Lista znaczków

Kaplica w Wielgolesie znajduje się w pobliżu Sanktuarium matki Bożej Łaskawej. Wybudowano ją w miejscu, w którym w XIX wieku idącym do pracy chłopom na pniu drzewa objawiła się Matka Boża. Na pamiątkę tego wydarzenia na drzewie powieszono obraz Matki Bożej. Tu też jakiś czas później chłopi przenieśli swego zarządcę, kiedy ów doznał paraliżu. Wtedy to spod korzenia starej jabłoni wybiło źródełko, a jego woda, którą obmyto ciało chorego, spowodowała uzdrowienie. Odtąd miejsce to stało się nawiedzane przez wiernych. W 1931 roku rozpoczęto budowę kaplicy, a ukończono ją w 1934 roku. Budowla wzniesiona wg projektu Michała Sławińskiego cechuje się skromnością. W jej wnętrzu znajduje się jedynie ołtarz, obraz maryjny oraz ludowe freski przedstawiające wydarzenia związane z tym miejscem. W kaplicy znalazł się także pień drzewa, na którym ukazała się postać Maryi. Tuż obok kapliczki znajduje się studnia, której wodzie przypisywane są uleczające właściwości.

Latowicz jest jedną z najstarszych osad w południowo-wschodniej części Mazowsza. Pierwsze wzmianki o Latowiczu pochodzą z wieku XIII. W 1420 roku Latowicz otrzymał prawa miejskie na prawie magdeburskim potwierdzone następnie przez księcia mazowieckiego Janusza I w 1423 roku. Herb Latowicza przedstawia Baranka Bożego z chorągiewką, symbolu Jana Chrzciciela na niebieskim tle. Pierwszy dokument, na którym zachowała się wyciśnięta pieczęć z herbem pochodzi z 1536 roku. Pochodzenie herbu nie jest do końca jasne ale wśród hipotez wymienia się m. in. fakt, iż patronem pierwszego kościoła po erygowaniu parafii był Jan Chrzciciel. Gmina Latowicz posiada idealne warunki do wypoczynku i rekreacji, a sprzyjają temu  walory przyrodnicze - rozległe tereny zieleni i naturalnych krajobrazów. Odpowiednie położenie i warunki glebowe sprzyjają uprawie czosnku latowickiego, który został wpisany na listę produktów tradycyjnych w kategorii „Warzywa i owoce”. Latowicz co roku odwiedza wielu sympatyków  serialu „Ranczo”, którzy odnajdują tu serialowy „Urząd Gminy Wilkowyje” oraz „Dom Wójta” i „Knajpa u Japycza”.

Położony wśród lasów i pól Wielgolas zasłynął w XIX w. za sprawą cudów jakie miały tu miejsce za pośrednictwem Matki Bożej. Na początku XX w. Nastąpił rozwój kultu matki Bożej i do Wielgolasu zaczęły przybywać liczne grupy pielgrzymów w efekcie czego w latach 1931-1934 w miejscu cudownego objawienia wybudowano kaplicę. W latach  1957-1961 wzniesiono w pobliżu kościół parafialny według projektu architekta Zygmunta Konarzewskiego. Świątynia o wymiarach 32 na 19 metrów posiada charakterystyczną, strzelistą wieżę o wysokości 29 m. Konsekracja świątyni odbyła się 1 lipca 1961 roku, wydarzeniu temu przewodniczył ks. kard. Stefan Wyszyński, który nadał świątyni tytuł Matki Bożej Łaskawej.  W 1966 r. Miejsce to było jednym z trzech sanktuariów maryjnych na terenie obecnej Diecezji Warszawsko-Praskiej. W roku 2000 Bp Kazimierz Romaniuk ustanowił sanktuarium Kościołem Millenijnym.

Ośrodek kościelny w Latowiczu istnieje od XI wieku, a pierwsza wzmianka o tutejszej parafii pojawiła się w źródłach w 1427 r. Na przestrzeni wieków w Latowiczu istniało kilka kościołów, a obecny, wybudowany w stylu neogotyckim powstał w latach 1899-1911 według projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Budynek posadowiony został na planie krzyża łacińskiego na kamiennej podmurówce. Bryła kościoła murowana z cegieł posiada od frontu trzy wieże. We wnętrzu znajdują się trzy nawy i półkoliście zamknięte prezbiterium. W kościele zachowały się elementy wystroju poprzednich kościołów drewnianych jak: fragmenty snycerki barokowej z XVII i XVIII w., obrazy Adoracji Trójcy Św. z XVIII w. oraz cudu św. Walentego z około połowy XIX w., a także ambona z XVIII w., murowana chrzcielnica z 1647 r. oraz liczne mienie ruchome. W kościele znajduje się ponadto ołtarz główny z 1922 r. i zabytkowy obraz Matki Bożej Łaskawej – Latowickiej.

Wieżę ciśnień w Kościanie zaprojektował inż. Xaver Geisler, a powstała ona w 1908 r. jako element systemu wodociągowego miasta. Bazuje ona na motywie londyńskiego Tower Bridge. Jej wysokość to 40 m. W czasie działań wojennych w 1945 r. w kościańskiej wieży ciśnień bronili się Niemcy. W rezultacie doszło do jej ostrzelania pociskami czołgowymi, a budowla doznała poważnych uszkodzeń dachu oraz głowicy. Zbiornik na wodę został podziurawiony niczym sito. Wieża eksploatowana była do końca pierwszej dekady XXI w. Dziś jest to wyjątkowy obiekt w skali kraju mieszczący ściany wspinaczkowe i prawdopodobnie jedyne na świecie, tak wyjątkowe, obserwatorium astronomiczne. Kościańska ściana wspinaczkowa to jeden z najciekawszych obiektów tego typu w Polsce. Można tu korzystać ze ścian wspinaczkowych o łącznej powierzchni 345 m² i sięgających wysokości ponad 18 metrów. Na szczycie wieży znajduje się jedyne na świecie obserwatorium astronomiczne, którego obrotowy dach nie jest kopułą, lecz pokrytym dachówką czteropołaciowym dachem namiotowym. Obserwatorium wyposażone jest w teleskop, kamerę oraz komputery z oprogramowaniem do obserwacji nieba.

Tarnogród to urokliwe miasteczko na Płaskowyżu Tarnogrodzkim.  Miasto pogranicza kultur i religii, krzyżujących się szlaków wędrownych, ciągle przyciągające turystów swoją niezwykłością. Wśród miejsc, które można polecić turystom, na uwagę zasługuje Tarnogrodzki Ośrodek Kultury będący tętniącą życiem wizytówką miasta. Miejsce to od wielu lat przyciąga mieszkańców oraz miłośników teatru z całego kraju. Obiekt powstał przez pomyłkę, z czasem przeobrażając się  w Wiejski Dom Kultury. Tarnogrodzki ośrodek stał się znany w kraju. W 1967 r. został założony Amatorski Zespół Teatralny, a w roku 1964 Tarnogród staje się stolicą Teatru Wiejskiego. Tu od 1975 r. odbywają się Międzywojewódzkie Sejmiki Wiejskich Zespołów Teatralnych, a od 1984 r. Ogólnopolskie Sejmiki Teatrów Wsi Polskiej. Czym są sejmiki? Sejmiki to unikatowe przedstawienia ilustrujące zwyczaje, obrzędy doroczne, rodzinne, prace polowe i domowe. Podczas sejmików widz ma możliwość poznania tradycji i obrzędów z różnych regionów Polski.  Sejmik ma na celu ocalenie od zapomnienia obrzędy i zwyczaje.

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny znajduje się na wzgórzu zwanym Loret i stanowi wraz z przyległym klasztorem benedyktynek największy zespół architektoniczny. Pierwszy, drewniany kościół wzniesiono tutaj z fundacji braci Prokopa i Feliksa Sieprskich, po epidemii w 1483 r., w miejscu objawienia się Najświętszej Marii  Panny. W 1513 roku powstaje murowana świątynia w stylu gotyckim. Nowy kościół wybudowany na planie prostokąta posiada nieco węższe i przesunięte w stosunku do osi prezbiterium. Świątynia zbudowana została z cegły na kamiennym fundamencie. Od zachodu znajduje się portal wejściowy ponad którym znajduje się duże ostrołukowe okno. Szczyt podzielony jest kątowymi filarkami przechodzącymi w sterczyny. Przestrzenie między filarkami wypełniają otynkowane blendy. W świątyni znajduje się bogato zdobiony ołtarz główny oraz boczny. W ołtarzu głównym znajduje się średniowieczna figura Matki Boskiej Sierpeckiej pochodząca z ok. 1340 r. i wykonana z drewna topoli. Wyposażenie kościoła zostało zrabowane przez oddział szwedzki w 1655 r., a następnie zniszczone przez pożar z 1794 r. Obecny wystrój świątyni pochodzi z XIX w.

Ratusz wzniesiono w 1841 r. przy Starym Rynku. Jest to piętrowa murowana z cegły budowla w stylu klasycystycznym. Wzniesiony został na planie prostokąta, na kolebkowo sklepionych piwnicach. Ma pięcioosiową fasadę o kondygnacji rozdzielonych gzymsem kordonowym. Pośrodku, ponad wejściem znajduje się balkon z żeliwną balustradą. Dach jest dwuspadowy z czworoboczną wieżyczką zegarową, zwieńczoną ażurową latarnią na dzwon. Po oddaniu do użytku obiektu w 1841 r., umieszczono w nim siedzibę urzędu municypalnego i mieszkanie burmistrza. Na parterze umieszczone były: areszty cywilny i wojskowy, odwach i biura miejskie ze skarbcem. Piętro w całości zajęte było przez burmistrza z rodziną. Po wybuchu II wojny światowej mieścił się w nim Magistrat, gabinet Burmistrza oraz posterunek Policji Państwowej. Ratusz był siedzibą władz miejskich przez 137 lat. W 1978 roku władze miasta zbudowały nową siedzibę z przeznaczeniem na Urząd Miejski. Współcześnie w ratuszu mieści się Muzeum Wsi Mazowieckiej.

Wieżę widokową na szczycie Śnieżnika w Sudetach Wschodnich wzniesiono w miejscu starej wieży kamiennej, która istniała tam od 1899 roku, a którą wysadzono w powietrze w 1973 r. Nowa konstrukcja została wykonana głównie ze stali i szkła. Jej dolna część zbudowana została z kamienia pochodzącego ze starej wieży, który przeleżał na szczycie 50 lat. Stalowa konstrukcja wieży obudowana została szkłem, które nie przepuszcza podmuchów wiatru, tak uciążliwych na Śnieżniku, szczególnie w porze zimowej. Do budowy wieży użyto blisko 100 ton stali, a same prace budowlane trwały 10 miesięcy. Wieża wznosi się na wysokość 34 metrów. Z jej szczytu podziwiać można widoki na całą Kotlinę Kłodzką, Góry Bystrzyckie i Góry Złote. Widać stąd Hrubý Jeseník z dominującym Pradziadem, a także wiele innych, czasem znacznie oddalonych punktów jak Jezioro Otmuchowskie czy kominy Elektrociepłowni Opole. Wieża powstała w ramach projektu Kladsko-Orlicko-Śnieżnik realizowanego przez Stowarzyszenie Gmin Ziemi Kłodzkiej, gminę Stronie Śląskie oraz miasto Králíky. Do użytku budowlę oddano 26 września 2022 r.

Żółty szlak pieszy Krainy Lessowych Wąwozów im. Ryszarda Bałabucha ma ok. 12,5 km i prowadzi od bramy wjazdowej na teren Parku Czartoryskich w Puławach na Górę Trzech Krzyży w Parchatce, która jest doskonałym punktem widokowym na Małopolski Przełom Wisły. Trasa przebiega przez sosnowy las, pola uprawne i łąki, wierzchowiny oraz kilka bajecznych lessowych głębocznic i wąwozów, pośród plantacji chmielu i winnic, przydrożnych krzyży i kapliczek oraz karczmy i stoku narciarskiego. W historycznych miejscach w Parchatce znajdują się turystyczne tablice informacyjne. Koniec szlaku znajduje się przy przystanku autobusowym przy drodze nr 824 łączącej Puławy i Bochotnicę, skąd można też łatwo dojechać do Kazimierza Dolnego. Szlak nosi imię najbardziej znanego przewodnika puławskiego Ryszarda Bałabucha, który zmarł w 2018 roku.

Muzeum Sentymentów to jedyna okazja w regionie, aby przenieść się kilka dekad w przeszłość i ponownie poczuć powiew minionych czasów PRL-u. Nazwa jest nieprzypadkowa bo, pomimo że nawiązuje klimatem do lat PRL-u, to nie ma tego skrótu w nazwie. Kowarska atrakcja turystyczna wystartowała w czerwcu 2018 roku na terenie dawnej Fabryki Dywanów. Inicjatorem tej wyjątkowej wystawy jest Andrzej Olszewski, który od wielu lat zbiera różnego rodzaju przedmioty, które w jednej chwili potrafią otworzyć dawno zamknięte szufladki w naszej pamięci. Sentymentalną wystawę wzbogacają m.in. oryginalna trybuna, z której Edward Gierek przemawiał do załogi Fabryki Dywanów „KOWARY” podczas wizytacji zakładu w 1978 roku, a także oryginalne jej laboratorium, w którym powstaje izba pamięci tej kultowej dla regionu, nieistniejącej już fabryki. Udało się też zgromadzić prawdopodobnie największą w Polsce kolekcję kowarskich makatek dywanowych — niegdyś bardzo popularnego elementu wystroju polskich mieszkań. W 2019 r. do zwiedzania udostępniono Pokój Prezesa i sekretariat, w których to okazjonalnie można się spotkać z sekretarką Dorotą Przybyłą i Panem Prezesem! Znajduje się tu także gabinet lekarski wielu specjalizacji, a także „Pokój tylko dla dorosłych”. W planach są kolejne ekspozycje.

Cerkiew pw. św. Paraskewy, centralny obiekt zespołu sakralnego w Radrużu, należy do najcenniejszych i najstarszych świątyń drewnianych w Polsce i na pograniczu polsko-ukraińskim. W 2013 r. wpisano ją na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a w 2017 r. na Listę Pomników Historii. Budowla posiada charakter obronny, pochodzi z końca XVI w. i reprezentuje klasyczny typ trójdzielno-podłużnej, jednokopułowej cerkwi obrządku wschodniego z wykorzystaniem rozwiązań konstrukcyjnych późnogotyckiego ciesielstwa zachodnioeuropejskiego. Przypuszcza się, że jej fundatorem był w 1583 r. Jan Płaza, starosta lubaczowski. W 1648 r. wnętrze cerkwi pokryto częściowo polichromią, która na wschodniej ścianie nawy razem z ikonami tablicowymi współtworzyła pierwotny ikonostas. Obok walorów architektonicznych i historycznych w świątyni znajduje się również cenny wystrój. Tworzy go przede wszystkim ikonostas powstały w XVII i XVIII w. Do innych unikalnych zabytków należy drewniana ława kolatorska z 4 ćw. XVII w. oraz Boży Grób ufundowany przy udziale proboszcza ks. Bazylego Sierocińskiego i ozdobiony malowidłami malarza Andrzeja Berezickiego. Od 2010 r. zespół cerkiewny stanowi oddział Muzeum Kresów w Lubaczowie i jest pod jego stałą opieką.

