Lista znaczków

W 44. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki w 1861 r. olkuski „Komitet Narodowy” postanowił uczcić tego wielkiego Polaka poprzez „usypanie na wzgórzu pod tzw. „księżym laskiem” kopca. Niespełna dwa lata później w wyniku uczestnictwa miejscowego społeczeństwa w Powstaniu Styczniowym, carskie represje dotknęły również ten pomnik. Został on zrównany z ziemią, jednak pamięć o nim nie zaginęła. W setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki olkuszanie postanowili stworzyć kopiec na nowo. Powołano specjalny Komitet, który już od września przystąpił do prac. Przy budowie brała udział młodzież szkolna, członkowie stowarzyszeń i różnych instytucji. Na szczycie kopca ponownie stanął krzyż z cierniową koroną, pod którym umieszczono ziemię z miejsca bitwy pod Racławicami oraz pamiątkowe dokumenty. Kopiec przez lata był miejscem spotkań patriotycznych i ważnych uroczystości o charakterze narodowym. Przetrwał okres okupacji niemieckiej i rządów komunistycznych w Polsce. Obecnie kopiec mierzy siedem metrów wysokości, a wraz z wieńczącym go krzyżem osiąga wysokość trzynastu metrów.

Początki zamku w Ojcowie wiążą się z działalnością fortyfikacyjną króla Kazimierza Wielkiego, na polecenie którego wzniesiono zamek w latach 1354 – 1370. Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z 1370 roku kiedy to zarządcą zamku został burgrabia Zaklika. Zamek był jednym z ważniejszych ogniw w łańcuchu obronnym chroniąc Kraków przed Luksemburczykami. Posiadał stuosobową załogę dowodzoną przez starostę. Dzierżawiony przez dziesięciolecia zmieniał zarządców, by w końcu w roku 1536 przejść w ręce królowej Bony Sforzy, która po 20 latach, w związku z wyjazdem do Włoch, przekazała go Mikołajowi Płazie. Na przestrzeni wieków zamek przechodził z rąk do rąk to popadając w ruinę to znów odzyskując częściowy blask. W 1802 r. obiekt zostaje opuszczony. Podczas rozbiorów zamek ponownie podupada i kolejny właściciel rozbiera częściowo mury, które grożą zawaleniem. Ostatecznie z zamku pozostaje ośmioboczna wieża, brama i dolne partie murów. Pod koniec XIX wieku plany odbudowy podjął Ludwik Krasiński, który zamierzał tu  urządzić muzeum archeologiczno-przyrodnicze. Zasypano wtedy fosę i zlikwidowano most, a ośmioboczną wieżę obniżono o 6 metrów. Odnowiono też bramę urządzając w niej pokój mieszkalny. W 1913 roku nowa właścicielka - Ludwika Czartoryska przystępuje do konserwacji ruin i częściowej odnowy baszty. Dalsze prace konserwacyjne prowadzi na zamku dyrekcja Ojcowskiego Parku Narodowego w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie w salce nad bramą wjazdową znajduje się wystawa dotycząca historii zamku ojcowskiego, a jej częścią jest makieta pokazująca zamek z przełomu XV i XVI wieku.

Muzeum Regionalne PTTK im. Antoniego Minkiewicza liczy już z górą 100 lat. Mieści się ono w dwóch salach zabytkowej kamienicy przy rynku. Wśród muzealnych eksponatów do najcenniejszych należy bardzo dobrze zachowany miecz z przełomu XIII i XIV wieku, zwany „katowskim”. Inne cenne artefakty to m.in. pistolet skałkowy, fragmenty drewnianych rur wodociągowych z XVI-XVII w., sztylet, znalezione na zamku w Rabsztynie kule szwedzkie, czy fragmenty naczyń rzymskich z okresu brązu. Szczególnie ważne dla lokalnej tradycji są wyroby Olkuskiej Fabryki Naczyń Emaliowanych. Na uwagę zasługują również lokalne stroje ludowe, świątki z nieistniejących już kapliczek. Najważniejszą jest jednak ekspozycja górnictwa kruszcowego m.in. stare narzędzia górnicze, kopaczka, lampki, kilofki, młotki, pyrliki, drewniany młot górniczy, moździerz do rozdrabniania i sito do przesiewania rudy. W zbiorach malarstwa znajduje się kilka XIX-wiecznych litografii Napoleona Ordy, obrazy o tematyce górniczej Władysława Jastrzębskiego oraz portrety olkuskich gwarków. Osobną grupę eksponatów stanowią rzeźby i obrazy olkuskich artystów oraz grafiki. 

