Lista znaczków

W skład Zespołu Pałacowo-Parkowego wchodzą ruiny zamku i obronna wieża mieszkalna zwana popularnie basztą, a całość otacza romantyczny park, powstały na przełomie XVIII i XIX w. na powierzchni ok. 15 ha. Obok interesującego starodrzewia i stawów, znajduje się tu też zabytkowy żelazny maszt na chorągwie. Park zrewitalizowano w 2012 r. Wspomnianą basztę zbudowano w 1560 r., ale jej podziemia mają średniowieczny rodowód. Budowlę kilkukrotnie przebudowywano i podwyższano ją o kolejne piętra - w 1642 i 1837 r. Po renowacji, przeprowadzonej w 2008 roku, w obiekcie mieszczą się: punkt informacji turystycznej, sala konferencyjna, sala rycerska z miejscem na wystawy, kameralne koncerty, spektakle teatralne. Nad nią mieści się apartament hotelowy, a na samej górze – taras widokowy.

Kościół pw. Bożego Ciała w Górze jest budowlą późnogotycką, (XV/XVI wiek) zbudowaną na miejscu poprzedniej świątyni. Drewniany strop o bogatej polichromii tematycznie związany z wezwaniem kościoła. We wnętrzu zachwyca intarsjowana ambona z 1571 r. W 1705 r. od północnej strony dobudowana została kaplica „świętych schodów”, które stały się celem licznych pielgrzymek. Ściany i sklepienia klatki schodowej mieszczącej „święte schody” pokrywają malowidła z wyobrażeniami ze Starego Testamentu nawiązującymi do życia Chrystusa. W połowie schodów (14. stopień) zachował się otwór do przechowywania relikwii. Obecnie stoi w nim szklany relikwiarz z kamieniem – jak mówi tradycja – pochodzącym z twierdzy, gdzie więziono Jana Chrzciciela. Schody pokonywało się w pozycji klęczącej, a prowadziły one do kaplicy z ołtarzem, i dalej do Kaplicy Grobu Pańskiego, usytuowanego pod „świętymi schodami”.

Kościół parafialny św. Macieja, wzmiankowany już w 1666 r., obecny, o konstrukcji drewnianej, wzniesiony w 1672 r. Jest to jednonawowa budowla o konstrukcji zrębowej, kryta gontem z trzech stron otoczona niskimi podcieniami. Posiada czworoboczną wieżę, z trójbocznie zakończonym prezbiterium. Barokowy wystrój wnętrza z ołtarzem z 1678 r. i prospektem organowym z 1750 r. Świątynia od czasów budowy do dzisiaj przetrwała prawie w niezmienionym kształcie. Najstarszym elementem wyposażenia kościoła jest spiżowy dzwon , umieszczony na wieży kościoła, z której roztacza się wspaniały widok na Dolinę Baryczy.

Pałac w Goszczu to architektoniczna perła baroku znajdująca się w województwie dolnośląskim w gminie Twardogóra. Hrabia Henrich Leopold von Reichenbach - protoplasta goszczańskiej linii rodziny - zakupił majątek w Goszcz w 1727 r. W latach 1743-49 obok pałacu powstał kościół poewangelicki, który w obecnym czasie jest sercem gościnności artystów i wystawców. Założenie pałacowe w stylu barokowym z wystrojem rokokowym, które możemy oglądać dzisiaj w formie "trwałej ruiny" powstało w latach 1749-55. Wokół dziedzińca honorowego zostały wybudowane budynki niezbędne do funkcjonowania pałacu: domy kawalerów, dom ogrodnika, wozownia, maneż, stajnia, oficyny pracowników. Rodzina Reichenbachów opuściła pałac w styczniu 1945 r. W 1947 r. pałac spłonął. Dziś pałac powoli wraca do życia. Wyremontowany maneż oraz stajnia pełnią funkcję sali teatralnej i sali wystawienniczej. W latach 2021-23 zabezpieczono mury korpusu pałacu, zainstalowano platformy widokoweoraz iluminację budynku. Kolejnym krokiem jest oddanie po remoncie lapidarium i pokoi hotelowych. Od maja 2023 r. pałac jest otwarty dla szerokiej publiczności i zwiedzających.

Zamek w Dobroszycach wzniesiony został w drugiej połowie XVI w. dla Andreasa von Hengela jako dwukondygnacyjny, czteroskrzydłowy dwór obronny na planie prostokąta, z wewnętrznym dziedzińcem, otoczony wałem i fosą. Przebudowany został w 1675 r. przez księcia Juliusza Zygmunta, który przeobraził warownię w barokowy zamek jako swoją reprezentacyjną rezydencję. Naroża zamku są oflankowane basztami, przy czym południowo-wschodnią basztę wydźwignięto w wieżę. W 1853 r. zamek został pozbawiony barokowej ściany szczytowej oraz otoczony zabytkowym parkiem, którego fragmenty pozostały do dnia dzisiejszego. Po 1945 r. usunięto z budynku wiele ozdobnych elementów i do chwili obecnej przetrwały jedynie oryginalne renesansowe obramienia okien, późnorenesansowy kamienny portal oraz barokowy portal u wejścia do północnego skrzydła.

Pałac w Wiszni Małej powstał po 1836 roku z fundacji Eduarda Friedricha von Löbbecke. Wcześniej już w XVIII wieku w miejscu pałacu istniała barokowa rezydencja szlachecka. Założony na planie prostokąta pałac jest dwukondygnacyjnym budynkiem podpiwniczonym, posiadającym czterospadowy dach. Fasada wschodnia z centralnym głównym wejściem ozdobionym czterokolumnowym portykiem. Od północy do budynku przylega parterowa dobudówka z niewielkim balkonem. Na zachód od rezydencji rozciąga się rozległy park krajobrazowy. Od południa i wschodu do zespołu pałacowo-parkowego przylegają zabudowania mieszkalne i gospodarcze dawnego folwarku. Po 1945 roku budynek adoptowany został na cele oświatowe prawdopodobnie tracąc wiele z oryginalnego wystroju wnętrz. Obecnie mieści się w nim szkoła.

Stawy Milickie wpisane są na listę Living Lakes – międzynarodową sieć jezior i innych zbiorników wodnych, które charakteryzują się wyjątkowymi walorami przyrodniczymi. Obecnie na liście Living Lakes znajdują się 24 jeziora, m.in. Bajkał, Morze Martwe, Pantanal i Balaton. Tradycje hodowli karpia milickiego są bardzo długie, sięgają bowiem czasów średniowiecza. Hodowla karpia trwa nieprzerwanie od 700 lat, nie zakłóciła jej żadna wojna, żaden kryzys gospodarczy ani zmiana przynależności administracyjnej tych ziem. Karpie milickie spożywane były na stołach niemieckich władców i stanowią do dziś tradycyjną polską potrawę wigilijną. Stawy Milickie - królestwo karpia to największy w Europie ośrodek hodowli karpia, również największy w Polsce rezerwat przyrodniczy i jeden z cenniejszych ośrodków ornitologicznych w Europie. Od 1996 roku część Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy, została objęta ochroną w ramach konwencji ramsarskiej.

Bazylika św. Jadwigi i św. Bartłomieja w Trzebnicy tworzy Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej. Jest to najstarsze sanktuarium na Śląsku, powstałe z fundacji księcia Henryka Brodatego w latach 1208-1219. Trójnawowa bazylika z cegły zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego, w stylu romańskim. W II połowie XIII wieku dobudowano pierwszą w Polsce kaplicę w stylu gotyckim, w której umieszczono szczątki św. Jadwigi - Patronki Śląska. Szczątki te spoczywają we wspaniałym barokowym sarkofagu z marmuru zwieńczonym alabastrowym posągiem św. Jadwigi. Na przestrzeni wieków świątynia nękana przez liczne pożary i zawirowania wojenne została w znacznym stopniu zdewastowana. Dopiero wzrastająca zamożność Śląska pomogła w renowacji kościoła i jego barokizacji. W roku 1785 w miejscu głównego, romańskiego wejścia od strony zachodniej wybudowano wysoką na 68 metrów wieżę. Bazylika w Trzebnicy to jedna z ważniejszych nekropolii Piastów Śląskich. Pochowano tu aż 22 przedstawicieli tego rodu.

Pierwszą zapisaną wzmiankę o Czermnej datuje się na rok 1354. Zapisu dokonano w kościelnym dokumencie „Liber Primus Confirmationum” w Pradze. O kościele św. Bartłomieja wspomina się dopiero w roku 1384. Należy przyjąć, że jednak został zbudowany wcześniej. Burzliwe dzieje Czermnej odbiły się mocno na życiorysie świątyni. Już w XV stuleciu uległa zrujnowaniu w wyniku walk husyckich. Odbudowana w wieku XVI doczekała się jeszcze rozbudowy w wieku XVIII za czasów ks. Wacława Tomaszka, twórcy kaplicy czaszek. Obok kościoła stoi dzwonnica. Jest to późnogotycka budowla z 1603 roku. Dwukrotnie przebudowywana: na początku XVIII wieku, oraz w wieku XIX. Jest to typowa obronna dzwonnica, jakich więcej na czeskim pograniczu. Na Ziemi Kłodzkiej jest ona najstarsza. Druga (nieco młodsza), z 1610 roku znajduje się w pobliskim czeskim Hronowie. W kościele szczególnie czczona jest Matka Boża Dobrej Rady i Mądrości Serca. Pierwowzór obrazu Matki Bożej Dobrej Rady znajduje się we Włoszech w Genazzano. Został namalowany ok. 1400 roku. Kopia tego obrazu została sprowadzona do kościoła w Czermnej w roku 2003 z Sanktuarium Matki Bożej Dobrej Rady w Sulistrowiczkach koło Sobótki. Od tej ludzie pielgrzymują tu po dobre rady.

Barokowa bazylika znajdująca się w Wambierzycach. Wybudowana została w latach 1715 - 1723. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Obecna bazylika stoi na wzgórzu, gdzie w XII wieku w niszy wysokiego drzewa umieszczono figurkę Matki Boskiej. W 1263 roku na wzgórzu powstał drewniany kościół. W 1512 roku Ludwik von Panwitz wzniósł większą świątynię wybudowaną z cegły. Został on jednak zrujnowany podczas wojny trzydziestoletniej. W latach 1695-1711 wybudowano nowy kościół, który jednak szybko zaczął się walić i został rozebrany w 1714 roku. W latach 1715-1723 powstała kolejna świątynia wybudowana przez hrabiego Franciszka Antoniego von Goetzen, która przetrwała do dziś. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. 17 sierpnia 1980 roku kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji figurki Matki Bożej nadając jej tytuł Wambierzyckiej Królowej Rodzin.

Turystyczna Kopalnia Węgla w Nowej Rudzie to miejsce, na które składają się dwa obiekty. Jednym z nich jest muzeum gdzie w 4 salach wystawowych zgromadzono eksponaty ze wszystkich dziedzin górnictwa podziemnego, (modele maszyn i sprzęt zabezpieczający, ładunki strzałowe, aparaty ucieczkowe, także unikalne na skalę światową, piece i wieże szybowe). W podziemnej części kopalni zlokalizowanej na byłym polu górniczym Piast dawnej kopalni Nowa Ruda można zobaczyć dawne maszyny górnicze i wagoniki podziemnej kolejki, służące niegdyś do przewożenia ludzi i transportu węgla. Dziś mogą z niej skorzystać zwiedzający kopalnię turyści. Szczególną atrakcją są skamieniałe pnie drzew sprzed ponad 250 mln lat. Można je zobaczyć zarówno przed wejściem do sztolni, ale także w naturalnej pozycji w dwóch miejscach na ścianach podziemnych chodników. Dziś podziwiać można tu m.in. skamieniałą araukarię stanowiącą ewenement na skalę światową. Atrakcją jest także duch – skarbnik, strzegący tajemnic kopalni i straszący przybyłych turystów.

W 1753 roku Katarzyna Sapieżyna zaangażowała architekta Leopolda Ostritza z Trzebnicy do zaprojektowania i wybudowania nowego ratusza. W przeszłości pomieszczenia ratusza pełniły różne funkcje. Tuż po wzniesieniu gmachu, na parterze w sieni, do której wiodły dwie bramy wejściowe od wschodu i zachodu, znajdowały się stragany z solą. Od wschodu rozlokowano jatki (sklepy), piekarnie, od zachodu wagę miejską, a od północy wydzielono pomieszczenie dla stróży nocnych. Na piętrze urzędowały władze miejskie, a dwa pomieszczenia zajmowała komora celna. Z czasem zlikwidowano sklepiki i urząd celny. W części parteru rozlokowano areszt miejski. 

Kościół w Sułowie Wielkim został wzniesiony w 1617 roku na miejscu dawnego XV wiecznego kościoła. W latach 1656-1673 w miejsce katolickiego kościoła wybudowano nowy, protestancki, zostawiając wcześniejszą wieżę. Kolejne modernizacje kościoła miały miejsce w XIX i XX wieku, a w latach 1911-1913 odbudowano wieżę. Budowla o konstrukcji szkieletowej została wzniesiona na planie krzyża greckiego. Otwory okienne niewielkie, w kształcie kwadratów, zarówno w dolnej jak i górnej kondygnacji. Część okien w górnej kondygnacji o wydłużonym kształcie i ściętych narożnikach. Dachy kryte są gontem. We wnętrzach zachowały się m.in. prospekt organowy oraz XVII wieczne ławki. W ołtarzu znajdują się rzeźby Marii z Dzieciątkiem, św. Barbary i św. Katarzyny, a jego część stanowi pejzaż architektoniczny, z dominującym nad nim zamkiem z wieżą obronną. Barokowa ambona z 1674 roku w części centralnej posiada obraz przedstawiający św. Jana Ewangelistę, Chrystusa nauczającego w łodzi, św. Łukasza, św. Marka i św. Mateusza. Warta uwagi jest także loża kolatorska z malowanym orłem Piastów śląskich. Kościół od 1961 roku jest wpisany do rejestru zabytków.

Sława leży w województwie lubuskim na Pojezierzu Sławskim. Sercem tego obszaru jest jedno z największych jezior zlokalizowanych w zachodniej Polsce – Jezioro Sławskie (854 ha). Szczególne walory przyrodnicze Pojezierza Sławskiego stanowią o bardzo dużych wartościach turystyczno-krajobrazowych gminy. Jezioro ze względu na swoją powierzchnię, zróżnicowaną linię brzegową, wielokilometrowe rozbiegi fal i wiatru, stwarza doskonałe warunki do żeglowania. Plaża miejska z molo i nowym wyciągiem do nart wodnych – wakeparkiem, zlokalizowane są na terenie Sławskiego Centrum Kultury i Wypoczynku. To tutaj najchętniej przybywają wczasowicze oraz wypoczywają mieszkańcy gminy. Oprócz SCKiW swoją siedzibę mają tu inne ośrodki wczasowe i kluby żeglarskie zaopatrzone w niezbędny  sprzęt pływający. Cień w letnie upały oraz zieleń i czyste powietrze zapewnia Park Miejski, który niedawno został podany rewaloryzacji. Jeszcze więcej miejsca do opalania znajdziemy na drugiej już plaży miejskiej, a sporą dawkę adrenaliny dostarcza Park Linowy na terenie SCKiW. Zielonym pasażem stała się także jedna z głównych ulic w mieście – ulica Odrodzonego Wojska Polskiego, której przebudowa niedawno się zakończyła. To tylko niektóre z atrakcji jakie czekają w tym wyjątkowym mieście i równie wyjątkowych, urokliwych okolicach.