Głównym elementem zespołu cerkiewnego w Nowym Bruśnie jest niezwykle malownicza cerkiew pw. św. Paraskewy. W 1713 r. wzniósł ją majster Stefan, łącznie z czynnym w tym czasie w okolicach wsi budowniczym Stefanem Sienko Siematiewskim. Obiekt stanął na miejscu wcześniejszej świątyni, która funkcjonowała w XVII w. Cerkiew reprezentuje typowy plan trójdzielny. Od zachodu, nad tzw. babińcem, znajduje się kaplica liturgiczna pw. św. Mikołaja. Dostęp do niej umożliwiają schody wiodące na malowniczą galerię arkadową. Dolną część budowli obejmują obszerne zadaszenia, tzw. soboty. Babiniec, nawę i sanktuarium wieńczą kopuły ze smukłymi latarniami, których forma pochodzi z poł. XIX w. W 1903 r. na miejscu starego babińca, z kaplicą i galerią na piętrze, wzniesiono nowy, duży babiniec z kopułą. Po II wojnie, na skutek przymusowych wysiedleń ludności ukraińskiej, cerkiew została opuszczona, co doprowadziło do jej całkowitej ruiny i groźby zawalenia. W 1992 r. rozpoczął się remont budowli, który od 2013 r. kontynuowany jest przez Muzeum Kresów w Lubaczowie. W efekcie prac przywrócono cerkwi wygląd z XVIII–XIX w.

Muzeum Kresów w Lubaczowie to instytucja kultury Powiatu Lubaczowskiego i Województwa Podkarpackiego, mieszcząca się w Lubaczowie, Radrużu i Nowym Bruśnie w północno-wschodniej części Podkarpacia. Tworzą ją zabytkowe i współczesne, murowane i drewniane obiekty i znajdujące się w nich eksponaty, tereny zielone, relikty dawnego lubaczowskiego zamku, a także kilka zabytkowych cmentarzy. Siedziba główna muzeum znajduje się w Lubaczowie, w zabytkowym spichlerzu z przełomu XVIII i XIX w. Wewnątrz prezentowane są wystawy stałe i czasowe. Tu przechowuje się także muzealne eksponaty, które ukazują historię i kulturę regionu lubaczowskiego jako elementu dziedzictwa Kresów dawnej Rzeczypospolitej. Tu znajduje się także jedna z ważniejszych kolekcji rysunku współczesnego w Polsce, stale poszerzana, dzięki odbywającemu się od 1993 r. konkursowi Triennale Polskiego Rysunku Współczesnego. W sąsiedztwie Muzeum mieści się Zespół Zamkowo-Parkowy, Galeria Oficyna, pełniąca obecnie funkcje wystawienniczo-edukacyjne oraz Park Historyczno-Etnograficzny „Przygródek – Wspólnota Kultur”, którego zalążkiem jest już kilka zabytków drewnianej architektury okolic Lubaczowa.

Biała Fabryka, położona przy ulicy Piotrkowskiej 282 to miejsce dla Łodzi szczególne. To właśnie od tego obiektu zaczęła się w mieście epoka wielkiego przemysłu włókienniczego. Początki obiektu sięgają 1835 r., zaś osobą, która zainicjowała budowę był pochodzący z Saksonii Ludwik Geyer. Na działce nad rzeką Jasień rozpoczęła się budowa zakładów, jakich Łódź nie widziała. Codziennością fabrykanta było balansowanie na granicy prawa, naginanie przepisów i ogromna determinacja. Pomimo zawirowań, fabrykę udało się ukończyć już w 1837 roku i z miejsca została nazwana „Białą Fabryką” – od śnieżnobiałego koloru fasady gmachu. Pod koniec roku 1838 Ludwik Geyer zainstalował w zakładzie pierwszą nie tylko w Łodzi, ale w całym przemyśle włókienniczym Królestwa Polskiego maszynę parową o mocy 60 KM, rozpoczynając w ten sposób mechanizację przemysłu włókienniczego. Symbolem tej przemiany było pojawienie się w Łodzi pierwszego komina fabrycznego, który możemy oglądać po dziś dzień. Obecnie w wnętrzach Białej Fabryki znajduje się Centralne Muzeum Włókiennictwa, które łączy cechy muzeum artystycznego z miejscem upamiętniającym historię Łodzi. Gmach fabryki stał się symbolem miasta i jednym z najważniejszych zabytków przemysłowej Łodzi.

W Puławach są dwa pałace. Główny pałac powstał na miejscu dawnej rezydencji obronnej Lubomirskich, którą w 1706 roku zniszczyli Szwedzi. W 1732 roku klucz końskowolski i wchodzące w jego skład Puławy znalazły się w posiadaniu rodziny Czartoryskich i tak było przez następne sto lat. Czartoryscy przenieśli się na stałe do Puław w 1784 r. i pozostali tu do represji carskich po upadku powstania listopadowego. W tym okresie pałac był rezydencją chętnie odwiedzaną przez artystów, polityków, literatów. Miejsce to tętniło życiem kulturalno-politycznym. Po wybuchu I wojny światowej Pałac Czartoryskich stał się miejscem formowania ochotniczego 1 Legionu Polskiego, którego ideą była w przyszłości walka o niepodległą Polskę. Oddział nazywano Legionem Puławskim i w1915 roku wsławił się w walkach z Niemcami u boku armii carskiej.

Górka Klasztorna położona jest na Krajnie, miejscu między Bydgoszczą a Piłą, wśród pięknych lasów, jezior i łąk. Matka Boża objawiła się w tym miejscu na dębie pasterzowi w roku 1079. Pozostałością starodawnej puszczy jest Gaj Górecki dębowo — grabowy. Dzisiaj miejsce to jest znane z Cudownego Obrazu Matki Bożej Góreckiej oraz studzienki, w której woda, z chwilą ukazania się Maryi, nabrała cudownych właściwości. Od XVII wieku opiekunami tego miejsca byli Ojcowie Bernardyni, a po ich kasacie kustoszami są od 1923 roku Misjonarze Świętej Rodziny. Na miejscu znajduje się kościół i klasztor z XVII wieku, Studzienka ze źródełkiem z cudowną wodą, Dom Pielgrzyma, Gaj Górecki i piękny teren spacerowy. Na przestrzeni dziejów naszej Ojczyzny, przeciwnicy Boga i kultu maryjnego wielokrotnie starali się wymazać to miejsce z kart historii, wymazać pierwsze ślady kultu Maryi i wiary Polaków. Tak było w okresie protestantyzmu, w czasie najazdu Szwedów, w czasach zaborów, czy też podczas II wojny światowej, kiedy to w Górce stworzono obóz zagłady dla duchowieństwa, okolicznych mieszkańców i jeńców angielskich. Wielokrotnie skazywano tu Boga i Jego wyznawców, wielokrotnie doświadczano to miejsce cierpieniem i krzyżem. Dziś miejsce to znane jest zwłaszcza z odgrywania w Wielkim Poście, przez okolicznych mieszkańców, Misterium Męki Pańskiej.

Jeruzal – miejscowość w woj. mazowieckim, w gminie Mrozy. To właśnie tutaj, w Jeruzalu, kręcono popularny polski serial pt. Ranczo w reżyserii Wojciecha Adamczyka. Jeruzal czyli filmowe Wilkowyje stały się jednym z atrakcji dla zwiedzających te okolice. Najsłynniejszym miejscem czy – można by powiedzieć – obiektem miejscowości jest…ławeczka. Miejsce spotkań miejscowej czwórki bohaterów serialu. Kolejnymi serialowymi obiektami są, kościół wraz z dzwonnicą, budynek plebani, apteka, przystanek autobusowy czy stary dom Więcławskich, serialowych właścicieli wspomnianego sklepu przy ławeczce z szyldem „U Krysi”. Większość obiektów biorących udział w serialu znajdowała się w Jeruzalu, jednak jest wiele, które w filmie były częścią miejscowości, ale w rzeczywistości znajdowały się w kilkudziesięciu pobliskich miejscowościach, do których to również warto się wybrać.

Parafia Piotrkowice w diecezji kieleckiej, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Wodzisław jest jedną z trzech parafii w Polsce, w których znajdują się relikwie św. Tekli. Parafia posiada późnobarokowy relikwiarz z 2 połowy XVIII w. w kształcie rocaillowego kartusza z owalną, przeszkloną puszką na relikwie w centrum z relikwiami św. Tekli. Staraniem ks. proboszcza Mariusza Chmury przy parafii została wybudowana także Kapliczka św. Tekli z figurą Świętej wykonaną przez rzeźbiarza Ryszarda Wojdę. W parafii Piotrkowice każdego 23. dnia miesiąca odbywa się Nabożeństwo do św. Tekli z intencjami proszącymi przede wszystkim o uzdrowienie, szczególnie z chorób oczu. Od roku 2023 drugi odpust parafialny ku czci św. Tekli jest obchodzony uroczyście w sam dzień wspomnienia świętej Tekli – 23 września.

Konkatedra pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu to jeden z najokazalszych kościołów Żywiecczyzny. Świątynia powstała w pierwszej połowie XV w., a jej fundatorami byli właściciele żywieckich dóbr: rodziny Komorowskich, Wielopolskich, Wazów, Habsburgów oraz miejscowi mieszczanie. Budowla wybudowana została w stylu gotyckim i usytuowana pomiędzy zamkiem a rynkiem. Żywiecka fara wielokrotnie była rozbudowywana. W latach 1582-1585, wybudowano okazałą wieżę w stylu renesansowym. Prezbiterium kościoła nakryte zostało sklepieniem kolebkowym a nawa sklepieniem gwiaździstym. Wyposażenie kościoła w większości pochodzi z epoki baroku. Na uwagę zasługuje późnobarokowy ołtarz główny z 1724 r. z licznymi posągami świętych, ołtarz w kaplicy Komorowskich, drewniany krucyfiks z 1400 r., drewniane stalle z 1719 r. oraz ambona z 1748 r., chór muzyczny z prospektem organowym, a także chrzcielnica z kamienia pińczowskiego. Godne uwagi są także piaskowcowe portale drzwiowe oraz kościelna polichromia pochodząca z 1930 r.

Renesansowa wieża kościoła pw. Narodzenia NMP w Żywcu powstała w latach 1582-1585 według projektu włoskiego architekta Jana Ricci. W roku 1585 wieżę podwyższono, dobudowując do jej kamiennej części górną część z cegły. Na początku XVIII w. w wieżę uderzył piorun, co spowodowało pożar wieży i kościoła oraz zawalenie się szczytu wieży z hełmem. Odbudowa wieży rozpoczęła się w 1745 r., ale 31 lat później piorun ponownie zniszczył wieżę, która odbudowano dopiero w 1821 r. Wznosząca się na wysokość 60 m wieża, posiada galerię arkadową, nad którą wznosi się hełm przykryty miedzianym poszyciem. W hełmie mieszczą się dwa dzwony zegarowe połączone z zegarowym mechanizmem znajdującym się poniżej tarasu. W 2019 r. nastąpił gruntowny remont kościelnej wieży, która przystosowano do prowadzenia ruchu turystycznego. Oprócz odświeżenia elewacji wykonano wewnętrzną konstrukcję stalową dźwigającą spiralne schody umożliwiające dotarcie na balkon. Tu również odrestaurowano liczące setki lat piaskowcowe elementy oraz posadzkę zabezpieczając także taras tak, aby bezpiecznie mogli z niego korzystać turyści.

Pierwszy pociąg wąskotorowy wyruszył z Koszalina 1 listopada 1898 r. W kolejnych latach kolej przeżywała gwałtowny rozwój, przerwany przez działania wojenne i rozkradzenie torowiska wraz z taborem przez Armię Czerwoną. Po wojnie odbudowano Koszalińską Kolej Wąskotorową, którą można było dojechać do Kołobrzegu, Rewala lub nad Zalew Szczeciński. Od lat 80` XX w. ruch kolejowy malał i ostatecznie Koszalińska Kolej Wąskotorowa została zamknięta 1 października 2001 r. Nowy rozdział w funkcjonowaniu kolei rozpoczyna się 7 listopada 2005 r. kiedy zostało powołane Towarzystwo Koszalińskiej Kolei Wąskotorowej, którego celem jest odbudowa i przekształcenie wąskotorówki w atrakcję turystyczną regionu. Po odbudowie torów i transporcie taboru uruchomiono regularny ruch turystyczny do Manowa, zarazem rozpoczynając odbudowę rozkradzionego odcinka leśnego do Rosnowa. Od 2016 r. pociągi docierają niemal na plażę nad jezioro w Rosnowie. W 2021 r. została ukończona naprawa parowozu Px48-3901, który po naprawie otrzymał imię Zosia i kursuje w sezonie letnim.

Poza sezonem letnim oraz w dniach, w których kolejka nie kursuje, znaczki dostępne wyłącznie po wcześniejszym kontakcie telefonicznym (tel. 601 154 937), w biurze mieszczącym się w budynku lokomotywowni, przy ul. Lechickiej 54g w Koszalinie.

Bulwar Nadmorski to jedno z najpopularniejszych miejsc i symboli Gdyni. Jest to promenada o długości 1,5 km prowadząca brzegiem morza, u stóp Kamiennej Góry. Już w latach 20. XX w. była to popularna trasa spacerowa wśród Gdynian i letników. Początkowa piaszczysta ścieżka, z biegiem lat, była wielokrotnie poszerzana i wydłużana, a także wzmacniania przed zalewem fal. W 1949 r. bulwar został w 80% zniszczony przez sztorm. Ostatecznie, w latach 1965-68, zbudowano nowy bulwar i jednocześnie falochron, chroniący brzeg przez niszczącym działaniem morza. Zwieńczeniem budowy w 1969 r. był montaż „Gdyńskich rybek”, autorstwa prof. Adama Smolany. Jest to metalowa rzeźba, przedstawiająca trzy fladry, poniżej których umieszczono spiżową tablicę pamiątkową z metryczką budowy Bulwaru Nadmorskiego. Od 1981 r. bulwar nosi imię Feliksa Nowowiejskiego – dyrygenta, organisty, pedagoga, kompozytora m.in. opery „Legenda Bałtyku” i „Hymnu do Bałtyku”, a także wielkiego miłośnika Gdyni.