Ośrodek położony jest na zachodnim krańcu Bukowiny Tatrzańskiej. Do dyspozycji turystów jest 12 koni. W ciągu roku w ośrodku organizowane są rajdy, kuligi, obozy konne dla młodzieży, oraz zajęcia z jazdy konnej zarówno dla amatorów jak i jeźdźców zaawansowanych. Górski Ośrodek Jeździecki dysponuje ponadto 30 miejscami w  pokojach 2, 3 i 4 osobowych, wyposażonych w łazienki.

Grota Łokietka to poziomo rozwinięta jaskinia znajdująca się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Położona jest ok. 125 metrów ponad dnem Doliny Sąspowskiej i jest największą spośród wszystkich znanych jaskiń na terenie parku. Długość jaskini wynosi 320 metrów, a całość składa się z dwóch dużych sal: Rycerskiej i Sypialni oraz dwóch mniejszych. Pierwsze wzmianki o jaskini pochodzą z końca XVII wieku. Od końca XVIII wieku stanowiła miejscową atrakcję turystyczną. W czasie pierwszej wojny światowej grota służyła  miejscowej ludności jako czasowe schronienie. W 1927 roku została uznana za zabytek. Badania dowodzą, iż w odległych czasach jaskinię zamieszkiwały niedźwiedzie polarne. Przypuszcza się też, że dla człowieka nie była ona wygodnym schronieniem, choć znaleziono w niej pradawne ślady jego bytności. Z jaskinią związana jest legenda o ukrywaniu się w niej Władysława Łokietka przed królem czeskim Wacławem II. Przyszły król miał tu przebywać 6 tygodni, odpoczywając na kamiennym łożu  ostatniej sali. Wejście do jaskini zasnute było pajęczyną pokrytą rosą, co ostatecznie miało zmylić pogoń, stąd też dzisiejsza krata zamykająca wejście do jaskini powtarza motyw pajęczyny.

U stóp zamku w Pieskowej Skale znajduje się wapienny ostaniec nazywany Maczugą Herkulesa. Skała zbudowana jest z twardych wapieni skalistych, a swym kształtem przypomina właśnie broń mitycznego olbrzyma. Maczuga ma 25 metrów wysokości i stoi na niższej skale o wysokości bliskiej 12 metrów, a swój kształt zawdzięcza erozyjnej działalności wiatru i wody. Formacja ta stanowi charakterystyczny element krajobrazu Doliny Prądnika i jest jednym z najważniejszych symboli całej Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Z Maczugą nierozerwalnie związanych jest kilka legend, a jedna z nich mówi o Panu Twardowskim, który rozkazał czartowi ustawienie w tym miejscu skały wierzchołkiem do dołu. Czart swoją pracę wykonał, a Twardowski zgodnie z umową musiał mu oddać swoją duszę. Od 1933 roku na szczycie Maczugi Herkulesa znajduje się dwumetrowej wysokości krzyż, który upamiętnia pierwsze wejście na maczugę, w wykonaniu Leona Witka z Katowic. Dziś maczuga jest chroniona prawem, a wspinaczka w tym miejscu jest zabroniona.

