Lista znaczków

Muzeum w Raciborzu mieści się w XIV wiecznym budynku pokościelnym, należącym w przeszłości do zgromadzenia sióstr dominikanek. Oficjalne otwarcie muzeum miało miejsce 4 grudnia 1927 r. Pierwsze ekspozycje prezentowały m.in. zbiory naczyń cynowych, szklanych i porcelanowych, militariów, rzeźby i malarstwa sakralnego, ksiąg i przedmiotów liturgicznych, zabytki archeologiczne i etnograficzne. Od roku 1938 r. muzeum zajęło całą powierzchnię dawnego kościoła pod wezwaniem Św. Ducha. Podczas wojny znaczna część zbiorów muzealnych uległa zniszczeniu lub zagubieniu. Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczęto na nowo organizację muzeum. Po 1948 roku wystawiennictwo obejmowało kulturę ludową ziemi raciborskiej, sztukę średniowieczną, rzemiosło artystyczne, militaria oraz zabytki Starożytnego Egiptu. Dzisiejsze muzeum mieści się w trzech obiektach. W dawnym kościele ss. Dominikanek eksponowane są wystawy stałe i czasowe. Przy ul. Chopina 12 prezentowane są wystawy stałe. Jest tu również biblioteka muzealna oraz magazyny ze zbiorami. Administrację placówki ulokowano w budynku przy ul. Rzeźniczej 15. Muzeum w Raciborzu jest jednym z najstarszych i najbogatszych w eksponaty muzeów na Śląsku.

Schronisko „Soszów” położone jest tuż przy granicy polsko – czeskiej na zachód od Wisły w siodle pomiędzy Wielkim i Małym Soszowem,  bezpośrednio przy szlaku turystycznym Czantoria-Stożek . Powstało w 1932 roku, a wybudował je Paweł Polok, który w tym czasie prowadził tutaj prywatne schronisko. W późniejszych latach obiekt prowadziła córka Poloka, Anna wraz z mężem Janem Gajdzicą. Na początku II wojny światowej Gajdzica został wywieziony na przymusowe roboty, a w 1944 roku powołano go do niemieckiej armii, skąd zdezerterował, by do końca wojny pozostawać w ukryciu. Wykorzystując nieobecność gospodarza zabrzański Beskiden-Verein wymusił na żonie Gajdzicy dzierżawę obiektu, który później próbowano także bezskutecznie przejąć i pozbyć się dotychczasowych właścicieli. Po wojnie schronisko rozbudowano, natomiast w 1947 roku utworzono w nim stację turystyczną Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Cieszynie. W 1979 roku obiekt ponownie przeszedł w prywatne ręce. Obecnie Schronisko posiada 33 miejsca noclegowe. W jego pobliżu znajduje się górna stacja kolejki linowej i narciarskie szlaki zjazdowe.

Przy stromej uliczce Trzech Braci wyłożonej jeszcze kocimi łbami ustawiona jest żeliwna, neogotycka altanka na planie sześcioboku kryta daszkiem namiotowym. Okrywa ona starą studnię, wspomnianą już w dokumentach w XIV wieku, a należącą do dominikanów. Trzy ściany altanki wypełniały tablice z tekstem legendy w języku polskim, łacińskim i niemieckim. Tę ostatnią zastąpiono płaskorzeźbą artysty Jana Raszki przedstawiającą scenę legendarnego spotkania trzech braci; Bolka, Leszka i Cieszka w 810r. Legenda o założeniu Cieszyna przez trzech synów polskiego króla Leszka III jest jedną z wizytówek nadolziańskiego miasta, a Studnia Trzech Braci jej najbardziej widzialnym elementem. To przy niej przeważnie zwiedzającym Cieszyn turystom opowiada się o wielkiej radości, jaka połączyła trzech braci, którzy spotkali się po długiej rozłące, tak że z tej radości założyli miasto, upamiętniające w nazwie fakt owego „cieszenia się”. Jako że miało to miejsce rzekomo przed 1200 laty przy okazji przekazuje się wiadomość, że Cieszyn jest miastem o bardzo długiej tradycji.