W północnej części miasta, powyżej Zielonego Ronda, w maju 1935 r. M. Klotylda Mende z Wrocławia, generalna przełożona Sióstr Marianek, rozpoczęła budowę nowego klasztoru, który miał być domem nowicjatu i zarazem domem rekolekcyjnym. Budowę błogosławił O. Joseph Schweter - redemptorysta i pierwszym sztychem łopaty rozpoczął kopanie fundamentów. W lecie miało z kolei miejsce uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego. W niszy poświęconego kamienia złożono i zamurowano zatwierdzoną w 1932 r. „Regułę Sióstr Marianek”, „Zwyczajnik” z 1927 r., a także „Historię Kongregacji Sióstr Marianek” z 1934 r. autorstwa O. Schwetera. Budowę według planów architekta Jana Schlicht’a poprowadzili Alois Petau i mistrz budowniczy Wittig z Barda. Prace ukończono na wiosnę 1940 r. W czasie wojny w budynku znajdowała się szkoła Hitlerjugend i ośrodek szkoleniowy Werewolfu. Po wojnie mieścił się tutaj dom dziecka będący schronieniem dla ok. 100 polskich dzieci z Syberii. Do Jutrzenki siostry powróciły w 1990 roku przejmując dom dziecka, który następnie w 2016 roku został zamknięty. Od tego czasu obiekt funkcjonuje jako dom rekolekcyjno - formacyjny.

Muzeum Gazownictwa w Paczkowie zostało utworzone w budynku byłej gazowni w listopadzie 1991 roku. Jest to jedyny w Polsce obiekt, w którym w całości zachowały się urządzenia do produkcji gazu. Muzeum może się poszczycić posiadaniem ponad 3 tysięcy eksponatów, wśród których znajdują się zarówno  gazowe urządzenia gospodarstwa domowego (lampy gazowe, kuchenki, lokówki, żelazka) jak i urządzenia przemysłowe. Placówka posiada największą w Europie kolekcję gazomierzy domowych, a ciekawostką jest fakt, że większość eksponatów zgromadzona w muzeum jest sprawna technicznie. Paczkowska gazownia powstała w latach 1898 – 1901, dostarczając początkowo gaz głównie do oświetlenia ulic miejskich czy napędu pomp wodociągowych. Z czasem infrastruktura rozwinęła się do tego stopnia, że w latach 30. XX wieku z gazu korzystało 700 odbiorców domowych. W czasie wojny gazownia niewiele ucierpiała, natomiast tuż po niej przeszła liczne modernizacje. W latach 70. przeprowadzono liczne modernizacje sieci gazowych i połączono lokalne spółki gazowe co ostatecznie doprowadziło do zaprzestania produkcji gazu w Paczkowie. W 1977 roku w gazowni ugaszono symbolicznie ostatni wózek koksu, który wraz z zawartością do dnia dzisiejszego jest jednym z eksponatów w muzeum.

Po raz pierwszy kościół parafialny  św. Jerzego w Szalejowie Górnym wzmiankowany był w 1366 roku. Obecny gotycki kościół wybudowano w drugiej połowie XIV wieku. W 1765 roku został przebudowany w stylu barokowym. Jest to kościół jednonawowy, orientowany z węższym, zakończonym trójbocznie prezbiterium, nakrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W kościele nad nawą znajduje się malowany plafon. Godnymi uwagi zabytkami są także renesansowy nagrobek z końca XVI wieku oraz gotycka rzeźba Piety z początków XV wieku. Rzeźba ta jest jedną z najstarszych rzeźb gotyckich w drewnie na świecie, a przedstawia figurę Matki Boskiej Bolejącej z ciałem zmarłego Jezusa na kolanach. Kościół w Szalejowie Górnym to typowa świątynia obronna z zachowanym potężnym murem i strzelnicami. Charakter obronny kościołowi nadano w XV wieku w związku z coraz liczniejszymi najazdami husyckimi. Mur obronny zachował się w dobrym stanie prawie w całości, a w jego południowej części widnieją nawet ślady strzelnic szczelinowych, przez które można było oddawać strzały. W otoczeniu kościoła od zachodniej strony znajduje się dzwonnica  z 1682 roku z gotyckim dzwonem z 1354 roku. Do dzwonnicy przylega dawna kaplica nagrobna z ciekawymi epitafiami dawnych właścicieli tych ziem.

Pierwsza wzmianka o średniowiecznym kościele w tym miejscu pochodzi z 1343 roku. W latach 1670 – 1675 świątynię jednak rozebrano, a na jej miejscu zbudowano kościół barokowy z dobudowaną w 1691 roku wieżą zakończoną barokowym hełmem z prześwitem. Kościół jest orientowany, otoczony rzędami kaplic z emporami. Fundatorem nowego kościoła był opat krzeszowskiego klasztoru Cystersów, Bernhard Rosa, a architektem prawdopodobnie Martin Allio. Mimo stosunkowo ubogiej w zdobienia elewacji zewnętrznej, wnętrze świątyni zachwyca bogatym wyposażeniem.  Ołtarz główny z lat 1712–1713 wykonał rzeźbiarz z wrocławskiego warsztatu Christopha Königera. Znajdujący się w ołtarzu obraz Świętej Rodziny namalował  prawdopodobnie Felix Anton Scheffler. Godna uwagi jest także bogato zdobiona ambona. Na baldachimie przedstawiono figury św. Piotra i Pawła oraz Chrystusa błogosławiącego, a na balustradzie kosza – płaskorzeźbione popiersie św. Bernarda. W kaplicy południowej znajduje się interesująca późnogotycka płaskorzeźba „Koronacja Maryi”, natomiast w północnej kopia obrazu  Petera Brandla „Święty Jan Nepomucen rozdający jałmużnę”. Ciekawostką jest także ważący blisko 500 kg. zegar z 1781 roku, zamontowany na kościelnej wieży. Zegar  został  ręcznie wykuty w Krzeszowie, a po renowacji odzyskał dawną sprawność. To tylko niektóre z licznych zabytków w chełmskim kościele, który z zewnątrz niepozorny zaskakuje skalą i klasą.

Pierwsze wzmianki i kościele pochodzą z 1192 roku. Świątynia początkowo była drewniana, a dopiero później wybudowana z kamienia. Konsekracji kościoła dokonano na początku 1341 roku przez biskupa Nankiera. Na przestrzeni wieków kościół był wielokrotnie przebudowywany. Obecna świątynia powstała w latach 1333-1380. W XV wieku, pomiędzy przyporami naw bocznych dobudowano 9 kaplic, których fundatorami byli m.in. bogaci mieszczanie i cechy rzemieślnicze. Nawa główna jest znacznie wyższa od naw bocznych i ma sklepienie sieciowe, a nawy boczne – sklepienie krzyżowe. Najstarszym i bezcennym dziełem sztuki sakralnej jest do dzisiaj zachowana chrzcielnica, odlana ze srebrzystego brązu. Datowana jest na koniec XII lub początek XIII wieku. W czasie wojny 30-letniej (1618-1648) kościół spełniał rolę szpitala. Ciekawostką jest także fakt, że na jednej z wież kościoła znajdowało się mieszkanie strażaka, który dzień i noc obserwował panoramę miasta czuwając nad jego bezpieczeństwem. Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus ustanowił kościół katedrą Diecezji Legnickiej. Jan Paweł II przebywał później w katedrze w 1997 roku.

Muzeum Złota w Złotoryi mieści się w ciekawym, zabytkowym budynku z poł. XVIII w. z charakterystycznym mansardowym dachem. Znajduje się w historycznej części miasta w międzymurzu. Muzeum powstało w l. 1973-77, jako Społeczne Muzeum Ziemi Złotoryjskiej. Bazą do utworzenia muzeum były zbiory Leopolda Schmetterlinga. W 1997 r. Muzeum przekształcone zostało w Muzeum Złota. Współcześnie można tam zobaczyć ekspozycje: geologiczną, najpiękniejsze agaty w Polsce, które pochodzą z okolic Złotoryi oraz „Złotą Salę”, która prezentuje historię, miejsce występowania złotego kruszcu, narzędzia do poszukiwania złota wraz ze złotem. Prezentowane tu też są interesujące wystawy czasowe.

Baszta Kowalska w Złotoryi. Stanowiła część fortyfikacji miejskich. Powstała w połowie XIV wieku. Miała za zadanie ochronę Bramy Górnej prowadzącej do średniowiecznego miasta. Obiekt o wysokości 22,5 m., średnicy 9,5 m, grubość murów w przyziemiu to 2,7 m. W średniowieczu zwieńczona była gotyckim hełmem, który został zniszczony w 1813 r. w czasie Bitwy o Złotoryję przez wojska napoleońskie. W XV i XVI w. służyła, jako wiezienie miejskie. Udostępniona na potrzeby ruchu turystycznego w latach 70. Jest jedną z trzech najbardziej znanych krzywych baszt w Polsce. W 1967 r. zasypano jej podziemia, aby wzmocnić fundamenty, zapobiegając w ten sposób dalszemu przechyłowi. Jest znakomitym punktem widokowym, z którego można podziwiać panoramę Gór i Pogórza Kaczawskiego oraz Karkonoszy. Jednocześnie jest bardzo cennym i charakterystycznym zabytkiem miasta. Wewnątrz znajduje się sala, w której przedstawiono historię baszty i murów obronnych na tle historii miasta oraz wystawa starych widokówek.

Kopalnia Złota „Aurelia” w Złotoryi została wykuta u podnóża Góry Mikołaja na obrzeżach miasta. Powstała w twardej diabazowej skale pochodzenia wulkanicznego. Do zwiedzania w 1972 r. udostępniona została niewielka 100 metrowa sztolnia. Historia Kopalni ginie w mrokach dziejów, nie wiadomo, kiedy powstała i w jakim celu. Nie jest do końca zbadana i spenetrowana. Krąży o niej wiele opowieści i legend. Niewątpliwie skrywa jeszcze niejedną tajemnicę. Kopalnia posiada duże walory dydaktyczne i naukowe. Chętnie odwiedzana jest zarówno przez turystów indywidualnych jak i grupy zorganizowane. Zachwyca urodą i niepowtarzalną atmosferą tego miejsca. Kopalnia czynna sezonowo od maja do września.

Muzeum Ceramiki w Bolesławcu powstało początkowo jako Muzeum Miejskie. Od samego początku istnienia zbiory muzealne eksponowane były w budynku przy ul. Mickiewicza, połączonym z XV-wieczną basztą miejską, która działała do czasu II wojny światowej. Początkowo muzeum nie dysponowało własnymi zbiorami i bazowało głównie na eksponatach wypożyczonych z ówczesnego Muzeum Śląskiego we Wrocławiu. Z biegiem lat jednak placówka wzbogaciła się o własne nabytki pochodzące z przekazów muzeów dolnośląskich: Chojnowa, Kamiennej Góry, Wałbrzycha, Ziębic oraz z zakupów antykwarycznych i darów. Od 1991 roku rozdzielono część zbiorów i obecnie w budynku mieści się Dział Ceramiki prezentujący i eksponujący bolesławiecką ceramikę do 1945 roku, ukazując m.in. techniki jej wytwarzania. Ekspozycja bolesławieckiej ceramiki po 1945 roku prezentuje natomiast ceramikę produkowaną przez Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec” oraz Spółdzielnię „Ceramika Artystyczna”. Autorami prezentowanych wyrobów było wielu wybitnych projektantów.

Muzeum Miejskie w Bolesławcu zostało założone w 1908 roku, a dla zwiedzających zostało otwarte w maju 1911 roku. Siedzibą muzeum był budynek przy obecnej ul. Mickiewicza, połączony z XV-wieczną basztą miejską. W muzeum prezentowane były zbiory archeologiczne, etnograficzne, rzemiosła artystycznego, kolekcja ceramiki z Bolesławca i okolic, obrazy, dokumenty historyczne a także księgozbiór. Po zakończeniu wojny całość zbiorów zaginęła. Muzeum zostało ponownie otwarte w 1953 roku, a opiekę nad zbiorami w tym czasie sprawowało wówczas Muzeum Śląskie we Wrocławiu. Zawilgocenie budynku było jednak ostatecznie powodem ponownego zamknięcia muzeum, które po remoncie ponownie otwarto w 1967 roku i od tego czasu nosi nazwę Muzeum Ceramiki. Od roku 1991 placówka działa w budynku przy ul. Kutuzowa 14, w którym wcześniej działało - administrowane przez Rosjan - Muzeum Kutuzowa. Obecnie muzeum gromadzi i prezentuje zbiory archeologiczne, historyczne, ikonograficzne. Osobna wystawa poświęcona jest bolesławieckim aptekom. Obecnie mieści się tu Dział Historii Miasta.

Ratusz w Bolesławcu to zabytkowy budynek mieszczący się na bolesławieckim rynku, barokowy z gotyckimi elementami wieży i wnętrz, wzniesiony w roku 1535. Rynek w Bolesławcu otoczony barokowymi w większości kamienicami o bogatym wystroju. Najstarsza, północna część budowli, powstała pod koniec XV w., wzniesiona przez grupę murarzy i kamieniarzy z pogranicza saksońsko-łużyckiego. W latach 1525-1535, kiedy prace budowlane przy ratuszu prowadził zgorzelecki architekt Wendel Roskopf, powstała Sala Ślubów z dekoracyjnym sklepieniem cyrklowym, wzorowanym na królewskiej sali Władysławowskiej na Hradczanach w Pradze. W latach 1776-81 cały budynek przebudowano w stylu barokowym. Pod koniec XIX w., po wyburzeniu otaczających ratusz kramów i straganów, w południową i wschodnią elewację wmurowano renesansowe portale, przeniesione z rynkowych kamienic.

Bolesławiecka Bazylika Mniejsza - barokowy ołtarz główny został wykonany w latach 1723-25 przez Jerzego Leonarda Webera. Gotycka budowla wzniesiona została w latach 1482-92 przez grupę murarzy i kamieniarzy z pogranicza saksońsko-łużyckiego. Spalona przez wojska szwedzkie w roku 1642, została pieczołowicie odbudowana: na zewnątrz zachowała formę gotycką, natomiast wnętrze otrzymało bogaty wystrój barokowy.  Górna część wieży kościoła została przebudowana w stylu neogotyckim w latach 1842-43. Do najcenniejszych zabytków świątyni należą: ołtarz główny autorstwa Jerzego Leonarda Webera (1723-1725), obraz „Ukrzyżowanie” słynnego malarza okresu baroku - Jerzego Wilhelma Neunhertza (1736 r.) oraz szereg epitafiów z XVI i XVII .

