasztoru, a zakonników zmuszono do opuszczenia obiektu, w którym urządzono szpital zakaźny, a później także szpital dla rannych uczestników powstania listopadowego. Do 1945 roku obiekt pełnił również funkcję więzienia. 2 listopada 1947 roku franciszkanie powrócili do klasztoru, a świątynia klasztorna otrzymała wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Barokowa, jednonawowa świątynia posiada prosto zamknięte prezbiterium za którym znajduje się zakrystia. Nad nią, na piętrze znajduje się chór zakonny. Wnętrz kościoła zamyka sklepienie kolebkowe. W prezbiterium godne uwagi są dwa obrazy Matki Boskiej Królowej Aniołów z XVII wieku oraz Drzewo genealogiczne św. Franciszka z XVIII wieku. Do kościoła od zachodu przylega piętrowy, prostokątny budynek klasztorny z czworobocznym wirydarzem.

Wielka Siklawa to olbrzymi wodospad położony w Tatrach Wysokich o wysokości około 70 m, o średnim kącie nachylenia wynoszącym 35⁰. Uznawany jest za największy wodospad w Polsce i w Tatrach. Chociaż jest najwyższym wodospadem w Polsce, to w Tatrach Słowackich znajdują się wodospady od niego wyższe, ale o mniejszym przepływie wody. Ogromne ilości wody z wielkim hukiem spływają z Wielkiego Stawu do Doliny Roztoki dwiema lub trzema strugami (w zależności od poziomu wód) ze ściany stawiarskiej – progu oddzielającego Dolinę Roztoki od Doliny Pięciu Stawów. Zielony szlak turystyczny prowadzący od Wodogrzmotów Mickiewicza do Doliny Pięciu Stawów Polskich wytyczony został obok wodospadu przez niebezpieczny, zwłaszcza w czasie oblodzenia, długi pas wygładzeń polodowcowych zwanych Danielkami.
Przełęcz Krzyżne położona jest w Tatrach Wysokich na wysokości 2112 m n.p.m., pomiędzy Doliną Pańszczycy, a Doliną Roztoki. To trawiasta rówień o powierzchni około 1,2 ha. Nazwa Krzyżne pochodzi od jej położenia w miejscu, w którym krzyżuje się grań Koszystej, grań Wołoszyna i Wschodnia grań Świnicy. Czasami przełęcz bywa nazywana Krzyżnem Polskim lub Krzyżnem Wołoszyńskim. Przełęcz jest jednym ze skrajnych punktów najtrudniejszego, ale i najpiękniejszego w Polskich Tatrach szlaku nazwanego Orlą Percią, który prowadzi skalistą granią od przełęczy Zawrat przez Kozie Wierchy, Granaty i Buczynowe Turnie. Będąc na Przełęczy Krzyżne warto zwrócić uwagę na typowo wysokogórską roślinność i zwierzęta. Z rzadkich wysokogórskich roślin w rejonie przełęczy występuje rogownica jednokwiatowa i skalnica odgiętolistna. Dosyć często można również zaobserwować tu kozice.

Początki pałacu Na Wyspie znajdującego się na terenie Łazienek Królewskich w Warszawie sięgają końca XVII wieku. Ówczesna łaźnia została wybudowana na polecenie księcia Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, jednego z największych polityków i pisarzy i filozofów. Barokowy pawilon zaprojektował holenderski architekt Tylman z Gameren. Budowla miała służyć zarówno rozrywce jak i odpoczynkowi. W jej wnętrzu mieściła się łaźnia stylizowana na grotę, w której biło źródło będące symbolem starożytnej Grecji. W 1764 roku pałac wraz z Ujazdowem zakupił Stanisław August, szukając miejsca na swoją letnią królewską rezydencję. Barokową łaźnię przekształcono w klasycystyczny pałac, a dzieła tego dokonano zatrudniając włoskiego architekta Domenico Merliniego, oraz urodzonego w Dreźnie Christiana Kamsetzera. Pałac wzorowany był na włoskich rozwiązaniach, a symbolizować miał królewskie marzenie o idealnym, nowoczesnym i suwerennym państwie.

Stara Oranżeria powstała w latach 1785-1788 według projektu włoskiego architekta Dominika Merliniego. W czasach panowania króla Stanisława Augusta było to miejsce, w którym w okresie zimowym przechowywano egzotyczne drzewka owocowe, zdobiące w porze letniej królewskie ogrody. Obecnie w Starej Oranżerii mieści się Królewska Galeria Rzeźby skupiająca gipsowe kopie najważniejszych dzieł starożytnych od V wieku p.n.e. do III wieku n.e., ale także kolekcję marmurowych posągów. Ponadto w Oranżerii znajduje się Teatr Królewski i Galeria Rzeźby Polskiej z pracami niemal wszystkich najwybitniejszych polskich artystów XIX i XX wieku. Uzupełnieniem kolekcji są rzeźby niemieckie, rosyjskie, włoskie oraz francuskie. W latach 2012-2016 w Starej Oranżerii przeprowadzono prace remontowe, które przywróciły obiektowi funkcje i wygląd z czasów króla Stanisława Augusta.

Pęgów to niewielka wieś w powiecie trzebnickim w gminie Oborniki Śląskie. Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana była w dokumencie księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa z 1288 roku. W centrum Pęgowa znajduje się zabytkowy pałac z 1907 roku, wybudowany przez mistrza budowlanego Vatera z Prusic dla Caesara Sachsa, który na początku XX wieku był właścicielem pęgowskiego majątku. Pałac w stylu neogotyckim wybudowano na planie prostokąta. Jest to budowla murowana i tynkowana, podpiwniczona, posiadająca dwie kondygnacje i kwadratową wieżę. W elewacjach zachowały się liczne detale architektoniczne w postaci schodkowych szczytów, sterczyn, fryz i prostych obramowań okiennych. W części okien zachowały się dawne witraże. Przed pałacem znajduje się otoczony zabudowaniami folwarcznymi dziedziniec, a do całego obiektu przylega park krajobrazowy. Po drugiej wojnie światowej pałac przeszedł w ręce państwa polskiego, a następnie przekazano go pod zarząd Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Po zlikwidowaniu PGR, w połowie lat dziewięćdziesiątych, majątek nabył prywatny właściciel.

Pierwsza pisemna i wiarygodna wzmianka o młynie w Siedlimowicach ukazała się w latach 1486 – 1488. Możemy być jednak prawie pewni, że mąkę produkowano tu już wcześniej. Co ciekawe, swoje podstawowe zadanie młyn spełnia do dnia dzisiejszego i z pewnością jest pod tym względem unikatem na skalę światową. Pod koniec XV w. właścicielem okolicznych dóbr był rycerz Georg von Seidlitz. W rękach Seidlitzów dobra rycerskie, wraz z młynem, znajdowały się przez ponad dwa wieki. Przez kolejne stulecia młyn przechodził w ręce rożnych właścicieli, których od końca XV w. do 1945 roku było piętnastu. Ostatnimi w tym okresie właścicielami była rodzina von Korn z Wrocławia. Obecne budynki to ich zasługa, chociaż większość urządzeń młyna pochodzi z XIX w. Po II wojnie światowej młyn przejęło państwo. Od 2001 roku właścicielami zostali Iwona i Witold Markiewiczowie. Rodzina Markiewiczów udostępniła obiekt dla zwiedzających. Można tu zobaczyć produkcję mąki w taki sposób, w jaki wyrabiano ją ponad 100 lat temu.

Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu mieści się w zabytkowym kościele pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, będącym jednocześnie najwybitniejszą budowlą sakralną miasta. Początki kościoła sięgają roku 1246 kiedy to obiekt zaczęto budować. W 1504 roku kościół został zniszczony przez pożar, a następnie został odbudowany i wzbogacony o wcześniej nieistniejące elementy architektoniczne. Po 1542 roku kościół został przekazany radzie miejskiej, a następnie przekształcony w świątynię ewangelicką, gdzie funkcję tę pełnił do 1945 roku. Po wojnie przez lata budynek pozostawał w stanie ruiny dopiero w 1960 roku zrujnowanym kościołem zainteresowali się młodzi plastycy skupieni wokół osoby Gerarda Kwiatkowskiego. Władze miejskie przekazały kościół w ręce plastyków z przeznaczeniem obiektu na pracownię plastyczną i galerię sztuki. Po odgruzowaniu i wyremontowaniu ocalałych pomieszczeń w lipcu 1961 roku otwarta została pierwsza wystawa, która zainaugurowała działalność Galerii EL. Do odbudowy zniszczonej budowli przystąpiono dopiero w drugiej połowie lat 60. Ocalałe pomieszczenia poddano gruntownemu remontowi, odbudowano kruchty, zrekonstruowano szczyty naw i założono więźbę dachową o konstrukcji stalowej. Odbudowa zakończona została w roku 1970. W ramach prowadzonych działań, obecnie galeria realizuje rozmaite koncerty i wystawy, a także warsztaty artystyczne. Jest też jednym z ważniejszych i aktywnych miejsc popularyzujących kulturę i sztukę w regionie.

Muzeum w Elblągu powołano do życia 24 marca 1954 r. Trzon nowopowstałego muzeum tworzyły zbiory dawnego Muzeum Miejskiego odnalezione w Rakowie i piwnicach przedwojennego muzeum przy ul. Wigilijnej. Muzeum otrzymało swoją siedzibę, którą były kamieniczki nr 11 i 12 znajdujące się przy ul. Wigilijnej. 8 czerwca 1954 roku otwarto pierwsze wystawy obejmujące archeologię, rzemiosło elbląskie, wystawę malarską amatorów oraz Elbląg dawny i dzisiejszy na fotografii dokumentalnej. Niestety pogarszający się stan techniczny muzealnego budynku jak również jego ograniczona powierzchnia i brak przystosowania do funkcji naukowo- oświatowej wymusił zmianę siedziby muzeum, które w 1973 roku przeniesiono do budynku dawnego Gimnazjum. W 1987 roku do użytku muzeum oddano budynek tzw. Podzamcza. Obecne zbiory muzeum to eksponaty założonego w 1864 roku Muzeum Miejskiego, a także dary i nabytki powojenne oraz zabytki pochodzące z badań archeologicznych (m.in. z wikińskiej osady Truso, elbląskiego Starego Miasta, cmentarzyska gockiego w Weklicach). Ponadto muzeum zajmuje się gromadzeniem materiałów dotyczących historii miasta Elbląga i okolic.

W połowie 1904 roku rozpoczęła się budowa gmachu Starostwa Powiatowego. Budynek wzniesiono w 1905 roku, w stylu neogotyckim, na gruntach po klasztorze bernardyńskim, który władze Grodziska rozebrały w 1904 roku. Funkcje administracyjne pełniono w budynku do 1932 r., kiedy to zlikwidowano powiat grodziski. W latach 1940-1945 budynek stał się siedzibą landrata niemieckiego. Po wojnie budynek przeznaczono na mieszkania komunalne, dokonując licznych przeróbek zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Zamurowano główne wejście od wschodu, a skwer przed budynkiem włączono do terenu Liceum Ogólnokształcącego. Dziś wejście do budynku jest od ul. Żwirki i Wigury. W 1990 r., do budynku powróciła administracja państwowa - funkcjonowanie rozpoczął Urząd Rejonowy w Grodzisku Wielkopolskim. Zlokalizowanie w Grodzisku siedziby rejonu miało ogromne znaczenie dla powołania przyszłego powiatu grodziskiego. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku wprowadziła trójstopniowy podział administracyjny kraju. Wśród utworzonych powiatów znalazł się również powiat grodziski, który do dziś ma siedzibę przy ulicy Żwirki i Wigury 1.

Muzeum w Praszce, powstało z inicjatywy prof. Konrada Jażdżewskiego, który na ten cel podarował Miastu Praszce rodzinną kamienicę. Dla zwiedzających muzeum otwarto 8 maja 1980 roku. Placówka jest Samorządową Instytucją Kultury Gminy Praszka. W Muzeum prezentowanych jest 7 wystaw stałych ukazującym zwiedzającym przekrój Miasta i Gminy Praszka w różnych aspektach naukowych. Jednym z nich jest stała wystawa pt. "W starej aptece", nawiązująca do apteki prowadzonej przez Wacława Łuckiego. Jedną z najważniejszych atrakcji Muzeum i Gminy Praszka, jest zabytkowy tabor kolejki wąskotorowej o prześwicie 750 mm, łączącej w latach 1916-1987 Praszkę z Wieluniem. Oddano ją do ruchu 26 września 1916 roku. Ostatecznie w dniu 31 sierpnia 1987 roku zlikwidowano linię kolejki wąskotorowej, a sam tabor, w wyniku starań władza miasta i lokalnej społeczności pozostawiono na stacji w Praszce. W roku 2002 przetransportowano go do ogrodu muzealnego, a w 2015 roku przeprowadzono jego gruntowna konserwację. W skład taboru wchodzą: parowóz wąskotorowy na tor 750 mm seria Px – 48-1770 z tendrem Ptx-48-1770, wykonane w Fabryce Fablok-Chrzanów oraz wagon osobowy typ 1Aw, seria Bxhpi wykonany w PFW Świdnica.

Czantoria Wielka to szczyt w Beskidzie Śląskim wznoszący się na wysokość 995 m n.p.m. Jest najwyższym wzniesieniem Pasma Czantorii i jednocześnie szczytem granicznym przez który przebiega granica między Polską a Czechami. Strome od wschodu i zachodu zbocza Czantorii Wielkiej porastają głównie lasy bukowe i świerkowo-jodłowe z domieszką jesionów, jaworów i modrzewi. Na szczycie na niewielkiej polanie, po czeskiej stronie znajduje się wykonana ze stali wieża widokowa z tarasem posadowionym na wysokości 29 metrów. Z jej szczytu rozciągają się widoki na prawie wszystkie wzniesienia Beskidu Śląskiego, Pogórze Śląskie i Górny Śląsk oraz pobliskie miasta. Szczyt Czantorii Wielkiej stanowi miejsce krzyżowania się szlaków turystycznych, którymi można dojść m.in. na Małą Czantorię, Soszów i Stożek. Tutaj też przebiega liczący 496 km długości Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego.
UWAGA !!! Poza sezonem turystycznym, w okresie zimowym tj. od 11.11 do 13.04 sprzedaż znaczka w Kolibie na Czantorii zawieszona.

