Lista znaczków

Kościół w Złotowie wzniesiony został w 1754 r. jako kościół ewangelicki, restaurowany w latach 1935-1937. Do roku 1945 użytkowany jako kościół ewangelicki. Świątynia ta posiada drewnianą konstrukcję zrębową opartą na rzucie prostokąta, na kamiennej podmurówce, jednonawową, z niewyodrębnionym prezbiterium. We wnętrzu zachowały się dwupiętrowe empory. Rokokowy ołtarz główny pochodzi z 1. poł. XVIII w., a wykonany został z polichromowanego drewna. Z tego samego okresu pochodzi także barokowa ambona, a prospekt organowy datuje się na rok 1773. W ołtarzu znajdują się rzeźby św. Jana Chrzciciela, Mojżesza, a w zwieńczeniu – Chrystusa Zmartwychwstałego. Od zachodu do kościoła przylega wieża, od północy zakrystia, zaś od południa – kaplica i kruchta.

Kościół pw. Bożego Ciała w Górze jest budowlą późnogotycką, (XV/XVI wiek) zbudowaną na miejscu poprzedniej świątyni. Drewniany strop o bogatej polichromii tematycznie związany z wezwaniem kościoła. We wnętrzu zachwyca intarsjowana ambona z 1571 r. W 1705 r. od północnej strony dobudowana została kaplica „świętych schodów”, które stały się celem licznych pielgrzymek. Ściany i sklepienia klatki schodowej mieszczącej „święte schody” pokrywają malowidła z wyobrażeniami ze Starego Testamentu nawiązującymi do życia Chrystusa. W połowie schodów (14. stopień) zachował się otwór do przechowywania relikwii. Obecnie stoi w nim szklany relikwiarz z kamieniem – jak mówi tradycja – pochodzącym z twierdzy, gdzie więziono Jana Chrzciciela. Schody pokonywało się w pozycji klęczącej, a prowadziły one do kaplicy z ołtarzem, i dalej do Kaplicy Grobu Pańskiego, usytuowanego pod „świętymi schodami”.

Kościół parafialny św. Macieja, wzmiankowany już w 1666 r., obecny, o konstrukcji drewnianej, wzniesiony w 1672 r. Jest to jednonawowa budowla o konstrukcji zrębowej, kryta gontem z trzech stron otoczona niskimi podcieniami. Posiada czworoboczną wieżę, z trójbocznie zakończonym prezbiterium. Barokowy wystrój wnętrza z ołtarzem z 1678 r. i prospektem organowym z 1750 r. Świątynia od czasów budowy do dzisiaj przetrwała prawie w niezmienionym kształcie. Najstarszym elementem wyposażenia kościoła jest spiżowy dzwon , umieszczony na wieży kościoła, z której roztacza się wspaniały widok na Dolinę Baryczy.

Bazylika św. Jadwigi i św. Bartłomieja w Trzebnicy tworzy Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej. Jest to najstarsze sanktuarium na Śląsku, powstałe z fundacji księcia Henryka Brodatego w latach 1208-1219. Trójnawowa bazylika z cegły zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego, w stylu romańskim. W II połowie XIII wieku dobudowano pierwszą w Polsce kaplicę w stylu gotyckim, w której umieszczono szczątki św. Jadwigi - Patronki Śląska. Szczątki te spoczywają we wspaniałym barokowym sarkofagu z marmuru zwieńczonym alabastrowym posągiem św. Jadwigi. Na przestrzeni wieków świątynia nękana przez liczne pożary i zawirowania wojenne została w znacznym stopniu zdewastowana. Dopiero wzrastająca zamożność Śląska pomogła w renowacji kościoła i jego barokizacji. W roku 1785 w miejscu głównego, romańskiego wejścia od strony zachodniej wybudowano wysoką na 68 metrów wieżę. Bazylika w Trzebnicy to jedna z ważniejszych nekropolii Piastów Śląskich. Pochowano tu aż 22 przedstawicieli tego rodu.