Wiadukt kolejowy - wybudowany nad rzeką Bóbr w latach 1844-1846. Budowę kamiennego mostu w latach 1844-46 nadzorował Engelhardt Gansel, bolesławiecki budowniczy. Przy wznoszeniu tej kolosalnej budowli o wymiarach ok. 490 m długości, 26 m wysokości, 8 m szerokości zatrudniono 600 robotników, a koszty wyniosły 400 000 talarów. W lipcu 1846 r. odbyła się pierwsza próbna jazda, a we wrześniu tego samego roku specjalnym pociągiem przyjechała z Berlina królewska para i w towarzystwie architekta podziwiała efekt jego pracy. Wzniesienie wiaduktu przyniosło budowniczemu podziw i uznanie oraz odznaczenie przez rząd pruski, w 1847 r., orderem Czerwonego Orła. W roku 2009, po zakończeniu prac modernizacyjnych i rozszerzeniu iluminacji obiektu, stał się on jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych miasta.

Wieża Bracka w Lubaniu, wznosi się na 45 metrów i jest jedyną pozostałą budowlą bramną w mieście. Wzniesiona została w 1318 w. W jej wnętrzu mieściło się więzienie miejskie, skład broni oraz wartownia. Swoją nazwę zawdzięcza faktowi, że pełniła funkcję obronną nie tylko miasta, ale i pobliskiego klasztoru braci franciszkanów. Ośmiokondygnacyjna wieża została zbudowana z okolicznego kamienia bazaltowego na planie koła. Zazwyczaj to wokół wieży koncentrowały się rozstrzygające walki o Lubań. Po raz pierwszy walki o Wieżę Bracką miały miejsce w roku 1431 w trakcie wojen husyckich, następnie w czasie wojny trzydziestoletniej. Wyglądając na północ z okna budowli dostrzec można cztery wieże, są to: Ratusz (XVI w.), Wieża Kramarska (XIII w.), Wieża Trynitarska (XIII w.) i Kościół pw. Trójcy Świętej (XIX w.). Na południowy zachód rozpościera się widok Kamiennej Góry (274 m. n.p.m.) Tuż obok wieży znajduje się dostępny do zwiedzania schron przeciwlotniczny z wystawą eksponatów z okresu II wojny światowej. Natomiast na ulicy Brackiej uwagę zwracają wmurowane w bruk tablice. To powstająca Aleja Historycznych Gwiazd poświęcona pamięci znanych osób, które odwiedziły Lubań.

Pierwszy ratusz w Lwówku Śląskim wybudowano w połowie XIII wieku. W roku 1480 dobudowano wieżę zakończoną hełmem z iglicą i kulą na szczycie. W latach 1522-1524 obiekt przerobiono, nadając mu obecny kształt.  Budynek posadowiono na planie prostokąta, posiada dwie kondygnacje oraz wysokie piwnice i jest nakryty stromym dachem dwuspadowym. W latach 1902-1905 ratusz powiększono o handlowe podcienia, a także klatkę schodową. W roku 1945 ratusz został częściowo spalony, a następnie odbudowany w latach 1955-1958. Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 29 marca 1949 roku ratusz został wpisany do rejestru zabytków.  Obecnie ratusz jest siedzibą władz miejskich i Urzędu Stanu Cywilnego, ponadto mieści się tu biblioteka i Placówka Historyczno-Muzealna w Lwówku Ślaskim.

"Szwajcaria Lwówecka" to największa poza Górami Stołowymi grupa piaskowcowych form skalnych. Obszar ten położony jest na  południowy wschód od centrum miasta, przy drodze wylotowej w kierunku Jeleniej Góry. "Szwajcaria Lwówecka" leży na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru, na wysokości 250-260 m n.p.m. Zespół skał składa się z oryginalnych form skalnych, labiryntów i urwisk dochodzących do 30 m. powstałych w wyniku intensywnego wietrzenia mrozowego skał. Na szczyt wypiętrzenia można się dostać wejściem od strony parkingu, natomiast ze zlokalizowanego na górze punktu widokowego można podziwiać Pogórze Sudeckie i wijącą się pomiędzy wzgórzami rzekę Bóbr. "Szwajcaria Lwówecka" stanowi lokalną ciekawostkę przyrodniczą, a przez jej teren przebiega żółty szlak turystyczny z Lwówka Śl. do Wlenia oraz kilka szlaków wspinaczkowych.

Lubomierz to miasto w południowo – zachodniej części Polski położone na Pogórzu Izerskim. Jest jednym z najmniejszych i najstarszych miast województwa dolnośląskiego. Prawa miejskie nadane przez księcia Bolka I Surowego posiada od roku 1291. Początki istnienia Lubomierza wiążą się z jego usytuowaniem na szlaku handlowym łączącym Pragę ze Zgorzelcem. Później zlokalizowano tutaj klasztor sióstr benedyktynek, których własnością miasto było w latach 1278 – 1810. W 1426 roku miasto zostało zniszczone podczas najazdu Husytów. W 1885 roku otwarto linię kolejową łączącą miasto z Lwówkiem Śląskim i Gryfowem Śląskim. Miasto nie ucierpiało podczas działań wojennych, w związku z czym zachowało swój pierwotny charakter i średniowieczny układ. Po wojnie Lubomierz włączono do Polski. Liczne zabytki Lubomierza zlokalizowane są głównie w centrum miasta w okolicy Placu Wolności stanowiącego lubomierski rynek. Poza budynkami mieszczan na uwagę zasługuje ratusz z wmurowanym weń pręgierzem, a także zabudowania zespołu klasztoru sióstr benedyktynek. Dziś miasto znane jest głównie z organizowanego tutaj Festiwalu Filmów Komediowych oraz ze scen w filmie „Sami swoi”.

Muzeum Kargula i Pawlaka w Lubomierzu to placówka poświęcona kultowej trylogii Sylwestra Chęcińskiego „Sami Swoi” „Nie ma mocnych” i „Kochaj albo rzuć”. Znajduje się na skraju lubomierskiego rynku, w jednym z najstarszych w mieście budynków tzw.  Domu Płócienników. W muzeum zgromadzone są liczne pamiątki związane z komedią, przede wszystkim rekwizyty używane podczas kręcenia filmu. Wśród nich znajdują się m.in. fragment płota dzielącego posesje zwaśnionych sąsiadów, karabin z „wylatającym zamkiem” czy granat ze świątecznego ubrania. Zbiory wzbogacają plakaty i zdjęcia, a także umowa z dublerem Władysława Hańczy i kopia filmu „Sami swoi” odtwarzana podczas prapremiery w 1967 roku. Muzeum powstało w 1995 r. z inicjatywy mieszkańców miasta i przy wsparciu ówczesnego burmistrza. Zalążkiem do powstania tej placówki muzealnej była gazeta „Sami swoi” wydana od 1992 roku, której redaktorzy  zaczęli gromadzić pamiątki związane z filmową przeszłością miasta. Rozwinięciem ekspozycji muzealnej jest tzw. „zaułek filmowy” mieszczący się przed muzeum, a poświęcony innym produkcjom filmowym realizowanym w Lubomierzu. 

Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1277 r. Legendy natomiast podają, że zamek zbudowano w 807 roku, lecz nie ma na to potwierdzenia w źródłach pisanych. Zamek wzniesiono z miejscowego kamienia: łupków krystalicznych i łupków czerwonych oraz z piaskowca. Charakterystycznym elementem zamku jest wieża z dziobem, która została wzniesiona na skale. W dolnej części wieży znajduje się dawny loch głodowy. W połowie XIV w. zamek połączono z systemem fortyfikacji miejskich przyłączając jego południowy i południowo-wschodni narożnik z murami miejskimi. Na przestrzeni wieków zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, aż w końcu w roku 1703 zostaje sprzedany cystersom z Krzeszowa, a następnie w 1810 r. przechodzi na własność skarbu państwa pruskiego. Obecnie w renesansowej części zamku (Dom Niewiast) mieści się muzeum będące oddziałem Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze.

Palmiarnia w Wałbrzychu powstała z inicjatywy ostatniego przedstawiciela rodu Hochbergów na Zamku Książ – Jana Henryka XV z myślą o jego małżonce, która była miłośniczką pięknych roślin. Za okres powstania palmiarni przyjmuje się lata 1911-1913 przy czym niektóre źródła mówią też o latach 1908-1911. Nie zmienia to jednak faktu, że jest to jeden z najstarszych tego typu obiektów w Polsce. Palmiarnia w Wałbrzychu na powierzchni ok. 1900 m2 prezentuje tropikalne rośliny z całego świata. Kolekcja ta obejmuje ponad 250 gatunków roślin pochodzących z różnych stref klimatycznych. W alei palmowej  zobaczyć można  ponad 120 – letnie okazy palmy daktylowej osiągające wysokość 12 metrów. Gratką dla zwiedzających jest też jedyna w Polsce stała wystawa Bonsai prezentująca liczne okazy miniaturowych drzewek, wśród których najstarszym okazem jest ponad 200-letni jałowiec. Ciekawostką może być również budulec, którym wyłożono wnętrze palmiarni tworząc z niego groty, wodospady oraz ściany z kieszeniami dla roślin. Materiał ten to tuf wulkaniczny będący zastygłą lawą wulkanu Etna.

Wieża widokowa na Wieżycy (395 m n.p.m.) znajduje się na Pogórzu Bolkowskim na zachód od miejscowości Dobromierz. Decyzja o budowie wieży w tym miejscu zapadła 4 czerwca 1845 roku, dokładnie w setną rocznicę bitwy pod Dobromierzem, w której Fryderyk II Wielki, król pruski rozgromił wojska austriacko-saksońskie pod dowództwem księcia Karola Lotaryńskiego. Budowla była jednocześnie pomnikiem upamiętniającym to wydarzenie i wieżą widokową, a środki na jej wzniesienie pozyskano m.in. staraniem ówczesnego burmistrza Dobromierza. W 1847 roku król pruski Fryderyk Wilhelm IV dodał brakujące 230 talarów i tym samym dokończono budowę obiektu. W latach 1877-1879 nastąpiła przebudowa wieży. Powstała wówczas nowa dwupiętrowa bryła wieży w stylu neogotyckim, z holem, którego zadaszenie na wysokości pierwszego piętra stanowiło równocześnie taras widokowy. Miejsce to stało się popularnym celem wycieczkowym dlatego w kolejnych latach wybudowano tu również restaurację z salą balową, a także ławki i tereny rekreacyjne. Po wojnie większość obiektów zburzono, a wieża przeszła w ręce prywatnego właściciela, który po jej wyremontowaniu obecnie udostępnia ją dla ruchu turystycznego.

Idea stworzenia Muzeum Bociana Białego w Kłopocie zrodziła się w 2001 roku. Uroczyste otwarcie nastąpiło w kwietniu 2003 roku. Muzeum prowadzone jest przez Zarząd Okręgu Ligi Ochrony Przyrody w Zielonej Górze. Jest to jedyne tego typu muzeum w Polsce położone na terenie największej w Polsce zachodniej kolonii bociana białego. Główne obszary działalności MBB to: edukacja przyrodnicza, koordynowanie zadań związanych z ochroną populacji bociana (np. montowanie platform gniazdowych, czyszczenie przez usuwanie sznurków, śmieci niebezpiecznych dla ptaków), współpraca z Krzesińskim Parkiem Krajobrazowym w zakresie ochrony najważniejszych i najcenniejszych przyrodniczo siedlisk (m.in. łąki zalewowe w dolinie Odry), monitoring liczebności kolonii bociana i badania ekologiczne populacji tego gatunku. Na co dzień Muzeum współpracuje z m.in. Urzędem Gminy w Cybince, Uniwersytetem Zielonogórskim, niemiecką organizacją FOEJ, której wolontariusze pracują na rzecz Muzeum oraz Europejską Siecią Bocianich Wiosek.

W północnej części Parku Krajobrazowego „Łuk Mużakowa”, pomiędzy miejscowościami Trzebiel i Kamienica, leży pomnik przyrody nieożywionej „Diabelski Kamień” - granitowy głaz narzutowy o obwodzie 1350 cm przy wysokości 225 cm oraz wadze 25 ton. Obiekt znany jest również pod nazwą „Głaz Krabata”. Aby trafić do głazu, należy  w miejscowości Trzebiel , przed cmentarzem skręcić w lewo w asfaltową, a potem brukowaną drogę w kierunku miejscowości  Kamienica nad Nysą Łużycką, po której biegnie znakowany na niebiesko szlak turystyczny. Po ok. 300 m. od ostatnich zabudowań, po lewej stronie, na łące pod laskiem, kilka metrów od potoku Lanka, leży oznaczony tablicami olbrzymi głaz. Z nim też związana jest ciekawa legenda o diable, który chciał się zemścić na rodzinie młynarza, za to że przegnała go z młyna i nie pozwoliła ożenić się z ich córką. Gdy już chciał zrzucić ten ogromny głaz na młyn, usłyszał dzwony dobywające się z pobliskiego kościoła. Nie mogąc znieść tego dźwięku zatkał sobie uszy i głaz w ten sposób upadł w pobliżu rzeki zamiast na  młyn. Na kamieniu znajdują się widoczne zagłębienia i jak mówią miejscowi są to ślady pazurów diabła. Możliwe, że w epoce  przedchrześcijańskiej, kamień stanowił miejsce kultu okolicznych plemion.

Kolejowy most graniczny na Nysie Łużyckiej w Łęknicy, wybudowany został w 1907 roku i jest dziś jedynym, a zarazem najciekawszym miejscem, które przypomina o czasach działania kolei na Łuku Mużakowa. Most ma 186,4 m. długości  i składa się z ośmiu łukowych sześciopolowych przęseł kratownicowych o długości 22 m. oraz jednego przęsła skróconego o dł. 10,4 m. Konstrukcja wsparta jest na dwóch żelbetowych przyczółkach i ośmiu podporach, z których przy normalnym stanie Nysy Łużyckiej dwie na stałe zanurzone są w wodzie.  Sprawą unikatową był  fakt jazdy po łuku, skierowanym na południowy – zachód, ponieważ most połączył trakty  dochodzące do rzeki  z różnych kierunków, tworzących wzajemnie kąt prosty.  Most, w wyniku działań wojennych w 1945 r. uległ zniszczeniu. Odremontowany został w 1954 r. lecz regularnego ruchu nie przywrócono. Po likwidacji linii kolejowej Łęknica – Raduszec Stary rozebrano torowisko, a na nasypie kolejowym w ramach transgranicznego projektu „Przygoda z Nysą” w 2014 r. zrewitalizowano most kolejowy w Łęknicy i dostosowano do pieszo-rowerowego ruchu tworząc ścieżkę rowerową o dł. 37 km z Bad Muskau przez Łęknicę, Trzebiel, Tuplice do Brodów.  Dzięki temu  Łęknica i Bad Muskau stały się euro regionalnym węzłem ścieżek rowerowych Lubuskiego z Saksonią i Brandenburgią.