Stokłosica to znajdująca się w Beskidzie Śląskim polana położona na północno-wschodnim grzbiecie opadającym ze szczytu Czantorii Wielkiej w kierunku Ustronia. Polana rozciąga się na wysokości od 770 do 850 m n.p.m. i znajdują się na niej m.in. górna stacja kolei krzesełkowej i wyciągu narciarskiego oraz charakterystyczny telewizyjny maszt przekaźnikowy, punkty gastronomiczne, a także letni tor saneczkowy. Miejsce to stanowi jeden z bardziej uczęszczanych punktów w polskich Beskidach, zarówno podczas sezonu narciarskiego jak i poza nim. Ze Stokłosicy można podziwiać widoki w kierunku wschodnim – na część Beskidu Śląskiego za doliną Wisły. Na pierwszym planie dominuje tutaj Równica z uzdrowiskową dzielnicą Ustronia z charakterystycznymi budynkami w kształcie piramid, natomiast w dalszej odległości przy sprzyjających warunkach można dostrzec nawet zabudowania Tych.
UWAGA !!! Poza sezonem turystycznym, w okresie zimowym tj. od 11.11 do 13.04 sprzedaż znaczka w Kolibie na Czantorii zawieszona.

Budynek ratusza w Kargowej to obiekt zabytkowy z pierwszej połowy XVIII wieku usytuowany w centralnym punkcie rynku miasta, w granicach zabytkowego zespołu urbanistyczno-krajobrazowego. Na mocy decyzji z 30 maja 1965 roku został wpisany do rejestru zabytków. W wyniku pożaru w 1885 roku uległ zniszczeniu. Swój obecny kształt zawdzięcza odbudowie, w obecnej formie charakterystyczny typ eklektycznej architektury połowy XIX w. o cechach klasycyzmu i neogotyku. Ratusz zbudowany jest na oryginalnym późnorenesansowym założeniu z XVII w. Na frontowej ścianie została wmurowana tablica upamiętniająca wydarzenie, dzięki któremu Kargowa przeszła do historii jako jedyne miasto zachodniej Rzeczypospolitej, w którym stawiono zbrojny opór wkraczającym w 1793 roku wojskom pruskim. Obecnie w ratuszu mieści się siedziba władz samorządowych.

Dział Kultury Dawnej jest instytucją paramuzealną działającą przy Miejskim Ośrodku Kultury w Sławkowie. Znajduje się w kamienicy wybudowanej w roku 1870 przez rodzinę Piekoszewskich, a następnie, od roku 1874 należącej do rodziny Kuców. Pierwotnie znajdował się tutaj sklep kolonialny oraz pomieszczenia mieszkalne. Dawne pomieszczenia użytkowe zostały zaadaptowane na sale wystawowe w których prezentowanych jest 7 tematycznych ekspozycji stałych poświęconych historii miasta: „Początki Sławkowa w świetle badań archeologicznych”, „Sławkowskie górnictwo, rzemiosło i handel”, „W lamusie Zygmunta Glogera” (wystawa etnograficzna), „Historia sławkowskich Żydów”, „Republika Sławkowska 1905 roku”, „Przez Sławków do niepodległej Polski”, „Sławków w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945”. W tym samym budynku działa również Galeria Sztuki oraz Punkt Informacji Turystycznej.

Ruiny sławkowskiego zamku znajdują się na wschodnim stoku wzgórza miejskiego, opadającego w stronę rzeki Białej Przemszy. Zamek, tak jak i miasto, stanowił prywatną własność biskupów krakowskich. Został wybudowany w ostatnim ćwierćwieczu XIII wieku. Według pierwotnego założenia miał to być obiekt o nowatorskiej konstrukcji i ogromnej jak na owe czasy powierzchni - około 9 tyś. metrów kwadratowych. Niestety tej koncepcji nie udało się zrealizować. Ostatecznie niedokończone mury obwodowe rozebrano, a jedną z półbaszt przekształcono na wieżę mieszkalno obronną, która była w swoich dziejach jeszcze kilkukrotnie przebudowywana. Zamek funkcjonował do wieku XVI włącznie, następnie popadł w ruinę i został rozebrany w I poł. wieku XVIII-go. W latach 80-tych i 90-tych ubiegłego stulecia przeprowadzono badania archeologiczne, które doprowadziły do odsłonięcia jego reliktów. Dzięki temu możemy dzisiaj zobaczyć zachowaną najniższą kondygnację wieży mieszkalno – obronnej, pozostałości klatki schodowej oraz budynku bramnego, a także wał i dookolną fosę.

Gmach główny, w którym mieści się siedziba Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu to zabytkowy budynek dawnego Banku Austro-Węgierskiego, postawiony w 1912 roku według projektu architekta krakowskiego Teodora Hoffmanna, twórcy wielu domów mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej. Jego dziełem są m.in. gmach Narodowego Banku Polskiego oraz Gimnazjum ss. Urszulanek w Krakowie. Po gruntownym remoncie i modernizacji w 2017 roku podkreślono reprezentacyjny charakter klatki schodowej i głównej sali na najwyższej kondygnacji. Reprezentacyjna sala przeznaczona na wystawy zmienne, spotkania i koncerty rozdziela narracyjną stałą wystawę historyczną o dziejach Nowego Sącza w latach 1867-1945 (czasy autonomii galicyjskiej, wojen i okresu międzywojennego) od stałej ekspozycji ukazującej pracownię z obrazami znanego nowosądeckiego malarza Bolesława Barbackiego.

Miasteczko Galicyjskie w Nowym Sączu jest rekonstrukcją fragmentu zabudowy małomiasteczkowej, obejmuje niewielki plac rynkowy i pierzeje z kilkunastoma domami. Miasteczko przybliża atmosferę małych miasteczek dawnej prowincji monarchii austro-węgierskiej z przełomu XIX i XX wieku. Zachodnią pierzeję rynku zajmuje ratusz. Budynek ze smukłą wieżą i arkadowymi podcieniami jest repliką siedziby starosądeckich władz, której wznoszenie rozpoczęto na początku XIX w., ale po pożarze nigdy nie dokończono. Z ratuszem sąsiadują remiza strażacka oraz dwa domy mieszczańskie ze Starego Sącza. W jednym urządzono atelier fotograficzne oraz warsztat zegarmistrzowski; w drugim domu znajduje się pracownia garncarza. Najdalej na zachód wysuniętym budynkiem jest dwór szlachecki z Łososiny Górnej. W domach przy rynku urządzono m.in. sklepik z pamiątkami i antykwariat, pracownię rzemieślnika wyrabiającego drewniane ozdoby i zabawki, aptekę w stylu retro, pracownię żydowskiego krawca, cukiernię i pocztę. Oddzielną ekspozycję poświęcono nieprofesjonalnym rzeźbiarzom i malarzom z Paszyna, znanego ośrodka sztuki ludowej. Zapach cynamonu i kawy przyciąga do sklepiku kolonialnego, a w zakładzie fryzjerskim można zobaczyć jak pracował dawny golibroda. Przy galicyjskim ryneczku jest też karczma serwująca regionalne jadło.

Sądecki Park Etnograficzny to największe muzeum skansenowskie w Małopolsce, prezentujące architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową lokalnych grup etnograficznych - Lachów, Pogórzan i Górali Sądeckich oraz grup etnicznych: Łemków, Niemców i Cyganów. Na powierzchni 20 ha znajduje się kilkadziesiąt budynków, m.in. zagrody chłopskie, XVII-wieczny dwór szlachecki z unikalną polichromią we wnętrzach, folwark dworski oraz osiemnastowieczne świątynie: kościół rzymskokatolicki, cerkiew greckokatolicka i kościół protestancki. W skansenie odtworzono także zabudowę kolonistów niemieckich z Gołkowic Dolnych, a na skraju lasu małe osiedle cygańskie. Ekspozycja skansenu prezentuje chronologiczne, majątkowe i społeczne zróżnicowanie kultury ludowej Sądecczyzny, a wiedzę o tradycji regionu wzbogacają tematyczne wystawy etnograficzne: "Izba weselna" i "Maziarstwo łemkowskie". Tradycyjny charakter ma otoczenie zagród wraz z zakomponowaniem zieleni. Na terenie skansenu odbywają się cykliczne oraz okazyjne prezentacje dawnych wiejskich rzemiosł, kuchni regionalnej i warsztatów rękodzielniczych, zaś latem liczne, plenerowe imprezy folklorystyczne.

Dom Gotycki w Nowym Sączu - zwany także Domem Kanoniczym, ok. 1448 r., przystosowany dla potrzeb kanoników kolegiaty pw. św. Małgorzaty (aktualnie bazylika mniejsza) i przez nich do 1791 r. użytkowany. Murowany, częściowo oszkarpowany, złożony z dwóch bloków nakrytych osobnymi dachami, podpiwniczony, jednopiętrowy. Portale i obramienia okien późnogotyckie, renesansowe i barokowe. W latach 1958 - 1964 wnętrza obiektu zostały przebudowane i przeznaczone na cele muzealne. Dom Gotycki jest miejscem stałej ekspozycji dawnej sztuki z terenu Sądecczyzny i wystaw czasowych z dziedziny historii, kultury i sztuki. Wystawa stała: "Dawna sztuka Sądecczyzny", z tematami: "Sakralna sztuka cechowa XIV - XIX w." , "Zamek królewski w Nowym Sączu", "Sztuka ludowa XVIII - pocz. XX w.", "Sztuka dworska XVII - XIX w.". Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja sztuki cerkiewnej XV - XIXw. z zachodniołemkowskimi ikonami.

Muzeum Nikifora mieści się w zabytkowej, typowej dla XIX-wiecznych uzdrowisk, drewnianej willi "Romanówka" w Krynicy-Zdroju. Obiekt usytuowany do roku 1990 przy ul. Piłsudskiego rozebrano i po remoncie konserwatorskim w latach 1992-1994 odtworzono na nowym miejscu w centrum miasta, przy Bulwarze Dietla, naprzeciwko Starego Domu Zdrojowego. W muzeum szeroko przedstawiona jest twórczość jednego z najsłynniejszych na świecie malarzy z kręgu malarstwa intuicyjnego, Nikifora (ok. 1895-1968 r.), niemal całe życie mieszkającego w Krynicy. Są tu obrazy Nikifora pochodzące z wszystkich okresów jego twórczości; zarówno akwarele, gwasze, jak i rysunki prezentujące różnoraką, charakterystyczną dla twórczości artysty tematykę: pejzaże z cerkwiami i kościołami, architekturę krynicką, wnętrza, dworce, urzędy, "fabryki dolarów", portrety, itp. Część dokumentacyjną wystawy stanowią pamiątki po Nikiforze, publikacje poświęcone malarzowi oraz jego fotografie. Muzeum jest również miejscem prezentacji wystaw znanych artystów z kręgu sztuki nieprofesjonalnej i ludowej.

Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya mieści się w budynku dawnej strażnicy granicznej w Szlachtowej koło Szczawnicy. Ekspozycja prowadzi zwiedzających szlakiem przeszłości regionu pienińskiego. Poznajemy tych, którzy tu od wieków mieszkali, zanim powstało uzdrowisko w Szczawnicy. Dowiadujemy się, czym była dla nich rzeka Dunajec i górskie połoniny. Usłyszymy dlaczego musieli opuścić swoje domy i ziemie. Zaczynamy spacer galerią Dunajca – rzeką, która łączy pienińskie miejscowości: Czorsztyn, Sromowce, Szczawnicę i Krościenko, wpisując się w ich historię.. Wkraczamy w XIII wiek, w czasy wznoszenia w Pieninach zamków obronnych i zakładania osad przez św. Kingę, kontynuujemy podróż w czasie, zaglądając do świątyń różnych wyznań i do tutejszych domów. Poznajemy mieszkańców wsi pienińskich, których łączyła wspólna gospodarka pasterska, podobne budownictwo, strój ludowy. Dowiadujemy się o ich charakterystycznych zajęciach – flisactwie u Górali i druciarstwie u Rusinów. Dalsza trasa wiedzie przez kurort w Szczawnicy i prowadzi nas aż do czasów współczesnych. Kończymy wędrówkę nad brzegiem Dunajca, na dawnej Drodze Pienińskiej – ulubionym miejscu spacerów gości szczawnickich.

Muzeum Lachów Sądeckich im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich w Podegrodziu jest filią Sądeckiego Parku Etnograficznego. Powstało z prywatnej kolekcji etnograficznej założycieli - regionalistów i animatorów kultury, zamieszkałych w Podegrodziu od końca lat dwudziestych XX w. Ekspozycja poświęcona jest tradycyjnej kulturze materialnej regionu lachowskiego: rolnictwu, wiejskim rzemiosłom jak garncarstwo, kowalstwo, obróbka włókna i tkactwo. Prezentowana jest również współczesna sztuka ludowa oraz plastyka obrzędowa, związana z tradycyjnymi świętami rodzinnymi i dorocznymi: różdżki weselne, palmy wielkanocne, wieńce dożynkowe, szopki, gwiazdy kolędnicze, turonie, koniki. W muzeum eksponowane są oryginalne świąteczne stroje podegrodzkie, powstałe w większości na przełomie XIX i XX w. Na bogato wyszywanych męskich kaftanach, gurmanach, kobiecych gorsetach i wizytkach można podziwiać doprowadzone do perfekcji zdobnictwo wiejskich ubiorów. Wystawę etnograficzną uzupełnia poświęcona przeszłości regionu ekspozycja archiwalnych zdjęć wiejskiego fotografa Wojciecha Migacza żyjącego w Gostwicy na przełomie XIX i XX wieku. Osobny zakres tematyczny prezentuje wystawa ze zbiorów własnych nowosądeckiego muzeum pt. "Archeologia Podegrodzia i okolic Nowego Sącza".