Obecne Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza na Lubomirze zostało wybudowane w miejscu przedwojennej stacji obserwacyjnej (1922-44), która była zamiejską filią Obserwatorium Krakowskiego. Pomysłodawcą utworzenia tej placówki był prof. Banachiewicz. W tamtych czasach, stacja Lubomir zasłynęła z odkrycia dwóch komet: 3.04.1925 r. przez Lucjana Orkisza (C/1925 G1 Orkisz) i 17.07.1936 przez Władysława Lisa (C/1936 OI Kaho-Kozik-Lis). We wrześniu 1944 r. obserwatorium zostało spalone w wyniku działań wojennych. W październiku 2007 oddano no użytku nowy budynek, nazwany na cześć prof. Tadeusza Banachiewicza. Aktualnie prowadzona jest działalność naukowa, dydaktyczna i popularyzatorska - Obserwatorium Astronomiczne im. T. Banachiewicza jest jedynym w Polsce obserwatorium, które można zwiedzić w każdy weekend bez wcześniejszej zapowiedzi, a także uczestniczyć w prelekcjach i pokazach nieba.

Tischnerówka - góralska chałupa dobudowana do GOK w Łopusznej - miejsce uznania, pamięci i hołdu dla największego w dziejach Łopusznej syna tej ziemi - ks. prof. J. Tischnera, wybitnego filozofa, wspaniałego kapłana, przyjaciela górali i gór. Miejsce powstania muzeum nie jest przypadkowe, ponieważ ksiądz często bywał w GOK-u. Uczestniczył w spotkaniach z góralami, gościł z okazji różnych imprez i uroczystości, spotykał się z młodzieżą z zespołu góralskiego. Izba Pamięci istnieje od 2004 roku i składa się z dwóch części: sali muzealnej i audiowizualnej. Można tutaj zobaczyć zarówno autentyczne przedmioty należące do księdza profesora, jak również bardzo bogaty zbiór fotografii z rodzinnego albumu Tischnerów, rękopisy księdza, książki, jego listy, dokumenty, nagrody. Część audiowizualna „Tischnerówki” to miejsce gdzie można usłyszeć i zobaczyć księdza profesora w czasie projekcji filmu z jego udziałem pt. „Byli chłopcy byli...”

Schronisko PTTK położone poniżej szczytu Turbacza w Gorcach, tuż przy granicy z Gorczańskim Parkiem Narodowym. Schronisko znajduje się na wysokości 1283 m n.p.m. na skraju polany Wolnica, wchodzącej w skład Hali Długiej. Jest to okazały kamienny budynek o dwóch prostopadłych skrzydłach z arkadowym wejściem i strzelistym dachem z mansardami, kryty gontem. Oferuje 110 miejsc noclegowych. Obok schroniska (niewielki, drewniany budynek w lesie) – otwarte w 1980 roku Muzeum Kultury i Turystyki Górskiej PTTK eksponujące dzieje turystyki w Gorcach, historię schroniska na Turbaczu, opis działalności ruchu oporu podczas II wojny światowej oraz postać Władysława Orkana. Obok schroniska pole namiotowe. Przed schroniskiem największy w Gorcach węzeł szlaków turystycznych.

Położona w Beskidzie Sądeckim, w paśmie Jaworzyny Krynickiej, na niebieskim szlaku pomiędzy Runkiem i Pustą Wielką. Usytuowane jest na wysokości 887 m n.p.m. nieopodal Głównego Szlaku Beskidzkiego i stanowi naturalny przystanek dla osób wędrujących od strony Rytra lub Krynicy. Obok schroniska przebiegają również szlaki narciarskie, konne i rowerowe. Sprzed schroniska otwierają się przepiękne widoki na pasmo Radziejowej oraz wyjątkowo okazała panorama na Tatry. Samo schronisko jest drewnianym budynkiem z obszerną salą kominkową i werandą. Posiada 40 miejsc noclegowych, a w razie ich braku istnieje możliwość nocowania na podłodze lub rozbicia namiotu przed budynkiem. Będąc na wycieczce w okolicy można również zdobyć Znaczki nr 22 - Chata Górska Cyrla oraz Nr 38 - Hala Łabowska.