Przewóz to wieś gminna położona nad Nysą Łużycką przy końcu drogi krajowej nr 27 prowadzącej z Żar i dalej do Saksonii w Niemczech. Ciekawe dzieje tej miejscowości sięgają czasów wczesnopiastowskich. Istniał już wtedy gród, który strzegł przeprawy przez Nysę Łużycką i szlaku handlowego z Saksonii do Wielkopolski. Wiek XV zapisał się w historii Przewozu tragicznym wydarzeniem. W wyniku bratobójczych walk o sukcesję po Janie I Żagańskim w wieży przewoskiego zamku zmarł śmiercią głodową jego syn Baltazar, uwięziony przez własnego brata Jana II. Od tego czasu istniejącą do dziś wieżę nazywano Wieżą Głodową. Sama wieża zbudowana była z cegły i kamienia polnego w XII w. Jej mury osiągają grubość 3,8 metra i wysokość 22 m z kilkoma otworami strzelniczymi i wejściem prowadzącym na mur obronny wysoki na 6 m. Legenda mówi, że zawsze 15 lipca, dokładnie o północy, rozlega się z lochu przeraźliwy krzyk przekleństwa. To duch zmarłego tutaj księcia Baltazara przeklina swojego brata Jana, sprawcę straszliwej głodowej śmierci.

Łęknica to najmniejsza gmina miejska woj. lubuskiego, liczy 2600 mieszkańców. Położona jest na wysokości 155 m n.p.m. nad graniczną Nysą Łużycką, na terenie historycznych Łużyc. Miejscowość utworzona została po II wojnie światowej  z prawobrzeżnego Bad Muskau (łuż. Mużaków) oraz dawnej wsi Lugknitz.  W 1956 r. stała się osiedlem, a w 1969 r. uzyskała prawa miejskie.  Miasto było  ośrodkiem  przemysłowego przetwarzania miejscowych surowców: węgla brunatnego, glin i iłów ceramicznych oraz piasków szklarskich. Po przemianach społeczno-ustrojowych cały przemysł w Łęknicy upadł. Na terenach przy moście granicznym powstał największy na zachodniej granicy Polski bazar tzw. Manhattan. Miasto powoli zmieniało swój charakter na handlowo-usługowo-turystyczny.  Łęknica stanowi  ważny euroregionalny węzeł ścieżek rowerowych, leży na początku drogi krajowej nr 12 oraz posiada pięć mostów granicznych na Nysie Łużyckiej. Jako miejscowość o znaczących nie tylko w Polsce walorach turystycznych, Łęknica „odkryta” została dopiero po 1990 roku. W tym czasie udokumentowano istnienie Parku Mużakowskiego również po wschodniej stronie Nysy Łużyckiej oraz osobliwości geologiczno-górnicze na tzw. Łuku Mużakowa. Park Mużakowski został wpisany w 2004 r. na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a atrakcje geologiczno-górnicze uzyskały status Światowego Geoparku UNESCO Łuk Mużakowa. To właśnie tymi walorami  i różnorodnymi krajobrazami Łęknica zachwyca i przyciąga liczne rzesze turystów.

Żar to szczyt w Beskidzie Małym wznoszący się na wysokość 761 m. n.p.m. Zachodnie stoki Żaru opadają do Jeziora Międzybrodzkiego. Ze szczytu rozciągają się malownicze widoki na Kotlinę Żywiecką z Jeziorem Żywieckim oraz na wznoszące się nad nimi szczyty Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, z kolei na północy widać  Pogórze Śląskie z licznymi miastami i kominami zakładów przemysłowych. U stóp góry od 1936 roku znajduje się szybowcowe lotnisko obecnie znane jako  Górska Szkoła Szybowcowa „Żar”. Na szczyt góry można wjechać wybudowaną w 2004 roku koleją linowo-terenową. Na szczycie od 1979 roku znajduje się zbiornik wodny elektrowni szczytowo-pompowej Porąbka – Żar. Zbiornik ma 650 metrów długości oraz 250 metrów szerokości i jest najwyżej w Polsce położonym zbiornikiem wodnym tego typu.

Jest to kolej linowo-terenowa położona na południowym stoku Góry Żar. Powstała na torach dawnego wyciągu szybowcowego. Kiedy funkcjonująca w tym miejscu  dowiedziała się o modernizacji kolejki na Gubałówce  zaproponowała przeniesienie starego taboru do Międzybrodzia Żywieckiego. 16 sierpnia 2003 przystąpiono do realizacji inwestycji, która zakończyła się po 130 dniach udostępniając kolejkę do ruchu turystycznego 14 lutego 2004 roku. Operatorem kolei są Polskie Koleje Linowe S.A. Jest to kolej jednotorowa, z mijanką pośrodku trasy. Przewozy obsługiwane są przez dwa wagony poruszające się wahadłowo. Kolejka między stacją dolną i górną na długości 1334 metrów pokonuje 304 metry różnicy poziomów.  W ciągu godziny kolejka jest w stanie przewieźć ok. 1200 pasażerów.

Murowana kaplica w Czernichowie pochodzi prawdopodobnie z XVIII wieku. Zbudowana została na planie prostokąta. Wejście do kapliczki chroni prostokątny okap, nad którym znajduje się zaokrąglony szczyt. Zarówno okap jak i dach są kryte gontem. We wnętrzu kapliczki znajduje się współczesna figura Matki Bożej. Tuż obok kaplicy stoi zbudowana w XIX wieku drewniana dzwonnica. Posadowiona ona została na planie kwadratu, a zbudowana w konstrukcji słupowej. Ściany dzwonnicy oszalowane deskami, pochylają się do środka. Nad wejściem w niewielkiej wnęce znajduje się miejsce na kapliczkę z figurą Matki Bożej. Dzwonnica zwieńczona jest gontowym dachem z latarnią z dachem namiotowym zakończonym krzyżem. Dawniej dzwonnica miała różnorakie zastosowanie. Dźwięk dzwonu wzywał wiernych do modlitwy, ale też jak sądzono odpędzał burze, wzywał też do gaszenia pożarów, a także żegnał zmarłych. Oryginalny dzwon w 1941 roku zarekwirowali Niemcy. Tuż po wojnie dzwon odtworzono z fragmentów innego dzwonu przesłanego do wsi przez jej mieszkańca wysiedlonego na przymusowe roboty do Niemiec. Po remoncie dzwonnicy w 2004 roku dzwon powrócił na pierwotne miejsce.

Elektrownia Porąbka-Żar jest drugą co do wielkości elektrownią szczytowo-pompową w Polsce i jedyną w kraju elektrownią podziemną. Myśl o budowie tego typu elektrowni zrodziła się jeszcze przed wojną, a jednym z pierwszych pomysłodawców był nadzorujący jej budowę Gabriel Narutowicz, późniejszy prezydent II RP. Roboty przygotowawcze rozpoczęto w roku 1969. Zbudowano osiedle mieszkaniowe dla pracowników budowy i przyszłych pracowników elektrowni. Zabudowa objęła 16 domów jednorodzinnych, 3 bloki ośmiorodzinne i 4 hotele robotnicze dla 500 pracowników. W 1970 rozpoczęto właściwe prace górnicze, które zwieńczono ostatecznym odbiorem elektrowni w 1979 roku. Elektrownia na górze Żar składa się ze zbiornika górnego mieszczącego 2 mln m3 wody, sztolni upadowych, którymi woda przemieszcza się do komory elektrowni wydrążonej w skałach. Komora ma 27 m szerokości, 40 m wysokości i 125 m długości i znajduje się 300 metrów poniżej zbiornika górnego. Za nią znajdują się sztolnie odprowadzające wodę i komora uderzeń, a na samym końcu zbiornik dolny, którym jest sztuczne Jezioro Międzybrodzkie. Z niego dwoma szybami woda ponownie pompowana jest do zbiornika górnego, skąd z kolei ponownie opada wprowadzając w ruch turbiny produkujące energię elektryczną.

Koronka koniakowska to technika ręcznego szydełkowania z nici tzw. kordonku. Ten rodzaj koronki, nie powstaje w żadnym innym regionie Polski, ani świata, a zajmują się nią kobiety z trzech wsi składających się na tzw. Trójwieś Beskidzką czyli Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa. Naukę „heklowania” bo taką nazwę nosi w Koniakowie szydełkowanie, rozpoczęto w miejscowych szkołach pod koniec XIX wieku. Umiejętność ich wyrobu posiadają niemal wszystkie starsze i młodsze kobiety. „Heklowanie” koronek koniakowskich jest przekazywane z pokolenia na pokolenie. Początkowo koronki wykorzystywane były do wyrobu czółek i siatek do czepców jednak z czasem stosowano je także do wyrobu ozdób, a także bielizny.  Koniakowskie koronki posiadają swój specyficzny charakter, a ich istotą są motywy roślinne często wzbogacone elementami geometrycznymi.  Każdy motyw jest wykonywany oddzielnie, a dopiero później zostają ze sobą połączone. Koronki powstają ręcznie i są wykonywane najczęściej z białych lub kremowych nici w 100% bawełnianych. Koniakowskie koronki znane są i podziwiane na całym świecie, a ta piękna dziedzina twórczości ludowej jest w Koniakowie nadal żywa.

Muzeum Miejskie w Nowej Soli pierwszą po wojnie wystawę udostępniło zwiedzającym 3 maja 1947 roku. W 1948 roku Muzeum otrzymało budynek na obecnej ulicy Muzealnej, pozostający jego siedzibą do chwili obecnej. Gmach główny zbudowany został w 1883 roku przez właściciela nowosolskiej fabryki nici Aleksandra Gruschwitza. Powierzchnia wystawiennicza, to obecnie dwa budynki na wystawy stałe i na lokalizację wystaw czasowych. Dział historyczny zajmuje się historią dawną i współczesną, numizmatyką i militariami. Zabytki te prezentowane są na wystawie „Nowa Sól - powstanie-lokacja-rozwój”. W zbiorach działu artystycznego znajdują się zabytki z zakresu malarstwa, grafiki, rysunku, rzeźby i rzemiosła artystycznego gromadzonych pod kątem kultury mieszczańskiej XIX i XX w., które dostępne są na wystawie „Wnętrza mieszczańskie”. Eksponaty zaprezentowane na wystawie przyrodniczej to między innymi osobliwości przyrodnicze, kolekcja skał, minerałów i skamieniałości oraz preparaty roślin, owadów, ptaków i ssaków Polski ze szczególnym uwzględnieniem fauny i flory nadodrzańskiej. 

Murawy kserotermiczne są nieleśnymi zbiorowiskami roślinnymi. Rozpowszechnione są przede wszystkim w południowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce można je najczęściej spotkać na nasłonecznionych zboczach o suchym i zasadowym podłożu. Rośliny tworzące tego typu ekosystemy są światłolubne i wapieniolubne. Przystosowały się do życia na suchym podłożu o odczynie zasadowym lub obojętnym, bogatym w węglan wapnia, a ubogim w związki organiczne i wodę. W Polsce murawy są najczęściej siedliskami półnaturalnymi, tzn. powstały dzięki ekstensywnej gospodarce rolnej – głównie wypasowi zwierząt. Murawy kserotermiczne w Owczarach należą do jednych z najlepiej zachowanych w Polsce. Położone są na krawędzi doliny Odry poprzecinanej licznymi wąwozami, których zbocza mają nachylenie od 5° do 90°, co czyni je niezwykle malowniczymi. Występuje tu wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin : m.in. pajęcznica liliowata, ostnica Jana, ostnica włosowata, wężymord stepowy i wiele innych. Oprócz roślin na murawach występują również rzadkie i chronione gatunki zwierząt, zwłaszcza bezkręgowce przystosowane do tych ekstremalnych warunków życia. Wytyczona jest tu ścieżka edukacyjna (ok. 2 km), na której znajdują  się tablice edukacyjne i miejsca postojowe.Trasa jest dostępna bezpłatnie przez cały rok.

W centrum Świeradowa-Zdroju, w Górach Izerskich, znajduje się najbardziej rozpoznawalny obiekt tego regionu – Dom Zdrojowy. Wyróżniającym się elementem tego pięknego budynku jest wspaniała, najdłuższa na Dolnym Śląsku, kryta Hala Spacerowa - zbudowana z drewna modrzewiowego, zdobiona polichromią o motywach roślinnych, witrażami oraz znajdującym się nad sceną orkiestrową herbem rodu von Schaffgotsch – od zawsze budziła zachwyt odwiedzających. Hala jest przeszklona, ma aż 80m długości, 10m szerokości i tyle samo wysokości. Rozciąga się przed nią taras o długości 160m, na którym kuracjusze, turyści oraz goście odpoczywają, popijając wodę radonowo-żelazistą wydobywaną prosto z ujęcia w naszej Pijalni Wód. Hala jest dostępna dla wszystkich zwiedzających, za wstęp nie jest pobierana żadna opłata.

Kolej wąskotorowa w Krośnicach to największa atrakcja turystyczna samych Krośnic jak i okolic. Niemal 3 kilometrowa trasa kolejki przebiega po terenie Zespołu Pałacowo – Parkowego Krośnice – Wierzchowice i nawiązuje swym przebiegiem do historycznej trasy Wrocławskiej Kolei Dojazdowej. Na trasie zlokalizowanych jest pięć mniejszych stacyjek wyposażonych w tablice edukacyjne. W bezpośrednim sąsiedztwie kolejki znajdują się również stawy rekreacyjne oraz wiata grillowa. Otwarcie kolejki nastąpiło 25 maja 2013. roku, a sama kolejka jest jedną z nielicznych czynnych kolei parkowych w Polsce. Tutejszą dumą jest lokomotywa parowa Px48 – 1907 wyprodukowana w 1955 roku. Lokomotywa ta niegdyś kursowała po trasie Wrocławskiej Kolei Dojazdowej, a później także Średzkiej Kolei Powiatowej. Oprócz w.w. lokomotywy na terenie Krośnickiej Kolei Wąskotorowej znajdują się także dwa inne parowozy o przeznaczeniu edukacyjno - ekspozycyjnym. Kompleks zamyka dworzec kolejowy, w budynku którego funkcjonuje Centrum Informacji Turystycznej mieszczące bar kolejkowy i sklep z pamiątkami.

Wieża widokowa na Borowej, najwyższym szczycie Gór Czarnych powstała w 2017 roku. Ma 16,5 metra wysokości i kształt zwężającej się ku środkowi hiperboloidy jednopowłokowej o przekroju szesnastokąta. Wieża zbudowana jest w konstrukcji stalowej skręcanej. Elementami nośnymi tej konstrukcji są 32 słupy opisane na dwóch okręgach, pochylone względem podstawy pod kątem 68 stopni i biegnące w dwóch przeciwnych kierunkach. Na szczyt wieży prowadzi 90 schodów układających się spiralnie i przymocowanych do stalowego trzonu. Na wysokości 15,3 metra znajduje się taras widokowy ograniczony barierką. Wieża posadowiona jest na poziomie 853 m n.p.m. Powstała na mocy porozumienia Nadleśnictwa Wałbrzych, Miasta Wałbrzycha i Jedliny–Zdroju wokół koncepcji zagospodarowania najbardziej atrakcyjnych obiektów przyrodniczych i kulturowych Gór Wałbrzyskich. Docelowo na wieży mają być zamontowane lunety i tablice z panoramami okolic ułatwiające identyfikację obserwowanych miejsc.