Pierwszą zapisaną wzmiankę o Czermnej datuje się na rok 1354. Zapisu dokonano w kościelnym dokumencie „Liber Primus Confirmationum” w Pradze. O kościele św. Bartłomieja wspomina się dopiero w roku 1384. Należy przyjąć, że jednak został zbudowany wcześniej. Burzliwe dzieje Czermnej odbiły się mocno na życiorysie świątyni. Już w XV stuleciu uległa zrujnowaniu w wyniku walk husyckich. Odbudowana w wieku XVI doczekała się jeszcze rozbudowy w wieku XVIII za czasów ks. Wacława Tomaszka, twórcy kaplicy czaszek. Obok kościoła stoi dzwonnica. Jest to późnogotycka budowla z 1603 roku. Dwukrotnie przebudowywana: na początku XVIII wieku, oraz w wieku XIX. Jest to typowa obronna dzwonnica, jakich więcej na czeskim pograniczu. Na Ziemi Kłodzkiej jest ona najstarsza. Druga (nieco młodsza), z 1610 roku znajduje się w pobliskim czeskim Hronowie. W kościele szczególnie czczona jest Matka Boża Dobrej Rady i Mądrości Serca. Pierwowzór obrazu Matki Bożej Dobrej Rady znajduje się we Włoszech w Genazzano. Został namalowany ok. 1400 roku. Kopia tego obrazu została sprowadzona do kościoła w Czermnej w roku 2003 z Sanktuarium Matki Bożej Dobrej Rady w Sulistrowiczkach koło Sobótki. Od tej ludzie pielgrzymują tu po dobre rady.

Barokowa bazylika znajdująca się w Wambierzycach. Wybudowana została w latach 1715 - 1723. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Obecna bazylika stoi na wzgórzu, gdzie w XII wieku w niszy wysokiego drzewa umieszczono figurkę Matki Boskiej. W 1263 roku na wzgórzu powstał drewniany kościół. W 1512 roku Ludwik von Panwitz wzniósł większą świątynię wybudowaną z cegły. Został on jednak zrujnowany podczas wojny trzydziestoletniej. W latach 1695-1711 wybudowano nowy kościół, który jednak szybko zaczął się walić i został rozebrany w 1714 roku. W latach 1715-1723 powstała kolejna świątynia wybudowana przez hrabiego Franciszka Antoniego von Goetzen, która przetrwała do dziś. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. 17 sierpnia 1980 roku kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji figurki Matki Bożej nadając jej tytuł Wambierzyckiej Królowej Rodzin.

Kościół w Sułowie Wielkim został wzniesiony w 1617 roku na miejscu dawnego XV wiecznego kościoła. W latach 1656-1673 w miejsce katolickiego kościoła wybudowano nowy, protestancki, zostawiając wcześniejszą wieżę. Kolejne modernizacje kościoła miały miejsce w XIX i XX wieku, a w latach 1911-1913 odbudowano wieżę. Budowla o konstrukcji szkieletowej została wzniesiona na planie krzyża greckiego. Otwory okienne niewielkie, w kształcie kwadratów, zarówno w dolnej jak i górnej kondygnacji. Część okien w górnej kondygnacji o wydłużonym kształcie i ściętych narożnikach. Dachy kryte są gontem. We wnętrzach zachowały się m.in. prospekt organowy oraz XVII wieczne ławki. W ołtarzu znajdują się rzeźby Marii z Dzieciątkiem, św. Barbary i św. Katarzyny, a jego część stanowi pejzaż architektoniczny, z dominującym nad nim zamkiem z wieżą obronną. Barokowa ambona z 1674 roku w części centralnej posiada obraz przedstawiający św. Jana Ewangelistę, Chrystusa nauczającego w łodzi, św. Łukasza, św. Marka i św. Mateusza. Warta uwagi jest także loża kolatorska z malowanym orłem Piastów śląskich. Kościół od 1961 roku jest wpisany do rejestru zabytków.