Torpedownia to jedna z najdziwniejszych budowli w Polsce. Wznosi się w odległości około trzystu metrów od brzegu w Gdyni Babich Dołach. Jest to obiekt z czasów II wojny światowej, wybudowany przez Niemców jako ośrodek Badań Broni Podwodnych Kriegsmarine. Służył do testów torped odpalanych w kierunku Juraty i Jastarni. Składał się z dwóch obiektów położonych na wodzie: Torpedowaffenplatz Gotenhafen-Hexegrund (Babie Doły), który pracował na potrzeby Luftwaffe, doskonaląc torpedy lotnicze oraz Torpedo Versuchs Anstalt-Oxhöft (Oksywie), który zajmował się rozwojem torped dla okrętów podwodnych. Po II wojnie światowej obiekt na Oksywiu został przejęty przez Marynarkę Wojenną i stacjonuje tam Grupa Specjalna Płetwonurków „Formoza”. Z kolei torpedownia w Babich Dołach nie została w żaden sposób ani odbudowana, ani zabezpieczona, a jej budynek został zniszczony m.in. na skutek sztormów. W połowie lat dziewięćdziesiątych wysadzono resztki mola prowadzącego do budynku. Obiekt nie jest udostępniony zwiedzającym. Bywa jednak tłem lub miejscem akcji polskich filmów oraz seriali telewizyjnych.

Figura św. Jana Nepomucena w Chełmsku Śląskim znajduje się w południowej części rynku. Powstała pod koniec drugiego dziesięciolecia XVIII wieku, prawdopodobnie w roku 1717, w tym samym czasie co studnia posadowiona za figurą. Ustawienie figury stało się miejscem pielgrzymowania okolicznej ludności rozpropagowanym za rządów krzeszowskiego opata Innocentego Fritscha. Kamienną postać Jana Nepomucena z Chełmska Śląskiego stworzył śląski rzeźbiarz Georg Leohnard Weber. Święty stoi na kłębowisku chmurek, a za jego prawym ramieniem znajduje się anioł wskazujący krucyfiks do adoracji. Figura ma 173 cm wysokości, natomiast cały dwukondygnacyjny pomnik ma prawie 3,5 metra wysokości. Na dolnym kartuszu poniżej figury widnieje data 1855, wskazująca rok renowacji rzeźby. Ciekawostką może być fakt, że niemal bliźniacza rzeźba tego samego autora znajduje się w Lewinie Kłodzkim.

Zamek Biskupów Krakowskich w Iłży to perła architektury średniowiecza i renesansu. Jego budowa rozpoczęła się najprawdopodobniej już pod koniec XIII w. Zamek był kilkukrotnie rozbudowywany – m.in. w wieku XIV, zniszczony m.in. przez Szwedów w 1656 r., odbudowany w poł. XVII i XVIII w., a po pożarze na początku XIX w. popadł w ruinę. Zabudowania zamkowe składały się z zamku dolnego oraz zamku górnego. Budowla powstała głównie z łamanego wpienia, łączonego zaprawą wapienno-piaskową. Posiada charakterystyczną murowaną wieżą górującą nad miastem. Mury zamku miejscami mają grubość 3 metrów. Na zamku górnym zachowały się m.in. sklepione piwnice zamkowe oraz murowana i częściowo kuta w skale, studnia zamkowa. W przeszłości zamek był siedzibą biskupów krakowskich – obiektem obronnym, rezydencjonalnym, oraz centrum gospodarczo-administracyjnym. W 2021 r. ruina zamku górnego przeszła pierwszy etap prac konserwatorskich. Obiekt niemalże w całości udostępniony jest dla turystów, którzy mogą m.in. wejść na wieżę zamkową oraz zajrzeć w głąb studni zamkowej. Na zamku organizowane są wystawy oraz liczne atrakcje i imprezy, wraz z niezwykle widowiskowym turniejem rycerskim.

Kościół pod pierwotnym wezwaniem Wniebowzięcia Matki Bożej w Krzęcinie to najstarszy i najciekawszy obiekt w tej miejscowości. Wzniesiony został w 1589 r., chociaż sama parafia powstała już w 1325 r. Pierwszy kościół powstał jednak dużo wcześniej o czym świadczą dostępne źródła historyczne. Na jego miejsce w 1700 r. staraniem ksieni klasztoru Norbertanek - Zofii Urbańskiej wzniesiono nową świątynię z wykorzystaniem niektórych fragmentów starego kościoła. W 1886 r. kościół powiększono niemal dwukrotnie. Dwie, tak charakterystyczne dla tej budowli wieże, dobudowano w latach 1886-1887. Są one wyjątkowo interesujące ze względu na to, że niezmiernie rzadko można takie spotkać w drewnianych kościołach. Górne ich partie posiadają otwarte, nadwieszone izbice, ozdobione ażurowymi gankami, które całej świątyni nadają niezwykle malowniczy wygląd. Dachy kościoła w całości pokryte są gontami. Ze starego kościoła pozostały ołtarze, konfesjonały i chrzcielnica. Świątynię znów konsekrowano, zmieniając jej wezwanie, ze względu na błędnie podaną nazwę do kurii, które od tej pory brzmi Narodzenia Najświętszej Marii Panny, a dokonał tego biskup krakowski Albin Dunajewski.

Ekspozycja poświęcona porcelanie chodzieskiej znajduje się w dwóch salach Miejskiej Biblioteki Publicznej. W pierwszej eksponowane są wyroby z pierwszej ceramicznej fabryki fajansu z połowy XIX w., głównie majolikowe naczynia użytkowe, zdobione motywami kwiatowymi, bądź „cebulowym”, oraz fajans z końca XIX w. z fabryki annaburskiej. Kolejną grupę stanowią wyroby fabryki fajansu z czasów międzywojennych. Są to serwisy kuchenne, pojemniki na przyprawy, bombonierki, patery, zestawy toaletowe i rzadkie kompozycje figuralne. Chodzieskie wyroby z porcelany i porcelitu z XX w. to najnowsza sala w muzeum. Prezentowane są w niej eksponaty pochodzące z trzech chodzieskich fabryk. Wyeksponowano tu serwisy porcelanowe z czasów międzywojnia oraz te bardziej znane z lat 70 XX w. jak „Iwonę”, „Reginę”, czy „Berniego”. Sporą część zbiorów stanowią wyroby produkowane okazjonalnie jak wazony czy patery o charakterze propagandowym. Osobną gablotę stanowi porcelana techniczna i elektrotechniczna produkowana na początku XX w. w zakładzie nr 1, która kilkukrotnie uchroniła fabrykę przed upadkiem. Na ścianach sali i roletach okiennych zapoznać się można z fotografiami obrazującymi proces produkcji, kartami projektów, czy wykazami chodzieskich sygnatur z różnych okresów działalności. W pozostałej części muzeum eksponujemy pamiątki historyczne związane z miastem i okolicami, w tym przede wszystkim związane ze zwycięskim Powstaniem Wielkopolskim. 

Wzgórze Gontyniec to najwyższe wzniesienie Wysoczyzny Chodzieskiej i najwyższy punkt Pojezierza Wielkopolskiego wznoszący się na wysokość 191,5 m n.p.m. Według przekazów ludowych, nazwa wywodzi się z czasów przedchrześcijańskich od słowa gontyna – czyli od słowiańskiej budowali sakralnej. Gontyniec góruje nad Doliną Noteci, odległą od wzniesienia o 7 km. Na wzgórzu, czerwony, pieszy szlak PTTK krzyżuje się z żółtym. Wokół Gontyńca miłośnicy aktywnego wypoczynku korzystać mogą z ekstremalnych ścieżek rowerowych oraz biegowych. Gontyniec to także punkt spacerowy okolicznych mieszkańców, którzy szukają tu wytchnienia i kontaktu z naturą. Na szczycie wzniesienia znajduje się ponadto 34. metrowa, stalowa wieża obserwacyjna monitorująca stan okolicznych lasów, a także zadaszona wiata chroniąca turystów podczas mniej sprzyjającej aury.

Park Militarny gromadzi pojazdy, jednostki artylerii i inne eksponaty, ze zbiorów Muzeum Wojska, których gabaryty nie pozwalały na prezentowanie w siedzibie głównej muzeum. Znajdują się tu tak popularne sprzęty, jak czołg T-34/85, działo samobieżne ASU-85 czy artyleryjska wyrzutnia rakietowa BM-13, następca słynnej „Katiuszy”. W centralnej części parku zgromadzono eksponaty najcenniejsze jak polska taczanka piechoty wz. 36 – jeden z dwóch oryginalnych egzemplarzy tego pojazdu w zbiorach polskich muzeów, 37 mm. armata przeciwpancerna wz. 36 produkowana w Pruszkowie i Rzeszowie na licencji szwedzkiego Boforsa, czy biedka amunicyjna wz. 33 – lekki jednokonny wóz do transportu amunicji do karabinu maszynowego i przodek – czyli część, do której zaprzęgano konie oraz na której siedział woźnica – polskiej kuchni polowej wz. 31. Dodatkowe eksponaty to transzeja, samolot myśliwski LIM-5 czy odnowione trzy lufy rosyjskich 122. mm armat fortecznych. Park Militarny to też duży teren zielony z licznymi atrakcjami: piaskownicą wykorzystywaną do zabawy wykrywaczami metalu, miejscami do wypoczynku oraz licznymi imprezami plenerowymi organizowanymi przez pracowników Muzeum Wojska.

Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy słynie z fenomenalnej akustyki. Inauguracyjny koncert w neoklasycystycznym gmachu odbył się 16 listopada 1958 roku. Koncertował tu m.in. Artur Rubinstein, Luciano Pavarotti, Krystian Zimerman, Ivo Pogorelić, Krzysztof Penderecki, a także Mischa Maisky, Aleksandra Kurzak, Jakub Józef Orliński, Leszek Możdżer i wielu innych wybitnych artystów światowych estrad. Filharmonia Pomorska posiada dwa znakomite zespoły artystyczne: Orkiestrę Symfoniczną i Orkiestrę Kameralną Capella Bydgostiensis. W kalendarium koncertowym znaleźć można wydarzenia dla wszystkich pokoleń odbiorców: wieczory symfoniczne i kameralne, a także koncerty dla rodzin z niemowlętami, przedszkolakami, szkolne oraz poranki muzyczne dla seniorów, podczas których prezentowana jest muzyka kompozytorów różnych epok i stylów. Od 1963 roku Filharmonia Pomorska organizuje Bydgoski Festiwal Muzyczny, na który zaprasza wybitnych solistów, zespoły i orkiestry z całego świata.

Obiekt Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego w Zagórzu Śląskim wybudowany został w 2019 roku i uruchomiony wiosną 2020 roku. Potocznie jest nazywany Akwarium, ze względu na znajdujące się wewnątrz duże akwarium słodkowodne, w którym można podglądać takie gatunki ryb jak płoć, karp, amur, karaś, sum czy słonecznica. Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego znajduje się w malowniczym krajobrazie nad Jeziorem Bystrzyckim i nie tylko spełnia funkcję regionalnego punktu informacji turystycznej, ale jest to również ośrodek edukacji ekologicznej. Nowoczesna, ale ekologiczna bryła budynku doskonale komponuje się z przyrodą, a miejsce jest bardzo atrakcyjne turystycznie i stanowi doskonały punkt startu wycieczek turystycznych, od którego można rozpocząć zwiedzanie okolicznych atrakcji jak Zamek Grodno, kładka na Jeziorze Bystrzyckim, zapora wodna i wiele innych.

Zagórze Śląskie, a tym samym Gmina Walim – Kraina Sowiogórskich Tajemnic ma nową, niespotykaną atrakcję turystyczną. Brzegi Jeziora Bystrzyckiego połączyła, najdłuższa w Polsce, wisząca kładka o konstrukcji wstęgowej i jedyna wieloprzęsłowa. Nowa kładka, która powstała na miejscu dawnego mostu wiszącego, to dwuprzęsłowa konstrukcja wstęgowa o rozpiętości przęseł 22 - 80 metrów i całkowitej długości prawie 126 metrów. Nie lada atrakcję stanowi wyposażenie kładki. Ustawiona luneta pozwoli podziwiać piękne krajobrazy okalające malowniczo położone Jezioro Bystrzyckie oraz wynurzający się z Góry Choina Zamek Grodno. Ławki posadowione w najszerszych miejscach, zachęcą do odpoczynku, nie tylko pięknym widokiem, ale także multimedialnym wyposażeniem, modułami dźwiękowymi i podświetleniem LED. W ławkach zamontowano urządzenia umożliwiające odtwarzanie efektów dźwiękowych, tj. odgłosy ptaków i szumu wody, zapowiedziane wcześniej przez lektora. Będziemy je słyszeć po naciśnięciu przycisku. Ciekawe jest także oświetlenie w balustradzie kładki z możliwością zmiany kolorów.

Sanktuarium Urodzin i Chrztu świętej Faustyny w Świnicach Warckich upamiętnia pochodzącą z tej parafii św. Faustynę Kowalską. Obecny kościół zbudowany został w  1859 roku i znany jest z tego, że w jego murach ochrzczono i wprowadzono do wspólnoty Kościoła Katolickiego, Helenę Kowalską znaną jako św. Faustyna. W tym kościele św. Faustyna odbyła również pierwszą spowiedź i przyjęła pierwszą Komunię Świętą. Po śmierci św. Faustyny świątynia stała się miejscem licznych odwiedzin wiernych. Zainteresowanie rodzinnymi stronami siostry Faustyny wzrosło po jej beatyfikacji i kanonizacji. W 2002 roku ordynariusz włocławski bp Bronisław Dembowski podniósł kościół parafialny do rangi diecezjalnego sanktuarium Chrztu i Narodzin św. siostry Faustyny. W 2005 roku nastąpiła rozbudowa kościoła, który do użytku wiernych oddany został 23 sierpnia 2015 roku, w czasie dorocznych uroczystości odpustowych, organizowanych z okazji rocznicy urodzin i chrztu św. Faustyny.

W miejscowości Głogowiec, nieopodal Uniejowa, na pograniczu Wielkopolski i Mazowsza, znajduje się niewielka posiadłość, będąca niegdyś własnością Marianny i Stanisława Kowalskich. Pochodzący z 1900 roku niewielki, parterowy dom został wybudowany z charakterystycznego kamienia. Posiadał tylko jedną izbę, sień oraz kuchnię pełniącą także rolę warsztatu ciesielskiego. W tym niewielkim domu przyszło na świat dziesięcioro dzieci, a wśród nich Helena Kowalska – późniejsza święta Kościoła Katolickiego. Rodzina Kowalskich żyła biednie, ale szczęśliwie, a na pierwszym miejscu w życiu rodziny był Bóg. W takiej atmosferze wychowywała się Helena, która z rodzinnego domu wyniosła nie tylko umiejętność pracy, ale przede wszystkim miłość do Boga oraz do drugiego człowieka. To ukształtowało jej dalsze życie, które do końca podporządkowane było Bogu. Dziś w rodzinnym domu Faustyny znajduje się niewielkie muzeum, w którym zgromadzono pamiątki, mające przybliżyć klimat, w jakim żyła rodzina Kowalskich. Teren wokół domu przystosowano dla potrzeb przybywających tu pielgrzymów.

W zachodniej części Parku Młodzieżowego w Świdnicy znajduje się okazała drewniana altana. Wybudowano ją w 1875 roku na gruzach Fleszy Ceglanej na kamienno-ziemnym podwyższeniu. Wówczas to,  z inicjatywy podpułkownika Riebla - radnego miejskiego, na terenach fryderycjańskich fortyfikacji powstał pas zieleni, otaczający centrum Świdnicy. W bezpośrednim sąsiedztwie altany, w 1905 r. zbudowano fontannę. Przez ponad 100 lat był to jeden z ciekawszych obiektów architektonicznych miasta, a urokliwości temu miejscu dodawały nasadzenia rzadkich drzew i krzewów. Wieżyczka drewnianej konstrukcji przetrwała do XXI wieku. W roku 2005 ogrodzono altanę wysokim płotem, a kilka lat później rozebrano. Prace związane z odbudową altany trwały rok, a jej oficjalne otwarcie nastąpiło 9 listopada 2022 roku.