Rotunda Romańska na Górze Zamkowej jest najstarszym i najcenniejszym zabytkiem Ziemi Cieszyńskiej. Zbudowana w l połowie XI wieku z miejscowego kamienia łamanego. Przez szereg lat była kaplicą grodową pod wezwaniem św. Mikołaja. W drugiej połowie XIV wieku poddana przebudowie w stylu gotyckim, czego śladem są zachowane do dziś ostrołukowe otwory okienne oraz ślady polichromii na łuku tęczowym. Jako jeden z najstarszych zabytków budownictwa polskiego, została uwieczniona na obecnym banknocie polskim o nominale 20 zł. Wizerunek rotundy umieszczony jest na odwrocie banknotu. Kamienna wieża została zbudowana na rzucie kwadratu jako fragment systemu obronnego gotyckiego zamku książęcego w XII lub XIII wieku. Nadbudowana została w 2 poł. XIV wieku i ozdobiona narożnymi tarczami herbowymi z orłem piastowskim. Pod koniec XV wieku ponownie nadbudowana o kolejną kondygnację z hurdycjami i blankowaniem wykonanymi z cegły. Całość nakryta była wysokim dachem namiotowym. W połowie XIX wieku poddana remontowi, po którym uzyskała obecny kształt. W XIX wieku była również wieżą zegarową, z zachowanym do dziś mechanizmem. Jest też ulubionym i bardzo ciekawym punktem widokowym na miasto oraz otaczające góry i pogórze.

W XV w. książę cieszyński Kazimierz II sprzedał cieszyńskim mieszczanom dwa domy leżące przy placu targowym i polecił wystawić na ich miejscu nowy ratusz. Obecny gmach stoi w miejscu późnogotyckiego budynku drewniano-murowanego z wieżą i zegarem. Losy cieszyńskiego ratusza wyznaczały liczne pożary nawiedzające miasto. Obecny wygląd zawdzięcza przebudowie po ostatnim w jego dziejach pożarze w 1836r. Odbudowany został w 1845r. wg projektu Józefa Kornhausela oraz Andrzeja Kenta, którzy nadali mu klasycystyczną elewację. W 1906 roku magistrat przyłączył przystający do ratusza gmach, którego salę rozpraw zamieniono na salę obrad. Pięknym akcentem zdobniczym Sali jest przebiegający pod sufitem okólny fryz Albina Prokopa złożony z tarcz herbowych szlachty cieszyńskiej oraz godeł działających w mieście cechów. Sala została też wyposażona w bogato zdobioną drewnianą boazerię , odrzwia, secesyjne piece - kominki oraz szafkowy zegar. Uroczystego jej otwarcia dokonał cesarz Franciszek Józef I. Piękną Salę Sesyjną można zwiedzać z przewodnikiem. Latem 1984 roku wyremontowano znajdującą się w złym stanie wieżę ratuszową. Do bani wieży włożono dokumenty zawierające informacje o remoncie wieży, dane o Cieszynie, kalendarium dziejów Cieszyna w XIX i XX w., fotografie, plany miasta, książki o Cieszynie oraz 44 monety. W południe rozlega się z wieży hejnał skomponowany z okazji 1150-lecia legendarnego założenia Cieszyna, na melodię piosenki „Helo, Helo, Helenko….

Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach składa się z kościoła będącego trójnawową bazyliką, średniowiecznego klasztoru pocysterskiego oraz później dobudowanych skrzydeł barokowej rezydencji pałacowej. W rezydencję pałacową zabudowania klasztorne zostały przekształcone w  XIX wieku. Część kościelna została odrestaurowana w latach 1994-1996. Natomiast część klasztorno-pałacowa, od okresu powojennego stopniowo popadała w ruinę. W 1998 roku została przekazana na własność diecezji gliwickiej i poddana długiemu procesowi renowacyjnemu. Na dawną część klasztorną składają się skrzydła w formie czworoboku przyległego do kościoła z wewnętrznym dziedzińcem i krużgankami tworzącymi wirydarz. Na część dawnej rezydencji pałacowej składają się skrzydła północno-zachodnie i północno-wschodnie. Tworzą one zewnętrzny dziedziniec, częściowo otwarty. W otwarciu pomiędzy tymi skrzydłami usytuowany jest wjazd na dziedziniec oraz dwa trasy zewnętrzne, z których rozciąga się widok na przyległy parkowy staw. Na załamaniu skrzydła zachodniego i północnego znajduje się wieża. W pomieszczeniach zespołu mieści się Ośrodek Formacyjno-Edukacyjny, organizowane są wystawy i spotkania.

Sanktuarium Matki Bożej Pokornej w Rudach to część zespołu poklasztornego dawnego opactwa cystersów. Kościół poklasztorny, obecnie bazylika mniejsza pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny pełni funkcję diecezjalnego Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej. Kościół wybudowano w stylu gotyckim w początkach istnienia opactwa ok. XIV wieku. Jest to świątynia zbudowana na planie krzyża łacińskiego, orientowana, trójnawowa. Do kościoła przylega od południowej strony kaplica mieszcząca słynący łaskami obraz Matki Boskiej Rudzkiej. Obraz ten pierwotnie przywieźli z Jędrzejowa i podarowali cystersom książęta raciborscy. Współczesny obraz jest prawdopodobnie kopią obrazu trzynastowiecznego. Namalowany został na lipowej desce, a wzorowany jest na wizerunku Matki Bożej z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Madziore. Słynący łaskami obraz Matki Bożej został koronowany przez Jana Pawła II podczas wizyty apostolskiej do Gliwic w 1999 r. Od 1995 r. pocysterski kościół w Rudach staje się Diecezjalnym Sanktuarium Maryjnym, natomiast 14 czerwca 2009 roku kościół zostaje wyniesiony do rangi bazyliki mniejszej.

Dworzec Dobrych Myśli to wystawa misi i lalek, znajdująca się w budynku ustrońskiego dworca kolejowego. W miejscu tym znajdują się trzy niezwykle ciekawe kolekcje wpisane do Polskiej Księgi Rekordów i Osobliwości. Znajduje się tu największa w Europie, bo licząca przeszło 11 tys. egzemplarzy kolekcja misiów Bruna Zielonki, ale także kolekcja Lalki Świata – własność Ewy i Jagody Liszka. Całość uzupełnia ponad 600 lalek typu Barbie Anity Michałowskiej, w artystycznych strojach szytych na miarę. Jednak podstawą  wystawy jest kolekcja misiów, wśród których znajduje się zarówno eksponat najmniejszy, bo wielkości 2 mm, jak i największy – 10. metrowej wysokości. Kolekcja składa się z misiów różnych rodzajów z całego świata. Są tu maskotki znane młodszemu pokoleniu, ale i misie starsze pamiętane przez nasze babcie. Na wystawie znajdziemy gwiazdy bajkowego ekranu jak Uszatka, Colargola, Paddingtona czy Gumisie. Nie zabrakło eksponatów zdjęciowych, rysunków, znaczków pocztowych, pocztówek i przypinek oraz wielu innych związanych z misiami i niedźwiedziami. Na Dworcu Dobrych Myśli znajduje się kawiarenka oraz taras, na którym również spotkamy ciekawe misie.

Czantoria Wielka to szczyt w Beskidzie Śląskim wznoszący się na wysokość 995 m n.p.m. Jest najwyższym wzniesieniem Pasma Czantorii i jednocześnie szczytem granicznym przez który przebiega granica między Polską a Czechami. Strome od wschodu i zachodu zbocza Czantorii Wielkiej porastają głównie lasy bukowe i świerkowo-jodłowe z domieszką jesionów, jaworów i modrzewi. Na szczycie na niewielkiej polanie, po czeskiej stronie znajduje się wykonana ze stali wieża widokowa z tarasem posadowionym na wysokości 29 metrów. Z jej szczytu rozciągają się widoki na prawie wszystkie wzniesienia Beskidu Śląskiego, Pogórze Śląskie i Górny Śląsk oraz pobliskie miasta. Szczyt Czantorii Wielkiej stanowi miejsce krzyżowania się szlaków turystycznych, którymi można dojść m.in. na Małą Czantorię, Soszów i Stożek.  Tutaj też przebiega liczący 496 km długości Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego.