Warowną siedzibę w Wojciechowie wzniesiono prawdopodobnie w II poł. XV w. Murowany dwór otoczony był wałami i suchą fosą. W pierwszej połowie XVI wieku, ówczesny właściciel Wojciechowa, starosta lubelski Jan Pilecki wybudował na terenie warowni murowaną wieżę z kamienia i cegieł. Aby wybudować wieżę rozebrano stary murowany dwór. Trójkondygnacyjna budowla z obszerną klatką schodową i dużymi zdobionymi otworami okiennymi służyła jako mieszkanie, ale miała też charakter obronny. W latach 1550-1598 opiekę nad Wojciechowem sprawowała rodzina Spinków, którzy byli kalwinami i w wieży utworzyli zbór kalwiński. Od 1599 roku Wojciechów był własnością Orzechowskich, arian i to właśnie od tego wyznania wzięła nazwę wieża. Z czasem budowla straciła na swoim znaczeniu, dobudowano do niej zewnętrzną klatkę schodową, a w początkach XVII wieku ulokowano w niej spichlerz. Wieża nadal niszczała i pod koniec XIX wieku groziło jej zawalenie. Przejęta w 1910 roku przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości nie doczekała się jednak odbudowy, którą przerwał wybuch obu wojen. Dopiero w latach 70. XX wieku wieżę odremontowano. Budowla stała się siedzibą Gminnego Ośrodka Kultury mieszcząc ponadto m.in. Muzeum Kowalstwa, Muzeum Regionalne i Bibliotekę Publiczną.

Muzeum Kowalstwa w Wojciechowie znajduje się w zabytkowej wieży powstałej na początku XVI wieku. Muzeum zlokalizowane jest na najwyższej kondygnacji budowli, a powstało w 1993 roku. Trzon muzealnych zbiorów tworzy kolekcja ponad 900 eksponatów z kraju i zagranicy. Oprócz bogatej kolekcji przedmiotów ozdobnych jak krzyże, świeczniki czy lampy, znajdują się tutaj również przedmioty codziennego użytku: motyki, kosy, sierpy, topory. W muzeum zobaczyć można w pełni wyposażoną starą kuźnię z paleniskiem, kowadłem, poruszanym ręcznie miechem kowalskim i wszystkimi narzędziami wykorzystywanymi przez kowali. Osobny dział stanowią przedmioty artystyczne wykonane przez kowali polskich, węgierskich i białoruskich w ramach Ogólnopolskich Spotkań Kowali i Targów Sztuki Kowalskiej, które odbywają się w Wojciechowie. Możliwość podziwiania eksponatów sztuki kowalskiej ukazujących zmienność i zróżnicowanie form regionalnych poszczególnych wyrobów, wzbogacają lekcje muzealne, podczas których można uczestniczyć w ostrzeniu siekiery czy grać marsza kowalskiego na kowadle.

Drewniana wieża widokowa na szczycie Dzikowca w Boguszowie-Gorcach została wybudowana w 2013 roku, a jej oficjalnego otwarcia dokonano już w kwietniu 2014 roku. Budowla powstała na planie kwadratu o bokach 8x8 m. Konstrukcja wieży wykonana została z impregnowanego drewna modrzewiowego. Wieża wznosi się na wysokość 20 metrów ponad gruntem. Do budowy wieży użyto około 50 kubików drewna. Cała konstrukcja posadowiona jest na betonowych fundamentach, a dla bezpieczeństwa turystów zastosowano również elementy metalowe wzmacniające i usztywniające całą budowlę. Swym wyglądem wieża na Dzikowcu przypomina ambonę myśliwską. Z jej górnego tarasu osłoniętego dachem rozciąga się piękna panorama nie tylko na pobliską górę Chełmiec, ale także na masyw Ślęży, Szczeliniec Wielki, a przy dobrej pogodzie również na Śnieżkę. W pobliżu wieży zlokalizowana jest górna stacja wyciągu krzesełkowego, liczne trasy biegowe i rowerowe.

Na południe od miejscowości Boguszów-Gorce znajduje się Dzikowiec Wielki, jedna z kilku charakterystycznych gór otaczających Zagłębie Wałbrzyskie. Dzikowiec to porośnięta lasem góra o stromych zboczach. Na jej północno-wschodnim stoku w 1986 roku uruchomiono orczykowy wyciąg narciarski, który funkcjonował na Dzikowcu do początku 2002 roku. W kolejnych latach elementy pierwotnego wyciągu zostały zdewastowane i rozkradzione. Kiedy władze gminy odzyskały dzierżawioną ziemię rozpoczęto prace zmierzające do budowy nowego wyciągu. W 2009 roku oddano do użytku nowy wyciąg krzesełkowy, którego łączna długość to 780 metrów. Wyciąg składa się z 99 dwuosobowych krzesełek, które pokonując 222 metry przewyższenia, docierają na szczyt góry w nieco ponad 5 minut. Przepustowość wyciągu to 1100 osób na godzinę. Dziś kolejka cieszy się dużą popularnością, a wybudowana na szczycie góry wieża widokowa jeszcze bardziej spopularyzowała to miejsce. Prestiż tego miejsca podnosi nie tylko istniejący stok narciarski, ale także liczne trasy biegowe i rowerowe oraz rozwinięta infrastruktura turystyczna.

Pierwsza wzmianka o jarosławskim ratuszu pochodzi z ostatniej ćwierci XV w. Zapewne drewniany budynek spłonął w 1600 r. i po tym pożarze stanął już jako murowany. W 1625 r. ponownie ucierpiał w wyniku pożaru i odbudowano go w stylu późnego renesansu. Pod ratuszem, podobnie jak pod pozostałymi budynkami na Rynku znajdowały się kilkukondygnacyjne piwnice, sam ratusz zaś był budowlą posadowioną na rzucie kwadratu z podcieniami. W 1782 r. Austriacy zajęli ratusz na warsztaty wojskowe i wyburzyli dwa piętra. W 1850 r. przystąpiono do odbudowy budynku nadając mu charakter neogotyku angielskiego. Pod koniec XIX w. na skutek prac remontowo-budowlanych dobudowano rozebrane piętra oraz górną część wieży, nadając budynkowi obecny, neorenesansowy wygląd, znacznie lepiej korespondujący z wyglądem jarosławskiego rynku. Na ratuszowej wieży znajduje się zegar, pochodzący z 1896 r., wykonany w Wiedniu, w pracowni Richarda Liebinga.

Podziemne Przejście Turystyczne w Jarosławiu usytuowane jest pod kamienicami Rynku. Podziemne przejście ma długość 186 m, a jego głębokość sięga 6 metrów pod powierzchnię Rynku. Podczas wędrówki trasą Podziemnego Przejścia Turystycznego odwiedzić można 11 sal wystawowych prezentujących ekspozycje dotyczące: ceramiki, kuchni mieszczańskiej z zapleczem kuchennym z XVI i XVII wieku, myślistwa, jarmarków jarosławskich, paleontologii, archeologii Sanu, historii ratowania Starego Miasta w Jarosławiu oraz ukazujące makietę dawnego Jarosławia. Zwiedzanie Podziemnego Przejścia uatrakcyjniają efekty świetlne i dźwiękowe, a wystawy wzbogacają barwne grafiki. Na trasie zastosowano innowacyjne rozwiązania multimedialne, stanowiące atrakcję zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Dzięki tym rozwiązaniom można m.in.: samodzielnie wypalić gliniane naczynie, popłynąć szkutą w dół Sanu i Wisły, czy przebrać się w XVII-wieczny strój.

Cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego została zbudowana na fundamentach dawnego zamku Ostrogskich. Jest to świątynia grekokatolicka, jej budowę rozpoczęto w 1717 roku, jednak postępowała ona bardzo powoli, przede wszystkim ze względu na brak dostatecznych funduszy. Budowa świątyni została ukończona dzięki hojności bogatego kupca, Eliasza Wapińskiego. Cerkiew konsekrowano w połowie osiemnastego wieku, a dokładniej w 1747 roku, pomimo iż znajdowała się jeszcze w stanie surowym. W latach 1911-1912 świątynia została przebudowana z jednonawowej na trzynawową z wieżami i kopułą. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, na skutek wysiedleń ludności grekokatolickiej, cerkiew została pozbawiona gospodarza. W 1987 roku grekokatolicy odzyskali swoją świątynię, która w następnych latach (1987-1993) została wyremontowana i przywrócona do celów sakralnych. W jarosławskiej cerkwi znajduje się także cenna ikona Matki Boskiej w typie Hodegetrii: Brama Miłosierdzia.

W roku 1611 właścicielka miasta – księżna Anna Ostrogska, na wzgórzu przy kościele osadziła sprowadzone z Chełmna na Pomorzu siostry Benedyktynki. Był to pierwszy żeński klasztor w diecezji przemyskiej. Przyległy do kościoła dwuskrzydłowy klasztor powstawał dwuetapowo – budowę zakończono przed rokiem 1648. Po kasacie przez Austriaków klasztoru, w jego wnętrzach urządzono warsztaty i magazyny wojskowe. Podczas I wojny światowej budynki klasztorne i kościół uległy znacznym uszkodzeniom. Podczas okupacji wzgórze św. Mikołaja zajęli Niemcy. Na terenie opactwa urządzili więzienie i miejsce straceń. Stan obiektu po wojnie był tragiczny. Spalony kościół zniszczony był w 80%. Wieże i klasztor nie miały dachów, mury groziły zawaleniem, baszty obronne były zdewastowane. Mury opactwa benedyktyńskiego stanowią przykład systemu obronnego tzw. basztowego. Mury o łącznej długości 840 m. ze strzelnicami i ośmioma basztami czynią z tego miejsca rzadko spotykany zespół klasztorny.

Jedną z najpiękniejszych jarosławskich świątyń jest sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej. Początkiem kultu maryjnego w tym miejscu było wydarzenie z 20 sierpnia 1381 r., kiedy to pasterze znaleźli na drzewie gruszy figurę Piety. W pobliżu tego miejsca wypływało źródło, którego wodzie przypisywano cudowne działanie. Początkowo postawiono tutaj drewnianą kaplicę, a później w 1421 r. powstał obszerny, murowany kościół w stylu gotyckim. W 1629 r. księżna Anna Ostrogska przekazała świątynię jezuitom, jej córka zaś, Anna Alojza Chodkiewiczowa, w latach późniejszych ufundowała klasztor. W 1755 r. miała miejsce uroczysta koronacja jarosławskiej Piety koronami papieskimi, uzyskanymi od papieża Klemensa XII. W 1777 roku obiekt oddano pod opiekę oo. Dominikanów przybyłych z Bochni. Wielkim bogactwem świątyni są polichromie. W ołtarzu głównym znajduje się cudowna Pieta, przyciągająca rzesze pielgrzymów. W południowym ramieniu transeptu umieszczono Ołtarz Relikwii Świętych, zawierający niemal 200 różnych relikwii. Cenne są także 21-głosowe organy firmy Rieger z 1896 r. Świątynia w 1966 r. uzyskała godność bazyliki.

Budowę Średzkiej Kolei Powiatowej rozpoczęto w 1898 roku od stworzenia jej poznańskiego odcinka. Równocześnie budowano linię wąskotorową o rozstawie szyn 1000 mm łączącą Kobylepole ze Środą Wielkopolską. uruchomienie kolei nastąpiło 23.06.1902 roku i od razu inwestycja ta przyniosła spore zyski. 1 maja 1910 roku otwarto kolejną linię wąskotorową Środa-Zaniemyśl. W szczytowym okresie sieć Średzkiej Kolei Powiatowej liczyła 118 km długości, przy czym 107 km to linie wąskotorowe. Wybuch II wojny światowej oraz późniejsze przemiany ustrojowe poważnie zaszkodziły średzkiej kolei. W 1952 roku podjęto decyzję o zmianie rozstawu szyn na 750 mm, a prace z tym związane zakończono dwa lata później. Wkrótce na torach średzkiej kolei pojawił się nowy tabor, który trafił tu albo prosto z fabryk, albo z już istniejących lub likwidowanych kolei w Polsce. Od połowy lat 70. także tutaj miało miejsce likwidowanie przewozów towarowych, a kres komunikacji pasażerskiej nastąpił w czerwcu 2001 roku. 9 lat później kolejka znów stała się własnością powiatu przyjmując swoją historyczną nazwę. W 2014 roku kolej ponownie zamknięto jednak już w 2016 roku wznowiono kursowanie pociągów. Dziś Średzka Kolej Powiatowa to przewozy turystyczne, ale też kolejowa historia, którą można poznać choćby w sali muzealnej czy na lokalnym dworcu. Wśród licznych eksponatów zgromadzonych w sali muzealnej znajdują się elementy umundurowania, zdjęcia, mapy, archiwalne rozkłady jazdy i wiele innych przedmiotów składających się na historię ponad 100 lat działalności ŚKP.

Borne Sulinowo to miasto położone w województwie zachodniopomorskim nad jeziorem Pile. Leży w odległości około 20 km od Szczecinka i Czaplinka. Przez lata było to miasto zamknięte, nieobecne na mapach oraz w spisach. Znane tylko miejscowej ludności, oficjalnie nienależące do terytorium Polski, było miastem widmem. Rządzili tu kolejno hitlerowcy i Sowieci. Było niemieckim garnizonem, obozem jenieckim, a następnie ściśle tajną radziecką bazą Północnej Grupy Wojsk. Dopiero w kwietniu 1993 r. miasto zostało przekazane polskim władzom cywilnym. Od tamtego momentu rozpoczął się nowy rozdział w historii Bornego Sulinowa. W dniu dzisiejszym Borne Sulinowo kusi turystów przyrodą, historią i związanymi z nią zagadkami. Jest wymarzonym miejscem dla ludzi poszukujących ciszy i spokoju, grzybiarzy, pasjonatów kolarstwa i żeglarstwa.

Jezioro Pile (z niem. Pielburger See) to jezioro rynnowe położone na pograniczu Pojezierza Drawskiego i Szczecineckiego o powierzchni 10,02 km2. Maksymalna długość jeziora wynosi ponad 9 km, szerokość 3 km, a średnia głębokość 11,7 m. Powierzchnia jeziora, jego urozmaicone dno i dobrze rozwinięta linia brzegowa dł. ponad 30 km zachęcają do uprawiania żeglarstwa, nurkowania spacerów oraz turystyki rowerowej. Jezioro charakteryzuje się bardzo dużą przezroczystością wód sięgającą aż do 5 m. Przez jezioro przepływa rzeka Piława oraz przebiega kajakowy szlak wodny, wiodący przez Zalewy Nadarzyckie na południe, aż do ujścia do rzeki Gwdy. Lasy wokół pilskiego jeziora to prawdziwy raj dla grzybiarzy. Nad jeziorem leżą wsie Piława, Dąbrowica, Silnowo Dolne oraz miasto Borne Sulinowo, którego plan widziany z lotu ptaka przypomina kształtem orła.