Giewont to masyw w Tatrach Zachodnich, wys. 1894 m n.p.m., położony jest między Doliną Bystrej, Doliną Kondratową, Doliną Małej Łąki i Doliną Strążyską. Złożony jest z trzech części: Wielkiego Giewontu (1894 m), Małego Giewontu (1728 m) i Długiego Giewontu (1867 m). Wielki Giewont jest oddzielony od Długiego Giewontu głębokim wcięciem zwanym Szczerbą. Wierzchołek Wielkiego Giewontu, zwany po prostu Giewontem jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Tatrach. Stanowi także cel pielgrzymek do stalowego krzyża na szczycie, postawionego w 1901 r. z inicjatywy zakopiańskiego proboszcza Kazimierza Kaszelewskiego, wzniesionego na wzór włoskich miejscowości, gdzie w roku jubileuszowym - 1900, stawiano krzyże na szczytach gór. Składa się z 400 żelaznych elementów o łącznej masie ok. 1900 kilogramów. Wykonany został przez krakowską fabrykę Józefa Góreckiego. 6 września 2007 krzyż został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego. Na szczyt Giewontu prowadzą trzy szlaki: niebieski z Kuźnic, czerwony z Doliny Strążyskiej, żółty z Gronika przez Dolinę Małej Łąki.

Jest to niewielki, ale po ostatniej przebudowie - nowoczesny obiekt, którego ekspozycja zadowoli małych i dużych przyrodników. W ramach remontu i modernizacji wykonano przestrzenne dioramy, zainstalowano wiele stanowisk interaktywnych oraz punktów z wykorzystaniem multimediów. Dzięki tym nowatorskim elementom, można posłuchać śpiewu rodzimych gatunków ptaków, posłuchać odgłosów innych zwierząt żyjących w okolicznych lasach, czy dowiedzieć się co bzyczy i szmera na łące. Uruchomiono także nowoczesną salę konferencyjno-edukacyjną, której wyposażenie umożliwia prowadzenie bogatej w formę edukacji przyrodniczej. Wśród dostępnych materiałów filmowych wiele dotyczy historii i współczesnego łowiectwa. Będąc na wycieczce w okolicy Ciężkowic, prócz wspaniałych wycieczek po Pogórzu Ciężkowicko-Rożnowskim, można wstąpić do niewielkiego muzeum etnograficznego Grociarnia w Jastrzębiej (trzeba się wcześniej umówić) i zdobyć Znaczek Nr 531.

Wysokie Skałki (Wysoka) - szczyt w Małych Pieninach, wys.1050 m n.p.m., najwyższy w całych Pieninach i Pienińskim Pasie Skałkowym, położony na granicy polsko-słowackiej. Szczyt zbudowany jest z czerwonych wapieni krynoidowych. Cała góra porośnięta jest lasem, jedynie sam czubek jest odkryty. Na szczyt Wysokiej można dojść szlakiem zielonym z Jaworek przez Wąwóz Homole lub niebieskim ze Szczawnicy przez Szafranówkę i Durbaszkę. Szlaki te kończą się na Przełęczy Kapralowa Wysoka. Stamtąd prowadzi już ścieżka turystyczna, w trudnych miejscach ze schodami i poręczami. Na samym szczycie platforma widokowa. Roztaczają się stąd widoki na Tatry, Babią Górę, Pasmo Radziejowej, Magurę Spiską, Góry Lewockie i Pieniny.