Po raz pierwszy kościół parafialny  św. Jerzego w Szalejowie Górnym wzmiankowany był w 1366 roku. Obecny gotycki kościół wybudowano w drugiej połowie XIV wieku. W 1765 roku został przebudowany w stylu barokowym. Jest to kościół jednonawowy, orientowany z węższym, zakończonym trójbocznie prezbiterium, nakrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W kościele nad nawą znajduje się malowany plafon. Godnymi uwagi zabytkami są także renesansowy nagrobek z końca XVI wieku oraz gotycka rzeźba Piety z początków XV wieku. Rzeźba ta jest jedną z najstarszych rzeźb gotyckich w drewnie na świecie, a przedstawia figurę Matki Boskiej Bolejącej z ciałem zmarłego Jezusa na kolanach. Kościół w Szalejowie Górnym to typowa świątynia obronna z zachowanym potężnym murem i strzelnicami. Charakter obronny kościołowi nadano w XV wieku w związku z coraz liczniejszymi najazdami husyckimi. Mur obronny zachował się w dobrym stanie prawie w całości, a w jego południowej części widnieją nawet ślady strzelnic szczelinowych, przez które można było oddawać strzały. W otoczeniu kościoła od zachodniej strony znajduje się dzwonnica  z 1682 roku z gotyckim dzwonem z 1354 roku. Do dzwonnicy przylega dawna kaplica nagrobna z ciekawymi epitafiami dawnych właścicieli tych ziem.

Pierwsza wzmianka o średniowiecznym kościele w tym miejscu pochodzi z 1343 roku. W latach 1670 – 1675 świątynię jednak rozebrano, a na jej miejscu zbudowano kościół barokowy z dobudowaną w 1691 roku wieżą zakończoną barokowym hełmem z prześwitem. Kościół jest orientowany, otoczony rzędami kaplic z emporami. Fundatorem nowego kościoła był opat krzeszowskiego klasztoru Cystersów, Bernhard Rosa, a architektem prawdopodobnie Martin Allio. Mimo stosunkowo ubogiej w zdobienia elewacji zewnętrznej, wnętrze świątyni zachwyca bogatym wyposażeniem.  Ołtarz główny z lat 1712–1713 wykonał rzeźbiarz z wrocławskiego warsztatu Christopha Königera. Znajdujący się w ołtarzu obraz Świętej Rodziny namalował  prawdopodobnie Felix Anton Scheffler. Godna uwagi jest także bogato zdobiona ambona. Na baldachimie przedstawiono figury św. Piotra i Pawła oraz Chrystusa błogosławiącego, a na balustradzie kosza – płaskorzeźbione popiersie św. Bernarda. W kaplicy południowej znajduje się interesująca późnogotycka płaskorzeźba „Koronacja Maryi”, natomiast w północnej kopia obrazu  Petera Brandla „Święty Jan Nepomucen rozdający jałmużnę”. Ciekawostką jest także ważący blisko 500 kg. zegar z 1781 roku, zamontowany na kościelnej wieży. Zegar  został  ręcznie wykuty w Krzeszowie, a po renowacji odzyskał dawną sprawność. To tylko niektóre z licznych zabytków w chełmskim kościele, który z zewnątrz niepozorny zaskakuje skalą i klasą.

Pierwsze wzmianki i kościele pochodzą z 1192 roku. Świątynia początkowo była drewniana, a dopiero później wybudowana z kamienia. Konsekracji kościoła dokonano na początku 1341 roku przez biskupa Nankiera. Na przestrzeni wieków kościół był wielokrotnie przebudowywany. Obecna świątynia powstała w latach 1333-1380. W XV wieku, pomiędzy przyporami naw bocznych dobudowano 9 kaplic, których fundatorami byli m.in. bogaci mieszczanie i cechy rzemieślnicze. Nawa główna jest znacznie wyższa od naw bocznych i ma sklepienie sieciowe, a nawy boczne – sklepienie krzyżowe. Najstarszym i bezcennym dziełem sztuki sakralnej jest do dzisiaj zachowana chrzcielnica, odlana ze srebrzystego brązu. Datowana jest na koniec XII lub początek XIII wieku. W czasie wojny 30-letniej (1618-1648) kościół spełniał rolę szpitala. Ciekawostką jest także fakt, że na jednej z wież kościoła znajdowało się mieszkanie strażaka, który dzień i noc obserwował panoramę miasta czuwając nad jego bezpieczeństwem. Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus ustanowił kościół katedrą Diecezji Legnickiej. Jan Paweł II przebywał później w katedrze w 1997 roku.