Wojskowy cmentarz radziecki w Bornem Sulinowie położony jest za miastem, w lesie przy drodze do Szczecinka. Powstał w 1945 roku, po założeniu radzieckiej bazy wojskowej w Bornem Sulinowie. Spoczywają tu sowieccy żołnierze i cywilni pracownicy tajnej radzieckiej bazy wojskowej oraz członkowie ich rodzin. Po roku 1970, na cmentarzu chowano wyłącznie dzieci. Pięć grobów pochodzi z lat 70., a osiemnaście następnych z kolejnego dwudziestolecia. Ich groby ozdobione starymi zabawkami zwracają szczególną uwagę. Najbardziej charakterystycznym punktem na cmentarzu jest grób Iwana Paddubnego. Na grobie znajduje się okazały obelisk przedstawiający zwrócona w górę, w geście triumfu, pepeszę. W 2007 roku na cmentarzu przeprowadzono generalny remont. Od tego czasu miejsce to nosi nazwę „Cmentarz Żołnierzy Północnej Grupy Wojsk Federacji Rosyjskiej i Członków Ich Rodzin w Bornem Sulinowie”.

Rezerwat Diabelskie Pustacie został utworzony 26 listopada 2008 r. Zajmuje powierzchnię ponad 900 hektarów, a jego obszar obejmuje rozległe wrzosowiska, stanowiące bardzo rzadki typ krajobrazu roślinnego w pasie pojezierzy pomorskich, powstały w wyniku wieloletniego użytkowania tego terenu jako ćwiczebnego poligonu wojskowego. Rezerwat znajduje się 2 km na północ od Kłomina, 8 km na południe od Bornego Sulinowa i 18 km na północny zachód od Jastrowia. Obszar ten leży na wysokości 133-175 m n.p.m. Przez teren rezerwatu przebiega żółty szlak turystyczny pieszo-rowerowy „Wrzosy” o długości 35 km, który rozpoczyna się i kończy przy siedzibie Nadleśnictwa w Bornem Sulinowie. Ponadto urządzono tu dwie ścieżki edukacyjne: „Pętlę biedronki” o długości 9,15 km i „Pętlę pszczoły” o długości 5,35 km.

Tarnica to najwyższy szczyt polskich Bieszczadów wznoszący się na wysokość 1346 m n.p.m. Szczyt ten należy do Korony Gór Polskich, a jego nazwa pochodzi od rumuńskiego słowa „tarniţa” oznaczającego siodło, przełęcz ostro wcinającą się w grzbiet łączący szczyt z sąsiednim Szerokim Wierchem. Wąski, ostro zakończony i wydłużony grzbiet Tarnicy tworzą dwa wierzchołki wyściełane rumoszem skalnym. Na szczycie góry w 1987 roku stanął krzyż upamiętniający pobyt w tym miejscu ks. Karola Wojtyły. Nowy stalowy krzyż postawiono na Tarnicy we wrześniu 2000 roku. Ważąca pół tony konstrukcja krzyża została wniesiona na szczyt w częściach przez pielgrzymów. W pobliżu Tarnicy krzyżują się dwa szlaki turystyczne: niebieski Biała – Grybów oraz czerwony będący końcowym odcinkiem Głównego Szlaku Beskidzkiego prowadzącego z Ustronia do Wołosatego. Tarnica stanowi atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Z jej wierzchołka można zobaczyć nie tylko panoramę Bieszczadów, ale i Tatry, a także wiele charakterystycznych szczytów na Słowacji, Ukrainie czy nawet w Rumunii.

Połonina Wetlińska to masyw w Bieszczadach Zachodnich. Większa jej część znajduje się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Połonina Wetlińska i sąsiedni Smerek swoje nazwy wzięły od leżących u ich stóp wsi, a nadali je austiaccy kartografowie. Ogólnie nazwa połonina odnosi się do zbiorowisk muraw alpejskich i subalpejskich wykształconych ponad górną granicą lasu w Karpatach Wschodnich. Jest to górskie piętro roślinności o naturalnym charakterze. W Bieszczadach jeszcze w okresie międzywojennym na Połoninie Wetlińskiej masowo wypasano bydło i były to stada składające się nawet z 200 szt. zwierząt. W czasie I wojny światowej Połonina Wetlińska była miejscem ciężkich walk pomiędzy wojskami rosyjskimi, a austriackimi. Na szczycie Połoniny Wetlińskiej znajduje się schron Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Dziś Połonina Wetlińska jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Bieszczadach. Jest doskonałym punktem widokowym, z którego przy sprzyjających warunkach widoczność sięga nawet 200 km. Ponadto to siedlisko wielu rzadkich gatunków roślin jak lepnica karpacka, tocja karpacka, turzyca dacka czy chaber Kotschyego.

Umowne źródła Sanu to miejsce, w którym oznaczono pobliskie źródła tej rzeki. Na niewielkiej polanie położonej na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, 9 km na południowy wschód od nieistniejącej już miejscowości Bukowiec, znajduje się kamienny obelisk wraz z krzyżem oraz towarzyszącymi im słupami granicznymi – polskim i ukraińskim. Tak naprawdę miejsce oznaczone w ten sposób to jeden z lewych dopływów Sanu. Samo źródełko wybija 10 metrów poniżej obelisku, a prawdziwe źródło Sanu znajduje się po stronie ukraińskiej na wschodnich stokach Piniaszkowego. Właśnie z tego względu, że źródła rzeki znajdują się po stronie ukraińskiej i że jest to strefa przygraniczna, obelisk stanął właśnie w tym miejscu. Na nim też zaznaczono długość rzeki (444 km) oraz wysokość 950m n.p.m, która prawdopodobnie oznacza wysokość rzeczywistego źródła. Samo miejsce umownych źródeł Sanu znajduje się na wysokości ok. 843m n.p.m., a najprościej tu dotrzeć wędrując ścieżką historyczno – przyrodniczą doliny Górnego Sanu, która rozpoczyna się we wspomnianym wcześniej Bukowcu.

Pierwsze wzmianki o miejscowości Prusim, pochodzą z 1386 r., kiedy została założona przez rodzinę Prusimskich. Rodzina ta najdłużej władała tą ziemią. W 1788 r. Prusim przeszedł w posiadanie rodziny Wilkońskich, polskiej rodziny szlacheckiej, a w 1790 r. został kupiony przez gen. Roberta Taylora, którego wnuk został odznaczony orderem Virtutti Militari. W 1840r. majątek przeszedł w ręce niemieckiej rodziny von Reiche, która również stała się właścicielem majątku w Rozbitku, położonego 3 km stąd. Po wojnie majątek w Prusimiu został znacjonalizowany, a w 2004r. wrócił w posiadanie prywatnych właścicieli. Herb, który znajduje się nad wejściem głównym do Dworu, to herb rodziny Von Reiche. Prace budowlane związane z odbudową folwarku rozpoczęły się w lipcu 2009r, a wielkie otwarcie nastąpiło 30 lipca 2010r. Co ważne budynki w Olandii po renowacji nawiązują swoją formą do kształtu jaki uzyskały w XIX w., w czasie, kiedy Prusim był własnością niemieckiej rodziny Von Reiche zarządzającej majątkiem aż do końca II wojny światowej.

Ciekawa historia odbudowywanego wiatraka sięga 1754 roku, w którym w miejscowości Przysiołek Sowa (dziś Władysławowo) został wybudowany w pierwotnej wersji. W 1930 roku odbudowano go na bazie innego zakupionego Paltraka z miejscowości Noć, zbudowanego pierwotnie w okolicach Jeziora Gopło w 1880. Wiatrak z Noci był wcześniej wykorzystywany na Jeziorze Gopło, jako pływający młyn. Krążył na barce po okolicznych wsiach i był wykorzystywany przez miejscowych rolników do mielenia zboża. Jego zasadniczą częścią są obracane wiatrem śmigi (czyli skrzydła), które z kolei wprawiają w ruch urządzenia do mielenia ziarna. Paltrak, w odróżnieniu od wiatraka typu holenderskiego, którego tylko górna część jest ruchoma, obraca się w kierunku wiatru w całości. Wiatrak stoi na podstawie o wymiarach 7x7 m. Wraz ze śmigami (skrzydłami) ma 18,9 m wysokości. Bez śmigów 12,6 m. Same śmigi mają rozpiętość 18 m. Znajdują się w nim trzy kondygnacje. Na jego wybudowanie potrzeba było około 70 metrów sześciennych drewna. We wnętrzu znajdzie miejsce muzeum młynarstwa, które ma być kolejną atrakcją regionu. Jest wizytówką nie tylko pobliskiej Olandii w Prusimiu, ale i całej Krainy 100 Jezior.

Jedna z atrakcji hotelu- skansenu "Olandia" - zabytkowy 160 letni wiatrak typu "Holender". Ciekawostką jest, że to jeden z dwóch wiatraków typu Holender w Polsce. Przeniesiony z Niegocina k/Mławy. W czerwcu 2012 roku odbyła się translokacja zabytkowego wiatraka typu "Holender". Rozbiórka rozpoczęła się w Niegocinie koło Mławy. Ma ośmiokątną podstawę, trzy piętra, blisko 13 metrów wysokości i średnicę 6 metrów przy nasadzie. Historia tego wiatraka sięga 1860 roku. Po II wojnie światowej, w 1947 roku trafił do Niegocina pod Mławą. W 1962 roku zarejestrowano go jako zabytek. Z Niegocina trafił właśnie do Olandii. Znajdował się więc na szlaku wędrówki osadników olenderskich między XVI a XVIII wiekiem z Żuław Wiślanych, aż do Puszczy Noteckiej. Olenderski Holender przebył więc dokładnie taką samą drogę, jak niegdyś osadnicy olenderscy na nasz teren. Dziś po translokacji wiatrak stoi w centralnym miejscu Olandii, cieszy oczy turystów i jest znakiem rozpoznawczym sierakowsko-międzychodzkiej krainy.

W południowej części Suwalskiego Parku Krajobrazowego, około 2,5 km od Jeleniewa, we wsi Szurpiły znajduje się niewielki budynek po byłej szkole podstawowej, zaadoptowany na potrzeby wystawiennicze. W ramach projektu wspartego środkami z Unii Europejskiej Gmina Jeleniewo przy współpracy z Działem Bałtów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Powiatem Suwalskim i Suwalskim Parkiem Krajobrazowym w 2014 r. utworzyła niezwykłą ekspozycję. To Izba Pamięci Jaćwieskiej imienia prof. Łucji i prof. Jerzego Okulicz – Kozarynów, znawców plemion pruskich, którzy w latach 80 i 90-tych XX w. prowadzili badania archeologiczne w Szurpiłach i okolicach. Izba jest materialnym dowodem istnienia na tych terenach we wczesnym średniowieczu dzielnych Jaćwingów, po których pozostały jedynie wspomnienia. Izba dokumentuje historię Jaćwieży, a przede wszystkim życie codzienne i walki najpotężniejszego z plemion pruskich. To tutaj można dowiedzieć się jak wyglądała Góra Zamkowa za czasów osadnictwa Jaćwingów do XIII w., co pozostawili po sobie dzielni wojowie, jakie były ich dzieje. Pasjonaci archeologii mogą tutaj zapoznać się z historią badań archeologicznych w Szurpiłach oraz z metodami archeologicznego rozpoznania tego najważniejszego w północno-wschodniej Polsce ośrodka badawczego. Oprócz zgromadzonych w tym miejscu eksponatów na uwagę zasługuje nowoczesna aranżacja w postaci makiet czy podświetlanych tablic. Całości dopełnia rozpoczynająca się przy Izbie trasa turystyczna pn. „Tropem Sziurpy”, oznaczona tablicami informacyjnymi ozdobionymi sylwetkami jaćwieskich wojowników.

Zespół Parkowo-Dworski i Folwarczny w Wiśniowej został przejęty przez Powiat Strzyżowski w 2005 r. Dzięki środkom własnym oraz z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego zrewitalizowany został historyczny park i część folwarczna z przeznaczeniem na centrum konferencyjno-noclegowe. Centrum służy organizacji spotkań rodzinnych, biznesowych, konferencji, szkoleń, seminariów i jest przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest to też siedziba Instytucji Kultury Powiatu Strzyżowskiego - Powiatowego Centrum Kultury i Turystyki. Od 2018 roku Zespół wzbogacił się o odrestaurowaną oficynę dworską z XVI w., w której mieści się muzeum i galeria sztuki. W Zespole Parkowo-Dworskim i Folwarcznym w Wiśniowej kontynuowane są tradycje malarskie i kulturalne rodu Mycielskich m.in. poprzez organizację różnego rodzaju imprez oraz plenerów.

Muzeum Motocykli Zabytkowych „Rdzawe Diamenty” założył Remigiusz Dancewicz, który na motocyklach zna się od dziecka, i jak przystało na fana tych jednośladów od najmłodszych lat jest aktywnym motocyklistą. W Muzeum zgromadzono około 70 motocykli (głównie z lat 1910-1945). Do najcenniejszych maszyn właściciele zaliczają następujące jednoślady: Zuendapp EM 250 z 1924 roku, Benelli 500 SV z końca lat 30. ubiegłego wieku, NSU 351 z roku 1936, BSA 500 z 1931, czy francuski motocykl wojskowy Gnome et Rhône, a także maszyny firm, ARIEL, DKW i wielu innych. Rdzawe Muzeum to historia motoryzacji w pigułce tak można określić to miejsce. Motocykle pochodzą z całej Europy, a niektóre są prawdziwymi unikatami. Oprócz motocykli w muzeum można zobaczyć całą masę gadżetów związanych ze starą motoryzacją. Warto wspomnieć, że inicjatorzy Muzeum organizują także imprezę dla wielbicieli dwóch kółek, pod nazwą „Zimowy Wjazd na Równicę”.