Wojnicz – miasto w woj. małopolskim na trasie między Tarnowem, a Krakowem, diecezja tarnowska. Parafia istnieje od końca XI w. Obecny kościół w najstarszych partiach został wzniesiony w poł. XV w., a następnie przebudowany w 1773 r. W wieku XX dobudowano nawy boczne oraz wieżę. Kościół w najstarszych partiach gotycki, w nowszych barokowy i pseudobarokowy. Murowany z kamienia i cegły, otynkowany. W nawie i kaplicach polichromia rokokowa wykonana przez Jana Neydorfera w 1768 r. W prezbiterium i nawach bocznych wykonana przez Macieja Makarewicza w latach 1953-1956. Wnętrze wypełniają ołtarze i obrazy z XVIII w. w tym osiem obrazów Tadeusza Kuntza z 1754 r., chrzcielnica z XV w. oraz stalle z XVIII w. Kościół wojnicki został podniesiony do rangi kolegiaty w 1621 r. W XVIII w. władze austriackie zniosły kolegiatę a w roku 2014, decyzją Biskupa Diecezjalnego Andrzeja Jeża została przywrócona kościołowi godność kolegiaty i utworzono przy niej Kapitułę. Kolegiata znajduje się na szlaku Drogi św. Jakuba „Via Regia”.

Grybów, woj. małopolskie, diecezja tarnowska. Obecny kościół został zbudowany na miejscu pierwotnego kościoła gotyckiego w latach 1909 – 1914 przez Romana Olszewskiego z Grybowa według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego, po nim obowiązki przejął Zdzisław Mączeński wprowadzając pewne zmiany w projekcie kościoła. Kościół zbudowany w stylu neogotyckim, z cegły z użyciem kamienia na planie krzyża łacińskiego z 70 m wieżą zwieńczoną złotą koroną. Złożony z trzynawowego korpusu z transeptem. Wnętrza nakryte są sklepieniami kryształowymi, nawy zostały rozdzielone masywnymi kolumnami. Ołtarz główny wolnostojący, kamienny, projektowany w 1958 r. przez Z. Mączeńskiego z barokową rzeźbą Chrystusa na krzyżu na tle panoramy Jerozolimy z poł. XVII w. Cztery ołtarze boczne, ustawione w ramionach transeptu. W jednym z nich łaskami słynący obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI w., zwanej Przedziwną lub Grybowską. W prezbiterium znajduje się 12 obrazów apostołów, rokokowych z XVIII w. a na kolumnach naturalnej wielkości rzeźby 12 apostołów, późnobarokowe z XVIII w. Kościół w Grybowie w roku 2013, decyzją Stolicy Apostolskiej, został podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej.

Pijalnia Wód Mineralnych w Wysowej-Zdroju to budynek położony w centrum ponad 100-letniego Parku Zdrojowego. Pierwsza pijalnia powstała prawdopodobnie w roku 1923, wybudowana została wg projektu znanego architekta krakowskiego Karola Stryjeńskiego. W pijalni znajdowało się 5 ujęć wody mineralnej podawanej kuracjuszom przez miejscowe panie ubrane w stroje ludowe. Niestety pijalnia spłonęła w latach 60-tych i została całkowicie zniszczona. Obecny budynek pijalni wód mineralnych zaprojektowano w miejscu i na wzór dawnej pijalni wód mineralnych w oparciu o dostępne zdjęcia archiwalne. Rzut budynku ma kształt prostokąta o wymiarach 16,18m x 7,90m z charakterystycznym zadaszonym tarasem założonym na rzucie półkola i podcieniami wokół budynku wspartymi na słupach. W pijalni jest udostępnionych 5 wód mineralnych z następujących źródeł: HENRYK, FRANCISZEK, ANNA, JÓZEF II, SŁONE.