Pierwszy kościół w Starym Wielisławiu istniał już w X wieku. W 1428 roku został jednak spalony przez husytów, a następnie na jego miejscu zbudowano kościół murowany. Wystrój wnętrza kościoła jest barokowy i rokokowy. W ołtarzu głównym z końca XVIII wieku znajduje się figurka Matki Bożej Bolesnej pochodząca najprawdopodobniej z XIII wieku. Jak głosi legenda figura ta prawdopodobnie pochodzi ze spalonego przez husytów drewnianego kościoła. Nad wejściem głównym znajduje się rzeźbiony portal z XVIII wieku, a we wnętrzu kościoła na uwagę zasługuje kuta krata z 1650 roku i ambona z 1770 roku. Kościół w Starym Wielisławiu to typowa świątynia obronna. Okalające kościół owalnie biegnące krużganki stanowiły coś w rodzaju muru obronnego. Wkomponowane weń kaplice przypominają zresztą strażnice lub baszty. Znajdujący się tu od 1490 roku dzwon niegdyś ostrzegał przed niebezpieczeństwem, a obecnie wzywa już tylko na modlitwę.

Obiekt gotycko-renesansowy wzmiankowany jako „castrum” w 1245. Wielokrotnie niszczony i przebudowywany w duchu danej epoki. Najstarszymi częściami zamku są gotycka brama prowadząca na dziedziniec, skrzydło wschodnie oraz wieża zamkowa, którą można zwiedzać. Z wieży rozpościera się fantastyczny widok na Otmuchów oraz pobliskie pasmo Gór Złotych. Zamkowe wnętrza kryją unikatowe „końskie schody” oraz stropy XVII wieczne malowane naturalnymi barwnikami. Zachowały się również stropy kasetonowe z okresu przebudowy gotyckiej warowni na renesansową rezydencję, która miała miejsce za czasów biskupa Andrzeja Jerina. Jedynym świeckim właścicielem zamku po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 roku był znany m.in z założenia Uniwersytetu w Berlinie Wilhelm von Humboldt. Brat Wilhelma znany podróżnik i geograf założył na rozebranych skrzydłach zamkowych okazały ogród, z którego zachowało się wiele okazów perukowca, miłorzębu, czy lipy kanadyjskiej.

Wieża Bramy Nyskiej znana także jako Wieża Wróbla. To jeden z niezaprzeczalnych symboli miasta. Gotycko-renesansowa baszta jest jedyną pozostałością po miejskich murach obronnych. To właśnie najprawdopodobniej jej oblicze znajduje się w herbie miasta Otmuchowa. Pod koniec XIX wieku zniesiono Bramę Nyską pozostawiając jedynie jej wieżę nazywaną Wieżą Wróbla. Ostrołukowe przejście pseudogotyckie przebito na początku XX wieku. Baszta zwieńczona okazałą „attyką śląską” w 1566 roku. Z dawnego wyposażenia obronnego zachowało się kilka strzelnic szczelinowych oraz kluczowych z XVI wieku. W średniowieczu w wieży mieścił się areszt miejski. Obecnie obiekt nie jest udostępniany zwiedzającym.

Pierwsze wzmianki o istniejącym samorządzie w Otmuchowie pochodzą z 1511 roku. Sam ratusz wybudowany z fundacji biskupa Jakuba Salzy w 1538 roku, o czym informuje tablica z herbem umieszczona nad głównym wejściem. Renesansowy ratusz posiada okazałą wieżę dostawioną z fundacji biskupa Jana Sitscha w 1604 roku. Na budynku ratusza znajduje się okazała dekoracja sgraffitowa jedna z okazalszych na Opolszczyźnie. Została ona odkryta spod warstwy tynków w latach trzydziestych XX wieku. Na budynku ratusza znajduje się jeszcze jedna osobliwość, a mianowicie tarcze zegarów słonecznych, na których widnieje data 1575. Zegary posiadają dwa bliźniacze medaliony z przedstawieniem niemowlęcia leżącego na czaszce z klepsydrą. Zegary zwieńczone są herbem biskupa Marcina Gerstmanna. Zarówno wnętrza jak i sama wieża nie są udostępniane zwiedzającym.

Kościół pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego to perła w koronie miasta Otmuchowa. Nazywany perłą śląskiej architektury i posiadający jedno z piękniejszych wnętrz sakralnych na Opolszczyźnie przez, co wnętrze podawane jest jako doskonały przykład czystości stylowej. Jest to kościół barokowy emporowo-bazylikowy. Posiada dwie wieże, które dumnie górują nad miastem. Kościół swoje powstanie zawdzięcza fundacji biskupa Franciszka Ludwika von Neuburga wielkiego mecenasa sztuki. Wybudowany w bardzo krótkim czasie w latach 1690-93. Wnętrze kościoła kryje dzieła sztuki sakralnej m.in samego „Śląskiego Rembrandta” Michała Leopolda Willmanna z obrazem w ołtarzu głównym, który prezentuje „Św. Mikołaja błogosławiącego rozbitków”. Na sklepieniu zaś na uwagę zasługuje malarstwo iluzjonistyczne wysokiej klasy z freskami nadwornego malarza Jana III Sobieskiego Karola Dankwarta.

Przy ul. M. Skłodowskiej - Curie w Głuchołazach znajdują się pozostałości murów obronnych stanowiących niegdyś system umocnień miasta. Pierwsze wzmianki o Głuchołazach jako warowni pochodzą z 1263 roku. Pierwotnie obwarowania miejskie stanowił wał ziemny, palisada i fosa. Umocnienia murowane powstały z polecenia bpa Przecława z Pogorzeli dopiero około 1350 roku. Ówczesne mury miały wysokość 5 metrów i 2 metry szerokości. Niestety nie uchroniły one miasta przed husytami. Na mocy zawartego z nimi układu mury miały być zniszczone jednak ostatecznie zostały tylko obniżone do połowy wysokości. W późniejszych latach mury te częściowo odbudowano, ale wraz z biegiem lat, a szczególnie po powstaniu wielkich twierdz w Kłodzku i  Nysie rozpoczęto proces ponownego niszczenia obwarowań. Tuż przy istniejących do dzisiaj fragmentach murów obronnych, w centralnym miejscu dziedzińca dawnego wójtostwa, znajduje się średniowieczna kamienna studnia. Jej cembrowinę odnaleziono kilka lat temu podczas prac archeologicznych. Na podstawie odnalezionych fragmentów studnię odrestaurowano i dziś obok murów obronnych jest ona jednym z obowiązkowych punktów wycieczkowych na mapie Głuchołaz. 

Głubczycki rynek ma unikatowy w Europie kształt ćwierci koła. Prawa miejskie otrzymali głubczyczanie przed 1253r. Ratusz wzniesiono przed 1383 r. nad  sukiennicami (1298-1332).  Zachowane profile gotyckich portali sukiennic potwierdzają czas ich wzniesienia. Budynki miały wymiary około 23,5 x 6 m, a całość założenia mierzyła około 23,5 x 16,9 m. Wymiary kramów były różne. Materiałem budowlanym był połamany piaskowiec układany na zaprawie wapiennej. Do każdej z 12 komór wchodziło się przez kamienny portal. Istniejąca pomiędzy 2 rzędami sukiennic uliczka miała 5m szerokości. Na jej krańcach zainstalowano bramy, które zamykano o zmierzchu. W XIV w. uliczkę wybrukowano i wykonano pośrodku rynsztok. W 1570r. po pożarze wyremontowano ratusz. W 1603r. kolejny pożar zniszczył ratusz, który w 1606r. ponownie  wyremontowano i prawdopodobnie podwyższono o trzecią kondygnację. W latach 1862-1864 siedzibę władz miasta rozbudowano według projektu Carla Lűdecke. W latach 1931-36 ratusz ponownie przebudowano wg projektu Paula Klehra. W czasie działań wojennych w marcu 1945r. ratusz spłonął, a po wojnie ulegał stopniowej dewastacji. W latach 2006 – 2008 odbudowano ratusz z budżetu gminy i środków UE. W sąsiedztwie ratusza stoi  kolumna Niepokalanego Poczęcia NMP autorstwa Antona Jörga z 1738 r.  Powyżej figury dawniej stał miejski pręgierz. 

O początkach  budowli niewiele wiadomo, pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła pochodzi z 15.12.1259r. i dotyczy nadania  kapelanowi Eliaszowi (Elye) i jego następcom przysługujących im dochodów, a w 1272r. pojawia się on jako proboszcz z Głubczyc. Kościół wzniesiono około 3. ćwierci XIII w. z fundacji głubczyckich mieszczan i być może  przy udziale czeskiego króla Ottokara II, rozbudowano go  w XIII/XIV w.   oraz w XVIII w. i XX w. Kościół wzniesiono z palonej cegły (zendrówki) na podmurówce z kamienia. Do ciekawszych elementów  kościoła w Głubczycach należą: kamienny cokół kościoła z licznymi otworami, portale, filary i maswerki okien z roślinną dekoracją wraz z rzadkim motywem chmielu oraz witraże z początku XX w. W podziemiach kościoła znajduje się kilkadziesiąt pochówków głubczyckich mieszczan , niektóre z nich dokumentują tablice nagrobne umieszczone na ścianach wewnątrz kościoła. Ciekawostką tej budowli są ,zachowane do dnia dzisiejszego, pomieszczenia mieszkalne (ceglana podłoga, piec)  dawnego strażnika-dzwonnika w  południowej wieży kościoła (2 otynkowane ośmioboki wieży). W pobliżu kościoła znajduje się mały dwuprzęsłowy  kościółek p.w. śś. Fabiana i Sebastiana z 1 poł. XIV w.- obecnie kaplica pogrzebowa, w którego krypcie  na pocz. XIXw. pochowano dwie głubczyckie mieszczki.

Obwarowania miejskie to obwód murów, bramy, baszty oraz fosa i stawy. Głubczycki mur, po raz pierwszy odnotowany w 1282 r., miał 19 baszt ( w tym 7 o rzucie półkolistym i 12 o ostrołukowym - jedyny taki kształt baszt w murach obronnych na terenie Polski. Do miasta prowadziły 3 bramy - wysokie wieże   z przejazdem  w dolnej kondygnacji. Bramę Górną (Nyską) - znajdowała się między dzisiejszym budynkiem cukierni „Keks”, a basztą przy blokach mieszkalnych przy ul. Ratuszowej i Bramę Dolną (Opawska) między basztą na Nowym Świecie, a starą remizą strażacką - wzniesiono w 2 poł. XIII w. Natomiast trzecią - Bramę Grobnicką (Klasztorną, Floriańską) wybudowano w sąsiedztwie kościoła franciszkanów  na przełomie wieków XIII i XIV, po sporze mieszczan z joannitami (1282 r.). Z zewnętrznej strony miasta wszystkie bramy  umacniało dodatkowo przedbramie złożone z niedługiej szyi i dodatkowej wieży z przejazdem. Mury dodatkowo otoczono stawami i fosą (w części suchą) oraz wałami, dalej miasto chroniły naturalne mokradła.

W 1837 r. w miejscu dawnych zewnętrznych obwarowań miasta i rozlewisku rzeki Psina (Cyna) miejscowy lekarz Joseph Laufer zorganizował wschodni fragment dzisiejszego parku, który na początku XX w. przedłużono w kierunku na zachód. Parkowi nadano kształt promenady. W latach 1911-1912 z fundacji właściciela  browaru Eduarda Beyera wzniesiono fontannę "ZOO", którą wykonała miejscowa fabryka sztucznego kamienia. Kolejną fontannę - zwaną Studnią Filozofa z Lasu, poświęconą poecie gwarowemu Johannesowi Reinelt (pseudonim "Philo vom Walde") wykonano w latach 1922-1923 z inicjatywy i przy dużym wsparciu finansowym jego przyjaciela. W latach 1935-1936 miejscowy mistrz budowlany Paul Klehr założył duży Łabędzi staw z kamiennymi altanami i różanymi rabatami. W parku wzniesiono domek strzelców i kompleks sportowy kort tenisowy.

Muzeum Powiatowe w Nysie mieści się w gmachu dawnego Pałacu Biskupów Wrocławskich, wybudowanego w latach 1660-1729, w stylu barokowym. W ciągu kolejnych ponad dwustu lat pałac zmieniał właścicieli i zarządców, pełniąc różnorodne funkcje. W 1945 roku spłonął. W latach 1962-1984 pałac odremontowano i przeznaczono na siedzibę nyskiego muzeum. Instytucja muzealna w Nysie funkcjonowała już od roku 1897, stopniowo powiększając zasoby zabytków. W 1945 r. część zbiorów uległa zniszczeniu, a część udało się zabezpieczyć. Już w maju 1945 r. polskie władze w Nysie rozpoczęły starania o odnalezienie muzealiów oraz pozyskanie nowych, reaktywując działalność muzealną. W 1986 roku oficjalnie otwarto podwoje Pałacu Biskupiego z bogatą ekspozycją prezentującą m.in. wyposażenie pałacowych, dworskich i mieszczańskich wnętrz, galerię malarstwa zachodnioeuropejskiego, a także historię Nysy oraz zabytki archeologiczne.

Park Miniatur Minieuroland w Kłodzku to obiekt położony na północnych obrzeżach miasta rozciągający się na powierzchni 20 tys. m². W parku wyeksponowane są miniatury obiektów architektonicznych wzorowanych na słynnych budowlach z całego świata, a zwłaszcza Europy i Dolnego Śląska, w tym Kłodzka i okolic. Wśród przepięknej zieleni na terenie parku podziwiać można wykonane z niezwykłą starannością miniatury zarówno obiektów starożytnych jak i budowle współczesne. Znalazły się tutaj światowej sławy obiekty jak  drezdeński kompleks pałacowy Zwinger, paryski Łuk Triumfalny czy krzywa wieża w Pizie. Wśród rodzimych budowli znalazł się m.in. wrocławski ratusz, makieta Twierdzy Kłodzko czy miniatura Sanktuarium w Wambierzycach. Minieuroland wciąż się rozrasta, a w planach jest powstanie kolejnych kilkudziesięciu budowli. Docelowo w parku znajdą się miniatury obiektów industrialnych: fabryk, kopalń, elektrowni, budowli architektury nowoczesnej oraz obiektów sportowych, a także makiety obiektów związanych z transportem i komunikacją. Obecnie istniejące miniatury jak i wszechobecna zieleń i kwiaty sprawiają, że Park Miniatur Minieuroland jest idealnym miejscem na wypoczynek zarówno dla dorosłych jak i dzieci.