Drewniany budynek dawnego schroniska PTTK zlokalizowano nad północnym brzegiem jeziora, na kilku hektarowej działce z tzw. Łysą Górą. Zaprojektowała go studentka Politechniki Warszawskiej Natalia Hiszpańska. Uroczyste poświęcenie i nadanie schronisku PTK „Nad Wigrami” imienia Kazimierz Kulwiecia odbyło się 28 września 1929 roku. W tym samych roku obok schroniska zbudowano przystań wioślarską i magazyn na sprzęt Wojskowego Klubu Żeglarskiego. Patron schroniska Kazimierz Jakub Kulwieć to polski przyrodnik i krajoznawca, nauczyciel biologii i geografii, redaktor i wydawca pism. Profesor Kulwieć prowadził badania naukowe flory i fauny rozległego obszaru (od Morza Śródziemnego aż po Archangielsk, w tym również badania naukowe nad jeziorem Wigry). Prowadził wykłady, pogadanki i wycieczki, popularyzował krajoznawstwo, zabiegając o budowę schroniska turystycznego nad jeziorem Wigry. Kazimierz Kulwieć zmarł 14 lutego 1943 r. w czasie sowieckiego wysiedlenia w rejon Archangielska, pozostawiając bogaty dorobek naukowy.

Po nadaniu praw miejskich w 1277 r. Osadzie Trzebiatów, powstałej z trzech słowiańskich wsi. W części centralnej wytyczono rynek. Ulice przecinające się pod kątem prostym utworzyły zarys trzebiatowskiej starówki. Stare miasto zachowało swój średniowieczny układ urbanistyczny prostokątnym rynkiem o wymiarach 96 m x 105 m i szachownicowym układem ulic. Większość kamienic pochodzi z XVII/XVIII w., ponieważ zostały zniszczone podczas wielkiego pożaru w 1679 r., ale zostały odbudowane. Każda kamieniczka starego miasta jest inna, wyróżnia się swoją architekturą i różnorodnymi detalami. W sercu starego rynku znajduje się ratusz miejski. Jego budowę rozpoczęto około 1400 r. Po wielkim pożarze zostały gotyckie piwnice i arkady. Ratusz odbudowano w 1701 r. Jest to czteroskrzydłowa budowla z małym wewnętrznym dziedzińcem, na którym odkryto pozostałości siedemnastowiecznej szubienicy. Zwieńczeniem ścian wschodnich jest wieżyczka z barokowym hełmem, z której rozbrzmiewa hejnał miejski. W 1901 r. na wieży zainstalowano czterotarczowy zegar, działający do dzisiaj.

Kościół Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny w Trzebiatowie jest jednym z najcenniejszych zabytków miasta. W 1996 r. ks. Abp Marian Przykucki metropolita szczecińsko-kamieński podniósł rangę świątyni do Sanktuarium Maryjnego, Matki Bożej Trzebiatowskiej, a w 2006 r. Obraz Maryi z Dzieciątkiem został ukoronowany. Kościół został zbudowany w XIV w. w latach 1303-1370. W latach 1864-1867 został przebudowany w stylu neogotyckim. Wieża kościoła jest jedną z najwyższych wież na Pomorzu, liczy około 90 m wysokości. Na wieży znajduje się taras widokowy, z którego widok wynagradza trud poniesiony podczas wejścia. Roztacza się stąd wspaniały widok na panoramę miasta i okolic. Na wieży znajdują się trzy dzwony, najstarszy z 1399 r. „Świętej Jadwigi”, największy dzwon „Maria” - waży 3,75 tony. Trzeci dzwon pochodzi z 1905 r. W kościele zachowały się m.in. płyty nagrobne, pas malowideł z 1 połowy XV w. zdobiący łuk tęczowy, organy zbudowane w 1840 r., czy środkowy witraż przedstawiający wniebowstąpienie Chrystusa. Ciekawostką są kule armatnie z czasów oblężenia Trzebiatowa przez Rosjan podczas wojny siedmioletniej, które wmurowane w zewnętrzne mury kościoła.

Bolesław Chrobry - pierwszy koronowany władca Polski. Dla Gniezna władca szczególny – za jego panowania niepomiernie wzrósł status grodu, który stał się głównym ośrodkiem militarnym, religijnym i politycznym państwa piastowskiego. Polityczne i religijne znaczenie Gniezna za panowania Bolesława Chrobrego uległo szczególnemu wzmocnieniu za sprawą męczeńskiej śmierci biskupa praskiego Wojciecha. Chrobry popierał misję ewangelizacyjną przyszłego świętego w Prusach, a jego zwłoki wykupił i pochował w kościele w Gnieźnie. Przyczyniło się to do spotkania z cesarzem Ottonem III, który podczas tzw. Zjazdu Gnieźnieńskiego zadecydował o utworzeniu arcybiskupstwa w Gnieźnie. Chrobry został też uznany za przyjaciela Św. Cesarstwa Rzymskiego i brata cesarskiego, co stanowiło najwyższą godność w ówczesnym ceremoniale. To wszystko nadało władcy piastowskiemu rangę pozwalającą dostąpić godności królewskiej, a z Gniezna uczyniło główny ośrodek władzy w państwie pierwszych Piastów.

Budynek powstał w 1830 roku przy ulicy Fryderykowskiej (dziś ulicy Chrobrego), po wielkim pożarze Gniezna, po którym wytyczono nowy plan przestrzenny miasta. Nowy ratusz w stylu klasycystycznym zaprojektował przybyły z Bydgoszczy pruski architekt Schildner. Gnieźnieński magistrat dwukrotnie przebudowywano – pod koniec XIX w. i pierwszej połowie wieku XX. Był siedzibą władz pruskich do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. W 1918 r. pod ratuszem zebrali się powstańcy i stąd ruszyli w stronę koszar wojskowych, aby je zająć i ustanowić tym samym polską władzę w mieście. Budynek został wpisany do rejestru zabytków w 2000 r. Odrestaurowany w 2018 r., obecnie mieści się w nim kilka podmiotów: filia Miejskiego Ośrodka Kultury – Stary Ratusz, Biuro Rady Miasta, Urząd Stanu Cywilnego, Dom Powstańca Wielkopolskiego oraz Centrum Informacji Turystycznej.

Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema jest oddziałem Muzeum Inżynierii i Techniki. Powstał we wrześniu 2007 roku jako pierwszy park edukacyjny w Polsce mający na celu popularyzację fizyki. Na ponad 6 hektarach znajduje się ponad 100 stanowisk do wykonywania eksperymentów fizycznych z dziedziny akustyki, mechaniki, hydrostatyki i optyki. Ogród działa sezonowo. Jego zwiedzanie polega na samodzielnym doświadczaniu sensorycznym – zwiedzający mają okazję różnymi zmysłami doświadczać na sobie zjawisk fizycznych i przyrodniczych. Do głównych atrakcji ogrodu należy sześciometrowa rakieta, z której wypuszczone są dwie zjeżdżalnie. Jedna z nich ma kształt fragmentu cykloidy, czyli krzywej najszybszego spadku. Zjeżdżalnia obok jest prosta, dzięki czemu łatwo można się przekonać, na której szybciej się zjeżdża. Wielką popularnością cieszy się także jedyny w Polsce rower jeżdżący po linie, tor saneczkowy czy żyroskop. W Ogrodzie działa również Planetarium.

Na przestrzeni 4.5 ha wyremontowano i zrewitalizowano autentyczną kopalnię węgla kamiennego, z której stworzono Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia, działającą od 2014 roku. Obiekt został wpisany na szlak Europejskiego Dziedzictwa Przemysłowego i stał się również obowiązkowym punktem odwiedzin na Dolnośląskim Szlaku Zabytków Techniki. To jedyne miejsce w kraju, gdzie można zobaczyć kompletny model kopalni przełomu XIX i XX wieku. Niewątpliwym atutem jest możliwość zwiedzania kopalni z byłymi górnikami, którzy dziś są przewodnikami po obiekcie. Zwiedzanie trwa ok. 2 godz., a w ich trakcie poznajemy bogatą część naziemną i podziemną kopalni. Na trasie zwiedzający zobaczą: łaźnię, lampownię, kotłownie, budynki maszyn wyciągowych, nadszybie, wieże szybowe, a także podziemny tunel odstawy kamienia. Na koniec panorama z wieży widokowej i plac z maszynami. Stara Kopalnia oprócz standardowego zwiedzania proponuje atrakcje w postaci m.in. Nocnej Szychty z pracami górniczymi, a w grudniu Festiwalu Tradycji Górniczych „Barbórka".

Śląska pieśń ludowa „Poszła Karolinka do Gogolina” przypadła do serca wielu osobom i stała się nieodłączną własnością ludu. Zyskała niezwykły rozgłos i doczekała się upamiętnienia w postaci pomnika. Twórcą koncepcji budowy pomnika był Szymon Koszyk – opolski działacz plebiscytowy i wybitny znawca folkloru opolskiego. Zwycięzcą konkursu na wykonanie projektu pomnika bohaterów pieśni „Poszła Karolinka”, został opolski artysta plastyk Tadeusz Wencel. Zaproponowany pomnik w sposób realistyczny przedstawia Karolinkę - młodą dziewczynę w kucykach, spieszącą żwawym krokiem, za którą podąża wesoły Karliczek z flaszeczką wina. Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 28 maja 1967 roku. Od 1987 roku motyw pomnika Karolinki i Karliczka jest wykorzystywany w herbie Gogolina, znajduje się również w logotypach jednostek organizacyjnych Gminy oraz wszelkich akcjach promocyjnych.

Piece wapiennicze w centrum Gogolina, wybudowane zostały w 1874 r. i stanowią symbol przemysłu wapienniczego, który zadecydował o przekształceniu Gogolina w jedno z najważniejszych centrów produkcji wapna na Górnym Śląsku. Piece zostały wymurowane z łamanego kamienia wapiennego, spiętego stalowymi obejmami. Wewnątrz wyłożono je cegłą żaroodporną. W przyziemiu każdego z pieców zlokalizowane są trzy otwory wydobywcze zamknięte pełnym łukiem. W piecu o kształcie stożka między otworami wydobywczymi zlokalizowano płytkie wnęki zamknięte pełnym łukiem. Pomiędzy ulicami Strzelecką, Kościelną i Kolejową, przez ponad 120 lat funkcjonowały zakłady przemysłu wapienniczego z siedmioma piecami szybowymi, sześcioma piecami kręgowymi, młynownią wapna nawozowego, oddziałem produkcji wapna hydratyzowanego, warsztatami, bocznicą kolejową, własną elektrownią i budynkiem administracyjnym. W 2003 roku rozebrano piece Bunke – Pacht. Zachowano trzy piece szybowe zbudowane przez Wilhelma Dombrovsky’go, nazywane „Piecami Dombrovsky’ego”. Obecnie piece stanowią cenny zespół zabytkowy, co podnosi walory turystyczne miasta. 

Muzeum Okręgowe w Pile działa od 15 sierpnia 1975 roku. Jego pierwszą siedzibą było niewielkie Muzeum biograficzne Stanisława Staszica. W 1997 r. Muzeum przeniesiono do odrestaurowanego i zmodernizowanego obiektu z II połowy XIX wieku przy ul. Browarnej. W 1998 r. Muzeum zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. Zgodnie ze swoim statutem gromadzi obiekty z zakresu archeologii, etnografii, historii i sztuki, głównie pochodzące z północnej Wielkopolski w tym Krajny. Muzeum prowadzi działalność wystawienniczą, edukacyjną oraz  organizuje warsztaty tematyczne. W zbiorach Muzeum Okręgowego w Pile zobaczyć można m.in. pamiątki i dokumenty obrazujące historię Piły, wyroby cechowego rzemiosła, pamiątki polskich i niemieckich rodów szlacheckich z płn. Wielkopolski, miejscowe judaika, obiekty polskiej i europejskiej sztuki użytkowej, a także eramikę grobową kultury łużyckiej i pomorskiej, narzędzia z kości i poroża z okresu neolitu i wczesnej epoki brązu oraz 21 grup zakonserwowanego drewna z ok. 2500 r. p.n.e. Oddziałem Muzeum Okręgowego w Pile jest Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią. 

Muzeum Kultury Ludowej w Osieku - oddział Muzeum Okręgowego w Pile, prezentuje architekturę wiejską z terenu północnej Wielkopolski, a dokładniej z Krajny, Pałuk i Puszczy Noteckiej. Na obszarze 13 ha znajdują się chałupy, budynki gospodarcze, stodoły, remiza, kuźnia, wiatraki, tartak, kościół, oraz obiekty tzw. małej architektury czyli m. in.: studnie, piece chlebowe, kapliczki przydrożne, gołębnik, piwnica ziemna. Budynki przeniesione na teren skansenu i rekonstrukcje obrazują budownictwo wiejskie od XVIII w do lat 30. XX w. Znajdują się tu zarówno budowle o konstrukcji szkieletowej, chałupy podcieniowe, drewniane, kryte zarówno strzechą, gontem lub dachówką. Wystroje wnętrz przedstawiają kulturę materialną mieszkańców regionu od końca XIX do połowy XX w. W chałupach zaprezentowano m. in.: szkołę wiejską, sklep, karczmę, warsztat szewca i kowala. Do najcenniejszych obiektów przeniesionych na teren skansenu należą chałupy podcieniowe z przełomu XVIII i XIX wieku z Dźwierszna Wielkiego i Głubczyna.  Muzeum gromadzi również zbiory współczesnej sztuki ludowej,  narzędzia rolnicze i rzemieślnicze oraz wiejskie środki transportu.

Zabytkowa kamienica, w której znajduje się kolekcja sztuki art déco, jest przestrzenią do działań artystycznych i edukacyjnych, atrakcją turystyczną miasta oraz kolejnym etapem w procesie rewitalizacji płockiej starówki. Na parterze kamienicy przy Kolegialnej 6 wita Was miasto nocą z architekturą rysowaną świetlnym mappingiem, mini kino Odeon i oryginalne auto z epoki – Jowett z 1926 roku. We wnętrzach kamienic – polskiej, niemieckiej i francuskiej – prezentowane są meble, szkło, ceramika, tkaniny, lampy, malarstwo i rzeźba, w domu mody kolekcja strojów, w sklepie jubilerskim – biżuteria, a w gabinecie prezesa banku kolekcja papierów wartościowych i numizmatów. Kolejne ekspozycje to m.in. galeria designu z bogatą kolekcją szkła, metalu, ceramiki. W dalszej części uwagę zwraca kolekcja malarstwa awangardowego. Nawiązaniem do sukcesu polskich artystów na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 r. jest Sala Tożsamości, wydzielona przestrzeń z polskimi dziełami z nurtu narodowego inspirowanego folklorem i ludowością, a także z tymi zdradzającymi wpływy kubizmu i funkcjonalizmu.

Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej powstało w 2012 r., a od 2018 r. jest Oddziałem Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Mieści się w budynku dawnego Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego w Wyszogrodzie przy ul. Rynek 1. Dziś budynek Muzeum stoi w miejscu, gdzie do 1939 r. znajdowały się zabudowania należące do Kahału wyszogrodzkiego. Wyszogród leżał na skrzyżowaniu często uczęszczanych szlaków handlowych. Już od czasów starożytnych wędrowali nimi kupcy z północy na południe i z zachodu na wschód. Na terenie ziemi wyszogrodzkiej znajdowane są liczne zabytki potwierdzające intensywność tego zjawiska, wśród nich monety i plomby towarowe. Placówka zbiera i dokumentuje zabytki związane z żeglugą, handlem i obyczajami ludzi zamieszkującej tereny Środkowej Wisły oraz obszar dawnej ziemi wyszogrodzkiej. Poza działami: archeologii, etnografii, wielokulturowości i wojen światowych można zobaczyć dział ilustrujący florę i faunę tego odcinka rzeki.

Oficjalne otwarcie Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim odbyło się 14 października 2018 r. Na terenie Skansenu można zobaczyć wyremontowany dawny kościół ewangelicko–augsburski, pobliski odnowiony cmentarz, a także typowe dla osadnictwa olenderskiego zabudowania gospodarskie wraz z wyposażeniem: jednobudynkowy tzw. langhoff, łączący część mieszkalną ze stodołą i oborą, który został przeniesiony z miejscowości Kępa Karolińska oraz, pochodzący z miejscowości Białobrzegi, zespół obiektów składający się z budynku mieszkalnego, stodoły oraz budynku powidlarni, służącej także jako suszarnia owoców. Wyremontowany został także istniejący budynek szkoły. We wnętrzach budynków powstały stałe ekspozycje prezentujące tradycyjne ich wyposażenie, oczywiście olenderskie, zarówno w części mieszkalnej jak choćby sypialnia, jak i w części gospodarczej, gdzie znalazł się sprzęt rolniczy. Wszystkie pamiątki po Olendrach zostały pozyskane od mieszkańców dawnych olenderskich osad w trakcie badań terenowych.

Kolegiata pw. Bożego Ciała w Jarosławiu jest najstarszym pojezuickim kościołem w Polsce. Powstała w latach 1580-1594 z fundacji Zofii ze Sprowy. Za sprowadzeniem do miasta jezuitów i powstaniem kolegium jezuickiego orędował ks. Piotr Skarga. Budowa kolegium rozpoczęła się w 1580 r. Poświęcenie świątyni miało miejsce w 1594 r. W roku 1600 i 1625 r. w mieście wybuchły pożary, na skutek których ucierpiało kolegium i kościół, którym w póxniejszym czasie udało się przywrócić dawny blask. W 1773 r. nastąpiła kasata klasztoru. Kolegium zamieniono na koszary wojskowe, a majątek sprzedano na licytacji. Kolejny pożar, podczas którego świątynia uległa niemal całkowitemu spaleniu wybuchł w 1862 r. Po odbudowie i ponownej konsekracji otrzymała wezwanie Bożego Ciała. Z dawnego wystroju kościoła zachowały się m.in krzyż z XVII wieku oraz późnogotycka figura Matki Boskiej z dawnej Kolegiaty, a także ocalały obraz Matki Boskiej Śnieżnej Królowej Rodzin. W roku 2023 świątynia obchodzi jubileusz 700-lecia pierwszej parafii w Jarosławiu. 

W południowo-wschodnim narożniku rynku, w miejscu, w którym rozpoczyna się ul. Poznańska, stoi ratusz z 1897 r. Wybudowany z czerwonej cegły, eklektyczny, dwupiętrowy budynek z trzema trójkątnymi zwieńczeniami. Jak podaje w swoich wspomnieniach dr Kazimierz Wróblewski, ówcześni mieszkańcy nazwali je „oślimi uszami członków magistratu”. We wschodnim zwieńczeniu okrągły kartusz z XIX-wiecznym herbem miasta. Na tympanonie centralnego ryzalitu widoczna data budowy gmachu – 1897 r., poniżej zegar. W wejściu od ul. Poznańskiej zabytkowe drzwi drewniane, z kutą kratą w kształcie stylizowanego herbu miasta. We wnętrzach nowszej części ratusza pochodzącej z lat 70. XX w. znajduje się obraz przedstawiający rynek widziany z ratusza w latach okupacji niemieckiej 1939-1945. Twórca obrazu zostawił po sobie także zachowane do dziś płótna, na których uwiecznił wieżę wodociągową oraz kościół św. Krzyża. Są one doskonałą dokumentacją miasta z czasów II wojny światowej.

Zabytkowy budynek Wagi Miejskiej w Nysie znajduje się w południowo-zachodniej części, zniszczonego podczas II wojny światowej bloku śródrynkowego. Niegdyś w sąsiedztwie znajdowały się kramy, ławy oraz budki handlowe, a także instytucje służące obsłudze handlu. Obecny budynek, wzniesiony został w latach 1602-1604 i ufundowany przez biskupa Jana Sitscha. Był siedzibą zarządu administracyjnego księstwa biskupiego, mieścił ponadto urząd wagi miejskiej, w nim także przechowywano wzorce miar. Budynek ten został wybudowany z cegły, otynkowany i posadowiony na planie prostokąta. Całość przykrywa dwuspadowy dach. Pierwotnie elewacje budynku zdobiły liczne rzeźby oraz bogate malowidła. Do dziś zachowały się niestety jedynie niewielkie fragmenty polichromii oraz figura Iustitii. Figury zdobiące późnorenesansowy szczyt zostały zrekonstruowane na początku XXI w. Dom Wagi Miejskiej to najwspanialsze dzieło świeckiej architektury mieszczańskiej i jedyny zachowany obiekt tego rodzaju w regionie.

Przylegające do Nysy od zachodu Jezioro Nyskie to sztuczny zbiornik retencyjny utworzony na Nysie Kłodzkiej w 1971 r. Jezioro powstało poprzez zalanie znacznego obszaru gminy Nysa. Zbiornik ma za zadanie zabezpieczać przed powodzią tereny położone poniżej niego, ale dostarcza także wodę dla żeglugi oraz na potrzeby gospodarki komunalnej Wrocławia. Wody jeziora wykorzystywane są ponadto do celów energetycznych. We wschodniej części jeziora znajduje się zapora betonowo-ziemna o długości 5 km i wysokości 14 m. Tutaj też zlokalizowana jest elektrownia wodna. Powierzchnia jeziora nyskiego to 2075 hektarów. Głębokość zbiornika dochodzi do 15 m., a całkowita objętość wody, którą można zgromadzić w jego wnętrzu, to 122 miliony m³. W zachodniej części jeziora znajduje się kilkanaście różnej wielkości wysp powstałych podczas wydobycia żwiru. Na brzegach jeziora zlokalizowane są liczne plaże, ośrodki wypoczynkowe oraz przystanie jachtowe. Z północnego brzegu  rozciąga się przepiękny widok na Sudety Wschodnie.

Sanktuarium św. Rity w Głębinowie koło Nysy jest drugim sanktuarium tej świętej w Polsce. Znajduje się na północnym brzegu Jeziora Nyskiego. Kult św. Rity trwa w Głębinowie od jesieni 2014 roku. Z miesiąca na miesiąc na nabożeństwach ku czci św. Rity zaczęło gromadzić się coraz więcej wiernych. Parafia rozpoczęła więc starania o otrzymanie relikwii, które przybyły do Głębinowa 22 maja 2015 r. Był to fragment tuniki, w której święta została złożona do grobu. Od tego momentu kult św. Rity przybrał na sile. W kolejnych miesiącach i latach do Głębinowa przybywało coraz więcej pielgrzymów, którymi byli zarówno wierni z Polski, jak i zza granicy. Atrybuty św. Rity ściśle związane są z jej życiem i cudami jakich doznała. Są to krzyż, cierń, pszczoły, róże oraz figi. 23 maja 2021 r. w 640. rocznicę narodzin św. Rity, neogotycki kościół głębinowski stał się sanktuarium patronki spraw trudnych i beznadziejnych. 

Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi mieści się w bezpośrednim sąsiedztwie żelaznego mostu wiszącego na rzece Małej Panwi, w budynku dawnej dyrekcji Huty Małapanew. Ekspozycja stała muzeum prezentuje dzieje hutnictwa w dolinie Małej Panwi od średniowiecza do czasów nowożytnych. Zgromadzono na niej zachowane eksponaty, obrazujące dorobek licznych na tym terenie w XVIII i XIX wieku zakładów hutniczych - przede wszystkim tradycje Pruskiej Królewskiej Huty Malapane. Muzeum prezentuje między innymi doświadczenia w zakresie produkcji maszyn parowych i żelaznych mostów z końca XVIII i początku XIX wieku oraz pozwala poznać obraz hutnictwa doliny Małej Panwi w tym okresie. W muzeum zgromadzono m.in. zabytkowe wyroby, bogatą kolekcję żeliwa artystycznego, ikonografię i dokumenty kartograficzne dotyczące historii hut. Miejsce to ma za zadanie budowanie świadomości lokalnej społeczności przez krzewienie wiedzy na temat zabytków oraz historii Ozimka i Śląska. 

UWAGA! Muzeum czynne w weekendy. Istnieje jednak możliwość zwiedzania w tygodniu jedynie dla grup, po wcześniejszym kontakcie telefonicznym i umówieniu się.

Panteon Górnośląski w Katowicach to miejsce, które opowiada historię Górnego Śląska poprzez przybliżenie życia i osiągnięć najważniejszych postaci "stąd" – powstańców śląskich, ofiar totalitaryzmów, ludzi Kościoła oraz wybitnych przedstawicieli nauki, kultury i sportu. Wystawa Panteonu, zlokalizowana w podziemiach katowickiej Archikatedry Chrystusa Króla składa się z kilku przestrzeni ekspozycyjnych, w których zostały zaprezentowane sylwetki wybitnych mieszkańców Górnego Śląska. Zwiedzając Panteon Górnośląski można zapoznać się z życiorysami ponad 150 bohaterów, wśród których znajdują się m.in. kompozytor Wojciech Kilar, aktorka Aleksandra Śląska, himalaista Jerzy Kukuczka, Wojciech Korfanty polski przywódca narodowy na Górnym Śląsku, ksiądz Franciszek Blachnicki twórca ruchu Światło-Życie oraz z dziesiątkami innych fascynujących biogramów, które opowiadają historię ostatnich stu lat Górnego Śląska. To właśnie wyjątkowe osoby, a nie węgiel ani stal, są największą wartością tej ziemi.

Muzeum Kart do Gry „Ulica Brydżowa” znajduje się w budynku dawnej szkoły w pobliżu gdyńskiego portu. Placówka  zachwyca bogactwem zbiorów, ale też odkrywa zaczarowany świat, który może zaskoczyć różnorodnością form, kolorów i przepięknych grafik. Centrum muzeum zajmuje stylizowana uliczka, prowadząca do kilku sal tematycznych, takich jak Warsztat Kartownika, Komnata Stańczyka czy Pokój Piotrusia. Prezentowane w Gdyni talie kart do gry to kolekcjonerski skarb, który warto odkryć. Zobaczyć można też rzadkie karciane akcesoria, takie jak jeden z kilku zachowanych na świecie przyrządów do rozdawania kart, a także pocztówki, obrazy, etykiety, znaczki pocztowe i przedmioty codziennego użytku – wszystkie połączone tematem kart do gry. Prześledzić można również, jak wątki karciane przenikały do literatury czy sztuki teatralnej, operowej i filmowej. Na ekspozycji znajduje się również eksponat, od którego pochodzi nazwa muzeum, a jest nim pochodząca z lat 50. ubiegłego wieku tabliczka z autentycznej Ulicy Brydżowej w Łodzi.

Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku funkcjonuje od 2011 r. Placówka posiada przeszło 10000 eksponatów, pochodzących z XVIII-XXI wieku. Muzeum kontynuuje medyczne tradycje Pałacu, począwszy od nowożytnego Instytutu Akuszerii, poprzez XIX-wieczny szpitalik Instytutu Panien Szlacheckich, niemiecki szpital polowy z okresu I wojny światowej po powołaną w 1950 roku Akademię Lekarską. Tematyka wystawiennicza obejmuje zarówno dzieje medycyny i farmacji, jak i historię Pałacu Branickich oraz Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W miejscu nowożytnych apartamentów medyków Branickich prezentowane są kolekcje chirurgiczne, stomatologiczne, anatomiczne, rentgenowskie, okulistyczne oraz farmaceutyczne. Muzeum jest swoistym skarbcem dziedzictwa kulturowego i naukowego. Pełni rolę bazy naukowo-dydaktycznej z zakresu historii medycyny i farmacji dla studentów, absolwentów uczelni oraz indywidualnych badaczy.

Pałac Branickich zaliczany jest do najpiękniejszych barokowych rezydencji w Polsce i Europie. Historia założenia białostockiej rezydencji sięga XV w., kiedy to na terenie dziedzińca pałacowego zbudowano drewniany dwór. W 1659 r. Białystok otrzymał Stefan Czarniecki. Największy rozwój rezydencji związany był jednak z rodem Branickich. Stefan Mikołaj Branicki, wnuk Stefana Czarnieckiego, rozpoczął pod koniec XVII w. przebudowę dworu w okazały, barokowy pałac. Począwszy od lat 20. XVIII w. przy pałacu i w ogrodach prowadzono liczne prace budowlane. Upadek świetności Pałacu zbiegł się z upadkiem Rzeczpospolitej. W 1802 r. pałac sprzedano królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi III, następnie odkupił go car Aleksander I. W 1837 r. pałac przeznaczono na siedzibę Instytutu Panien Szlacheckich funkcjonującego tu do 1915 r. Podczas I wojny światowej pałac zamieniono na niemiecki szpital wojskowy. W wyniku działań wojennych w 1944 r. budynek uległ spaleniu i częściowemu zburzeniu. W 1945 r. podjęto decyzję o odbudowie pałacu, który w 1950 r. przekazano utworzonej Akademii Medycznej w Białymstoku. Do dziś Pałac jest najbardziej reprezentacyjną budowlą Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

Muzeum Lodów Kamieni Pingwin mieści się w jednej z kamienic rynku w Piotrkowie Trybunalskim i jest jedynym tego typu muzeum w Polsce. Powstało na bazie rodzinnej lodziarni, która działa nieprzerwanie od niemal 100 lat. Pomysł stworzenia muzeum narodził się podczas wycieczki do Włoch i wizyty w tamtejszym muzeum lodów, ale dopiero odnalezienie dokumentów na temat produkcji lodów było bezpośrednim bodźcem to uruchomienia placówki muzealnej. Najstarsze eksponaty zgromadzone w muzeum mają niemal 100 lat i pochodzą z rodzinnej wytwórni. Zobaczyć tu można m.in. stare maszynki i gałkownice z okresu międzywojennego, a także liczne dokumenty potwierdzające historię rodzinnej produkcji. Uzupełnieniem zwiedzania jest projekcja filmu, a niewątpliwą atrakcją możliwość przygotowania lodów pod okiem przewodnika i oczywiście ich degustacja. Lody Kamienie Pingwin zwane kamieniakami, kamborkami, granatami, lodami z kartką, odpustowymi, są produktem regionalnym, znanym od kilkudziesięciu lat. Produkowane z najwyższej jakości składników i w sposób tradycyjny. To produkt rozpoznawalny i tym samym promujący Piotrków Trybunalski, Powiat Piotrkowski i Dolinę Pilicy.