Już od ponad stu lat w klasztorze w Krakowie – Podgórzu na tzw. Górce mieszkają redemptoryści – opiekunowie słynącej łaskami ikony Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ich przybycie do Krakowa wiąże się z osobą Sługi Bożego O. Bernarda Łubieńskiego. Po wybudowaniu klasztoru w 1903 roku przystąpiono do budowy kościoła. Kościół jest budowlą niezwykle malowniczą, pięknie wpisującą się w krajobraz Podgórza. Choć wzniesiony na początku XX w., to przypomina świątynie romańskie – zgodnie z założeniami architekta Jana Sasa – Zubrzyckiego, który w ten sposób pragnął uzyskać wrażenie kontynuacji tradycji narodowej i krakowskiej architektury średniowiecznej. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem (nawą poprzeczną) i pięciobocznym zamkniętym prezbiterium, otoczonym kaplicami. Do kościoła wchodzi się przez arkadowy portal. W ołtarzu głównym znajduje się ikona Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Trafiła ona tu w 1903 r. najpierw do kaplicy klasztornej a później do kościoła. Bardzo szybko ta ikona stała się przedmiotem żarliwego kultu. W 1994 roku odbyła się jej koronacja. Jednym z najbardziej znanych pielgrzymów nawiedzających Sanktuarium to św. Jan Paweł II. Przybywał tu już podczas II wojny światowej, jako robotnik fabryki Solvay. Po latach osobiście wskazał konfesjonał nr 4, w którym się spowiadał. Przy sanktuarium istnieje całoroczna ruchoma szopka. W klasztorze są też gościnne pokoje, w których można zamieszkać.

Babia Góra – „Królowa Beskidów” - masyw górski w Paśmie Babiogórskim należącym do Beskidu Żywieckiego w Beskidach Zachodnich. Położony jest we wschodniej części Beskidu Żywieckiego, a zarazem jest jego najwyższym wzniesieniem. Masyw Babiej Góry rozciąga się od Przełęczy Jałowieckiej Północnej po przełęcz Krowiarki. Najwyższym szczytem jest Diablak 1725 m n.p.m., często nazywany również Babią Górą, jak cały masyw. Diablak znany jest z bardzo kapryśnych warunków atmosferycznych, gdzie pogoda potrafi zmienić się w ciągu kilkunastu minut. Prowadzi na niego kilka bardzo ciekawych szlaków turystycznych, wśród których na specjalną uwagę zasługuje „Akademicka Perć”. Z Diablaka roztacza się przepiękna panorama we wszystkich kierunkach. Możemy podziwiać ze szczytu Beskid Śląski, Żywiecki, Makowski, Mały, Wyspowy, Gorce, Tatry oraz góry Słowacji, a także kotlinę Orawsko-Nowotarską. W 1954 roku utworzono w masywie Babiej Góry Babiogórski Park Narodowy, który w 1977 roku został wpisany na listę światowych rezerwatów biosfery UNESCO, ze względu na niezwykłe walory przyrodnicze.

Zamek królewski w Dobczycach – położony na skalistym wzgórzu nad Rabą, a ściślej nad Jeziorem Dobczyckim, powstałym ze spiętrzenia wód Raby. Zapora jeziora wsparta jest o wzgórze zamkowe. W czasach Kazimierza Wielkiego mury miały od 5 do 9 metrów grubości, a zamek był silnie ufortyfikowaną twierdzą. Na zamku Jan Długosz nauczał dzieci Kazimierza Jagiellończyka - królewiczów Zygmunta, Aleksandra, Władysława, Fryderyka, Jana i Kazimierza. Ród Lubomirskich, który władał zamkiem od 1585 roku, przebudował gotycką twierdzę na renesansową rezydencję w latach 1593-1594. Dopiero po 1901 roku przeprowadzono tutaj pierwsze prace zabezpieczające. Powstało tutaj muzeum PTTK.