Bolesławiecka Bazylika Mniejsza - barokowy ołtarz główny został wykonany w latach 1723-25 przez Jerzego Leonarda Webera. Gotycka budowla wzniesiona została w latach 1482-92 przez grupę murarzy i kamieniarzy z pogranicza saksońsko-łużyckiego. Spalona przez wojska szwedzkie w roku 1642, została pieczołowicie odbudowana: na zewnątrz zachowała formę gotycką, natomiast wnętrze otrzymało bogaty wystrój barokowy.  Górna część wieży kościoła została przebudowana w stylu neogotyckim w latach 1842-43. Do najcenniejszych zabytków świątyni należą: ołtarz główny autorstwa Jerzego Leonarda Webera (1723-1725), obraz „Ukrzyżowanie” słynnego malarza okresu baroku - Jerzego Wilhelma Neunhertza (1736 r.) oraz szereg epitafiów z XVI i XVII .

Murowana kaplica w Czernichowie pochodzi prawdopodobnie z XVIII wieku. Zbudowana została na planie prostokąta. Wejście do kapliczki chroni prostokątny okap, nad którym znajduje się zaokrąglony szczyt. Zarówno okap jak i dach są kryte gontem. We wnętrzu kapliczki znajduje się współczesna figura Matki Bożej. Tuż obok kaplicy stoi zbudowana w XIX wieku drewniana dzwonnica. Posadowiona ona została na planie kwadratu, a zbudowana w konstrukcji słupowej. Ściany dzwonnicy oszalowane deskami, pochylają się do środka. Nad wejściem w niewielkiej wnęce znajduje się miejsce na kapliczkę z figurą Matki Bożej. Dzwonnica zwieńczona jest gontowym dachem z latarnią z dachem namiotowym zakończonym krzyżem. Dawniej dzwonnica miała różnorakie zastosowanie. Dźwięk dzwonu wzywał wiernych do modlitwy, ale też jak sądzono odpędzał burze, wzywał też do gaszenia pożarów, a także żegnał zmarłych. Oryginalny dzwon w 1941 roku zarekwirowali Niemcy. Tuż po wojnie dzwon odtworzono z fragmentów innego dzwonu przesłanego do wsi przez jej mieszkańca wysiedlonego na przymusowe roboty do Niemiec. Po remoncie dzwonnicy w 2004 roku dzwon powrócił na pierwotne miejsce.

Pierwszy kościół w Starym Wielisławiu istniał już w X wieku. W 1428 roku został jednak spalony przez husytów, a następnie na jego miejscu zbudowano kościół murowany. Wystrój wnętrza kościoła jest barokowy i rokokowy. W ołtarzu głównym z końca XVIII wieku znajduje się figurka Matki Bożej Bolesnej pochodząca najprawdopodobniej z XIII wieku. Jak głosi legenda figura ta prawdopodobnie pochodzi ze spalonego przez husytów drewnianego kościoła. Nad wejściem głównym znajduje się rzeźbiony portal z XVIII wieku, a we wnętrzu kościoła na uwagę zasługuje kuta krata z 1650 roku i ambona z 1770 roku. Kościół w Starym Wielisławiu to typowa świątynia obronna. Okalające kościół owalnie biegnące krużganki stanowiły coś w rodzaju muru obronnego. Wkomponowane weń kaplice przypominają zresztą strażnice lub baszty. Znajdujący się tu od 1490 roku dzwon niegdyś ostrzegał przed niebezpieczeństwem, a obecnie wzywa już tylko na modlitwę.

Kościół pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego to perła w koronie miasta Otmuchowa. Nazywany perłą śląskiej architektury i posiadający jedno z piękniejszych wnętrz sakralnych na Opolszczyźnie przez, co wnętrze podawane jest jako doskonały przykład czystości stylowej. Jest to kościół barokowy emporowo-bazylikowy. Posiada dwie wieże, które dumnie górują nad miastem. Kościół swoje powstanie zawdzięcza fundacji biskupa Franciszka Ludwika von Neuburga wielkiego mecenasa sztuki. Wybudowany w bardzo krótkim czasie w latach 1690-93. Wnętrze kościoła kryje dzieła sztuki sakralnej m.in samego „Śląskiego Rembrandta” Michała Leopolda Willmanna z obrazem w ołtarzu głównym, który prezentuje „Św. Mikołaja błogosławiącego rozbitków”. Na sklepieniu zaś na uwagę zasługuje malarstwo iluzjonistyczne wysokiej klasy z freskami nadwornego malarza Jana III Sobieskiego Karola Dankwarta.