UWAGA !!! Poza sezonem turystycznym, w okresie zimowym tj. od 11.11 do 13.04 sprzedaż znaczka w Kolibie na Czantorii zawieszona.

Stokłosica to znajdująca się w Beskidzie Śląskim polana położona na północno-wschodnim grzbiecie opadającym ze szczytu Czantorii Wielkiej w kierunku Ustronia. Polana rozciąga się na wysokości od 770 do 850 m n.p.m. i znajdują się na niej m.in. górna stacja kolei krzesełkowej i wyciągu narciarskiego oraz charakterystyczny telewizyjny maszt przekaźnikowy, punkty gastronomiczne, a także letni tor saneczkowy. Miejsce to stanowi jeden z bardziej uczęszczanych punktów w polskich Beskidach, zarówno podczas sezonu narciarskiego jak i poza nim. Ze Stokłosicy można podziwiać widoki w kierunku wschodnim – na część Beskidu Śląskiego za doliną Wisły. Na pierwszym planie dominuje tutaj Równica z uzdrowiskową dzielnicą Ustronia z charakterystycznymi budynkami w kształcie piramid, natomiast w dalszej odległości przy sprzyjających warunkach można dostrzec nawet zabudowania Tych.

UWAGA !!! Poza sezonem turystycznym, w okresie zimowym tj. od 11.11 do 13.04 sprzedaż znaczka w Kolibie na Czantorii zawieszona.

Największe i najstarsze polskie planetarium powstało w 1955 roku dla uczczenia pamięci wielkiego astronoma, Mikołaja Kopernika. Zostało wyposażone w aparaturę projekcyjną, umieszczoną pod 23-metrową kopułą stanowiącą ekran sztucznego nieba. Widownia mieści jednocześnie prawie 400 osób. W planetarium, odbywają się popularne prelekcje astronomiczne, lekcje astronomii i geografii, a także inne zajęcia oraz różne spektakle. Obserwatorium astronomiczne jest wyposażone w największa w Polsce lunetę o 30-centymetrowym obiektywie i liczne mniejsze teleskopy. W pogodne dni zwiedzający mogą obserwować Słońce, a po zapadnięciu zmierzchu - ciekawe obiekty nocnego nieba, oglądane nawet w 750-krotnym powiększeniu. Pracującym w planetarium astronomom teleskopy służą do śledzenia planetoid i komet.  Dla uczniów o szczególnym zamiłowaniu do astronomii organizowane są krajowe olimpiady astronomiczne.

Polskie Radio Katowice należy do trzech najstarszych w Polsce rozgłośni radiowych. Rozpoczęło swoją działalność 4 grudnia 1927 roku. Od pierwszych dni swojego działania propagowało polskie słowo i polską kulturę. W grudniu 1927 roku po raz pierwszy przed mikrofonem wystąpił popularny „Karlik z Kocyndra” – Stanisław Ligoń i rozpoczął swoje śląskie „beranie”. Był pierwszym wybitnym śląskim radiowcem, którego działania były podporządkowane walce o polskość Górnego Śląska. W 1937 Radio Katowice jako pierwsze i jedyne w dwudziestoleciu międzywojennym otrzymało nową siedzibę. Piękny i funkcjonalny gmach w stylu modernistycznym, zaprojektowany przez inż. Tadeusza Łobosa był wznoszony z przeznaczeniem dla stacji radiowej. Od marca 2014 roku w siedzibie Radia można zwiedzać, jedyną w Polsce, stałą ekspozycję muzealną poświęcona historii polskiej radiofonii.