Na górującej nad Wleniem Górze Zamkowej, w X wieku, jeszcze przed powstaniem zamku, funkcjonował gród otoczony obronnym wałem. Pierwsza wzmianka o Wleniu pochodzi z 1155 roku z tzw. bulli wrocławskiej. Około 1160 roku książę Bolesław Wysoki rozpoczął wznoszenie pierwszej murowanej budowli zamkowej, która określana jest jako „dom romański”. Obiekt ten uznawany jest za najstarszy świecki budynek na Śląsku i jedno z najstarszych założeń zamkowych w Polsce. Na początku XIII wieku zamek Wleń (Lenno) został rozbudowany. Wzniesiono niewielką kaplicę, a od południa powstała sześcioboczna wieża obronna. W późniejszych latach dobudowano czworoboczną wieżę mieszkalną oraz duży trzykondygnacyjny dom zamkowy z pomieszczeniami gospodarczymi, mieszkalnymi i reprezentacyjnymi. Przed końcem XV wieku rozebrano sześcioboczną wieżę obronną, a w jej miejscu postawiono istniejącą do dziś wieżę cylindryczną. Dalsza zabudowa zamku uległa zagęszczeniu, a zamek górny stał się modelowym przykładem tzw. zamku z zabudową dookolną – budynki mieszkalne, gospodarcze i inne wznoszone były tak, że co najmniej jedną z ich ścian stanowił zewnętrzny mur obwodowy. Jeszcze w XVI wieku trwała rozbudowa zamku, niestety kres jego istnienia przyniosła wojna trzydziestoletnia. W 1646 roku zamek zniszczono i od tego czasu pozostaje w ruinie.

Pośród gęstych Borów Dolnośląskich, przy meandrach rzeki Kwisa znajduje się średniowieczny Zamek Kliczków. Jego powstanie przypisuje się księciu Bolkowi I Surowemu, który pod koniec XIII wieku ufundował warownię do obrony przed najazdami czeskimi. Pod koniec wieku XIV kiedy księstwo świdnicko-jaworskie przejęte zostało przez królestwo Czech, zamek utracił znaczenie strategiczne i z czasem przekształcił się w założenie zamkowo-folwarczne. Na przestrzeni stuleci zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, często też przechodził większe lub mniejsze rozbudowy. Na początku XX wieku stanowił centrum spotkań i rozrywki arystokratycznej elity Niemiec. Po zamachu na Hitlera i aresztowaniu ówczesnych właścicieli Kliczkowa w 1944 roku, zamek został skonfiskowany, zawartość wywieziona, a to co pozostało rozszabrowali żołnierze sowieccy. Później budowla popadła w ruinę. Mimo kilku prób rewitalizacji zamku dopiero przejście w ręce prywatnego właściciela, pozwoliło przywrócić budowli dawny blask. Dziś zamek w Kliczkowie, będąc jedną z największych budowli tego typu na całym Dolnym Śląsku, pełni funkcję ośrodka szkoleniowo-wypoczynkowego. W jego odrestaurowanych wnętrzach znajdują się bogato zdobione pomieszczenia m.in. dawnej biblioteki, Sali Dworskiej, Sali Kominkowej oraz Sali Teatralnej.

Siedzibą Muzeum Historii Włocławka otwartego w 1972 r. są trzy zabytkowe kamienice położone w centrum dawnego miasta średniowiecznego. Dwie z nich, usytuowane przy Starym Rynku 14 i 15, wzniesione zostały około połowy XVIII w. i stanowią nieliczny, zachowany we Włocławku, przykład barokowych kamienic mieszczańskich. Trzecia kamienica, znajdująca się przy ul. Szpichlernej 19, pochodzi z XIX w. Placówka stanowi część Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, które w latach 1909-1975 działało jako Muzeum Kujawskie. Wnętrza kamienic zostały zaaranżowane do wystawy stałej zatytułowanej „Dzieje Włocławka i regionu od pradziejów do PRL”. Na poszczególnych salach wystawowych za pośrednictwem różnorodnych zabytków opowiedziana została historia miasta i jego najbliższej okolicy, czyli Kujaw wschodnich i ziemi dobrzyńskiej.

Ze względu na swoje położenie wśród pagórków, lasów i jezior Kłóbka nazywana jest „Perłą Kujaw”. W tym urokliwym krajobrazie ulokowany jest park etnograficzny z kilkunastoma obiektami, z których najstarsze pochodzą z XVIII w. Oprócz trzech zagród, na terenie skansenowskiej wsi odtworzone zostały stare zakłady rzemieślnicze — kuźnia, olejarnia i garncarnia oraz wiatrak „koźlak”. W centrum wsi znajduje się karczma, szkoła, remiza strażacka i kościół. Nad rzeką Lubieńką wznosi się dwór z poł. XIX w., w którym mieszkała Maria z Wodzińskich Orpiszewska — jedyna oficjalna narzeczona Fryderyka Chopina. Dodatkową atrakcją skansenu są organizowane co roku: w ostatnią niedzielę czerwca, pierwszą niedzielę sierpnia i drugą niedzielę września festyny folklorystyczne z cyklu „Z życia dawnej wsi”.

Muzeum biograficzne poświęcone życiu i twórczości Stanisława Noakowskiego (1867-1928), urodzonego w Nieszawie wybitnego teoretyka architektury, pedagoga, rysownika i malarza. Mieści się ono w klasycystycznym domu z 1. poł. XIX w. Na parterze znajdują się sale dedykowane patronowi muzeum. Pierwsza ma charakter biograficzny, w drugiej eksponowane są rysunki i akwarele S. Noakowskiego. Na piętrze prezentowana jest twórczość plastyczna Ludwika Bucharda (1828-1912), krytyka sztuki, malarza i pedagoga, nauczyciela rysunku S. Noakowskiego. W muzeum przez cały rok organizowane są wystawy czasowe, koncerty, wieczory historyczne i projekcje filmowe. Na terenie placówki, znajduje się również lapidarium z oryginalnymi detalami architektonicznymi pochodzącymi z Zamku Królewskiego w Warszawie.

Pątniczy kościół pw. św. Anny w Oleśnie to drewniany obiekt sakralny o unikatowej kreacji architektonicznej w skali kraju. Jest symbolem heraldycznym i swoistą transpozycją na język architektoniczny kwiatu róży widniejącej w herbie Olesna. Określany mianem „oleskiej róży zaklętej w drewno” ze względu na dobudowaną w XVII w. część centralną w kształcie róży pięciolistnej. Kościół ma średniowieczny rodowód, jego geneza związana jest z ocaloną przez św. Annę z rąk zbójców oleską mieszczką. Pierwotna kaplica z 1444 r. zbudowana wokół cudownej sosny przy której wydarzył się cud. W 1518 r. rozbudowano kościół, który otrzymał piękne wyposażenie - późnogotycki tryptyk mistrza Jakuba związanego z Vitem Stwoszem. W XVII w. dobudowano część centralną. Zachowana figura św. Anny Samotrzeć z pocz. XVI w. jest największą świętością tego sanktuarium. W 2018 r. kościół wpisano na listę Pomników Historii.

Muzeum w Oleśnie otwarte w 1960 r. powstało z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Oleskiej, jako ekspozycja terenowa Muzeum Śląska Opolskiego. Placówka ulokowana w budynku przy ul. Pieloka 18 otrzymała imię Jana Nikodema Jaronia. Tworzono podstawy kolekcji etnograficznej, historycznej i archeologicznej. Od 1975 r. muzeum nie podlegało już zwierzchnictwu Muzeum Śląska Opolskiego. Od 1981 r. do 1984 r. przeprowadzono remont nowej siedziby oleskiego muzeum w Ratuszu. W 2004 r. zostało ono przeniesione do wyremontowanej zabytkowej XVIII-wiecznej kamienicy przy ul. Jaronia 7. W nowym lokum urządzono stałą wystawę prezentującą kompleksowo dzieje miasta Olesna. Obok ekspozycji historycznej muzeum prezentuje stałą wystawę leśno-łowiecką ze zbiorów Nadleśnictwa Olesno oraz liczne ekspozycje okresowe. Od 2005 r. placówka nosi nazwę: Oleskie Muzeum Regionalne w Oleśnie.

Muzeum Wojska w Białymstoku jest miejską instytucją kultury, działającą już ponad pięćdziesiąt lat. W swoich zbiorach posiada broń białą od czasów średniowiecza po szable ułanów, broń palną z niemal wszystkich krajów Europy, a także elementy wyposażenia i umundurowania (przede wszystkim polskie, niemieckie i rosyjskie). Oddzielny zbiór stanowi wielotysięczna kolekcja zdjęć i dokumentów historycznych. Najistotniejszą częścią oferty wystawienniczej Muzeum Wojska w Białymstoku są ekspozycje stałe. Pokazujemy na nich pełen przekrój historii Polski północno-wschodniej w XX wieku, eksponując wątki wojskowe na tle wydarzeń społecznych, kulturalnych i obyczajowych tego okresu. Muzeum jest placówką nowoczesną, zapewniającą zwiedzającym zarówno narrację w tradycyjnym stylu, jak też przy wykorzystaniu kiosków multimedialnych, stacji odsłuchowych, materiałów wideo, systemu zdjęć 3D czy audioprzewodników.

Muzeum w Pszczewie zostało otwarte we wrześniu 1984 roku. To przede wszystkim zabytkowy budynek mieszkalny z II połowy XVIII wieku zbudowany z drewna na wysokiej kamiennej podmurówce. Dom Szewca wyróżnia się spośród innych budynków na pszczewskim rynku kształtem i proporcjami, wyznaczonymi przez kryty gontem wysmukły dach, stanowiący 2/3 wysokości budowli. Zamieszkiwany był niegdyś przez znaną w Pszczewie rodzinę Paździorków. Część powierzchni ekspozycyjnej muzeum przeznaczona została na odtworzenie warsztatu i sklepu szewca Feliksa Paździorka znanego działacza polonijnego. Ciekawostką Muzeum jest zachowana tzw. „czarna kuchnia” z połowy XVII w. Ponadto zobaczyć można znaleziska z wykopalisk archeologicznych, a także wystawę pt. „Dawny Pszczew na fotografii i pocztówce”. Obecnie, poza funkcjami muzealnymi, obiekt spełnia również rolę sklepu z pamiątkami oraz centrum informacji turystycznej.

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) to jedna z najstarszych placówek tego typu w Polsce. Utworzony został 7 maja 1919r., stając się największą w naszym kraju instytucją zajmującą się badaniami budowy geologicznej Polski. Wraz z rozpoczęciem działalności, do życia powołane zostało Muzeum Geologiczne. Od samego początku miało gromadzić i przechowywać jak najbardziej kompletny zbiór okazów kopalnych ukazujących budowę geologiczną Polski. Budynek Muzeum, zaprojektowany przez Mariana Lalewicza, oddany został do użytku w roku 1930. Pod koniec lat 30-ych XX wieku w Muzeum uruchomiono nowe pracownie oraz wystawy. Rozwój wstrzymał wybuch II Wojny Światowej kiedy to liczne okazy uległy znacznym zniszczeniom. Po zakończeniu wojny przystąpiono do odbudowy placówki, a dzięki intensywnym badaniom geologicznym Muzeum zyskało wiele nowych okazów. Obecnie oglądać tu można bogatą kolekcję skał, minerałów i skamieniałości obrazujących geologię Polski oraz historię życia na Ziemi.
Mościbrodzki folwark powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX w., gdy właścicielem był Józef Jarząb. Wzniesiono wtedy dwór, budynki gospodarcze i czworaki. Zabudowania otaczał kompleks hodowlanych stawów oraz park krajobrazowy. Właściciel poległ podczas powstania styczniowego, a Mościbrody zostały skonfiskowane na rzecz zaborcy. Jeszcze W 20-leciu międzywojennym posiadłość rozwijała się i była prężnie działającym gospodarstwem, za sprawą dzierżawcy Stanisława Glogera. Dwór nie został zniszczony podczas II wojny światowej, ponieważ stacjonował tu oddział niemieckiej policji. W czasach PRL, folwark został upaństwowiony i przekazany w zarządzanie Państwowemu Gospodarstwu Rybackiemu. Losy dworu w Mościbrodach uległy odmianie, gdy w 2001 r. trafił on w ręce prywatnych właścicieli, których ambicją było odtworzenie majątku zgodnie z jego oryginalnym wyglądem. Dbałości o detale architektoniczne towarzyszyła troska o odrodzenie w tym miejscu dawnego ducha ziemiańskiego. Dziś mieści się tu dostępna dla wszystkich restauracja oraz pokoje gościnne.

Centrum Produktu Lokalnego zlokalizowane jest w samym środku zespołu dworsko-parkowego we wsi Rzuchowa, położonej nieopodal Tarnowa. Centrum jest jedną z atrakcji regionu, którą tworzy część zabytkowego parku dworskiego, budynek centrum oraz ogródek edukacyjny. Podstawowym celem działalności Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej jest promocja zdrowia i zdrowego sposobu odżywiania, promocja produktów lokalnych, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich, zachowanie starych ras zwierząt, odmian roślin i ochrona środowiska. W Centrum Produktu Lokalnego zlokalizowano zarówno sale edukacyjne jak i pracownie tematyczne, a także ogródek, w którym zamontowano drewniane korytka czy szklarnię na potrzeby prowadzonych zajęć edukacyjnych. W Centrum organizowane są wystawy stałe i czasowe ukazujące m.in. ludowe rękodzieło czy tradycje upraw roślin. Ponadto odbywają się tutaj degustacje, prelekcje, festiwale i projekcje filmów oraz kursy zdrowego gotowania, żywienia i uprawy roślin.
Jaskinia „Raj” to jedna z najbardziej znanych atrakcji Gór Świętokrzyskich. Jest jedną z najpiękniejszych jaskiń krasowych w naszym kraju, zachwycając różnorodnością oraz bogactwem kalcytowych form naciekowych. Jaskinia uznana została za rezerwat przyrody. To tutaj znajdują się unikatowe w światowej skali skupiska stalaktytów, a cała jaskinia stanowi ponadto za niezwykle ciekawe stanowisko archeologiczne. Jaskinię „Raj” dla ruchu turystycznego udostępniono w 1972 roku. Jej zwiedzanie możliwe jest wyłącznie pod opieką przewodnika. Długość trasy turystycznej wynosi 180 metrów. Rozpoczyna się ona w pawilonie ekspozycyjnym, gdzie turysta wprowadzany jest w tematykę krasu. Ponadto może tu poznać narzędzia człowieka neandertalskiego zamieszkującego jaskinię oraz szczątki prehistorycznych zwierząt. Następnie poprzez śluzę zabezpieczającą mikroklimat jaskini trafia się do właściwej jaskini gdzie oprócz Komory Złomisk możemy podziwiać kolumny naciekowe w Sali Kolumnowej czy gromady stalaktytów w Sali Stalaktytowej. Cała trasa turystyczna jest oświetlona przez co jej zwiedzanie należy do bardzo komfortowych.