Zabytkowa Gazownia Miejska w Sobótce została oddana do użytku w 1902 roku. Budowę obiektu rozpoczęto jednak wcześniej bo ok. 1899 roku. Kompleks działał do 1984 roku, przez wiele dziesięcioleci dostarczając gaz świetlny mieszkańcom Sobótki. Produkcja gazu odbywała się tutaj poprzez suchą destylację węgla kamiennego, a gazownia w ciągu doby produkowała ok. 2200 metrów sześciennych gazu. We wnętrzach zachował się piec z osiemnastoma retortami, kocioł parowy, a także odsmalacze i wanny do odsiarczania. Na narożniku budynku znaleźć można natomiast oryginalną lampę gazową, a w sąsiedztwie kompleksu ogromny zbiornik do przechowywania gazu. Pomimo zaprzestania produkcji gazowej w tym miejscu, jeszcze w latach 90-tych część socjalna używana była jako hotel dla sportowców Nowej Gazowni. W 2012 roku obiekt przeszedł w ręce nowych właścicieli, którzy po częściowym remoncie obiektu, łącząc historię gazownictwa ze swoją pasją utworzyli w nim winiarnię. Nowi właściciele postanowili zachować wszystkie ważne elementy procesu technologicznego gazowni i wkomponować w to winiarnię i mały hotelik. Winiarnia powstała we wnętrzu, które w czasach świetności gazowni służyło jako magazyn węgla. To właśnie dlatego w tych pomieszczeniach poczuć można unoszącą się woń koksu, siarki i smoły. Dzięki temu, można dziś napić się lokalnego wina w iście unikatowej scenerii i klimacie starej fabryki gazu.

Obiekt dostępny do zwiedzania po kontakcie telefonicznym w weekendy lub popołudniami.

W końcu XIX w. dobra mieleckie stały się własnością rodziny hrabiów Oborskich.   Hrabia Wacław Oborski po kilku latach mieszkania w starej siedzibie, postanowił gruntownie ją przebudować, stosownie do zajmowanej pozycji społecznej i panującej mody. Projekt wykonał rzeszowski architekt, Kazimierz Hołubowicz. Pałacyk Oborskich wybudowany został ok. 1905 r. Zyskał wygląd dużej podmiejskiej willi dobudowanej od frontu do starego dworu z końca XVIII w. Całość tworzy dzisiaj nieregularną bryłę o malowniczych kształtach,  złożoną z części parterowych i piętrowych, nakrytych dachami o zróżnicowanych kształtach, pokrytych dachówką ceramiczną w różnych odcieniach czerwieni i urozmaiconych lukarnami. Wygląd nowej siedziby Oborskich odegrał dużą rolę w życiu Mielca, stając się wzorem do naśladowania przy budowie domów przez miejscowe, bogate mieszczaństwo. Dodał miastu wdzięku, urody i oryginalności. Po II wojnie św. Oborscy zostali wyrzuceni stąd przez władze komunistyczne, a pałacyk upaństwowiono. Po przebudowie w latach 60. XX w.  urządzono w nim biura  przedsiębiorstwa komunalnego, a w połowie lat 80.  zdecydowano przeznaczyć pałacyk na siedzibę nowo powstałego w Mielcu Muzeum Regionalnego. W latach 90. wykonano przebudowę przywracającą dawną świetność obiektu i w czerwcu 2001 r. oddano go do użytku. Rewaloryzacji poddano także otaczający park. W chwili obecnej Pałacyk Oborskich jest siedzibą Muzeum Regionalnego Samorządowego Centrum Kultury.

„Jadernówka” to zabytkowy obiekt, zbudowany w latach 1904-1905 dla miejscowego fotografa Augusta Jadernego. Dom składał się z części mieszkalnej, gdzie mieszkała rodzina Jadernych oraz z części usługowej, w której fotograf dysponował poczekalnią, altaną fotograficzną i skromną ciemnią. W roku 1928 prowadzeniem zakładu zajął się syn Augusta – Wiktor. Obaj panowie prowadzili bardzo szeroką działalność, wykonując nie tylko fotografie portretowe czy rodzinne w altanie. Z wielką starannością dokumentowali też życie miasta i jego mieszkańców. Rodzinna firma funkcjonowała do 1978 roku. Kilka lat później obiekt został przeznaczony na cele wystawiennicze mieleckiego Muzeum Regionalnego, a dla uczczenia pamięci o fotografach nazwano go „Jadernówka”. Dziś w miejscu tym mieści się  Oddział Fotograficzny Muzeum Regionalnego SCK w Mielcu. W latach 2010-2011 „Jadernówka” została poddana generalnej renowacji dzięki której zyskano więcej miejsca na cele muzealne i edukacyjne. W części obiektu prezentowana jest stała ekspozycja wnętrz z kolekcją dawnych aparatów fotograficznych oraz meblami i eksponatami z początku XX wieku i 20-lecia międzywojennego. Pozostała część „Jadernówki” to nowoczesna galeria wystawiennicza, gdzie prezentowane są czasowe wystawy fotograficzne, a także lekcje muzealne, spotkania i kameralne koncerty muzyczne. 

Rzeszowskie podziemia kryją w sobie liczne atrakcje i tajemnice. Można tutaj spotkać relikty średniowiecznych murów, pozostałości żelaznych krat i zawiasów, kilkusetletnie cegły tzw. „palcówki”, a także ukryte przejścia. Atrakcyjności piwnic dopełnia ekspozycja, na którą składają się m.in. repliki zbroi rycerskich, broni białej i palnej, wystawa ceramiki użytkowej, obrazująca, z jakich naczyń i przedmiotów codziennego użytku korzystali dawni mieszkańcy Rzeszowa. Przy wejściu można zobaczyć dużych rozmiarów fotografię przedstawiającą rzeszowski Rynek z przełomu XIX i XX wieku. Swoistą „ścieżkę edukacyjną” stanowi Korytarz Herbowy, w którym umieszczone zostały herby dawnych właścicieli Rzeszowa, herby ziem i województw, na terenie których położone było miasto, wreszcie herby miasta Rzeszowa. Podziemna Trasa Turystyczna w Rzeszowie zlokalizowana jest pod płytą Rynku. Poszczególnym piwnicom i korytarzom nadano nazwy, odnoszące się do ich funkcji oraz historii miasta.

Trójstyk granic Polski, Ukrainy i Słowacji znajduje się na zboczu Krzemieńca, w jego najdalej na zachód wysuniętej szczytowej części. Punkt zbiegu granic znajduje się na wysokości 1208 m. n.p.m. i jest oznaczony granitowym, trójramiennym obeliskiem z godłami Polski, Słowacji i Ukrainy oraz z napisami w trzech językach. Tutaj znajduje się najbardziej wysunięty na wschód punkt Słowacji. Ponadto oprócz granic państw, trójstyk łączy także trzy chronione terytoria: Bieszczadzki Park Narodowy, słowacki Park Narodowy „Połoniny” i ukraiński Użański Park Narodowy, tworząc Międzynarodowy Rezerwat Biosfery „Karpaty Wschodnie”. To jednak nie koniec symbolicznego znaczenia miejsca, ponieważ poza wyżej wymienionymi, miejsce to stanowi także wschodnią granicę Unii Europejskiej oraz NATO. Wszystko to sprawia, że miejsce to corocznie jest bardzo chętnie odwiedzane przez liczne grono turystów.

Bacówka PTTK Jaworzec znajduje się na terenie nieistniejącej i wyludnionej po II wojnie światowej wsi Jaworzec w dolinie Wetliny. Schronisko zostało zbudowane w latach 1974–1976 jako pierwsza bacówka w Bieszczadach. W pobliżu można obejrzeć ruiny dawnych zabudowań Jaworca, cerkwisko, a także pamiątkowy cmentarz oraz krzyż upamiętniający zniesienie pańszczyzny. Bacówka jest czynna przez cały rok i dysponuje miejscami noclegowymi w pokojach 1, 2, 3, 4, 8 i 9-osobowych, a w przypadku braku miejsc także na podłodze. W lecie istnieje możliwość rozbicia własnego namiotu. Do dyspozycji turystów jest klimatyczna jadalnia z małą biblioteczką zasobną w książki i gry. Klimat tego miejsca podkreślają brak stałego źródła prądu, a w lecie również okresowe braki wody. Jak twierdzą bywalcy Bacówki PTTK Jaworzec, jest tu najpiękniejsze niebo i niczym niezmącona cisza.

Kamienica Orsettich, jedna z najpiękniejszych  kamienic w Polsce, ozdoba i symbol Jarosławia,  stała się obiektem muzealnym i siedzibą muzeum. Zawiera  typowe elementy  układu przestrzennego z XVI/XVII wieku: podcień, sklepy dolne i górne, wielką izbę. Przebudowana i wyremontowana „ku ozdobie miasta“ przez kupca włoskiego z Lukki – Wilhelma Orsettiego stanowi egzemplifikację ówczesnej pozycji Jarosławia. Wszystkie sale ekspozycyjne Muzeum są przesklepione, tylko wielka izba nakryta jest drewnianym stropem. W niektórych pomieszczeniach zachowały się oryginalne polichromie, ceramiczne posadzki tzw. olstrych i almarie czyli szafy w grubości murów. Wśród wnętrz  wyjątkową rangę posiada wielka izba z drewnianym stropem i dekoracyjnie ujętymi w półkolumny bliźniaczymi oknami (tzw. Gezesy) oraz portalem pokrytym płaską, gęstą ornamentyką o motywach roślinnych i zwierzęcych, prawdopodobnie o proweniencji ormiańskiej. Ciąg sal nawiązuje do pierwotnego charakteru kamienicy. Na parterze, który pełnił funkcje handlowe i reprezentacyjne zaprojektowano ekspozycję poświęconą historii Jarosławia, a wielka izba zachowała status wnętrza reprezentacyjnego. Na  piętrze zostały zaaranżowane pokoje mieszkalne typowe dla różnych epok historycznych.

Historia Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu sięga 1909 roku, kiedy w ramach struktury organizacyjnej Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu utworzono Muzeum. Uroczysta inauguracja działalności placówki miała miejsce w 1910 roku. Podstawą zbiorów Muzeum była prywatna kolekcja braci Kazimierza i Tadeusza Osińskich. W 1921 roku Muzeum otrzymało nazwę Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej i znalazło się w gronie 14 polskich muzeów przyjętych do Związku Muzeów Historyczno-Artystycznych. Obecny gmach Muzeum wybudowany został w 2008 roku, według projektu firmy KKM Kozień Architekci. Budynek usytuowany jest na terenie dawnej dzielnicy żydowskiej. Bryłą nawiązuje do architektury fortecznej. Muzeum posiada zbiory z dziedziny archeologii, etnografii, historii, sztuki i rzemiosła, łącznie około 80 tysięcy eksponatów. Z historią i zbiorami Muzeum związane są zbiory biblioteczne.

We wschodniej pierzei przemyskiego Rynku wznosi się zabytkowa XVI. wieczna kamienica, zwana od nazwiska właścicieli „Kamienicą Brzykowską”. Od 2005 roku mieści się w niej Muzeum Historii Miasta Przemyśla, oddział MNZP. Lata świetności Kamienicy w Rynku przypadają na przełom XV i XVII wieku i związane są z rodziną przemyskich mieszczan Brzyków. Na początku XX wieku losy Kamienicy związane są z rodziną Bystrzyckich. Tadeusz Bystrzycki przeprowadził remont Kamienicy i wybudował nowy dom przy sąsiadującej z Rynkiem 9 posesji Serbańska 7. Obie kamienice były ze sobą połączone. Po wojnie Kamienica z powodu przedwojennych obciążeń podatkowych przeszła na rzecz skarbu państwa, wyposażenie rozgrabiono, a Bystrzyccy, którzy wrócili ze zsyłki w Kazachstanie, wyjechali z Przemyśla.W 1997 r. obie kamienice Rynek 9 i Serbańska stały się własnością Muzeum.

Przemyśl jest miastem, w którym do czasów współczesnych kontynuowane są tradycje fajkarskie i ludwisarskie. Prezentuje je otwarty w 2001 roku Oddział Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej – Muzeum Dzwonów i Fajek, usytuowany w zabytkowej XVIII-wiecznej dzwonnicy, późniejszej Wieży Zegarowej. Na ośmiu kondygnacjach zostały zaaranżowane ekspozycje zabytkowych i współczesnych fajek i dzwonów. Dzięki wykorzystaniu naturalnych atutów wnętrza – układu przestrzennego i systemu zawieszeń oraz specjalnie zaprojektowanego sprzętu wystawienniczego, został osiągnięty efekt pewnej autentyczności i równocześnie muzealności. Na wystawach znajdują się fajki historyczne i współczesne z całego świata ze zbiorów Muzeum. Na ekspozycji dzwonów zwracają uwagę dzwony zabytkowe: kościelne, zegarowe, okrętowe, a także wyroby ludwisarni rodziny Felczyńskich. Uzupełnienie stanowią gipsowe odlewy plakiet z dzwonów i inne wyroby ludwisarskie.

Na Muzeum Skamieniałych Drzew składają się trzy tzw. izby tematyczne. Największą, najważniejszą stanowi izba drzew skamieniałych. Zbiór tego radzaju jest największy w Polsce, a nawet w Europie. Znajdują się tutaj zadziwiające swoją wielkością i pięknem fragmenty drzew skamieniałych. Muzeum dysponuje około 500 eksponatami o różnych kształtach (od małych odłamków do 500 kilogramowych skał) i barwach. Drugą izbą jest izba myśliwska, w której znajdują się trofea myśliwskie (różnorodne poroża, skóry z dzika i duża z wilka). W trzeciej izbie znajduje się stary sprzęt gospodarstwa domowego. Eksponatami są tu m. in.: cepy, kołowrotki, gliniane garnki, lampy naftowe, niecki, stół stolarski, żelazka na duszę itp.

Osoby chcące zwiedzić muzeum, przed przybyciem proszone są o kontakt telefoniczny z Informacją Turystyczną przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Lubyczy Królewskiej, której pracownik dysponuje możliwością udostępnienia obiektu.

Gmina Lubycza Królewska położona jest w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego, w powiecie tomaszowskim, Pierwotna nazwa Lubyczy Królewskiej to Lubica, Lubicza, jest pochodzenia rumuńskiego i oznacza osadę wolną, rozłożoną na znacznej przestrzeni. Miejscowość leżąc na starym ruskim szlaku handlowym stała się wsią królewską i wówczas otrzymała obecną nazwę. Prawa miejskie Lubycza Królewska otrzymała w 1759 roku i utrzymała je przez prawie 200 lat. Przed II wojną światową gminę w większości zamieszkiwali greko katolicy. Z tego okresu pozostały niezwykle cenne zabytki sakralne. W czasie II wojny światowej miejscowość została niemal doszczętnie zniszczona i tuż po wojnie, w latach 50. XX wieku odbudowała się kilka kilometrów dalej. Prawa miejskie Lubycza Królewska odzyskała 1 stycznia 2016 roku.

Tuż obok kamienia 700-letniej Iławy piętrzy się przy ulicy Niepodległości budynek Ratusza Miejskiego. W 1706 r. spłonął właściwy ratusz, który znajdował się w centralnej części dzisiejszego Starego Miasta i nigdy nie został odbudowany w miejscu swojej pierwotnej lokalizacji. Współczesny budynek ratusza powstał w okresie od 1910-1912 r. już poza obszarem starówki, ale przy głównej ulicy miasta – Kaiserstrasse (ulica Cesarska). Jest najbardziej reprezentacyjnym budynkiem miasta i przez wiele lat nazywany był perłą Oberlandu. Przed budynkiem znajduje się dziedziniec, sięgający współcześnie samej ulicy. W każdą wakacyjną środę, tuż po odegraniu hejnału o godzinie 12:00, organizowane są wycieczki z przewodnikiem miejskim, który oprowadza po Ratuszu prezentując jego historię. Spacer kończy się w najwyższym punkcie zabytku, czyli Ratuszowej Wieży, skąd można podziwiać panoramę miasta.