UWAGA! W kwietniu zwiedzanie bez umawiania w pt., sob., niedz. W pozostałe dni dla grup zorganizowanych, jednak istnieje możliwość dołączenia do takiej grupy po wcześniejszym kontakcie telefonicznym (tel. 514856409). Od maja muzeum czynne w godzinach od 11 do 19 przez cały tydzień.

Para Kaszubów na ławce to rzeźba, która znajduje się na Placu Kaszubskim w Gdyni. Jej autorem jest rzeźbiarz i malarz Adam Dawczak-Dębicki, a została odsłonięta 30 września 2006. Rzeźba przedstawia parę zakochanych Kaszubów. Pogodni staruszkowie trzymają się za ręce. Mężczyzna wskazuje palcem na pobliski budynek, a z jego kieszeni wystaje list o treści: „Jakubie, Jeśli na ostatnim piętrze zbudujesz dla mnie pokoik, będę widziała, kiedy wracasz z morza – Elżbieta”. Rzeźba nawiązuje do kamienicy przy ul. Jana z Kolna 2 i jej prawdziwych mieszkańców - Jakuba i Elżbiety Scheibe. Jakub Scheibe dorobił się na emigracji, wrócił do Gdyni i wybudował w 1928 r. pierwszy gdyński „drapacz chmur”. Na prośbę żony, na ostatniej kondygnacji dobudował pomieszczenie, tzw. belwederek, z którego Elżbieta mogła wypatrywać powracającego z połowów męża. Modernistyczna kamienica zachowała się do dzisiaj i jest to obecny Hotel Jakubowy.

Obecna świątynia została zbudowana na ruinach XIV-wiecznego, gotyckiego kościoła oo. dominikanów pw. Świętego Krzyża. Pierwotny obiekt ulegał pożarom, a po kasacji zakonów  w 1782 r., opustoszała świątynia niszczała. W 1898 r. obiekt przejęli Salezjanie z Turynu, sprowadzeni do Oświęcimia przez Andrzeja Knycza - ówczesnego proboszcza kościoła parafialnego. Salezjanie rozpoczęli odbudowę kościoła i budowę zakładu wychowawczego. W ołtarzu znajduje się kopia turyńskiego obrazu Wspomożycielki z 1907 r., namalowana przez oświęcimianina, Jana Szczęsnego Stankiewicza. Ostatni zachowany obiekt z zespołu klasztornego dominikanów w Oświęcimiu to dawny kapitularz z XIV w., a od 1594 r. kaplica pw. św. Jacka Odrowąża.

UWAGA! Aby dostać się do Biura Centrum Informacji Turystycznej należy pobrać bezpłatną "Kartę dostępu do usług" w okienku kasowym naprzeciwko głównego wejścia do muzeum i wraz z dokumentem tożsamości okazać podczas kontroli.

Najstarsze ślady osadnictwa na położonym nad Sołą wzgórzu zamkowym pochodzą z XI wieku. Gród, będący siedzibą kasztelana, jest po raz pierwszy wzmiankowany w 1179 roku. Zamek był siedzibą kasztelanów i książąt oświęcimskich. Pierwszym księciem, który zamieszkał w jego wnętrzach był Władysław, syn Mieszka I, księcia cieszyńskiego. Zamek był wielokrotnie niszczony przez pożary i powodzie. Obecny budynek zamku wzniesiono na początku XVI wieku.  Najstarszymi obiektami zamkowymi są gotycka wieża obronna z przełomu XIII/IV w. oraz fragment muru obronnego. Wieża jest jedną z pierwszych budowli ceglanych w Małopolsce oraz najwyższym zachowanym murem gotyckim w Polsce południowej. Od 2010 roku w zamku swoją siedzibę ma Muzeum Zamek, które opowiada i dokumentuje historię miasta Oświęcimia.

Pomnik Morsa – jest symbolem organizowanych w Mielnie od 2004 roku Międzynarodowych Zlotów Morsów. Każdego roku w połowie lutego Mielno staje się miejscem największej w kraju imprezy dla miłośników lodowatych kąpieli. Każdemu zlotowi morsów towarzyszy inne hasło przewodnie. W 2024 roku podczas XXI Zlotu 8493 Morsy jednocześnie wykąpały się w Bałtyku. Pomnik Morsa stoi na ul. Kościuszki przy głównym wejściu na plażę w Mielnie. Do Mielna pomnikowy mors zawitał w 2010 roku i oficjalnie został odsłonięty podczas ówczesnego Zlotu Morsów. Autorem pomnika jest poznański rzeźbiarz - Robert Sobociński. Na pewno jest to jedyny taki pomnik w Polsce, a być może i na świecie.

Przystań rybacka w Mielnie – Unieściu jest jedną z dwóch przystani rybackich w gminie Mielno. Unieście to od 2017 roku dzielnica Mielna. Przystań powstała w 1994 roku. Wszystkie kutry rybackie, wyruszające z Unieścia oznaczone są wymalowaną na burcie sygnaturą „UNI”. Na przystani można zakupić różne gatunki ryb wędzonych, smażonych lub świeżych. W sklepikach również dostępne są rozmaite wyroby rybne. Ponadto  właśnie tutaj można przyjrzeć się pracy rybaków, podziwiać wpływające i wypływające kutry, okopcone piece do wędzenia ryb, prace przy sieciach czy potężne wyciągarki, którymi łodzie wyciągane są na brzeg. Życie toczy się tutaj cały rok, dlatego warto odwiedzać przystań o różnych porach roku. Przystań rybacka jest często odwiedzana przez turystów dlatego jest jedną z atrakcji turystycznych Mielna.

Ruiny zamku w Owieśnie są jedną z największych atrakcji turystycznych miejscowości. Według doniesień już na początku XIII w. miał tu powstać zameczek, zbudowany przez templariuszy. Około XIV w. zbudowano na jego miejscu zamek murowany z kamienia. Otaczał go mur obronny oraz fosa. Zamek zbudowano na planie koła o średnicy około 30 m. Zamek w Owieśnie był trzykrotnie przebudowywany. Każda epoka wnosiła nowe ślady w jego wygląd. Rozbudowywano budynki mieszkalne oraz kilkakrotnie restaurowano wieżę. Pierwotnie zamek miał charakter obronny, ale później czasy baroku wprowadziły wiele elementów dekoracyjnych. Założono wokół zamku park, powstała barokowa elewacja, ozdobne bramy, fontanna, a na moście stanęły mitologiczne posągi. Po wojnie pozbawiony użytkownika zamek szybko niszczał – rozkradziono stolarkę, zarysowały się mury. W 1964 r. runęła wieża. Obecnym właścicielem obiektu jest Fundacja Zamek Chudów.

Muzeum Regionalne w Chojnicach istnieje od 1932 r. Na początku jego siedziba mieściła się w prywatnym domu W.J. Schreibera, a pieczę nad zbiorami sprawował chojnicki regionalista Julian Rydzkowski. W takiej formie muzeum funkcjonowało do momentu wybuchu II wojny światowej. W 1960 r. reaktywowano muzeum, które miało siedzibę w chojnickim ratuszu, a następnie od 1962 r. zaczęło działać w Bramie Człuchowskiej, której wnętrze przebudowano i dostosowano do potrzeb muzeum, tworząc w niej sale wystawowe. W Bramie eksponowane są wystawy stałe i czasowe. Na wystawach stałych prezentowane są zbiory historyczne, etnograficzne i archeologiczne. Na wystawach czasowych pokazywane są eksponaty o różnej tematyce, między innymi malarstwo, rzeźba itp. Na przełomie lat 70-80 XX w. do obiektów muzealnych dołączyły baszty: Baszta Wronia, Dom Szewski, Baszta Szewska, Baszta Kurza Stopa, Dom na Murach oraz Kolekcja regionalna Makowskich. W 1984 roku uległa zmianie nazwa instytucji na Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Chojnicach, a w 2012 roku muzeum przyjęło imię swojego założyciela Juliana Rydzkowskiego.

Bazylika św. Antoniego w Rybniku powstała w latach 1903-1906, a jej historia związana jest z kapliczką, która istniała w pobliżu od 1828 r. Ta neogotycka świątynia z czerwonej cegły powstała z inicjatywy rybnickiego proboszcza ks. Franciszka Brudnioka. Projektantem kościoła był natomiast Ludwig Schneider. Świątynia została poświęcona 29 sierpnia 1907 r., a osiem lat później nastąpiła jej konsekracja. Bazylika w Rybniku jest najwyższym kościołem Górnego Śląska. Jej wieże wznoszą się na wysokość 88 metrów, a sama budowla sprawia imponujące wrażenie. Na uwagę zasługuje także bogate wyposażenie wnętrza, na które składa się m.in. ołtarz główny wykonany w firmie Carla Buhla. W ołtarzu głównym znajduje się figura św. Antoniego przeniesiona ze wspomnianej wcześniej kapliczki. Uwagę zwracają także ambona i stacje drogi krzyżowej oraz spiżowe drzwi z płaskorzeźbami rybnickich kapłanów.

Historia teatru w Rybniku sięga 1953 roku, kiedy powstał pomysł stworzenia tego typu obiektu. Niestety dopiero w 1958 roku ruszyła budowa teatru, który do użytku oddano 4 grudnia 1964 r. Modernistyczną bryłę budynku teatru zaprojektował zespół architektów w składzie: Jerzy Gottfried, Henryk Buszko i Aleksander Franta. W bryle budowli znaleźć można liczne załamania, zieleń oraz kaskady wodne. W 2006 roku budynek Teatru Ziemi Rybnickiej doczekał się kompleksowej modernizacji ze środków Unii Europejskiej, a w roku 2023 wpisany został do rejestru zabytków. Teatr posiada salę widowiskową dla 650 osób, salę kameralną, salę baletową, galerię sztuki oraz galerię „Oblicza”. Tym samym Teatr Ziemi Rybnickiej jest jedną z największych samorządowych instytucji kultury województwa śląskiego.

W południowej części miasta Chociwel niemal nad samym brzegiem jeziora Starzyc, znajduje się wybudowany na początku XX wieku pałac. Pierwotnie w budynku funkcjonował dom rekonwalescencyjny dla żołnierzy. Po II wojnie światowej w budynku umieszczono placówkę edukacyjną. W roku 2014 dobudowano do pałacu prawe skrzydło jako kolejny etap rozbudowy restauracji o nową salę bankietową oraz pokoje hotelowe. Szkoła działała w tym miejscu do 1997 roku. Nowy rozdział w historii pałacu rozpoczął się w 1999 r., kiedy budowla stała się własnością prywatną. Nowy właściciel przeprowadził niezbędne remonty i dzięki temu udało się pałac zabezpieczyć na kolejne lata. W tym czasie stopniowo przywracano budynek do stanu z początku XX w. Obecnie w Pałacu mieści się restauracja i hotel z salą konferencyjną. Z każdego pokoju rozciąga się wspaniały widok na jezioro Starzyc.

EC1 Łódź Miasto Kultury to wyjątkowa w skali kraju instytucja, łącząca w sobie różnorodne dziedziny wiedzy oraz przestrzenie zabytkowej elektrowni. Historia obiektu sięga roku 1907, kiedy to wybudowano pierwszą część kompleksu, obecnie nazywaną EC1 Wschód. Pierwotnie nazywana Elektrownią Łódzką, później przekształcona w elektrociepłownię służyła łodzianom aż do końca XX wieku. Obecnie oferta EC1 składa się z największego w Polsce Centrum Nauki i Techniki, które wykorzystuje oryginalne wnętrza i wyposażenie elektrowni oraz zapewnia zwiedzającym dużą dawkę wiedzy z zakresu fizyki czy chemii, Ulicy Żywiołów, edukującej najmłodszych w aspektach sił rządzących otaczającym nas światem czy Narodowego Centrum Kultury Filmowej prezentującego fascynującą historię polskiej kinematografii. EC1 organizuje również szereg wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych oraz jest częścią największych eventów odbywających się w mieście.

Historia Łódzkich Linii Turystycznych zaczyna się w 2003 roku i od początku związana jest z Klubem Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi. Pierwszy kurs Linii 0 miał miejsce w sierpniu a na trasę wyjechał skład polskich wagonów 5N i 5ND z lat 1960-1961, które zostały na tę okazję odświeżone i przywrócono im pierwotne numery taborowe. W tramwaju po ponad dwudziestoletniej przerwie zagościli konduktorzy, którzy zgodnie z tradycją sprzedawali i kasowali szczypcami bilety. Projekt Linii Turystycznej z roku na rok przechodził modyfikacje. Zmieniały się trasy oraz częstotliwość kursów, na trasy wyjeżdżały rożne pojazdy a możliwość podróżowania zabytkowymi tramwajami na stałe wpisała się w wakacyjny krajobraz Łodzi. W 2011 roku, Linie Turystyczne włączono w system Lokalnego Transportu Zbiorowego w Łodzi, a w 2021 r. powstała inicjatywa Łódzkie Linie Turystyczne. Rok 2024 przyniósł połączenie działań miłośników komunikacji miejskiej oraz Łódzkiej Organizacji Turystycznej dzięki czemu trasy zostały przygotowane tak, aby z okien pojazdów móc podziwiać najważniejsze łódzkie atrakcje turystyczne.

Puszcza Bukowa porasta Wzgórza Bukowe jedno z najwyższych pasm wzniesień morenowych na Pomorzu Zachodnim. Wzniesienia te,  z najwyższym - Bukowcem sięgającym 149 m n.p.m. i siecią głębokich dolin, które je przecinają, tworzą niezwykle malowniczy krajobraz. Zwykło się o nim mawiać, że jest małą namiastką Bieszczad. Jego piękno podkreślają jeziora polodowcowe i strumienie, płynące dolinkami. Ciekawostką jest Jezioro Szmaragdowe, o wyjątkowej barwie wody, powstałe w miejscu zalanej kopalni wapieni kredowych. Tu i ówdzie wiją się pomiędzy wzniesieniami brukowe drogi. Większość z nich zbudowana została w XIX wieku z głazów narzutowych pozyskiwanych m.in. na terenie puszczy. W Puszczy Bukowej dominują buczyny, z królującym w nich bukiem zwyczajnym i roślinnością runa charakterystyczną dla tych lasów. Puszcza Bukowa, poza walorami przyrodniczymi kryje wiele ciekawych, wartych odwiedzenia miejsc.