O początkach  budowli niewiele wiadomo, pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła pochodzi z 15.12.1259r. i dotyczy nadania  kapelanowi Eliaszowi (Elye) i jego następcom przysługujących im dochodów, a w 1272r. pojawia się on jako proboszcz z Głubczyc. Kościół wzniesiono około 3. ćwierci XIII w. z fundacji głubczyckich mieszczan i być może  przy udziale czeskiego króla Ottokara II, rozbudowano go  w XIII/XIV w.   oraz w XVIII w. i XX w. Kościół wzniesiono z palonej cegły (zendrówki) na podmurówce z kamienia. Do ciekawszych elementów  kościoła w Głubczycach należą: kamienny cokół kościoła z licznymi otworami, portale, filary i maswerki okien z roślinną dekoracją wraz z rzadkim motywem chmielu oraz witraże z początku XX w. W podziemiach kościoła znajduje się kilkadziesiąt pochówków głubczyckich mieszczan , niektóre z nich dokumentują tablice nagrobne umieszczone na ścianach wewnątrz kościoła. Ciekawostką tej budowli są ,zachowane do dnia dzisiejszego, pomieszczenia mieszkalne (ceglana podłoga, piec)  dawnego strażnika-dzwonnika w  południowej wieży kościoła (2 otynkowane ośmioboki wieży). W pobliżu kościoła znajduje się mały dwuprzęsłowy  kościółek p.w. śś. Fabiana i Sebastiana z 1 poł. XIV w.- obecnie kaplica pogrzebowa, w którego krypcie  na pocz. XIXw. pochowano dwie głubczyckie mieszczki.

Kościół Przemienienia Pańskiego w Iławie to najstarsza i najcenniejsza zachowana budowla w mieście. Kościół został wkomponowany w południowo-wschodni kąt murów miejskich. Zbudowany został w latach 1317-1325 w miejscu, gdzie uprzednio znajdowała się kaplica. W roku 1550 zbudowano wieżę, zaś w 1624 r. dobudowano kruchtę. Najpiękniejsze elementy architektoniczne widoczne są gołym okiem: zakończone wimpergami słupki znajdujące się na dachu, nisze, wąskie i długie okna, przypory oraz wieża.  Warto zapoznać się z całą aurą wokół kościoła, którą tworzy budulec - czerwona cegła oraz zieleń wkomponowana w otoczenie świątyni. Nierozerwalnie z kościołem, który niegdyś stanowił część miejskich fortyfikacji, związane są mury miejskie, które zostały zbudowane około połowy XIV wieku. Prawdopodobnie elementami murów było 5 baszt i 2 bramy: Lubawska i Prabucka. Obecnie mury zachowały się tylko fragmentarycznie i na kilku odcinkach. Mury zostały wzniesione częściowo z kamienia polnego i łamanego, między którym znajduje się zaprawa wapienna. Widoczne są także fragmenty murów wykonane z cegły.

Pokamedulski Klasztor w Wigrach z XVII wieku jest jednym z najważniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego Polski i Europy.  Wpisany jest do rejestru zabytków, gdyż posiada wyjątkową wartość historyczną, artystyczną oraz naukową. Klasztor jest nie tylko obiektem sakralnym, ale stanowi również centrum turystyki. Sprzyja temu, miedzy innymi, jego położenie – na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Kompleks klasztorny, w tym eremy wigierskie, są bardzo licznie odwiedzane przez turystów i pielgrzymów w związku z przebiegającymi przez Wigry szklakami: św. Jakuba, który od 1993 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz dwoma szlakami papieskimi (Szlak Papieski Tajemnice Światła Ełk-Wigry oraz Kajakowy Szlak Papieski Tajemnice Zawierzenia Wigry-Studzieniczna). W podziemiach klasztornego kościoła znajdują się katakumby kamedulskie. Widoczne są w nich nisze ze szczątkami zmarłych ojców kamedułów oraz grobowiec biskupa wigierskiego Michała Karpowicza. Na jednej ze ścian krypty znajduje się XVIII wieczne malowidło zwane „Tańcem śmierci”. W klasztorze można także natrafić na liczne wystawy, a turyści spragnieni wypoczynku mogą go zaznać w tutejszych ogrodach.