Kościół Przemienienia Pańskiego w Iławie to najstarsza i najcenniejsza zachowana budowla w mieście. Kościół został wkomponowany w południowo-wschodni kąt murów miejskich. Zbudowany został w latach 1317-1325 w miejscu, gdzie uprzednio znajdowała się kaplica. W roku 1550 zbudowano wieżę, zaś w 1624 r. dobudowano kruchtę. Najpiękniejsze elementy architektoniczne widoczne są gołym okiem: zakończone wimpergami słupki znajdujące się na dachu, nisze, wąskie i długie okna, przypory oraz wieża.  Warto zapoznać się z całą aurą wokół kościoła, którą tworzy budulec - czerwona cegła oraz zieleń wkomponowana w otoczenie świątyni. Nierozerwalnie z kościołem, który niegdyś stanowił część miejskich fortyfikacji, związane są mury miejskie, które zostały zbudowane około połowy XIV wieku. Prawdopodobnie elementami murów było 5 baszt i 2 bramy: Lubawska i Prabucka. Obecnie mury zachowały się tylko fragmentarycznie i na kilku odcinkach. Mury zostały wzniesione częściowo z kamienia polnego i łamanego, między którym znajduje się zaprawa wapienna. Widoczne są także fragmenty murów wykonane z cegły.

Pokamedulski Klasztor w Wigrach z XVII wieku jest jednym z najważniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego Polski i Europy.  Wpisany jest do rejestru zabytków, gdyż posiada wyjątkową wartość historyczną, artystyczną oraz naukową. Klasztor jest nie tylko obiektem sakralnym, ale stanowi również centrum turystyki. Sprzyja temu, miedzy innymi, jego położenie – na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Kompleks klasztorny, w tym eremy wigierskie, są bardzo licznie odwiedzane przez turystów i pielgrzymów w związku z przebiegającymi przez Wigry szklakami: św. Jakuba, który od 1993 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz dwoma szlakami papieskimi (Szlak Papieski Tajemnice Światła Ełk-Wigry oraz Kajakowy Szlak Papieski Tajemnice Zawierzenia Wigry-Studzieniczna). W podziemiach klasztornego kościoła znajdują się katakumby kamedulskie. Widoczne są w nich nisze ze szczątkami zmarłych ojców kamedułów oraz grobowiec biskupa wigierskiego Michała Karpowicza. Na jednej ze ścian krypty znajduje się XVIII wieczne malowidło zwane „Tańcem śmierci”. W klasztorze można także natrafić na liczne wystawy, a turyści spragnieni wypoczynku mogą go zaznać w tutejszych ogrodach.

Wigierski Park Narodowy jest jednym z 23 parków narodowych w Polsce, został utworzony w celu ochrony jednego z najcenniejszych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym zakątków naszego kraju. Jego powierzchnia wynosi około 150 km² i obejmuje zespół 42 jezior oraz kompleks lasów północnej części Puszczy Augustowskiej. Wigierski Park Narodowy, podobnie jak wszystkie parki narodowe w Polsce, powołano w celu ochrony rodzimej przyrody i walorów kulturowych. Do zadań parku należy również prowadzenie i koordynowanie badań naukowych i monitoringu środowiska przyrodniczego, prowadzenie działalności edukacyjnej oraz przygotowanie i terenu i udostępnianie dla turystyki. Zapraszamy serdecznie do parku oraz poznania jego walorów przyrodniczych i kulturowych. Jest to obszar niezwykle atrakcyjny zwłaszcza dla tych, których zachwyca piękno natury. Dobrze zagospodarowane szlaki lądowe i wodne umożliwią wszystkim odwiedzającym park bliższe zapoznanie się z jego przyrodą o każdej porze roku.

Zwiedzanie Muzeum Wigier to wycieczka w czasie i przestrzeni. Podróż rozpoczynamy od sali przedstawiającej krajobraz epoki lodowcowej sprzed około 12 tysięcy lat. Przejdziemy obok osady łowców reniferów – aż do współczesności – na szlaki turystyczne i ścieżki edukacyjne Wigierskiego Parku Narodowego. Podczas naszej wędrówki  po wystawie stałej muzeum poznamy otoczenie jeziora – lasy, rzeki, pola i łąki wraz z charakterystycznymi dla nich gatunkami roślin i zwierząt. Muzeum jest ośrodkiem edukacyjnym, gdzie prowadzone są zajęcia dla dzieci i młodzieży. Zwiedzając Muzeum Wigier, oglądając filmy, prezentacje multimedialne, słuchając nagrań poznamy historię  terenu parku, bogactwo przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe okolic jeziora Wigry. Możemy też przejść ścieżką  edukacyjną „Ols” znajdującą się w sąsiedztwie muzeum lub odbyć rejs łodzią Leptodora II, która posiada częściowo przeszklone dno.

Centrum Tradycji Mleczarstwa – Muzeum Mleka w Grajewie powstało w 2016 roku i jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Jest to obiekt multimedialny dzięki czemu z jednej strony umożliwia pozyskanie wiedzy, a z drugiej – daje zabawę dzieciom, ale także osobom dorosłym. Ekspozycja podzielona jest na konkretne strefy opowiadające o mleku oraz tradycji jego przetwórstwa. Odwiedzając każdą z nich można poznać wiele ciekawych informacji na temat mleka i jego roli w historii i współczesnym świecie. Dzięki aplikacjom i odpowiednio dobranym interaktywnym zadaniom możliwe jest na przykład prześledzenie drogi jaką pokonuje mleko w drodze do odbiorcy, możliwe jest także poznanie tajemnic powstawania dziur w serze lub poznanie tajemnicy koloru mleka. Początkiem mlecznej historii w muzeum jest łąka. Dalej przez strefę historii i kultury można dotrzeć do obory, by ostatecznie poprzez wizytę m.in. w laboratorium poznać proces produkcyjny i drogę jaką odbywa mleko, począwszy od indywidualnego rolnika, aż do odbiorcy. Muzeum promuje Grajewo i cały region Podlasia jako stolicę polskiego mleczarstwa jest też jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych na mapie regionu.

Trójstyk granic Polski, Litwy i Rosji (Obwód Kaliningradzki) znajduje się w małej miejscowości Bolcie w gminie Wiżajny, czyli na obszarze polskiego bieguna zimna. Nosi nazwę Wisztyniec. Jednocześnie jest to granica pomiędzy województwem podlaskim, a warmińsko-mazurskim, to także punkt styku Unii Europejskiej z Rosją. Punkt zbiegu trzech granic państwowych jest oznaczony granitowym obeliskiem z godłami trzech państw i napisami w narodowych językach oraz czerwonymi liniami na podstawie słupa.  Jest jednym z najlepiej dostępnych trójstyków. Doprowadza do niego, po dawnym pasie granicznym między Polską, a Litwą, asfaltowa ścieżka pieszo – rowerowa. W jego otoczeniu jest bogata infrastruktura turystyczna, parkingi dla aut i rowerów, oryginalna trójkątna wiata pokryta w tradycyjny dla regionu sposób – osikowym wiórem. Trójstyk znajduje się w pobliżu węzła szlaków turystycznych i dwóch szlaków fortyfikacyjnych.

Ratusz w Sandomierzu to gotycki budynek z połowy XIV w. uważany za jeden z najpiękniejszych tego typu obiektów w Polsce. Główną bryłę Ratusza wzniesiono na planie kwadratu z ośmioboczną wieżą. W XVI w. budynek rozbudowano w formę wydłużonego prostokąta, a całość zwieńczono renesansową attyką, którą uznaje się za jedną z najpiękniejszych attyk ratuszowych w Polsce. Do północno-wschodniego narożnika budynku przylega masywna przypora mieszcząca wewnątrz dawną latrynę. Dawniej w podziemiach ratusza mieściła się siedziba kata. Obecnie w Ratuszu mieści się Urząd Stanu Cywilnego, a w podziemiach klub „Lapidarium pod Ratuszem”. W piwnicach Ratusza znajduje się także wyjście z Podziemnej Trasy Turystycznej.

Brama Opatowska – wzniesiona w II poł. XIV wieku, jest jednym z głównych zabytków Sandomierza. Powstała z fundacji króla Kazimierza Wielkiego wieża stanowiła część miejskich fortyfikacji. Wznoszono ją w kilku etapach. W XVI stuleciu, słynny medyk sandomierski Stanisław Bartolon, ufundował renesansową attykę, wieńczącą budowlę po dzień dzisiejszy. Obecnie, wysoka na 30 m wieża jest doskonałym punktem widokowym, z którego podziwiać można Sandomierz i okolice. Do bramy przylegają, bo obu jej stronach pozostałości dawnych murów obronnych. Jest jedyną zachowaną bramą spośród czterech, które niegdyś prowadziły do Sandomierza. Poza Bramą Opatowską do miasta prowadziły jeszcze bramy: Zawichojska, Lubelska i Krakowska oraz dwie furty, spośród których zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym.

Dom Długosza to gotycki budynek wzniesiony z fundacji Jana Długosza w 1476 r. Powstał z myślą o sprowadzonych do miasta księży mansjonarzy, którzy sprawowali posługę kapłańską w sandomierskiej kolegiacie. Obiekt posiada obszerną sień, do której prowadzą dwa gotyckie portale. Nad wejściem znajduje się tablica fundacyjna z herbem „Wieniawa” Jana Długosza. Dom Długosza jest jednym z ważniejszych i cenniejszych zabytków Sandomierza. Przebudowany w drugiej połowie 17 wieku, w latach 1934-35 został gruntownie restaurowany (m.in. z rekonstrukcją szczytów). Od 1936 r. wewnątrz budynku mieszczą się bogate zbiory Muzeum Diecezjalnego.

Bychawa, małe miasteczko w powiecie lubelskim na Lubelszczyźnie. Pod względem administracyjnym jest siedzibą gminy (12,5 tys. mieszkańców), pod względem geograficznym leży w centralnej części Wyżyny Lubelskiej zwanej Wyniosłością Giełczewską. Usytuowane w dolinach dwóch rzek – Gałęzówki i Kosarzewki. Bychawa jako miasto posiada prawie pięćsetletnią historię. Od 1537 roku miasto prywatne, którego budowniczym i pierwszym właścicielem był Mikołaj Pilecki, kasztelan bełski, dworzanin i krewny króla Zygmunta Starego. Herb Bychawy „Jastrzębiec” (podkowa i krzyż) pochodzi od Myszkowskich, drugich właścicieli miasta. Po założeniu miasta duży odsetek samych bychawskich mieszczan zajmował się rolnictwem oraz hodowlą. Rzemiosło stało na niskim poziomie, handel zaś do II wojny pozostawał głównie w rękach ludności żydowskiej. Rolniczy charakter gminy Bychawa utrzymuje się do dzisiaj. Spośród obiektów związanych z dawnym rzemiosłem i infrastrukturą rolniczą zachowały się nieliczne: kuźnia, XIX-wieczna piekarnia (obecnie sklep przemysłowy), śluza dawnego młyna dworskiego, modernistyczny budynek rzeźni. Rozmaite urządzenia i przedmioty używane w przedwojennej podbychawskiej wsi zostały zgromadzone w niewielkim lokalnym muzeum. W obecny wygląd miasta duży wpływ miał jego intensywny rozwój na początku XX w. gdy powstały liczne instytucje i organizacje społeczne: szpital, bank, dom kultury, polski sklep, spółdzielnia, straż pożarna, szkoła. Z tamtego okresu pochodzą m.in. kamieniczki przy głównej ulicy miasta, w tym budynek „Jedności” z zegarem i secesyjny budynek banku.

Ruiny pałacu bychawskiego leżą w północno- zachodniej części miasta, zwanej Podzamczem, nad zbiornikiem wodnym o tej samej nazwie. Powstanie pałacu w Bychawie datowane jest na przełom XVII i XVIII w., jednakże wcześniej w tym miejscu znajdował się dawny zamek obronny z widocznie zarysowaną fosą ziemną. Powstanie zamku datuje się na rok 1537 r., gdy to Mikołaj z Pilczy Pilecki otrzymał od króla Zygmunta Starego pozwolenie na budowę. Głównym jego celem było „zatrzymanie zapędów nieprzyjaciół”, czyli wypuszczających się te okolice, Tatarów. Bychawa znajdowała się na trasie szlaku handlowego. Zamek w Bychawie bardzo często zmieniał właścicieli, m.in. w XVI w. był w rękach Myszkowskich i tu odbywały się synody kalwińskie. Pod koniec XVII w. trafił w ręce Osmólskich i dopiero wtedy został przebudowany na pałac. Jego budowę dokończył kolejny nabywca Dominik Stoiński dopiero ok. 1730 r. W późniejszym okresie za kolejnych właścicieli był przebudowywany, obecny kształt klasycystyczny uzyskał po 1802 lub 1828 r. Około 1880 r. pałac uległ spaleniu, a nowy właściciel, Antoni Budny nie odbudował go, a postawił obok nowy murowany dwór. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty pałacu – zachodnia ściana z narożnymi alkierzami, wolno stojący fragment alkierza po stronie wschodniej oraz pozostałości podstaw po kolumnowym portyku. Na samych murach widoczne są fragmenty gzymsów i obramowania otworów okiennych. Malownicze ruiny pałacu w Bychawie zostały utrwalone na rysunku Elwiro Andriollego z 1888 r. Ruiny pałacu w Bychawie służą głównie rekreacji, w szczególności, że znajdują się w pięknych okolicach – zalewu oraz stawów rybnych. W kilku budynkach dawnych zabudowań dworskich prowadzona jest obecnie działalność hotelarska i gastronomiczna „Parkowe Zacisze”.

Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej, utworzone zostało 2.X.1966 roku, w oficynie dworskiej, w której dnia 5 maja 1846 roku urodził się przyszły Noblista. XIX-wieczne założenie dworskie składało się niegdyś z dwóch równolegle ustawionych do siebie budynków o podobnej bryle architektonicznej i rozmiarach. Otoczone było pięknym parkiem krajobrazowym w stylu angielskim, z którego drzewostan możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. Muzeum biograficzne Henryka Sienkiewicza otwarto w ramach obchodów 120. rocznicy urodzin pisarza. Posiada bogaty zbiór fotografii rodzinnych, osobistych pamiątek po pisarzu, jak również unikalny księgozbiór zawierający pierwsze wydania dzieł Henryka Sienkiewicza. Ponadto muzeum kolekcjonuje wydania krajowe i obcojęzyczne twórczości pisarza z całego świata. Imponujący jest zbiór rekwizytów z ekranizacji filmowych dzieł Noblisty, numizmatycznych jak również kolekcja XIX-wiecznych mebli. Wystawa stała muzeum prezentowana na przestrzeni 6 sal wystawowych, ukazuje tradycje rodzinne i związki pisarza z Lubelszczyzną, twórczość pisarza, liczne dzieła malarskie, rysunki, grafiki, rzeźby ludowe. W pobliżu Muzeum znajduje się też kilka miejsc bezpośrednio związanych z Sienkiewiczem, a są to: kopiec ku czci pisarza w Okrzei, kościół ufundowany przez prababkę pisarza czy też grób matki Henryka Sienkiewicza na cmentarzu w Okrzei. Muzeum jest organizatorem licznych imprez kulturalnych, sesji naukowych, zlotów harcerskich, konkursów.