Na szczycie Trójgarbu położonego w północnej części Gór Wałbrzyskich, znajduje się wieża widokowa, której oficjalnego otwarcia dokonano 29 grudnia 2018 roku. Stalowa budowla z drewnianymi wstawkami w postaci podestów i stopni, powstała przy współudziale trzech gmin Czarny Bór, Stare Bogaczowice i Szczawno – Zdrój oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, a wybudowano ją kosztem 1,79 mln zł. Wieża na szczycie Trójgarbu ma wysokość 27,5 m i podstawę w kształcie trójkąta. Na jej szczycie posadowionych jest pięć tarasów widokowych w kształcie trójkątów symbolizujących trzy gminy, dzięki którym powstała wieża. Tarasy te znajdują się na wysokości od 17 do 23 metrów ponad poziomem gruntu i zajmują trzy ostatnie kondygnacje wieży. Z jej szczytu przy sprzyjających warunkach atmosferycznych dostrzeżemy nie tylko wzniesienia tej części Gór Wałbrzyskich, ale także Góry Kamienne, Ślężę, zabudowania Wrocławia, Rudawy Janowickie i Góry Kaczawskie oraz widoczną w oddali Śnieżkę.

Słupski Ratusz jest jednym z najokazalszych budynków w Słupsku i należy do grona najpiękniejszych ratuszy w Polsce. Oddano go do użytku w 1901 roku, zaledwie po 27 miesiącach budowy. Łączy w sobie styl neogotyckiej bryły, nawiązującej do gotyckich budowli Słupska, z bogatymi secesyjnymi motywami dekoracyjnymi wnętrza, obecnymi m.in. w witrażach, kasetonowych sufitach, zdobieniach korytarzy czy snycerce. W wyposażeniu wnętrza na uwagę zasługują także obrazy przedstawiające historię Słupska umieszczone w klatce schodowej oraz w Sali Obrad Rady Miejskiej. Zachwyca gabinet Prezydenta miasta z biurkiem pierwszego burmistrza Słupska urzędującego w tym budynku, ponad stupiętnastoletnia tapeta – imitacja kurdybanu i niegdyś gazowy żyrandol. W Ratuszu można zobaczyć także kopię bursztynowej figurki Niedźwiadka Szczęścia. Ratusz wraz z 59-metrową wieżą zegarową, z której rozpościera się panorama miasta, można zwiedzać z pracownikami Centrum Informacji Turystycznej w Słupsku.

Biały Spichlerz jest jednym z najcenniejszych zabytków budownictwa przemysłowego w Słupsku. Budowę tego magazynu wojskowego rozpoczęto wiosną 1804 roku z przeznaczeniem na przechowywanie obroku dla koni. Był pierwszym spichlerzem o tak nowoczesnych rozwiązaniach konstrukcyjnych oraz jednym z pierwszych o murowanych i otynkowanych ścianach. Cechował go klasycystyczny wygląd z niewielką ilością dekoracji. Spichlerz pełnił swoją funkcję do 1945 roku. W latach powojennych był tymczasowym więzieniem dla niemieckich mieszkańców miasta, spichlerzem zbożowym, magazynem mechanicznych artykułów gospodarstwa domowego. W roku 2013 właścicielem obiektu stało się Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. Dzięki zaangażowaniu muzealników, po ponad 200 latach istnienia, budynek odzyskał świetność. Poprzez wprowadzenie funkcji muzealnej: wystawienniczej i magazynowej, zaczął nowy rozdział. Dziś w Białym Spichlerzu, znajdują się wystawy stałe prezentujące największą na świecie kolekcję dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz zbiory sztuki współczesnej. Ponadto zobaczyć tu można wystawę "Słupsk - miasto i ludzie", prezentującą pamiątki po osadnikach przybyłych do miasta po 1945 roku.

Kompleks skoczni narciarskich w ścisłym centrum Wisły powstał w latach 1962 – 1964. To na tych skoczniach kilka lat później trenował Adam Małysz jeden z najbardziej utytuowanych skoczkow narciarskich w Polsce. Starzejące się skocznie zostały gruntownie zmodernizowane w 1997, a w 2005 roku wybudowano nowe tory najazdowe. W ramach kolejnej modernizacji obiektu na nowo zagospodarowano teren skoczni. Powstały nowe platformy trenerskie oraz wieża sędziowska. Na nowo utworzono zeskoki, a same skocznie posiadają ceramiczne tory z podnoszoną belką startową. Wyłożone igielitem skocznie posiadają dodatkowo system umożliwiający jego zraszanie. W kompleksie skoczni w Wiśle znajdują się trzy obiekty, a najmniejsza skocznia HS-10 jest ponadto najmniejszą skocznia narciarską w Beskidach. Otwarcia nowego kompleksu dokonano 31 lipca 2015 roku w czasie trwania FIS Grand Prix w Wiśle-Malince.

Pierwszy ewangelicki kościół w Wiśle powstał prawdopodobnie pod koniec XVI wieku. Kolejna, drewniana budowla została zbudowana w końcu XVII wieku jednak ze względu na fakt iż szybko okazała się za mała konieczne było postawienie nowej świątyni. W 1833 roku położony został kamień węgielny pod budowę murowanego kościoła, który ukończono w ciągu 5 lat. Nowy, trójnawowy kościół zbudowany został bez wieży według projektu Edwarda Koerbera. Po wydaniu Patentu Protestanckiego w 1861 roku zrównano prawa protestantów z katolikami co umożliwiło dobudowanie do kościoła wieży oraz zakup dzwonów. We wnętrzu tego najstarszego w Wiśle kościoła zobaczyć można m.in. dwukondygnacyjne empory, a także ołtarz z witrażem pochodzącym z krakowskiej pracowni Żeleńskiego, przedstawiający patronów świątyni – św. apostołów Piotra i Pawła.

Stacja kolejowa Wisła Uzdrowisko wraz z budynkiem dworca kolejowego położona jest na wysokości 412 m n.p.m., została otwarta 10 lipca 1929 roku i do powstania odcinka kolejowego do Wisły Głębce w 1933 r. była krańcową stacją na linii kolejowej nr 191. Murowany, piętrowy dworzec był największym dworcem położonym na tej linii kolejowej, w którym umieszczono poczekalnię, przechowalnię bagażu, kasy biletowe, zaś na piętrze mieszkanie zawiadowcy stacji. Do budynku została dobudowana częściowo przeszklona wiata poczekalni, a obok dworca znajdowały się pomieszczenia dyżurnego ruchu, akumulatornia oraz szalety. Rozwój motoryzacji doprowadził do degradacji kolei, co również odbiło się na dworcu w Wiśle. Dworzec zaczął niszczeć, dopiero w listopadzie 2014 roku po wykupieniu przez gminę Wisła budynku dworca i jego otoczenia, rozpoczęto proces rewitalizacji. Obecnie w wyremontowanym budynku dworca znajduje się informacja turystyczna. Odnowiono okazałą elewację budynku, a w jego wnętrzu na uwagę zasługuje m.in. hol wejściowy i poczekalnia z fototapetami ukazującymi monumentalne mosty kolejowe w Wiśle.

Jest to jeden z nielicznych tak wielkich wiaduktów w tej części Beskidów. Zlokalizowany został na górskiej linii kolejowej nr 191 poprowadzonej od Goleszowa do Wisły Głębce. Po wybudowaniu w latach 1928-29 połączenia kolejowego z Ustronia do Wisły Uzdrowisko, w roku 1931 przystąpiono do budowy znacznie trudniejszego, ze względu na górski charakter, szlaku do Wisły Głębce. Dwa żelbetowe wiadukty na tej linii wykonane zostały według projektów inż. Stanisława Saskiego i Tadeusza Mejera w latach 1931-1933 przez firmę Ksawerego Goryanowicza pod nadzorem wybitnego fachowca z dziedziny konstrukcji żelbetowych Jana Gustawa Grycza. Większy z wiaduktów w Łabajowie to żelbetowy most siedmiołukowy. Jego długość wynosi 121,82 m, wysokość 25,60 m, a łuk kolejowy 200 m. Wiadukt razem z linią kolejową do Głębiec otwarto 3 września 1933 roku. Budowę upamiętnia granitowa tablica zawieszona na jednym z filarów w Łabajowie, zrekonstruowana w 1985 roku przez Towarzystwo Miłośników Wisły.

W północnej części Gór Stołowych, w niewielkiej wsi Gorzeszów, położonej na południowy wschód od Krzeszowa, znajduje się interesujący ostaniec skalny nazywany Diabelską Maczugą. Formacja ta znajduje się po lewej stronie drogi Krzeszów – Mieroszów i wyrasta samotnie pośrodku łąki. Diabelska maczuga powstała wskutek długiego procesu wietrzenia skały, a zbudowana jest z górnokredowych piaskowców. Pośrodku tej formy skalnej w 1913 roku umieszczono tablicę upamiętniającą tzw. Bitwę Narodów pod Lipskiem w 1813 roku. Maczuga ma wysokość ok. 7,5 metra i jest uznana za pomnik przyrody nieożywionej. Niegdyś uważano ją za stół ofiarny, a miejscowe legendy jej istnienie wiążą właśnie z działalnością diabła, który chcąc zniszczyć powstające w Krzeszowie opactwo cystersów znalazł w pobliskim paśmie górskim ogromny kamień, by nim zniszczyć budujący się kościół. Niestety diabeł przeliczył się z czasem i pozbawiony mocy, wraz z pierwszymi promieniami słońca upuścił kamień, który spadł na łąkę, na której pozostał do dziś.

Dawna cerkiew prawosławna w Kamiannej, w której dzisiaj znajduje się kościół rzymskokatolicki p.w. Nawiedzenia NMP jest budowlą trójdzielną, zbudowaną na planie krzyża. Na połączeniu ramion krzyża, w miejscu skrzyżowania naw znajduje się ośmioboczna wieżyczka z oknami zwieńczona kopułą z niewielką latarnią. Mniejsze baniaste hełmy wieńczą przedsionek, ramiona transeptu i prezbiterium. Cerkiew zbudowano w 1930 roku w konstrukcji zrębowej. Świątynia została oszalowana poziomymi deskami, a dachy pokryte zostały blachą. We wnętrzu uwagę zwracają ołtarz główny wraz z ołtarzami bocznymi autorstwa Józefa Stefaniaka, pochodzące z ok. 1960 roku. Na bocznej ścianie znajduje się obraz z wizerunkiem Świętego Ambrożego trzymającego ul. To swego rodzaju nawiązanie do miejscowych tradycji pszczelarskich kultywowanych od wieków. Przed świątynią znajduje się niewielka, drewniana dzwonnica z 1963 roku. Ciekawostką jest fakt iż jeszcze w pierwszej połowie XX wieku w Kamiannej istniała druga , unicka cerkiew pw. św. Parascewy, którą w 1949 roku przeniesiono do Bukowca. Niestety do dnia dzisiejszego błędnie powiela się informację, że obecna cerkiew w Kamiannej była właśnie tą cerkwią unicką.

Pośrodku lasów, w otoczeniu przyjaznych górek, w bliskości jeszcze nieskażonej przyrody, wśród radosnego świergotu ptaków, wesołego brzęczenia owadów, szumu drzew, plusku górskich strumyków, na wysokości około 650 m n.p.m. w górach i pośrodku lasów znajduje się pasieka „Barć”. Można tu obserwować ciekawe życie społeczności pszczelej, której w tych górskich warunkach żyje się trudniej, ponieważ klimat jest ostry. Okres zimowy trwa tutaj prawie 6 miesięcy, wegetacja około 190 dni, a wiec 2-3 tygodnie krócej aniżeli w innych regionach. Na miejscu jest możliwość spędzenia wolnego czasu, ponieważ znajduje się tutaj Dom Pszczelarza z miejscami noclegowymi i jadalnią oraz prywatne kwatery. Odwiedzający pasiekę turyści mogą na miejscu posmakować miodów, zaopatrzyć się w pszczele dobrodziejstwa oraz skorzystać z porad gabinetu apiterapii. Turystyczne grupy wycieczkowe i nie tylko, mają możliwość wysłuchania pogadanek na temat życia pszczół oraz pełnej informacji o produktach pszczelich i ich przetworach.

Muzeum Bombki w Miliczu mieści się w Kreatywnym Obiekcie Multifunkcyjnym, który powstał w miejscu dawnej fabryki bombek. Fabryka w tym miejscu istniała od 1951 roku i w czasach swojej świetności była jedną z największych tego typu manufaktur w Polsce. Rocznie produkowano tutaj około miliona sztuk bombek, z czego aż 90% trafiało na eksport. Milickie bombki zdobiły choinki nie tylko w Europie, ale także w USA, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii. W 2008 roku zakład ogłosił upadłość. Pięć lat później w miejscu tym utworzono stałą ekspozycję ponad 6 tysięcy wzorów ozdób choinkowych, które ocalały z fabrycznej wzorcowni. Dzięki temu dziś można tutaj poznawać lokalne dziedzictwo i podziwiać te miniaturowe dzieła sztuki. Miejsce to rozbudza wyobraźnię, a charakter ekspozycji pozwala poczuć magię świąt przez cały rok.