Parafia Zabawa leży w dolinie dolnego Dunajca na lewym jego brzegu w odległości 20 km na północny zachód od Tarnowa. Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Zabawie – Sanktuarium bł. Karoliny – jest prawdopodobnie jedynym na świecie kościołem, gdzie parafianka tego kościoła, jako męczennica beatyfikowana przez Jana Pawła II, została pochowana pod menzą głównego ołtarza. Sanktuarium to jest Światowym Centrum Ruchu Czystych Serc oraz miejscem upamiętnienia ofiar przemocy i wypadków komunikacyjnych a także troski o ich najbliższych. Wraz ze szlakiem męczeństwa w Wał-Rudzie jest miejscem licznych pielgrzymek i obfitych łask i uzdrowień otrzymywanych za wstawiennictwem Bł. Karoliny. Kościół w Zabawie wybudowano w latach 1909-1913 według projektu architektów Stanisława Odrzywolskiego i Mariana Heitzmana. Podczas pierwszej wojny światowej został on mocno uszkodzony, ale szybko odremontowany. Parafia została erygowana 1925 r. W 2002 r. kościół decyzją biskupa tarnowskiego Wiktora Skworca został ustanowiony Sanktuarium bł. Karoliny Kózkówny.

Dom rodzinny – muzeum bł. Karoliny znajduje się w miejscowości Wał – Ruda. Jest to replika domu Kózków, odbudowana z autentycznych, zachowanych starych drewnianych ścian.  Obecnie mieści się tutaj muzeum i kaplica. Bezpośrednio z placu przed domem wchodzi się do pomieszczenia, które niegdyś zajmowała stajnia. Z tego pomieszczenia przechodzi się do dawnej izby mieszkalnej – muzeum wyposażonego w sprzęty i urządzenia z czasów bł. Karoliny. Na ścianach wiszą obrazy, a wśród nich wizerunek Matki Bożej Nieustającej Pomocy, na który patrzyła Karolina, kiedy rosyjski żołnierz wtargnął do domu wyciągając ją i ojca z izby. Obok domu mieści się zabytkowa stodoła, w której znajduje się wystawa multimedialna - ruchoma miniatura przedstawiająca wieś galicyjską za czasów bł. Karoliny. W pobliżu rozpoczyna się szlak męczeństwa prowadzący do pobliskiego lasu, gdzie szesnastoletnia Karolina Kózkówna została uprowadzona do przez rosyjskiego żołnierza. Tam, po heroicznej walce w obronie swojej godności i niewinności, zginęła śmiercią męczeńską 18 listopada 1914 r.

Tramwaje na Wawrzyńca to tytuł stałej wystawy zabytkowych tramwajów, które prezentowane są w jednej z hal Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. W hali tramwajowej, która została wybudowana w latach 1912-1913 znajdują się cztery tory tramwajowe na, których w sumie może pomieścić się 12 wagonów tramwajowych. Są to tramwaje elektryczne o rozstawie szyn 1435 mm (tzw. rozstaw normalnotorowy lub kolejowy). Muzeum współpracuje z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Krakowie, które odnawia zabytkowe tramwaje i jest właścicielem części pojazdów z kolekcji. Najstarszym eksponatem, który jeździł w Krakowie jest Sanok SN1 o numerze taborowym 37. Tramwaje tego typu zasilały tabor krakowskiego przewoźnika do końca lat 60. XX wieku. Na wystawie znajdują się również inne wagony, które pochodzą z późniejszych okresów historycznych XX wieku. Dzięki współpracy z MPK w Krakowie mogą być prezentowane odnowione wagony, które pochodzą choćby z Gdańska czy Wrocławia. Wystawa ta nawiązuje do czasów rozwoju taboru tramwajów „normalnotorowych”, a zwiedzający zobaczyć tu mogą tramwaje z rodzimej fabryki z Chorzowa, ale również z Sanoka, czy tramwaje produkcji Norymberskiej, którymi są MAN GT6 oraz T4 z doczepą B4. Turyści, odwiedzając tę wystawę, przekonają się, jak wyglądała ewolucja w taborze krakowskiej komunikacji miejskiej. 