Renesansowa wieża kościoła pw. Narodzenia NMP w Żywcu powstała w latach 1582-1585 według projektu włoskiego architekta Jana Ricci. W roku 1585 wieżę podwyższono, dobudowując do jej kamiennej części górną część z cegły. Na początku XVIII w. w wieżę uderzył piorun, co spowodowało pożar wieży i kościoła oraz zawalenie się szczytu wieży z hełmem. Odbudowa wieży rozpoczęła się w 1745 r., ale 31 lat później piorun ponownie zniszczył wieżę, która odbudowano dopiero w 1821 r. Wznosząca się na wysokość 60 m wieża, posiada galerię arkadową, nad którą wznosi się hełm przykryty miedzianym poszyciem. W hełmie mieszczą się dwa dzwony zegarowe połączone z zegarowym mechanizmem znajdującym się poniżej tarasu. W 2019 r. nastąpił gruntowny remont kościelnej wieży, która przystosowano do prowadzenia ruchu turystycznego. Oprócz odświeżenia elewacji wykonano wewnętrzną konstrukcję stalową dźwigającą spiralne schody umożliwiające dotarcie na balkon. Tu również odrestaurowano liczące setki lat piaskowcowe elementy oraz posadzkę zabezpieczając także taras tak, aby bezpiecznie mogli z niego korzystać turyści.

Czupel - 933 m n.p.m. najwyższy szczyt Beskidu Małego w Beskidach Zachodnich, w paśmie Magurki Wilkowickiej. Za najwyższy szczyt został uznany dopiero w latach 70 XX w. za sprawą nowych pomiarów wysokości (do tej pory za najwyższy szczyt uznawano Łamaną Skałę 929 m n.p.m.). Stoki Czupla w większości porośnięte są lasem, jednak ostatnie wiatrołomy i wycinka drzew spowodowała częściowe wylesienie szczytu, co daje możliwość widoku między innymi na jez. Międzybrodzkie, zbiornik na górze Żar (761 m n.p.m.) oraz panoramę na Góry Zasolskie z Łamaną Skałą oraz Leskowcem (922 m n.p.m.) oraz Beskid Żywiecki. Na szczycie znajduje się charakterystyczny kopczyk usypany z kamieni oraz drzewo z zawieszoną na nim kapliczką. Najbliższe schronisko znajduje się na Magurce Wilkowickiej (ZT 28) Przez szczyt Czupla biegną szlaki z Bielska- Białej (niebieski) i Łodygowic (czerwony). Pomiędzy Magurką Wilkowicką, a szczytem Czupla w odległości ok.50 m od szlaku niebieskiego znajduje się otwór jaskini nazywanej Wietrzną Dziurą lub Smoczą Jamą.

Hałda popłuczkowa Kopalni Fryderyk to oddalone o 3 km na południe od tarnogórskiego rynku duże usypisko skały płonnej, odpadu z płuczki rud ołowiu, srebra i cynku. Wysoka na 17 m hałda stanowi pozostałość po zlikwidowanym na początku XX w. zakładzie uzdatniania rudy. Obiekt powstał z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia metali, czyli w drugiej połowie XIX wieku. Pod koniec drugiej wojny światowej hałdę włączono do systemu obronnego, czego pozostałością są bunkry strzeleckie. Pełni ona obecnie rolę punktu widokowego i miejsca spotkań lokalnej społeczności. Wejście po wyznaczonych ścieżkach na sam szczyt zajmuje od 5-10 min. W 2017 r. hałda wraz z innymi atrybutami pogórniczymi z Tarnowskich Gór, Bytomia i Zbrosławic została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Trójstyk granic Polski, Słowacji i Czech znajduje się w miejscowości Jaworzynka w przysiółku Trzycatek w Beskidzie Śląskim. Miejsce zbiegu granic znajduje się w głębokim na 8 metrów i szerokim na 34 metry jarze, dnem którego płynie strumień o nazwie Wawrzaczowy Potok. Ze względu na trudno dostępne położenie miejsca styku granic na dnie potoku tylko zaznaczono ten punkt, natomiast w odległości kilkunastu metrów od niego, na terytorium każdego z krajów umieszczono granitowe obeliski z nazwą i herbem kraju. Same obeliski mają po 215 cm wysokości, a każdy z nich waży ok. 800 kg. Wyznaczają one wierzchołki trójkąta równoramiennego, na planie którego posadowiony jest okrąg wyznaczający w swoim środku punkt styku granic. Trójstyk w Jaworzynce powstał w 1993 roku po rozpadzie Czechosłowacji. Dwa lata później pojawiły się w tym miejscu pierwsze dwa granitowe obeliski, a następnie dołączył do nich także ten po słowackiej stronie trójstyku. Lokalną ciekawostkę stanowi także przepływający dnem wąwozu strumień, który w zależności od państwa na terenie którego przepływa nosi nazwę Wawrzaczowy Potok (PL), Kubankowski Potok (CZ) lub Potok Gorylów  (SK).