Galeria Druha Bolka w Miliczu to miejsce poświęcone pamięci Polskiego Lodołamacza - Bolesława Zajiczka, który pomimo swojej niepełnosprawności żył aktywnie i dawał przykład wzorowej postawy sportowej i społecznej. Przez ponad 50 lat prowadził milicką drużynę harcerską, był silnikiem napędzającym miejscową społeczność i liderem młodzieży – człowiekiem bez barier. Życie Druha Bolka było nieustającą drogą, dlatego wystrój wnętrza nawiązuje do metafory drogi, którą przemierzył. Poprowadzone na ścianach, podświetlane linie wiodą od eksponatów z wczesnej, powojennej młodości, po kolejne laury i osiągnięcia oraz uznanie przekraczające kolejno granice miasta, województwa, kraju, a wreszcie kontynentu. Historię wypełnia kolekcja pucharów, medali, fotografii oraz wyjątkowy sprzęt sportowy, którego używał Druh Bolek. Całość uzupełnia natomiast materiał filmowy przybliżający postać Bolesława Zajiczka.

Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Gen. Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie gromadzi dokumenty, mapy, zdjęcia, sztandary, mundury, militaria, modele i inne pamiątki dotyczące Powstania Wielkopolskiego, Powstańców oraz żołnierzy Wojsk Wielkopolskich. Szczególny zbiór stanowią eksponaty związane z osobą gen. Józefa Dowbora Muśnickiego, który mieszkał w Lusowie w latach 1919-1937. Muzeum kultywuje także pamięć córek Generała: Janiny Lewandowskiej (z domu Dowbor Muśnickiej), jedynej kobiety zamordowanej w Katyniu oraz Agnieszki Dowbor Muśnickiej, zamordowanej przez Niemców w Palmirach. Na pobliskim cmentarzu znajduje się grób, w którym pochowano gen. Józefa Dowbora Muśnickiego, jego żonę oraz czaszkę Janiny. W innej części wsi znajduje się zabytkowy kościół i pałac, w którym mieszkał Generał i jego rodzina.

Po raz pierwszy właściciele dóbr rogowskich wymienieni zostali w XIV wieku. W następnych stuleciach pierwotny zamek był w posiadaniu osób znaczących w życiu publicznym i politycznym Śląska. Wśród nich byli bracia Bees - książęcy pisarze w kancelariach Piastów Śląskich, ród Haugwitzów, który od 1765 r. zadomowił się w Rogowie oraz ród Rogoyskich. Zamek nowożytny w formie zbliżonej do współczesnej zbudowany został pod koniec XVI wieku lub dopiero około roku 1620 przez rodzinę Rogoyskich. Wzniesiono wtedy dwa renesansowe skrzydła mieszkalne wraz z narożną basztą, dostawione do istniejącej prostokątnej wieży. Na przestrzeni kolejnych stuleci obiekt często zmieniał właścicieli. Po II wojnie światowej majątek upaństwowiono, w zamku zorganizowano przedszkole, a następnie spichlerz zbożowy. Od 1965 roku obiekt należy do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Poprzez remont budynkowi przywrócono dawny charakter zamku renesansowo - klasycystycznego z dziedzińcem z dwóch stron zamkniętym pięknymi krużgankami.

Pierwszy, drewniany ratusz w Kluczborku został wzniesiony prawdopodobnie na początku XV w. Budynek jednak spłonął podczas wielkiego pożaru miasta w 1737 r. W latach 1738-1741 rozpoczęto jego odbudowę, którą zakończono w 1752 r., a nową wieżę wzniesiono w 1858 r. Kolejne przebudowy ratusza miały miejsce odpowiednio w latach 1890-1891 i 1908-1909. Od strony zachodniej do ówczesnego ratusza przylegało 12 domów kramarskich, które mieszkańcy miasta określali mianem "Dwunastu Apostołów”. 25 czerwca 1925 r. pożar zniszczył większość zabudowy śródrynkowej, pozostawiając jedynie ratusz oraz cztery najbliższe kamieniczki. Zostały odbudowane w 1926 r. według projektu architekta miejskiego Alfreda Lenza. W latach 2011-2012 przeprowadzony został remont ratusza, połączony z rewitalizacją przestrzeni rynkowej.

Muzeum im. Jana Dzierżona w Kluczborku rozpoczęło swą działalność w 1959 r. Siedzibą jest budynek, który został wzniesiony na fundamentach zamku stojącego przy murach miejskich. Przylegająca do budynku dawna wieża zamkowa została przebudowana w 1907 r. na wieżę ciśnień. Muzeum gromadzi, konserwuje, opracowuje i udostępnia dobra kultury z terenu Ziemi Kluczborskiej i płn. Opolszczyzny w zakresie archeologii, historii i etnografii ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa. Wystawa stała „Pszczelarstwo dawne i nowe”, prezentuje dzieje hodowli pszczół od czasów najdawniejszych do współczesności, z zaznaczeniem roli ks. Jana Dzierżona. Muzeum prowadzi działalność oświatową opierając się na zbiorach własnych, jak i prezentując wystawy czasowe o różnorodnej tematyce, wypożyczane z innych muzeów. Wizytówką muzeum są wystawy plenerowe: Ule figuralne – w pawilonie przed budynkiem oraz Ule – na skwerze muzealnym.

Brama Wolińska jest jedyną ocalałą z czterech bram wjazdowych do miasta i wchodzi w skład zespołu średniowiecznych murów obronnych Goleniowa. Jej budowę rozpoczęto na początku XIV wieku, a sama budowla początkowo pełniła rolę strażnicy obronnej. Strzelista budowla bramy należy do najpiękniejszych obiektów tego typu na Pomorzu Zachodnim. Elewacje Bramy Wolińskiej mają różne rozwiązania kompozycyjne. O elewacji widocznej od strony dawnego miasta decydowały bardziej względy estetyczne, natomiast o elewacji od strony zewnętrznej - obronne. Brama wznosi się na wysokość 26 metrów, a mierząc wraz ze sterczyną, jej wysokość osiąga 29,85 metrów. Obecnie Brama Wolińska jest obiektem Goleniowskiego Domu Kultury, a dawny przejazd bramny zaadoptowany został na Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej.

Park Solankowy w Inowrocławiu to największa atrakcja miasta uzdrowiskowego Inowrocławia, nazywanego ,,Miastem na Soli”. Jego historia rozpoczyna się w 1875 r. kiedy trzech inowrocławskich przemysłowców, na czele z dr Zygmuntem Wilkońskim założyło Towarzystwo Akcyjne ,,Solanki Inowrocławskie”. Na 1 ha powierzchni powstało Uzdrowisko, które dziś zajmuje już obszar 85 hektarów. Symbolem Parku jest tężnia solankowa- wielkie inhalatorium. Jest to druga co do wielkości tężnia w naszym kraju, licząca 322 m długości oraz 9 metrów wysokości. Tężnia przypomina dwa połączone wieloboki, na jej szczycie znajduje się taras widokowy. Wieczorami jej konstrukcja jest iluminowana. W Parku znajdują się zabytkowe budynki zakładu kąpieli mineralnych, zakładu kąpieli borowinowych oraz zakładu przyrodoleczniczego. Dumą Parku są ogrody zapachów oraz dywany kwiatowe. Odpocząć można w nowoczesnej Pijalni Wód Mineralnych, połączonej z Palmiarnią oraz Chatą Kujawską. Pragnienie ugasi łyk wody mineralnej Inowrocławianki oraz Jadwigi. Niewątpliwie atrakcją Parku jest także park linowy, rzeźba Pawia oraz Terma Inowrocławska.

Kościół Imienia NMP w Inowrocławiu pochodzi z przełomu XII i XIII wieku. Jest to piękna jednonawowa, orientowana romańska budowla zbudowana z różnokolorowych ciosów granitowych. Ufundowana została przez księcia Leszka Białego. W momencie powstawania była to największa bazylika redukowana w Europie Środkowej. Budowlę wieńczą bliźniacze ceglane wieże. Surowe romańskie wnętrze ubogaca umieszczona w ołtarzu głównym XIV-wieczna drewniana rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem (,,Uśmiechnięta Madonna”). Symbolem Kościoła są umieszczone na zewnętrznej północnej ścianie kamienne groteskowe płaskorzeźbione ludzkie głowy, krzyż oraz ryt gryfa. Miały chronić to miejsce przed złymi mocami choć być może był to rodzaj Biblii Pauperum albo nawet relikt dawnych słowiańskich wierzeń. Obok Kościoła znajduje się najstarszy inowrocławski cmentarz z Pomnikiem Powstańców Wielkopolskich. W 2008 r. Kościół podniesiony został do rangi bazyliki mniejszej. Jest to obiekt na Szlaku Piastowskim.

Żarowska Izba Historyczna, to jedna z pierwszych tego typu inicjatyw w regionie. Powołana została przez ówczesną burmistrz panią Lillę Gruntkowską. Izba zainaugurowała swoją działalność 30 września 2010 roku. Jej zadaniem jest przede wszystkim kultywowanie historii i tradycji żarowskiego regionu, poprzez zbieranie pamiątek historycznych, oraz studia naukowe poszerzające wiedzę na temat regionu. Tym bardziej to cenna inicjatywa, bo jak pokazały badania archeologiczne, przeprowadzane w XIX i XX wieku na tych terenach obecność człowieka jest datowana nawet na 40 tys. lat p.n.e. Szczególny rozkwit osada przechodziła w VII wieku. Spora część zasobów izby, to zbiory dotyczące militariów – począwszy od XV w, a skończywszy na walkach II wojny światowej. Siedziba Izby mieści się w zabytkowym, odrestaurowanym budynku dworca kolejowego z 1842 roku, który dla turystów jest również ciekawym obiektem.

Budynek mieszczący zabytkową studnię w Pożarzysku, na pierwszy rzut oka przypomina przydrożną kaplicę. W środku zobaczymy duży, niemal całkowicie wykonany z drewna mechanizm, który służył do wyciągania wody. Wielkość mechanizmu jest spowodowana duża głębokością samej studni, która sięga prawie 30 metrów. W czasach, kiedy studnia w tym kształcie powstała, a było to najprawdopodobniej już w XVII wieku, do budowy mechanizmu nie użyto ani jednego gwoździa, śruby czy innego metalowego łącznika. Wszystkie elementy robocze, a przede wszystkim mechanizm zębaty, wykonano z ogromną starannością. Ze względu na swoją głębokość pożarzyskowy zabytek zaliczany jest do studni głębinowych. Dzisiejszy stan studni to zasługa pana Marka Zywera, który w ramach szkolnego koła historycznego napisał wniosek do Fundacji Batorego i Fundacji Wspomagania Wsi. Dzięki uzyskanemu dofinansowaniu jak również zbiórce środków wśród gminnych radnych, udało się wyremontować budynek i zabezpieczyć mechanizm studni.

Romański kościół w Wierzbnej po raz pierwszy wzmiankowany był w 1283 roku. Przyjmuje się, że świątynia powstała w latach 1230-1250. Kościół ten jest jednonawowy kryty sklepieniem gwiaździstym, a zakończone absydą prezbiterium wieńczy sklepienie krzyżowo-żebrowe. Od zachodu do kościoła przylegają dwie wieże połączone niewielką galerią. Wieże przykryto cebulastymi hełmami. We wnętrzu kościoła zachowały się m.in średniowieczne polichromie z XIII i XIV wieku, zdobiące ściany i sklepienie absydy. W ołtarzu głównym na uwagę zasługuje obraz Michaela Leopolda Wilmanna ze sceną Koronacji NMP ozdobiony rzeźbami Georga Schröttera, który wykonał również dwa ołtarze boczne. Na uwagę zasługuje również chrzecielnica i ambona. Kościół od 1357 roku był własnością cystersów z Kamieńca Ząbkowickiego, a od 1585 roku tego samego zgromadzenia z Krzeszowa. Rozbudowany w XVIII wieku o barokową nawę, romański kościół pełni dziś funkcję chóru i kaplicy. W rękach cystersów świątynia pozostała do 1810 roku.

Kościół pw. NMP w Zastrużu pochodzi z II połowy XVII wieku i znajduje się we wschodniej części pałacu, do którego został dobudowany. Wejście do świątyni pierwotnie również znajdowało się w sali reprezentacyjnej pałacu. Budowla ta jest jednonawowa, murowana i otynkowana. Posiada prezbiterium, a fasada świątyni zwieńczona jest falistym szczytem. Dawne wyposażenie kaplicy było bardzo skromne, ale stopniowo zostało urozmaicone poprzez rozbudowę ołtarza głównego, dodanie tabernakulum i monstrancji. Wnętrze kościoła odrestaurowano w 1890 roku, wtedy też ustawiono nowe organy i dokonano wymiany ławek. Dwa lata później ukończono budowę wieży, na której umieszczono dzwon „Michał”. Kolejna modernizacja wnętrz miała miejsce w 1908 roku. W czasie działań wojennych w 1945 roku świątynia nie uległa zniszczeniom, ale przez szereg kolejnych lat jej stan stopniowo ulegał pogorszeniu. Zachowując barokowy wystrój elewacji i wnętrza w latach 1973-74 wykonano kolejny remont świątyni. W 1985 roku wykonano nowy ołtarz soborowy, a 10 lat później zakupiono część nowego wyposażenia. Kościół w Zastrużu jest obecnie kościołem filialnym, a w jego wnętrzu oprócz wspomnianych wyżej elementów wystroju, na uwagę zasługują obrazy pędzla Johanna Claessensa z Antwerpii.

Pomnik upamiętniający polskich obrońców wybrzeża we wrześniu 1939 roku znajduje się w Gdańsku na półwyspie Westerplatte, tuż przy wejściu do portu morskiego. Pomnik znajduje się na wzniesieniu o średnicy 20 metrów i wysokości 22 metrów, które powstało z ogromnej ilości materiału wydobytego podczas oczyszczania wejścia do portu. Monument składa się z 236 bloków granitowych ozdobionych płaskorzeźbami oraz wykutymi napisami. Kształt bryły pomnika przypomina wyszczerbiony bagnet wbity w ziemię. U stóp pomnika znajduje się siedem zniczy symbolizujących siedem dni obrony Westerplatte. Napisy umieszczone na bryle pomnika upamiętniają obronę polskiego Wybrzeża w 1939 roku, ale także odnoszą się m.in. do nazw akwenów i bitew morskich II wojny światowej, w których brali udział polscy żołnierze. Trwająca dwa lata budowa pomnika zakończyła się w 1966 roku, a jego uroczystego odsłonięcia dokonano 9 października, w rocznicę bitwy pod Lenino. Co roku 1 września przy pomniku tym odbywają się uroczystości związane z rocznicą wybuchu II wojny światowej, która rozpoczęła się w tym miejscu.