Cerkiew prawosławna p.w. św. Michała Archanioła w Orli została wybudowana w latach 1796-97 jako świątynia unicka, na miejscu starszej zniszczonej p.w. św. Symeona Słupnika. W 1879 przeprowadzono prace remontowe. Wnętrze wzbogaciło się o nowy ikonostas, a do ośmiobocznej bryły świątyni w części wschodniej dobudowano przybudówki (ryznicę i panamarkę), a w części zachodniej pritwor, nad którym urządzono miejsce dla chóru. W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili w niej magazyn. Zniszczona świątynia przeszła remont na przełomie lat 20. I 30. Świątynia ma układ trójnawowy. W 1979 r. cerkiew rozebrano, wzniesiono fundament i zrekonstruowano zachowując dotychczasowy styl. W latach 90. Świątynię odmalowano, pozłocono ikonostas, a na ścianach wykonano duże obrazy dwunastu świąt.

Synagoga w Orli jest typowym przykładem bóżnicy małomiasteczkowej z drugiej ćwierci XVII wieku, charakterystycznym dla wschodnich obszarów Rzeczypospolitej. Można mówić o co najmniej kilku fazach rozbudowy obiektu. Najstarsza część budowli miała układ zbliżony do kwadratu z centralnie usytuowaną bimą pomiędzy symetrycznie rozmieszczonymi słupami. Do niej dobudowano od strony zachodniej dwukondygnacyjne pomieszczenia: przedsionka (na parterze) i sali żeńskiej (na emporze). W drugiej połowie XVIII w. powstały drewniane babińce boczne. Przełom wieku XVIII i XIX to generalna przebudowa synagogi. Zbudowano wówczas murowane babińce i dostawiono klasycystyczną fasadę kryjącą dwa biegi schodów na emporę. Taki wygląd utrzymał się do II wojny światowej. W 1938 r. spłonął dach synagogi i częściowo jej wnętrze, w wyniku pożaru jaki ogarnął całe miasto. W czasie wojny i po niej znajdował się tutaj magazyn. W latach 1986–1988 pokryto budynek nowym dachem, wymieniono stolarkę okienną, założono rynny i odbudowano dwa boczne babińce, rozebrane w latach 50. Obecnie w synagodze odbywają się wystawy czasowe i okolicznościowe koncerty.

Kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP i św. Mikołaja został pierwotnie ufundowany przez Witolda-Aleksandra, wielkiego księcia litewskiego, przed 1430 rokiem Istniejącą do dzisiaj murowaną świątynię (na miejscu pierwszej) zbudowano w latach 1783-1784, kosztem parafian, ale z wydatną pomocą władz miejskich i siostry ostatniego króla Polski, Izabeli Branickiej z Poniatowskich, zwanej „Panią Krakowską” (1730-1808), żony Jana Klemensa Branickiego. Projektantem neoklasycystycznej świątyni był warszawski architekt Szymon Bogumił Zug (1733-1807). W 1843 roku obok kościoła zbudowano murowaną dzwonnicę. W 1912 roku sklepienie świątyni ozdobiono polichromią przedstawiającą Dwunastu Apostołów oraz położono posadzkę z terakoty. W czasie działań wojennych w 1944 roku kościół został częściowo uszkodzony, ale niedługo potem odnowiony. W 1996 roku parafia obchodziła jubileusz 200-lecia konsekracji kościoła. Z tej okazji Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł bielską świątynię do godności Bazyliki Mniejszej. Bielska świątynia to wysokiej klasy obiekt o bardzo dobrze zachowanej bryle i jednorodnym wnętrzu klasycystycznym. We wnętrzu znajdują się relikwie miejscowego proboszcza, błogosławionego ks. Antoniego Beszty-Borowskiego, zamordowanego przez Niemców w 1943 roku.