Kopiec Henryka Sienkiewicza w Okrzei. Sypany w latach 1932-1938 z inicjatywy biskupa podlaskiego Henryka Przeździeckiego, którego zamysł realizował proboszcz parafii Okrzeja ksiądz dr Antoni Kresa. Kopiec jest spontanicznym podziękowaniem Henrykowi Sienkiewiczowi za jego twórczość oraz szeroką działalność. Ziemię na jego budowę zwożono nie tylko z miejsc związanych z pobytem pisarza, ale także z Ameryki dzięki zaangażowaniu Polonii amerykańskiej. Stanowi doskonały punkt widokowy na kraj lat dziecinnych Henryka Sienkiewicza mający odbicie na kartach jego utworów. U podnóża kopca stoi pamiątkowy kamień z napisem H. Sienkiewiczowi 1938, a na jego szczycie popiersie pisarza dłuta Mariana Gardzińskiego wykonane w 1980 roku. Kopiec ma 15 metrów wysokości, umiejscowiony jest na dawnych gruntach należących do rodziny Henryka Sienkiewicza ze strony matki.

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej powstało we wrześniu 2016 roku w wyniku połączenia Białostockiego Muzeum Wsi i Działu Etnografii, wyłączonych ze struktur Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pracownia etnograficzna powstała w 1962 roku. Natomiast skansen założono w 1982 roku jako oddział ówczesnego Muzeum Okręgowego w Białymstoku. W skansenie znajdują się zarówno obiekty zaliczane do tak zwanej małej architektury, a więc krzyże, kapliczki, studnie, jak i budynki mieszkalne i gospodarcze. Na obszarze blisko trzydziestu hektarów znajduje się około 40 budynków i innych obiektów architektonicznych, przeniesionych z różnych części woj. podlaskiego. Wśród obiektów eksponowanych na terenie muzeum spotkać możemy m.in. wiatraki koźlaki z Tykocina i z Wojnowców koło Sokółki, budynek kuźni, leśniczówki i gajówki, młyn wodny z 1941 roku, a także drewniany kierat i remizę strażacką z Rudki koło Brańska, a także dziewiętnastowieczny dwór z Bobry Wielkiej. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej nadal rozwija się, przenoszone są wciąż nowe obiekty z terenu całego województwa podlaskiego.

Park Miniatur Zabytków Podlasia w Hajnówce to miejsce, które powstało z myślą o tym by ukazać piękno zabytkowej architektury województwa podlaskiego. W Parku wyeksponowano charakterystyczne dla regionu obiekty kolorowej architektury drewnianej, ale także obiekty sakralne, pałace i inne warte uwagi perełki lokalnej architektury. Miniatury wykonane są w skali 1:25 co pozwala na duże odwzorowanie szczegółów, a dodatkowo pozwala zaobserwować różnice w wielkości poszczególnych zabytków. Każda miniatura posiada także swoją metryczkę, na której umieszczono podstawowe informacje dotyczące prezentowanych obiektów oraz różnego rodzaju ciekawostki.

Cerkiew prawosławna p.w. św. Michała Archanioła w Orli została wybudowana w latach 1796-97 jako świątynia unicka, na miejscu starszej zniszczonej p.w. św. Symeona Słupnika. W 1879 przeprowadzono prace remontowe. Wnętrze wzbogaciło się o nowy ikonostas, a do ośmiobocznej bryły świątyni w części wschodniej dobudowano przybudówki (ryznicę i panamarkę), a w części zachodniej pritwor, nad którym urządzono miejsce dla chóru. W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili w niej magazyn. Zniszczona świątynia przeszła remont na przełomie lat 20. I 30. Świątynia ma układ trójnawowy. W 1979 r. cerkiew rozebrano, wzniesiono fundament i zrekonstruowano zachowując dotychczasowy styl. W latach 90. Świątynię odmalowano, pozłocono ikonostas, a na ścianach wykonano duże obrazy dwunastu świąt.

Synagoga w Orli jest typowym przykładem bóżnicy małomiasteczkowej z drugiej ćwierci XVII wieku, charakterystycznym dla wschodnich obszarów Rzeczypospolitej. Można mówić o co najmniej kilku fazach rozbudowy obiektu. Najstarsza część budowli miała układ zbliżony do kwadratu z centralnie usytuowaną bimą pomiędzy symetrycznie rozmieszczonymi słupami. Do niej dobudowano od strony zachodniej dwukondygnacyjne pomieszczenia: przedsionka (na parterze) i sali żeńskiej (na emporze). W drugiej połowie XVIII w. powstały drewniane babińce boczne. Przełom wieku XVIII i XIX to generalna przebudowa synagogi. Zbudowano wówczas murowane babińce i dostawiono klasycystyczną fasadę kryjącą dwa biegi schodów na emporę. Taki wygląd utrzymał się do II wojny światowej. W 1938 r. spłonął dach synagogi i częściowo jej wnętrze, w wyniku pożaru jaki ogarnął całe miasto. W czasie wojny i po niej znajdował się tutaj magazyn. W latach 1986–1988 pokryto budynek nowym dachem, wymieniono stolarkę okienną, założono rynny i odbudowano dwa boczne babińce, rozebrane w latach 50. Obecnie w synagodze odbywają się wystawy czasowe i okolicznościowe koncerty.

W Bielsku Podlaskim, pomiędzy rzeką Białą i wpadającą do niej Lubką, wznosi się grodzisko średniowieczne, lokalnie nazywane „Łysą Górką” lub „Górą Zamkową”. To miejsce pierwotnego grodu obronnego, którego początek przypada co najmniej na XII/XIII wiek. Góra ta jest sztucznym usypiskiem o wysokości siedmiu metrów, o obwodzie dolnej części wynoszącym 213 m, a górnej – 124,6 m. Był tutaj gród o konstrukcji drewniano-ziemnej, miejsce urzędowania namiestnika władcy. W drugiej połowie XIV wieku najeżdżany był przez Krzyżaków. W XV wieku, wraz z rozwojem technik wojennych i zbliżeniem polsko-litewskim, gród utracił swe funkcje obronne. W jego sąsiedztwie wzniesiono drewniany zamek, jako centrum administracyjno-gospodarcze ziemi bielskiej i niegrodowego starostwa bielskiego. W 1564 roku, w takcie obrad tzw. Sejmu Litewskiego, ów drewniany zamek spłonął od uderzenia pioruna. Podczas odbudowy, część gospodarczą przeniesiono do miejsca zwanego Hołowiesk w południowo-wschodniej części miasta.

Kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP i św. Mikołaja został pierwotnie ufundowany przez Witolda-Aleksandra, wielkiego księcia litewskiego, przed 1430 rokiem Istniejącą do dzisiaj murowaną świątynię (na miejscu pierwszej) zbudowano w latach 1783-1784, kosztem parafian, ale z wydatną pomocą władz miejskich i siostry ostatniego króla Polski, Izabeli Branickiej z Poniatowskich, zwanej „Panią Krakowską” (1730-1808), żony Jana Klemensa Branickiego. Projektantem neoklasycystycznej świątyni był warszawski architekt Szymon Bogumił Zug (1733-1807). W 1843 roku obok kościoła zbudowano murowaną dzwonnicę. W 1912 roku sklepienie świątyni ozdobiono polichromią przedstawiającą Dwunastu Apostołów oraz położono posadzkę z terakoty. W czasie działań wojennych w 1944 roku kościół został częściowo uszkodzony, ale niedługo potem odnowiony. W 1996 roku parafia obchodziła jubileusz 200-lecia konsekracji kościoła. Z tej okazji Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł bielską świątynię do godności Bazyliki Mniejszej. Bielska świątynia to wysokiej klasy obiekt o bardzo dobrze zachowanej bryle i jednorodnym wnętrzu klasycystycznym. We wnętrzu znajdują się relikwie miejscowego proboszcza, błogosławionego ks. Antoniego Beszty-Borowskiego, zamordowanego przez Niemców w 1943 roku.

Studium Ikonograficzne (Szkoła Pisania Ikon) – niepubliczna szkoła artystyczna, znajdująca się w Bielsku Podlaskim, to jedyna placówka edukacyjna tego typu w Polsce. Istnieje od 1991 roku. Jej absolwenci zajmują się pisaniem ikon. Patronem szkoły jest św. Andrzej. Studium zostało powołane dekretem metropolity Bazylego 17 maja 1991 roku. Inicjatorem jej powstania był ks. mitrat Leoncjusz Tofiluk, dziekan bielski. Przy budynku Studium znajduje się niewielka murowana kaplica pod wezwaniem Świętej Trójcy zbudowana w latach 2000–2002. W części nawy kaplicy znajduje się galeria ikon. Nauka w Studium trwa cztery lata i kończy się uzyskaniem dyplomu artysty (technika) plastyka o specjalności „ikonograf”. Kształcenie odbywa się w trzech działach warsztatowych: ikonograficznym, pozłotniczym i konserwacyjnym. W szkole wykładane są: ikonografia, śpiew neumatyczny, teologia, historia chrześcijaństwa, a także języki: cerkiewnosłowiański, grecki i angielski. Szkoła każdego roku wykształca kilkoro uczniów. W pracowniach szkolnych powstały setki ikon, służących wiernym różnych obrządków w całej Polsce, ale także za granicą, skąd stale nadchodzą zamówienia.

Późnobarokowy ratusz w Bielsku Podlaskim wzniesiono dzięki mecenatowi Izabeli Branickiej, starościny bielskiej, żony Jana Klemensa Branickiego, rodzonej siostry króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Budowę według projektu kpt. Jana Sękowskiego rozpoczęto w 1776, a zakończono na początku 1780 roku. Charakterystycznym elementem budowli jest wieżyczka z zegarem, zwieńczona formą obeliskową. W czasie insurekcji kościuszkowskiej w ratuszu urzędowała Komisja Porządkowa ziemi bielskiej. W pierwszej połowie XIX wieku do ściany frontowej dobudowano kolumnowe podcienia (rozebrane w 1942), a elewację ozdobiono klasycystycznym boniowaniem. W okresie przed i po I wojnie światowej parter wynajmowano na pomieszczenia sklepowe, a na piętrze mieścił się magistrat. Okresowo wnętrza służyły także potrzebom sądu powiatowego, hauptwachy i innym. 5 października 1984 roku w ratuszu otwarto Muzeum, będące oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Osiemnastowieczny ratusz bielski jest jedynym budynkiem jurysdykcji miejskiej w obrębie historycznego województwa podlaskiego, zachowanym w swojej oryginalnej formie.

Wieża ciśnień w Gołdapi to jedna z nielicznych zabytkowych budowli jakie znajdują się w mieście. Zbudowana została w 1905 roku jako element miejskiej sieci wodociągowej. Ma 46,5 metra wysokości, 7 kondygnacji i kopulaste przekrycie zwieńczone latarnią z iglicą. Zbiornik wodny, który mieścił się w wieży miał pojemność 250 metrów sześciennych wody.Jako jedna z niewielu budowli, wieża oparła się zniszczeniom obu wojen światowych zyskując ślady jedynie po postrzałach. W eksploatacji wieża pozostawała do zimy 1986 roku. Na skutek pęknięcia zbiornika budowlę wyłączono z użytkowania i od tego czasu zaczęła popadać w ruinę. Od 2008 roku nowy właściciel wieży pan Henryk Górny rozpoczął jej gruntowny remont. Wybudowano dwa tarasy widokowe (wokół kopuły oraz powyżej latarni). Poniżej tarasu mieści się kawiarnia, a parter zajmuje sklepik z pamiątkami. Otwarcie wieży nastąpiło 17 lipca 2009 roku.

Wieża ciśnień w Giżycku powstała w 1900 roku. W całości wybudowano ją z czerwonej cegły w stylu neogotyckim. Wnętrze kopuły mieściło zbiornik wodny z ocynkowanej blachy, służący jako naczynie wyrównawcze mogące pomieścić do 200 m3 wody. Wieża zaopatrywała w bieżącą wodę mieszkańców Giżycka jeszcze do 1996 roku, kiedy to zmodernizowano miejską sieć wodociągową. Nowy właściciel wieży nadał jej zupełnie inne oblicze powiększając szczyt kopuły o taras widokowy. Obecnie wieża oprócz wspomnianego tarasu widokowego mieści kawiarnię, sklepik z pamiątkami oraz lokalne „mini muzeum” ze zbiorem dokumentów, zdjęć i drobnych przedmiotów ukazujących życie okolicznych mieszkańców na przestrzeni minionych lat. Na szczyt wieży dostać się można pokonując 129 stopni jak również wjeżdżając nowoczesną windą. Z tarasu widokowego podziwiać można panoramę Giżycka, okolicznych lasów i malowniczych jezior.

Mikołajki położone są na terenie jeziorzystym, między dwoma jeziorami: Tałty i Mikołajskim. Po sekularyzacji Prus krzyżackich katolicka ludność Mikołajek, zgodnie z zasadą, czyja władza tego religia, przymuszona została do przejścia na protestantyzm. Po II wojnie światowej ludność protestancka zaczęła wyjeżdżać do Niemiec, a na to miejsce zaczęła przyjeżdżać ludność z terenów Polski, Białorusi i Litwy. W związku z tą sytuacją nastąpiła konieczność budowy kościoła katolickiego, którą rozpoczęto 13 maja 1998 roku, kiedy Proboszczem parafii został ks. Andrzej Bryg. Poświęcenie kościoła nastąpiło w październiku 2008 roku. Od kilku lat, zawsze w czasie wakacyjnym, można korzystać z wieży widokowej przy kościele św. Mikołaja w Mikołajkach. Rozciąga się z wieży piękny widok na panoramę okolicznych jezior oraz na panoramę Mikołajek i okolic.

Biebrzański Park Narodowy został utworzony w 1993. W 1989 roku utworzono na tych terenach Biebrzański Park Krajobrazowy, a już w latach międzywojennych część z tych obszarów chroniono w ramach rezerwatów Czerwone Bagno i Grzędy. Biebrzański Park Narodowy o powierzchni 592,23 km² to największy park w Polsce i jeden z największych w Europie. Obejmuje dolinę Biebrzy począwszy od jej źródeł, a skończywszy na ujściu do Narwi. Niemal cały bieg rz. Biebrzy znajduje się na terenie parku. Bagna Biebrzańskie są uznawane za jedną z najważniejszych w kraju i w Europie Środkowej ostoi ptaków wodno-błotnych. W roku 1995 Biebrzański Park Narodowy został wpisany na listę Konwencji Ramsarskiej o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe. Na terenie parku spotyka się zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, łęgi i brzeziny). Spotkać tu można wiele rzadkich i reliktowych gatunków roślin oraz zwierząt, z których najbardziej rozpoznawalnym gatunkami dla parku są łoś i batalion. Siedziba Parku znajduje się w miejscowości Osowiec-Twierdza.