„Cis Donnersmarcka” jest jednym z najsławniejszych drzew województwa śląskiego. Rośnie w lesie, w mocno przerzedzonym drzewostanie sosnowo-świerkowym. Ma pojedynczy, prosty pień i regularną, dobrze rozwiniętą koronę. Najwyższy wierzchołek jest martwy, natomiast na wysokości około 6 m, drzewo wykształciło dwa dodatkowe wierzchołki. Obecnie jego obwód wynosi ok. 214 cm przy wysokości 16 m. Cis Donnersmarcka znany był już niemieckim botanikom na przełomie XIX i XX w, lecz do końca minionego stulecia pozostawał drzewem nieznanym. Wyrósł ok. 500 lat temu pośród rozległej i przepastnej Puszczy Śląskiej. Na wniosek właściciela świerklanieckich lasów – księcia  Donnersmarcka, względem drzewa podjęto zabiegi ochronne. Ponownie takie zabiegi wykonano w 2021 roku i wtedy też Miasto Kalety utworzyło wokół Cisa Donnersmarcka ścieżkę edukacyjną w formie drewnianej kładki wraz z oznakowaniem.

UWAGA. Znaczek turystyczny w Kaletach dostępny jest sezonowo w różnych punktach sprzedaży. Od kwietnia do września znaczki dostępne są w Centrum Informacji Turystucznej, a od października do marca w Miejskiej Bibliotece Publicznej.

Baszta w Raciborzu została wybudowana po pożarze miasta około 1574 roku. Usytuowana była w ciągu murów obronnych. Prawdopodobnie pierwotnie baszta miała tylko trzy ściany i była otwarta od strony miasta. Zbudowana została na planie prostokąta, w trzech czwartych wysokości przecięta była silnie profilowanym gzymsem, ponad którym znajdowały się strzelnice. Pierwotnie budowla oprócz dawania schronienia obrońcom pełniła także rolę więzienia. W XVII wieku mieli być w niej więzieni mistrzowie masarscy, których oskarżono o zawyżanie cen. Obecnie budowla posiada cztery ściany, a w ich narożach cztery kwadratowe wieżyczki. Do baszty przylega fragment murów miejskich.

Pierwsze muzeum miejskie w Mysłowicach powstało w dwudziestoleciu międzywojennym. Po II wojnie światowej idea reaktywacji muzeum powróciła za sprawą społeczników z Towarzystwa Miłośników Mysłowic. W 1983 r. utworzono Dział Historii Miasta w Muzeum Pożarnictwa. 1 stycznia 2006 r. powstało Muzeum Miasta Mysłowice. Placówka gromadzi eksponaty dotyczące historii, kultury i sztuki miasta i regionu. Najcenniejszym eksponatem jest zegar strefowy, wyprodukowany ok. 1876 r. w fabryce Gustava Beckera w Świebodzicach (daw. Freiburg in Schlesien). Pierwszym właścicielem zegara był Siegfried Weiss, który prowadził zakład zegarmistrzowski przy ul. Grunwaldzkiej 2 (daw. Plesserstrasse). W latach 20. XX w. odkupił go Konrad Garczarzyk. W 1945 r. zegar, przejęły władze miejskie i przekazały pod opiekę Wacławowi Budzińskiemu. W 1962 r. zegar trafił do Planetarium Śląskiego w Chorzowie, a od 2008 r. znajduje się na ekspozycji w muzeum.