Fontanna Neptuna w Gdańsku to jeden z symboli miasta. Znajduje się przed pięknym Dworem Artusa, w pobliżu Ratusza, na Długim Targu. Fontanna została zaprojektowana przez Abrahama van den Blocke. Wykonanie modelu powierzone zostało Piotrowi Husenowi natomiast odlew wykonano przy użyciu formy Gerdta Benninga. Cały proces projektowania i odlewania rzeźby zajął 9 lat. Posąg Neptuna waży ok. 650 kg. Czasza fontanny została wykonana z czarnego marmuru, a jej trzon z czarnego tufu. Fontannę uruchomiono w roku 1633. Woda w fontannie wypływa głównie przez trójząb trzymany przez Neptuna w prawej dłoni, ale także prze konie morskie stojące u krawędzi postumentu. Wokół fontanny znajduje się krata z polskimi orłami i herbami Gdańska. W czasie II wojny światowej fontanna doznała zniszczeń. Następnie została rozebrana i zabezpieczona, a po wojnie odrestaurowana. Ponowne jej uruchomienie nastąpiło w 1954 roku.

Wielka Zbrojownia w Gdańsku wzniesiona została w latach 1600-1605. Do roku 1793 użytkowana była zgodnie ze swoim przeznaczeniem, jako skład broni i amunicji. Ogromna sala była największą tego typu budowlą w Europie. Zbrojownia pełniła też rolę muzeum uzbrojenia, techniki, oraz sztuki. W jej zbiorach znalazły się egzemplarze białej broni, zbroje rycerskie, kusze, maczugi, ale również uprzęże, urządzenia techniczne, części powozów itp. Na ścianach z kolei wisiały liczne obrazy, a we wnętrzu nie brakowało posągów. Zbrojownia była chętnie odwiedzana przez wielu podróżnych zwiedzających Gdańsk. Ich uwagę przykuwały ruchome manekiny odziane w stylowe szaty, na których eksponowano elementy uzbrojenia. Cała ekspozycja miała za zadanie raczej zastraszyć potencjalnych wrogów, ale w razie zagrożenia mogła być użyta w walce. W XIX i na początku XX wieku zbrojownia była zamknięta dla osób postronnych. Mieściły się w niej magazyny broni. Przez władze Gdańska obiekt został przejęty w 1922 roku. W 1945 roku budynek poważnie ucierpiał. Odbudowany w późniejszych latach służył celom wystawienniczym, teatralnym, ale też handlowym. Dawną świetność zbrojownia odzyskała dopiero na początku XXI wieku.

Bazylika Mariacka w Gdańsku to jeden z największych na świecie kościołów w całości zbudowanych z cegły. Początki świątyni sięgają XIII wieku, kiedy to w miejscu dzisiejszej Bazyliki znajdował się pierwszy drewniany kościół wzniesiony przez Świętopełka II. Kamień węgielny pod budowę późniejszej bazyliki położono 25 marca 1343 roku. Budowa świątyni trwała 159 lat i zakończyła się w 1502 roku. Bazylikę zdobi siedem wieżyczek oraz masywna, 82. metrowa wieża dzwonnicza. Budowla jest przykładem gotyku ceglanego. Wewnętrzny wystrój kościoła stanowią cenne zabytki malarstwa i rzeźby jak np. ołtarz główny – poliptyk powstały w latach 1510-1517, kamienna Pieta z roku ok. 1410, figura Pięknej Madonny Gdańskiej wyrzeźbiona w latach 1400-1435 czy zegar astronomiczny wykonany w latach 1464-1470 przez Hansa Düringera. Podczas walk o Gdańsk w marcu 1945, Bazylika uległa zniszczeniu, ale ok. 80% wyposażenia udało się uratować. Po wojnie przystąpiono do przywracaniu Bazylice dawnego blasku, a prace rekonstrukcyjne trwają do chwili obecnej.
Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” powołano w 1985 roku. Obszar ten objęto ochroną prawną w celu zachowania unikatowych w skali kraju walorów przyrodniczych, kulturowych, historycznych i krajobrazowych. Swym zasięgiem park obejmuje wschodni fragment Mierzei Wiślanej od Sztutowa do granicy z Rosją, z ciągami wydm porośniętych nadmorskim borem sosnowym. W zagłębieniach oprócz torfowisk występują płaty brzeziny bagiennej. Powierzchnia Parku wynosi 4 410 ha, a powierzchnia jego otuliny to prawie 23 tys. ha. Na terenie parku znajdują się dwa rezerwaty: leśny „Buki Mierzei Wiślanej” oraz ornitologiczny „Kąty Rybackie”. Na obszarze otuliny parku z kolei, w jej zachodniej części znajduje się ornitologiczny rezerwat „Mewia Łacha” obejmujący swym zasięgiem ujście największej polskiej rzeki – Wisły, a chroniący m.in. stanowiska lęgowe rybitw czubatych i wiele innych rzadkich okazów fauny i flory nadmorskiej.
Gmina Stegna położona jest w północno - zachodniej części powiatu nowodworskiego w województwie pomorskim. Należy do jednych z najpiękniejszych i najbardziej interesujących gmin Mierzei Wiślanej, otoczona wodami Wisły, Szkarpawy i Morza Bałtyckiego. Dzięki atrakcyjnemu położeniu, wyjątkowemu mikroklimatowi i wspaniałym krajobrazom na terenie Gminy Stegna znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe przyciągające rzesze turystów. Największym atutem gminy są piaszczyste plaże bogate w bursztyn i pasmo wydm porośniętych borami sosnowymi. Gmina bogata w liczne rzeki i kanały stanowi raj dla wędkarzy, a ponadto jest interesującym miejscem dla wielbicieli wszelkiego rodzaju turystyki. Atrakcyjność gminy podnoszą liczne zabytki architektoniczne i przemysłowe, które związane są z bogatą historią tych terenów. Poszukiwacze ciszy i spokoju również znajdą tu swoje miejsce. Wszelkie wrażenia spotęguje obcowanie z przyrodą, która obfituje tutaj w ciekawe okazy fauny i flory, dzięki czemu Gmina Stegna włączona została do otuliny Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana”.
Pierwszy kościół w Stegnie istniał już prawdopodobnie w XV wieku. W 1609 roku wybudowano mały, drewniany kościółek, który jednak spłonął. Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Stegnie został wybudowany w latach 1681-1683, w konstrukcji ryglowej. Świątynia posiada jedną nawę przykrytą drewnianym stropem oraz wieżę, na której znajduje się zabytkowy dzwon pochodzący jeszcze z poprzedniego kościoła. We wnętrzu na uwagę zasługuje największy w Polsce płócienny obraz sufitowy autorstwa Reinholda Shneidera oraz cztery mniejsze obrazy ścienne tego samego autora. Ponadto godny uwagi jest ołtarz główny z obrazem "Najświętsze Serce Pana Jezusa" oraz ukrytą kopią lustrzaną obrazu "Złożenie do grobu" Caravaggia. W kościele znajduje się również chrzcielnica z 1666 roku oraz bogato zdobiona ambona z 1687 roku. Ciekawostką jest również model fregaty, ufundowany przez uratowanych z tonącego statku marynarzy. Imponujący jest również, ocalały z poprzedniego kościoła prospekt organowy z pneumatycznymi 32. głosowymi organami z 1914 roku. To dzięki temu instumentowi licznie przybywają tu turyści, a raz w roku odbywa się Międzynarodowy Festiwal Organowy.
Przy trasie Bielsk Podlaski – Białowieża znajduje się wieś Szczyty. W malowniczym budynku, w którym od lat 30 XX w. działała szkoła powszechna, mieści się Centrum Edukacji i Promocji Kultury Białoruskiej „Szczyty”. Zadaniem Centrum jest promocja i popularyzacja białoruskiej kultury zarówno wśród mieszkańców okolicznych gmin, jak i turystów poszukujących wiedzy o kulturowej specyfice tego regionu. Poprzez swoje działania Centrum rozwija jego potencjał w oparciu o szacunek do wszystkich narodów i religii, które na przestrzeni wieków kształtowały bogactwo pogranicza. Znajduje się tu „Brama na szlak” Podlaskiego Szlaku Kulturowego „Drzewo i Sacrum”. Szlak "Drzewo i Sacrum" został stworzony z myślą o ukazaniu piękna drewnianej architektury Białostocczyzny, niezwykłości starych drewnianych chat, zabytkowych kapliczek, cerkwi i kościołów. Są to obszary nierzadko pomijane w wyprawach turystycznych na Podlasie, a niesłusznie. Szczyty warto odwiedzić z powodu ich ciekawej historii i architektury. Można tu zobaczyć drewnianą cerkiew z 1785 r., a także posąg św. Jana Nepomucena dłuta Chrystiana Redlera.

Fontanna "Jaś i Małgosia" jest nierozerwalnie związana z wizerunkiem Ciechocinka i tutejszego uzdrowiska. Częścią fontanny jest gipsowa figurka chłopca i dziewczynki chroniących się pod parasolem. Fontanna umiejscowiona jest w centralnej, obsadzonej lipami krymskimi alei Parku Zdrojowego, wiodącej w kierunku zabytkowej warzelni soli. Pierwotnie była ona ozdobą placu przed Teatrem Letnim, następnie w 1927 roku przeniesiona została do Parku Zdrojowego, gdzie stała się jego prawdziwą atrakcją. Obecnie figurki Jasia i Małgosi oraz parasol są kolorowe, jednak jeszcze przed wojną tych kolorów były pozbawione. Fontanna ta jest chętnie wykorzystywana jako tło do pamiątkowych zdjęć, szczególnie w okresie wegetacyjnym, kiedy wkoło rozkwitają rośliny bujnie obrastające pobliskie klomby. Z uwagi na tę niepowtarzalną i bajkową wręcz scenerię miejsce to jest jednym z najchętniej odwiedzanych w Ciechocinku.

Tężnie solankowe w Ciechocinku to unikatowa i największa w Europie konstrukcja drewniana służąca do odparowywania wody z solanki. Budowa tężni I i II trwała od 1824 do 1828 roku, trzecia natomiast powstała w 1859 roku. Wysokość tężni wynosi 15,8 m, zaś ich łączna długość to 1741,5 m. U podstawy tężni wbitych zostało blisko 7000 dębowych pali, na których oparto świerkowo-sosnową konstrukcje. Wnętrze zajmują gałęzie tarniny, po której spływa solanka. Solankę do tężni pompuje się ze źródła nr 11 (fontanna "Grzybek") i wtłacza na górę do korytek zainstalowanych na szczycie. Stąd solanka przesącza się kroplami po ścianach tężni i pod wpływem wiatru i promieni słonecznych intensywnie paruje. Wokół tężni tworzy się bogaty w jod mikroklimat, tworzący naturalne, lecznicze inhalatorium. Zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym od 8 grudnia 2017 roku ustanowiony został Pomnikiem Historii.

Muzeum Silników Stacjonarnych i Techniki Rolniczej w Konieczkowej jest pierwszą w Polsce placówką poświęconą zabytkowym silnikom stacjonarnym czyli takim, które przez lata stanowiły główne źródło napędu w rolnictwie, rzemieślnictwie i przemyśle. Jest to także największa udostępniana kolekcja takich maszyn w kraju. Wśród przeszło dziewięćdziesięciu różnych konstrukcji można znaleźć eksponaty o wadze od kilkunastu kilogramów do kilku ton. Najstarsze silniki pochodzą jeszcze z końca XIX wieku. Ekspozycja muzeum obejmuje produkty wielu znanych w świecie marek, w tym również kilku unikatowych polskich firm takich jak K.O.S, Perkun czy L.Zieleniewski. Oprócz silników stacjonarnych w zbiorach muzeum są również zabytkowe maszyny rolnicze, literatura, stare reklamy i akcesoria. Lokalizacja wystawy to oryginalny obiekt po byłym kółku rolniczym w Konieczkowej.

Dom Podcieniowy w Pyzdrach jest częścią Muzeum Ziemi Pyzdrskiej, które główną siedzibę ma nieopodal, w byłym klasztorze. Obiekt ten jest najstarszą budowlą miasta i usytuowany jest na pyzdrskim rynku. Wybudowany został w 1768 roku z drewna. Ma szczególną konstrukcję, nazywaną sumikowo – łątkową. Swoją nazwę zawdzięcza widocznym z daleka podcieniom, które wsparte są na czterech drewnianych słupach. W domu podcieniowym, organizowane są czasowe wystawy, spotkania czy wykłady. Na taką kulturalną działalność poświęcony jest parter budynku, natomiast w jego piwnicach znajduje się stała wystawa dotycząca przede wszystkim władców piastowskich, którzy mieli wpływ na rozwój tego miasta. Byli to przede wszystkim Przemysł II, Władysław Łokietek i Kazimierze Wielki.

Pierwszy ratusz wzniesiono ok. 1500 r., w konstrukcji szkieletowej, drugi powstał prawdopodobnie w 1729 r. Zaniedbany, użytkowany jako wojskowy magazyn, zawalił się 2 czerwca 1799 r., a jego nowowybudowany następca spłonął podczas pożaru miasta w grudniu 1832 r. Obecny ratusz wzniesiono w 1837 r. Był to nieduży budynek z dwiema wieżyczkami, który szybko okazał się za mały na potrzeby miasta, gdyż nie mieścił np. urzędującego w prywatnych pomieszczeniach sądu miejskiego. Pierwszą rozbudowę przeprowadzono w 1858 r., kolejną rozpoczęto na przełomie wieków, a zakończono w 1908 r. Podczas prac m.in. zamiast dwóch wieżyczek dotychczas zdobiących obiekt postawiono jedną oraz zmieniono konstrukcję dachu. 19 listopada 1908 r. na posiedzeniu władz miasta i przy współudziale mieszczan nowy gmach został uroczyście poświęcony. Do 1945 r. mieściła się tu kasa oszczędnościowa, biblioteka miejska, komendantura żandarmerii, a piętro zajmował magistrat. W połowie 1945 r. do budynku wprowadziła się polska administracja miasta.