Powierzchniowy pomnik przyrody Krzywy Las rosnący pod Gryfinem jest jednym z najsłynniejszych w Polsce. Swego czasu okrzyknięto go najbardziej niesamowitym lasem świata więc gryfińskie krzywulce są również słynne za granicami kraju. Na czym polega magia tego miejsca? Na obecności nietypowo wyglądających sosen zwyczajnych. Nie przypominają one bowiem innych, które je otaczają. Ich pnie są bardzo osobliwie zdeformowane, tworząc charakterystyczne i piękne łukowate wygięcia na kształt litery C. Teorii o powstaniu tak dziwnych drzew jest tak wiele jak wielu gości, którzy odwiedzają to miejsce. Jedni upatrują tu anomalii przyrodniczych, oddziaływania podziemnych cieków wodnych, uszkodzeń od śniegu lub owadów, śladów wizyty obcych cywilizacji. Inni skłaniają się ku przesłankom wskazującym na celową działalność człowieka i ta teoria jest najbardziej prawdopodobna. I to właśnie jest w Krzywym Lesie najpiękniejsze. Nie wiemy dokładnie jak, nie wiemy kto, nie wiemy po co. Wiemy natomiast, że samodzielne próby odpowiedzi na te pytania dają wszystkim odwiedzającym ogromną radość.

Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu zajmuje się różnorodnymi aspektami polskiej kultury ludowej. Jego twórczynią i pierwszym wieloletnim dyrektorem była prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa, której imię, Muzeum nosi od 15 grudnia 1999 roku. Muzeum Etnograficzne w Toruniu jest jednym z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju i działa w oparciu o ustawę o muzeach z 1996 roku, a jego Organizatorem jest Województwo Kujawsko-Pomorskiego. Goście mogą zwiedzić wystawy „Tajemnice codzienności…”, która w ciekawej formule opowiada o życiu codziennym na wsi w latach 1850-1950 oraz „Salonik prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej”, poświęconą założycielce Muzeum. Do dyspozycji zwiedzających na terenie kompleksu muzealnego na niewielkim obszarze, utrzymanym w charakterze parku prezentowane są różnorodne obiekty architektury wiejskiej. Muzeum organizuje także liczne wystawy czasowe, prowadzi działalność edukacyjną, organizuje koncerty muzyki ludowej z Polski i z zagranicy oraz kiermasze sztuki ludowej.

Olenderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce jest pierwszym w Polsce skansenem poświęconym osadnictwu olenderskiemu, rozwijającemu się od XVI w. Początkowo byli to osadnicy z Niderlandów i Fryzji – członkowie protestanckiej grupy menonitów, którzy w tolerancyjnym Królestwie Polskim mogli swobodnie wyznawać swoją wiarę. Zasiedlali tereny zalewowe i nieużytki od Żuław w górę Wisły do Torunia i dalej aż na Mazowsze. Głównym celem założenia Parku jest odtworzenie fragmentu krajobrazu kulturowego nadwiślańskiej wsi z przełomu XIX i XX w. Na powierzchni ponad 5 ha, zrekonstruowano olenderską wieś o charakterystycznym układzie, tzw. rzędówkę bagienną. Znajdują się tu 3 pełne zagrody składające się z 6 zabytkowych budynków mieszkalnych i gospodarczych. Przeniesione zostały z terenu Doliny Dolnej Wisły i pochodzą z XVIII i XIX w. Obiekty te to najcenniejsze, zachowane do dzisiaj, przykłady architektury charakterystycznej dla osadników olenderskich. Otaczają je pola uprawne, łąki, ogródki i sady, roślinność przyzagrodowa oraz zadrzewienia spotykane przy drogach i rowach odwadniających.

Folwarczna, Baraniec oraz Skopiec to trzy szczyty w Górach Kaczawskich, które położone są tuż obok siebie. Skopiec uznawany do tej pory za najwyższe wzniesienie, według obecnych pomiarów musiał oddać tytuł Folwarcznej, która to  stała się wyższym wzniesieniem od Skopca. Masyw Folwarcznej zbudowany jest ze skał staropaleozoicznych – zieleńców, diabazów i łupków zieleńcowych. Na północnym zboczu masywu znajduje się rezerwat przyrody “Buczyna Storczykowa na Białych Skałach” z Jaskinią Walońską. Jest to jeden z niewielu rezerwatów w Sudetach, który chroni dobrze zachowane siedliska ciepłolubnych buczyn storczykowych, od których wzięła się pierwsza część nazwy rezerwatu. Podstawę zbocza stanowią liczne wapienne skały i kilkumetrowe wychodnie o nazwie Białe Skały - to druga część nazwy rezerwatu, składające się głownie z wapieni prekambryjskich i wojcieszowskich. Na południowym zboczu można podziwiać widok na Kotlinę Jeleniogórską i Karkonosze.

Zamek Bolczów położony jest w północnej części Rudaw Janowickich. Nikt dokładnie nie zna daty powstania zamku, ale przypuszcza się, że związana jest z rycerzem z pobliskiego Mniszkowa - Clericusem Bolzem, a jako czas powstania zamku przyjmuje się lata 1371-1386. Historia zamku Bolczów to historia walki i odbudowy. Początkowo stanowił on rodową siedzibę Clericusa Bolza, a także strzegł okolicznych traktów handlowych. W okresie wojen husyckich, zamek stał się siedzibą rabusiów, napadających na kupieckie karawany. Doprowadziło to do interwencji mieszczan wrocławskich i świdnickich, którzy chcąc położyć kres grabieżom, zdobyli i zniszczyli zamek. Hans Dippold von Burghaus przywrócił zamkowi świetność, rozbudowując go o dziedziniec i wieżę obronną. Pod jego rządami zamek stał się fortecą nie do zdobycia, wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu. Niestety, okres świetności zamku zakończyła wojna trzydziestoletnia, podczas której dwukrotnie padł on ofiarą szwedzkich najeźdźców i ostatecznie został spalony. Dziś ruiny zamku Bolczów przyciągają tłumy turystów, zachwycając swoją historią i pięknem.

Austeria Miejska w Sławkowie Pierwochą Zwana to jedna z trzech najstarszych karczem w Polsce. Jak wskazuje napis na belce (stragarzu) w głównej sali, została wybudowana w obecnym kształcie w roku 1781. Słowo austeria pochodzi z języka włoskiego i oznacza karczmy o podwyższonym standardzie. Odwiedzający ją goście mogli dobrze zjeść w szynku, przespać się w alkierzu oraz pozostawić na czas swojego pobytu konia i wóz w stanie. Karczma jest budynkiem drewnianym, wybudowanym w konstrukcji zrębowej, na planie w kształcie litery T. Posiada łamany dach (tzw. polski), kryty gontem. Od frontu dach jest wysunięty poza obręb budynku i wsparty na 6 murowanych filarach (pierwotnie były to drewniane słupy) tworząc charakterystyczny podcień. Główna brama znajduje się od strony Rynku, przez nią wchodzi się do szerokiego przejazdowego korytarza z którego można dostać się do poszczególnych pomieszczeń. Na końcu korytarza znajduje się stajnia i wozownia (stan) oraz druga brama, którą można było wyjechać na Mały Rynek. Austeria do dnia dzisiejszego spełnia funkcję gastronomiczną.

Główną ideą sławkowskiego szlaku kruszcowego jest zwrócenie uwagi na otaczające nas do dzisiaj, choć często zapomniane, relikty dawnego górnictwa i hutnictwa rud cynku i ołowiu. Historia Sławkowa nierozerwalnie związana jest z górnictwem – obecność rud metali była najprawdopodobniej głównym czynnikiem miastotwórczym. Co najmniej od XIII wieku wydobywano tu oraz eksploatowano ołów, a w wieku XIX również cynk. Sławkowski szlak jest kontynuacją szlaku kruszcowego istniejącego już od kilka lat na terenie Strzemieszyc w Dąbrowie Górniczej. Część sławkowska rozpoczyna się przy kapliczce św. Antoniego na Zakawiu (Dąbrowa Górnicza) i prowadzi po śladach dawnych wyrobisk górniczych kopalni Leonidas i Kozioł w kierunku centrum Sławkowa i dalej do Doliny Białej Przemszy, gdzie niegdyś działały huty ołowiu oraz XIX-wieczna walcownia blach cynkowych i żelaznych. W poszczególnych punktach umieszczone są tablice informacyjne, pozwalające zapoznać się z historią odwiedzanych miejsc. Wędrówka szlakiem kruszcowym to także okazja do zobaczenia najważniejszych zabytków w mieście i podziwiania jego walorów. 

Kozienicki Dom Kultury im. Bogusława Klimczuka swoją działalność rozpoczął w latach 50. XX wieku, aby pełnić funkcję ośrodka życia kulturalnego i społecznego mieszkańców Kozienic i regionu. Od października 2015 r. siedzibą Kozienickiego Domu Kultury jest Centrum Kulturalno-Artystyczne w Kozienicach. Siedziba Kozienickiego Domu Kultury to nowoczesny budynek zlokalizowany w ścisłym centrum miasta. To architektoniczna perełka nie tylko Ziemi Kozienickiej. Obiekt pełni zarówno funkcję kultury, jak i sprzyja integracji i aktywizacji lokalnej społeczności miasta Kozienice oraz całego subregionu radomskiego. Budynek zaprojektowano jako trzykondygnacyjną, w znacznym stopniu przeszkloną, zwartą bryłę, dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wewnątrz niej wydzielono przeszklone patio, będące wspólną przestrzenią publiczną i jednocześnie wielopoziomowym doświetleniem. Mieści się tu kino, telewizja lokalna z wirtualnym studiem, studio nagrań muzycznych, kawiarnia, galeria sztuki i mediateka, szkoła muzyczna, specjalistyczne sale dydaktyczne, część biurowa i zaplecze techniczne.

Na południe od Szczecina, znajduje się wyjątkowo malownicze miejsce - Ogród Dendrologiczny w Przelewicach. Powstał on na początku XIX w. jako przypałacowy park. Przepiękny teren na obszarze ponad 30 ha jest idealnym miejscem do wypoczynku w otoczeniu rzadkich okazów drzew i krzewów. Tu, w otoczeniu dziewiętnastowiecznego pałacu spacerują pawie, które niewątpliwie są atrakcją przelewickiego ogrodu. Zasoby ogrodu to około 1700 gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych. W kolekcji znajduje się wiele okazów roślin chronionych występujących na terenie parku naturalnie oraz introdukowanych. Najstarsze zadrzewienia Arboretum Przelewickiego liczą 180-250 lat. Poza Ogrodem Dendrologicznym w jego skład wchodzi: pałac oranżeria oraz zabytkowy zespół folwarczny. W 2021 r. powstała instytucja Ogrody Przelewice – Zachodniopomorskie Centrum Kultury Obszarów Wiejskich i Edukacji Ekologicznej, której misją jest przede wszystkim wyeksponowanie walorów ogrodu, pielęgnowanie tradycji wsi zachodniopomorskiej, odrestaurowanie wszystkich zabytkowych obiektów i nadanie im nowych funkcji związanych z kulturą i edukacją ekologiczną.

W 1975 r. społeczeństwo regionu kłobuckiego oraz młodzież harcerska okolicznych Hufców ZHP dla uczczenia poległych pierwszego września 1939 r. żołnierzy Wołyńskiej Brygady Kawalerii, wzniosło pomnik usytuowany w sąsiedztwie niemego świadka bitwy - drewnianego Kościoła pw. świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza. Pomnik ten jest symbolem bohaterskiej i patriotycznej walki żołnierza polskiego w obronie ojczyzny. Twórcą pomnika jest artysta rzeźbiarz Gabriel Hajdas. Corocznie w pierwszych dniach września odbywają się pod pomnikiem w Mokrej uroczystości patriotyczne upamiętniające bohaterstwo żołnierzy września.

Powstanie Muzeum Kultury Przeworskiej i Izby Pamięci Bitwy pod Mokrą łączy się z dniem 9 maja 1975 roku, kiedy to odsłonięty został pomnik ku czci bohaterów poległych na polach Mokrej 1 września 1939 roku. Podjęto wtedy działania zmierzające do utworzenia miejsca, w którym pamięć o zwycięstwie Wołyńskiej Brygady Kawalerii zostałaby godnie uczczona. Decyzją dyrekcji Szkoły Podstawowej w Mokrej utworzono Izbę Pamięci I Tradycji, w której zgromadzono oryginalne eksponaty z pola bitwy, zdjęcia, pamiątki oraz dary od rodzin poległych żołnierzy. Po odkryciu w 1994 roku w Mokrej stanowisk archeologicznych z okresu kultury przeworskiej – Izba zaczęła gromadzić informacje dotyczące także tej, dotychczas nieznanej części dziedzictwa historycznego Mokrej. Do roku 2005 Izba mieściła się w budynku „starej szkoły” w Mokrej. Następnie została przeniesiona do budynku „nowej szkoły”, a od 2010 r. w nowopowstałym budynku utworzono muzeum, które jest kontynuatorem tradycji Izby Pamięci.

Od połowy XVI wieku budynek miejskiego ratusza znajdował się na płycie oświęcimskiego rynku. Został odnowiony w 1792 roku, po czym w 1863 roku doszczętnie spłonął w wyniku poważnego pożaru, który nawiedził wtedy miasto. Biura władz miejskich funkcjonowały w nowej siedzibie od 1875 roku aż do wybuchu II wojny światowej. Wówczas Niemcy włączyli budynek do systemu obrony przeciwartyleryjskiej. Po zakończeniu wojny magistrat przeniesiono do Zamku, a budynek Ratusza został przejęty przez komunistyczne władze. W 2018 roku ten zabytkowy XIX wieczny obiekt został gruntownie odnowiony. Rozpoczął działalność jako Muzeum Ratusz - oddział Muzeum Zamek w Oświęcimiu. To miejsce, w którym prezentowana jest wystawa stała zatytułowana „W przestrzeniach historii. Dzieje miasta Oświęcimia”. Ekspozycja ta ukazuje osiem wieków historii jednego z najstarszych polskich grodów od średniowiecza po współczesność.

Na wysokości 776 m n.p.m. na zachodnim zboczu Góry Igliczna, w osadzie o tej samej nazwie znajduje się Sanktuarium „Maria Śnieżna”. Osada swoje istnienie zawdzięcza kultowi figury Matki Bożej, której ludową kopię przyniósł z pielgrzymki do Mariazell Krzysztof Veit w roku 1750. Figura Matki Bożej została wykonana z drewna lipowego w Austrii przez nieznanego artystę, jako płaskorzeźba o wysokości 39 cm. W tym samym roku figurę umieszczono na stoku Góry Iglicznej pod konarem potężnego buka. W roku 1776 po wichurze nieuszkodzoną figurę przeniesiono do nowopowstałej kaplicy w miejscu obecnej plebanii. Od 26 czerwca 1777 r. do 1782 r. nastąpiło 12 potwierdzonych komisyjnie uzdrowień. Na górę Igliczną zaczęli przybywać liczni pielgrzymi, dla których ówczesna drewniana kaplica okazała się zbyt mała. Początki powstania osady datuje się na 18 czerwca 1781 r., kiedy to wmurowano kamień węgielny pod budowę Sanktuarium, które rok później zostało poświęcone. Obecnie miejsce to stanowi ważny punkt, zarówno dla pielgrzymów, jak i turystów. Z tarasów w przy sanktuarium rozciąga się rozległa panorama na Masyw Śnieżnika i na większą część Ziemi Kłodzkiej.