Zamek Tenczyn w Rudnie położony jest na południowy-zachód od Krzeszowic, na najwyższym wzgórzu Garbu Tenczyńskiego (411 m n.p.m.). Nazwa zamku pochodzi od rodu Tęczyńskich. Przyjmuje się, że pierwszy zamek (drewniany) zbudował około 1319 roku kasztelan krakowski Nawój z Morawicy, on też wzniósł największą na zamku wieżę, zwaną do dziś "Nawojową Wieżą". Twórcą zamku murowanego był syn Nawoja, Jędrzej - wojewoda krakowski i sandomierski.Po bitwie pod Grunwaldem, Władysław Jagiełło więził tu niektórych ważniejszych jeńców krzyżackich. Na zamku często bywali przedstwiciele polskiego odrodzenia - Mikołaj Rej i Jan Kochanowski. Niegdyś pod zamkiem rozciągały się ogrody i winnice. Po potopie szwedzkim zamek został w większej części odbudowany i częściowo zamieszkany. W 1768 roku uległ pożarowi i od tego czasu popada w coraz większą ruinę. W 1783 roku prochy ostatniego z Tęczyńskich, Jana, przeniesiono z kaplicy zamkowej do nowego grobu w kościele św. Katarzyny w Tenczynku. Od 1816 roku zamek stał się własnością rodu Potockich i pozostał w ich rękach aż do wybuchu II wojny światowej. W 2009 roku, uwagi na zły stan techniczny zamku, został on zamknięty dla zwiedzających. W 2010 roku gmina, będąca administratorem zamku, uzyskała środki i rozpoczęła częściowe zabezpieczanie ruin. Piękne pozostałości zamku położone na skraju lasu, są wielką atrakcją zachodnich okolic Krakowa.

Dom z basztą to zabytkowa, XVI-wieczna kamienica, w której mieściła się pierwsza na Podkarpaciu apteka, założona w 1557 r. przez aptekarza Marcina Bariana Rokickiego. Renesansowe detale budynku zostały przywrócone w trakcie prac remontowo-konserwatorskich – elementy zdobiące elewacje zewnętrzną budynku to attyka i fryz sgraffitowy.  We wnętrzu znajduje się wystawa stała, która zaprasza Gości w świat farmacji. Historia aptekarstwa przeplata się z dynamicznym rozwojem sztuki użytkowej, szczególnie mebli w tzw. stylu zakopiańskim. uzupełnieniem przestrzeni są egzotyczne zwierzęta, których obecność w aptece była intrygującym i nieoczywistym ukłonem w stronę niekonwencjonalnych metod leczenia. Na piętrze znajduje się sala muzyczna z ekspozycją dawnego rzemiosła lutniczego oraz instrumentów, sala z „samograjami”, czyli instrumentami z grupy idiofonów, a także mieszczański salonik, w którym króluje sztuka zdobnicza. Do obiektu przylega XIV–wieczna baszta obronna, zwana też basztą rajcowską, w której prezentowana jest wystawa poświęcona dawnym rzemiosłom oraz sztuce sakralnej.

„Kromerówka” to renesansowa kamienica mieszczańska, wzniesiona w 1519 roku. W jej wnętrzu zachowało się wiele zabytkowych elementów architektonicznych z epoki renesansu. Na parterze wita renesansowy portal, z czasów budowy kamienicy: widnieje na nim data 1519 oraz znak własnościowy bogatej rodziny kupieckiej - Chodorów. Ekspozycja stała jest w głównej mierze poświęcona Marcinowi Kromerowi – urodzonemu w Bieczu wybitnemu dyplomacie, którego działalność naukowo-badawcza znacznie wpłynęła na rozwój i znaczenie Polski na arenie międzynarodowej. Prezentowane są także dzieła literackie Wacława Potockiego, sylwetki zasłużonych bieczan i inne relikty historii – głównie starodruki – związane z przełomowymi wydarzeniami miasta i regionu. „Perełką” zbiorów jest Dzwon Urban z 1382 roku, przykład ludwisarstwa światowej klasy.