W 1894 r. powstała Stacja Rejestracyjna w Mysłowicach. Działała na rzecz towarzystw okrętowych. Prowadził ją Max Weichmann, spedytor i agent emigracyjny. Zadaniem stacji było przejmowanie emigrantów z Austrii, Galicji i Węgier – udających się do Ameryki – ich rejestracja, przeprowadzanie badań lekarskich, wydanie stosownych dokumentów. Następnie, transport pociągami do portów w Hamburgu, Bremie, Antwerpii, Rotterdamie. Początkowo stacja mieściła się w zabudowaniach kolejowych. W 1900 r. przeniesiono siedzibę stacji do kamienicy przy obecnej ul. Powstańców 23. W 1908 r. połączono ją przewiązką z dworcem kolejowym. Łącznik – wykonany w stylu modernistycznym – przykryto mansardowym dachem, z neobarokowym hełmem. Tą drogą przeprowadzano emigrantów. Wybuch I wojny światowej zakończył działalność stacji. W latach 1894-1914 poprzez Mysłowice wyjechało z Europy około 1,5 mln osób.

Jedna z najbardziej charakterystycznych budowli sakralnych w Mysłowicach. Jej historia sięga XVIII w., a jej lokalizacja była zmieniana aż trzykrotnie. Pierwotnie była to mała, murowana kaplica ufundowana w 1745 roku przez Jarlików pochodzących z Niwki, w podziękowaniu za zwolnienie ich przodka z odrabiania pańszczyzny. Bezpośrednią przyczyną powstania kaplicy był wydany zakaz przez króla Fryderyka II urządzania pielgrzymek i procesji do zagranicznych miejscowości. Takową granicę należało przekroczyć by udać się do kaplicy św. Jana Nepomucena stojącej niegdyś na moście do Modrzejowa. Postanowiono więc wybudować nieopodal nową kaplicę, ale już po stronie Mysłowic. Rozwój miasta, a co za tym idzie budowa nowego, masywniejszego mostu nad Przemszą, na którego wylocie stała kaplica Jarlików doprowadził do rozbiórki kaplicy w 1927 roku i jej odtworzenia w kształcie i wyglądzie znanym nam do dnia dzisiejszego. Powstała w 1928 roku, a 3 maja 1929 roku uroczyście została poświęcona przez ks. prałata Bromboszcza. Koleje losu kaplicy powtórzyły się pod koniec XX w. kiedy to przystąpiono do prac kończących budowę nowego mostu nad Czarną Przemszą o zdecydowanie większej nośności. I tym razem na drodze stanęła kaplica. Po raz drugi postanowiono kaplice rozebrać i postawić w nowym miejscu jej replikę. Poświęcona w 2000 roku, stoi po dziś dzień przy ulicy Grunwaldzkiej, nieopodal Placu Wolności.

Kościół św. Doroty znajduje się na szczycie wzgórza o tej samej nazwie (382 m n.p.m.) w będzińskiej dzielnicy Grodziec. Wśród lokalnych mieszkańców wzgórze popularnie nazwane zostało „Dorotką”. Kościół zbudowany został w 1635 r. z inicjatywy ks. Wojciecha Lipnickiego, fundatorką była ksieni zakonu norbertanek krakowskiego Zwierzyńca Dorota Kącka. Przez wieki miejsce to było celem pielgrzymek Śląska i Zagłębia . Wielokrotnie zniszczony, odbudowany ostatecznie w 1946 r. , w 1985 r. do kościoła ufundowano obrazy przedstawiające sceny z życia św. Doroty. Wnętrze możliwe do zwiedzenia podczas nabożeństwa 6- go każdego miesiąca o godz. 15:00. Obecnie przez Wzgórze Świętej Doroty biegnie szlak czerwony - Szlak Husarii Polskiej oraz Droga św. Jakuba – Via Regia. Ze wzgórza rozciąga się rozległy widok na całe Zagłębie Dąbrowskie oraz znaczną część GOP, przy dobrej widoczności na pasma Beskidów, a przy odrobinie szczęścia także na Tatry i Jeseniki. Uważni obserwatorzy mogą dostrzec również ruiny Zamku w Ogrodzieńcu. W dniu 22.10.2011 r. w progu kościoła wmurowana została kapsuła czasu. Wzgórze stanowi jeden z obszarów chronionego krajobrazu, zalesione, częściowo zabudowane. Ze wzgórzem związana jest historia Grodźca.