Na parterze murowanego budynku, położonego na terenie Parku Historyczno-Kulturowego przy ul. Kopernika 9 w Drohiczynie znajduje się wystawa starych motocykli. Obejmuje ona kilkadziesiąt eksponatów pochodzących z Polski i różnych krajów Europy. Najstarsze motocykle pochodzą z początków XX wieku. Na uwagę zasługuje także kolekcja, przywiezionych z różnych zakątków świata, tablic rejestracyjnych. Wystawa ma charakter stały i poszerza się o nowe eksponaty. W jednej z sal od 2017 roku istnieje Izba Pamięci Wiktora Węgrzyna i Rajdu Katyńskiego. Można podziwiać w niej motocykl komandora i pamiątki związane z rajdem. Na piętrze budynku eksponowana jest wystawa techniki, gdzie można zobaczyć zabytkowe aparaty fotograficzne, maszyny do pisania, maszyny do szycia, maszyny liczące i urządzenia geodezyjne.

Ośrodek Edukacji Ekologicznej powstał przy ul. Kopernika 9 w ramach realizacji projektu „Nadbużańska Bioróżnorodność Naszym Dziedzictwem”. Znaleźć w nim można wiele atrakcji dla najmłodszych jak i najstarszych odkrywców, mieszkańców najbliższej okolicy i turystów. Uwagę przykuwa z pewnością akwarium, w którym dumnie prezentują się ryby żyjące w wodach Bugu. Niewątpliwą atrakcją są symulatory wędkarstwa i jazdy rowerem, a dzięki projekcjom kinowym i wielu multimedialnym wystawom, poznać można bogactwo nadbużańskiej przyrody. Wokół budynku, jak i na terenie całego miasta, rozmieszczone są tablice i gry edukacyjne o tematyce przyrodniczej. Ośrodek w sezonie otwarty jest codziennie od 10.00 do 17.00. 

W Strefie Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności znajduje się przestrzeń wystawowa z eksponatami oraz Majsternia. Przestrzeń wystawowa składa się z 18 interaktywnych eksponatów, gdzie każdy może poznać i doświadczyć praw fizyki oraz elementów biologii i geografii. Zwiedzający mają możliwość skorzystania z eksponatów: „Słyszenie kośćmi”, „Rysowanie w lustrze”, „Obrotowe lustra”, „Idealna asymetria”, „Wyścigi walców”, „Obrotowy stolik”, „Mistrzowie szybkiego zapamiętywania”, „Człowiek układanka”, „Rowerowe przekręty”, „Krocząca sprężyna”, „Puzzle matematyczne”, „Powietrzna armata”, „Usyp mapę”, „Film animowany”, „Wiszące piłki”, „Kamera termowizyjna”, „Zbliżenie na cień”, oraz „Znikokot”. Majsternia to miejsce pobudzające wyobraźnię, rozwijające logiczne myślenie oraz zdolności sprawcze.  Tutaj najłatwiej jest zastosować naukę w praktyce, a można to zrobić używając aż 11 zestawów konstrukcyjnych.

Nadbużański Ośrodek Promocji Produktu Lokalnego „Zagubek” mieści się przy ul. Targowej 1, tuż obok targowiska miejskiego, działającego tutaj w każdy poniedziałek. Inspirację do powstania nazwy obiektu stanowią Zaguby – lokalny przysmak, znany głównie w okolicach Drohiczyna, wpisany w 2020 roku na ministerialną listę Produktów Tradycyjnych. Znajdują się tu także sale wystawowe, w których prezentowane są czasowe wystawy lokalnych twórców oraz wystawa etnografii. Jedna z sal została poświęcona Lucjanowi Borucie, drohiczyńskiemu rzeźbiarzowi i poecie. Atrakcją Zagubka jest także pokój zagadek „Królewska Sala Jadalna. Drohiczyńskie Przysmaki”, w której należy odnaleźć przepis na ulubione dania króla Daniela Romanowicza. Budynek Zagubka, stylizowany na dworek szlachecki, otaczają ogrody, w których uprawiane są kwiaty, owoce i warzywa charakterystyczne dla regionu Podlasia Nadbużańskiego.

Czym różni się litofon od ksylofonu lub nurek Kartezjusza od dysku Bemhama? Jeśli nurtują was takie zagadnienia, to odpowiedzi na nie znajdziecie w Centrum Matematyczno – Informatyczno – Przyrodniczym Odran czyli w skrócie w Parku Fizyki w Nowej Soli. Park ten ma sześć stref poświęconych różnym działom fizyki i obfituje w urządzenia do własnoręcznego przeprowadzenia doświadczeń. Jest ich tam prawie pięćdziesiąt więc nie ma szans na nudę, a dobra zabawa jest gwarantowana. Wszystko pod chmurką w miłym otoczeniu zieleni, tuż przy sąsiadującym Parku Krasnala, Parku Linowym oraz kompleksie do uprawiania sportów wyczynowych. Uczniowie, mogą tu wraz z nauczycielem, w ciekawy sposób odkrywać naukowe reguły i zjawiska fizyczno-matematyczne. To również świetne miejsce dla rodzin z dziećmi. Pozwala aktywnie rozwijać twórcze myślenie oraz zdolności poznawcze. Z uwagi na swoje położenie na otwartym terenie, park jest dostępny sezonowo.

Jezioro Wigry jest dziesiątym pod względem wielkości (2,2 tys. ha) i piątym co do głębokości (73 m) zbiornikiem wodnym w Polsce. Znajduje się w sercu Wigierskiego Parku Narodowego. Większość jego brzegów otacza Puszcza Augustowska. Zaliczane jest do najcenniejszych przyrodniczo i najpiękniejszych krajobrazowo w naszym kraju. Wigry kształtem przypominają literę „S” i mają bardzo zróżnicowaną linię brzegową. Nazwa jeziora prawdopodobnie wywodzi się z jaćwieskiego słowa „Vingris”, co oznacza wijący się, kręty. Na jeziorze znajduje się 15 wysp oraz liczne są półwyspy. Na najbardziej znanym - Półwyspie Klasztornym znajduje się zabytkowy klasztor pokamedulski, gdzie w 1999 r. odpoczywał papież - św. Jan Paweł II. Zarówno wody, jak i brzegi jeziora są rajem dla wielu gatunków zwierząt. W Wigrach występuje 26 gatunków ryb, w tym słynna sieja i sielawa. W 1975 roku jezioro zostało wpisane na listę najcenniejszych akwenów świata (Projekt „Aqua”). 

W  środkowej części województwa opolskiego, jedynie 15 km od Opola i 7 km od Ozimka, w kompleksie lasów Stobrawsko-Turawskich znajdują się cztery akweny wodne: jezioro Duże (Turawskie), Średnie, Małe i Srebrne! Wokól jezior można znaleźć  idealne warunki do wypoczynku na łonie przyrody, a sprzyja temu dobrze rozwinięta baza noclegowa i gastronomiczna. Wszystko to sprawia, że jest to jeden z najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów na Opolszczyźnie. Duża powierzchnia akwenów zapewnia doskonałe warunki do uprawiania żeglarstwa i innych sportów wodnych. Osłonięte lasami od wiatru piaszczyste plaże i słoneczne zatoki zapewniają warunki przyjemnego wypoczynku. To właśnie tutaj odbywają się różnego rodzaju regaty, w których biorą udział żeglarze z całego kraju. Ale nie tylko ta dyscyplina sportowa jest uprawiana na Jeziorze Dużym. Odbywają się tutaj również zawody wędkarskie „Sandacz Turawy”, w których uczestniczą wędkarze z całej Polski.

Muzeum im. Oskara Kolberga istnieje od 1990 roku. Zostało otwarte z okazji obchodów setnej rocznicy śmierci Oskara Kolberga. Przez dwa lata było oddziałem Muzeum Ludowych Instrumentów w Szydłowcu, a w 1992 r. zostało wcielone w struktury Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu. Muzeum w Przysusze to jedyne w Polsce muzeum biograficzne poświęcone Oskarowi Kolbergowi, które gromadzi, opracowuje naukowo i eksponuje muzealia i materiały przedstawiające dzieło twórcy polskiej etnografii i folklorystyki – wpisane w poczet najwybitniejszych dokonań polskiej nauki XIX wieku. Prezentuje opracowany przez Kolberga program kultury ludowej ziem dawnej Rzeczypospolitej, a także unikalny zbiór źródeł i opracowań wraz z fragmentami archiwum rękopiśmiennego. Siedzibą Muzeum jest zabytkowy dwór, wzniesiony w II poł. XIX w. przez Juliusza Dembińskiego herbu Nieczuja, ówczesnego właściciela Przysuchy. Dwór otoczony jest parkiem miejskim będącym pozostałością po dawnym dworskim parku, zaprojektowanym i urządzonym w 1900 r. przez Teodora Chrząńskiego.

Rybnik żużlem stoi, a jego sercem jest Stadion Miejski, na którym rozgrywa swe mecze I-ligowa drużyna żużlowa KS ROW Rybnik i drużyna piłki nożnej ROW Rybnik. Stadion MOSiR Rybnik może pomieścić 10 304 osoby. W skład kompleksu, poza stadionem piłkarsko-żużlowym, wchodzi stadion lekkoatletyczny, kąpielisko "Ruda" oraz boiska treningowe sekcji piłkarskiej. Sekcja żużlowa w Rybniku wystartowała w 1932 roku, a pierwsze zawody na obecnym stadionie odbyły w czerwcu 1939 roku na bieżni wyłożonej mączką ceglaną. Do dzisiaj drużyna z Rybnika zdobyła łącznie 12 tytułów Drużynowych Mistrzostw Polski, co jest drugim wynikiem w historii żużla w Polsce. Ewenementem jest to, że wszystkie tytuły mistrzowskie zdobywali wychowankowie klubu z Rybnika. Wszyscy fani „czarnego sportu” w Polsce znają takie nazwiska, jak Antoni Woryna, Andrzej Wyglenda czy Stanisław Tkocz. Na znaczku turystycznym znajdują się żużlowcy z pomnika stojącego na Rondzie Gliwickim. To właśnie przez rondo prowadzi droga na stadion miejski, na którym rybniccy żużlowcy święcili tryumfy w przeszłości i ścigają się dzisiaj. 

Baszta Więzienna, nazywana też Basztą Czarownic lub Basztą Prochową, znajduje się po północnej stronie średniowiecznego miasta. Budowla wzniesiona została pod koniec XIII w. jako baszta łupinowa, a następnie przebudowana i nadbudowana. Obiekt założony jest na planie czworobocznym, zbliżonym do kwadratu. Baszta w dolnej partii posiada formę prostopadłościenną, przechodząc powyżej za pomocą narożnych tromp – w formę spłaszczonego walca. W zwieńczeniu znajduje się wąska platforma widokowa oraz stożkowy, ceramiczny hełm z chorągiewką pogodową z datą roczną „1729”, odnoszącą się do jednego z remontów budowli. Wnętrze baszty podzielone zostało na trzy kondygnacje skomunikowane pierwotnie drabinami lub stromymi, drewnianymi schodami. W obrębie każdej z nich znajduje się po jednym pomieszczeniu doświetlonym wąskimi oknami. W XVII wieku w baszcie mieściło się więzienie, zlokalizowane w przyziemiu budowli, a następnie magazyn prochu.

Szlak Chodzieskich Karzełków Płomienistych powstał w maju 2024 roku. Spacerując po malowniczych uliczkach Chodzieży, napotkać można 11 niewielkich, lecz pełnych uroku figur karzełków, które ożywiają miejską legendę pochodzącą ze zbioru „Opowieści i legendy chodzieskie” wydanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Chodzieży. Legenda głosi, że dawno temu żyły w Chodzieży małe, pomocne istoty – karzełki. Te dobre duszki wspierały mieszkańców w codziennych trudach, zachęcając do czynienia dobra. Dziś karzełki powróciły, by ponownie towarzyszyć nam w codziennym życiu – tym razem w postaci uroczych figur. Karzełki umieszczone są w starannie wybranych miejscach miasta, tworząc wyjątkowy szlak turystyczny. Spacerując od jednej figurki do drugiej, można nie tylko podziwiać ich urok i kunszt wykonania, ale także poznać Chodzież, albowiem figury, poprzez swoją nazwę i posiadane atrybuty, nawiązują do ważnych symboli miasta.

Izba Pamięci s. Marii Dulcissimy Hoffmann SMI została utworzona 28.05.2012 r. w klasztorze Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej w raciborskim Brzeziu. Siostra Dulcissima (1910–1936) zapisała się złotymi zgłoskami w sercach mieszkańców Brzezia, którzy bardzo cenili sobie osobiste spotkania z nią, a także drobiazgi, którymi ich czasami obdarowywała. Ludzie zwracali się do niej z prośbą o pomoc, o modlitwę szczególnie wtedy, gdy znajdowali się w trudnych życiowych sytuacjach. Modlitwa i ofiara tej pokornej zakonnicy przywracały wielu osobom nadzieję i niejednokrotnie pozwalały doświadczać cudu uzdrowienia. W izbie pamięci gromadzone są pamiątki po s. Dulcissimie, które przetrwały do naszych czasów. Są tu oryginalne fotografie, świadectwa ukończenia szkół, zeszyty nowicjackie z odręcznymi notatkami, rzeczy osobiste, pradawna figurka Matki Bożej Niepokalanej, która została przywieziona z domu rodzinnego Helenki, habit i inne. Siostra Dulcissima, mistyczka, stygmatyczka, nazywana „śląską małą Teresą”, zmarła w opinii świętości. Została pochowana na starym przykościelnym cmentarzu, a obecnie trwa jej proces beatyfikacyjny.

Około 1811 r. w Borach Niemodlińskich, w miejscowości Tułowice, właściciel dóbr niemodlińsko-tułowickich - Johann Nepomucen Carl Prashma, uruchomił pierwszy fajans ceramiczny. Manufaktura przeszła w 1842 r. w ręce Ernsta von Frankenberga, który zainicjował produkcję czarnego fajansu delikatnego. W 1858 r. fabryka rozpoczęła pierwszy wypał porcelany. W 1889 r. tułowicką fabrykę nabył  Erhard Schlegelmilch i od tego czasu rozpoczął się jej intensywny rozwój. Przy fabryce powstały osiedla pracownicze, dla kadry zarządzającej i dla malarzy porcelany. W czasie II wojny światowej fabryka produkowała porcelanę na potrzeby wojska. W 1947 r. rozpoczęto produkcję cięższego, trwalszego i tańszego porcelitu co trwało aż do likwidacji zakładu w 2001 r. Obecnie w odrestaurowanych wnętrzach fabryki znajduje się Muzeum Porcelany Śląskiej. We wnętrzach znalazły schronienie wyroby z 14 śląskich manufaktur. Często są to jedyne ślady po tych dawnych fabrykach.