Zamek Mirów został zbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego około połowy XIV w. Początkowo warownię tworzyła kamienna strażnica podległa pod pobliski Zamek Bobolice, która wraz z nim wchodziła w skład systemu obronnego znanego dziś jako „Orle Gniazda”. Strażnicę bardzo szybko rozbudowano do rozmiarów zamku. Pod koniec XIV wieku Zamek Mirów stał się własnością Krystyna z Koziegłów, z czasem przechodząc w ręce kolejnych rycerskich rodów. zamek bardzo ucierpiał podczas „potopu szwedzkiego” kiedy zniszczono znaczną część murów. Mimo podjętych przez właścicieli prac remontowych powoli popadał w ruinę. Obecnie nie jest możliwe zwiedzanie wnętrza zamku, który ze względu na zagrożenie jakie stwarza dla turystów, musiał zostać ogrodzony. Docelowo Zamek Mirów zostanie udostępniony dla ruchu turystycznego.

Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu to ogród botaniczny o charakterze naturalnego lasu. Utworzony został w 2000 r. na powierzchni 162 ha wcześniejszego lasu miejskiego Obora. Największą atrakcją jest kolekcja „Zaczarowany Ogród” z zimozielonym labiryntem w kształcie kwiatu i licznymi nasadzeniami, którą można podziwiać z usytuowanej nad nią platformy widokowej. Na terenie Arboretum znajdują się również: ścieżka edukacyjna „Zielona Klasa”, „Pożyteczne Grządki” z kolekcją roślin miododajnych, mini-zoo, ścieżka zdrowia, dwa dendrofony oraz średniowieczne cmentarzysko ciałopalne. W części leśnej największą wartością jest zachowany w swej niezmienionej ręką człowieka postaci las. Naturalne stanowiska ma tu 11 gatunków roślin objętych ochroną prawną, można tu również obserwować ptaki i słuchać ich śpiewu oraz spotkać typowe zwierzęta leśne.

Wieża ciśnień w Będzinie-Grodźcu została zbudowana około 1902 r. na terenie dawnej kopalni „Grodziec II” na potrzeby Grodzieckiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych. Jest to obiekt unikatowy ze względu na jego konstrukcję, wykonany został w całości ze stali łączonej przy pomocy wyłącznie nitów. Wieża ma kształt wąskiej kolumny, na szczycie której został umieszczony zbiornik wodny o pojemności ok.100 m3. Wysokość całej wieży wynosi ok. 27 m. Jej zadaniem było zapewnienie stabilnego ciśnienia w sieci wodociągowej. Pełniła ona również funkcje zbiornika przeciwpożarowego. W związku z rozwojem infrastruktury technicznej na terenie miasta, wieża została wyłączona pod koniec XX wieku z użytkowania. Dzięki zaangażowaniu i wytrwałości Pana Rafała Lipińskiego – architekta z Będzina, społecznika i popularyzatora tematu wieży w środowisku regionalnym - w latach 2018-2020 przeprowadzono rewitalizację samej wieży oraz otaczającego jej terenu. Naprawiono i zabezpieczono konstrukcję wieży przed korozją, wzmocniono jej fundamenty, odtworzono dach i cały obiekt pomalowano. Urządzono także teren wokół wieży, a cały obiekt podświetlono.