Mikołajki położone są na terenie jeziorzystym, między dwoma jeziorami: Tałty i Mikołajskim. Po sekularyzacji Prus krzyżackich katolicka ludność Mikołajek, zgodnie z zasadą, czyja władza tego religia, przymuszona została do przejścia na protestantyzm. Po II wojnie światowej ludność protestancka zaczęła wyjeżdżać do Niemiec, a na to miejsce zaczęła przyjeżdżać ludność z terenów Polski, Białorusi i Litwy. W związku z tą sytuacją nastąpiła konieczność budowy kościoła katolickiego, którą rozpoczęto 13 maja 1998 roku, kiedy Proboszczem parafii został ks. Andrzej Bryg. Poświęcenie kościoła nastąpiło w październiku 2008 roku. Od kilku lat, zawsze w czasie wakacyjnym, można korzystać z wieży widokowej przy kościele św. Mikołaja w Mikołajkach. Rozciąga się z wieży piękny widok na panoramę okolicznych jezior oraz na panoramę Mikołajek i okolic.

Kościół św. Doroty znajduje się na szczycie wzgórza o tej samej nazwie (382 m n.p.m.) w będzińskiej dzielnicy Grodziec. Wśród lokalnych mieszkańców wzgórze popularnie nazwane zostało „Dorotką”. Kościół zbudowany został w 1635 r. z inicjatywy ks. Wojciecha Lipnickiego, fundatorką była ksieni zakonu norbertanek krakowskiego Zwierzyńca Dorota Kącka. Przez wieki miejsce to było celem pielgrzymek Śląska i Zagłębia . Wielokrotnie zniszczony, odbudowany ostatecznie w 1946 r. , w 1985 r. do kościoła ufundowano obrazy przedstawiające sceny z życia św. Doroty. Wnętrze możliwe do zwiedzenia podczas nabożeństwa 6- go każdego miesiąca o godz. 15:00. Obecnie przez Wzgórze Świętej Doroty biegnie szlak czerwony - Szlak Husarii Polskiej oraz Droga św. Jakuba – Via Regia. Ze wzgórza rozciąga się rozległy widok na całe Zagłębie Dąbrowskie oraz znaczną część GOP, przy dobrej widoczności na pasma Beskidów, a przy odrobinie szczęścia także na Tatry i Jeseniki. Uważni obserwatorzy mogą dostrzec również ruiny Zamku w Ogrodzieńcu. W dniu 22.10.2011 r. w progu kościoła wmurowana została kapsuła czasu. Wzgórze stanowi jeden z obszarów chronionego krajobrazu, zalesione, częściowo zabudowane. Ze wzgórzem związana jest historia Grodźca.

Od połowy XVI w., kiedy to w Szczecinku przyjęto luteranizm, nie było kościoła katolickiego. W połowie XIX w. zaczęli napływać osadnicy wyznania katolickiego z Wielkopolski, Śląska i Pomorza Gdańskiego. Na początku lat dwudziestych podjęto decyzję o budowie kościoła katolickiego w Szczecinku. W 1923 r. wybudowano kościół ze składek 280 rodzin katolickich, wśród których było 80 rodzin polskich. Od początku kościół ten jest pod wezwaniem Ducha Świętego. Niemieccy mieszkańcy ówczesnego Szczecinka nazwali tę katolicką świątynię – „polskim kościołem”. Była to jedyna placówka duszpasterska kościoła katolickiego na tych ziemiach. Kościół otrzymał interesującą formę architektoniczną, złożoną z elementów neorenesansowych i neoromańskich. Kamienna zwarta bryła świątyni została zbudowana na planie prostokąta i ozdobiona fasadą wyraźnie nawiązując do stylu architektury późnego renesansu. Pod koniec II wojny światowej świątynia została zdewastowana. Po dokonaniu koniecznych napraw już w czerwcu 1945 r. udostępniono ją wiernym. Co pewien czas dokonywano remontów tego kościoła. Największy w latach 2002 – 2003. Wówczas kościół został przebudowany i poszerzony. Można odnieść wrażenie, jakby nowy kościół wchłonął stary kościółek. Od 1954 posługę pełnią tu Redemptoryści. W kościele na uwagę zasługuje olbrzymia rzeźba ukrzyżowanego Chrystusa wykonana przez znanego krakowskiego rzeźbiarza Bronisława Chromego.

Szczecinecka Kalwaria  jest częścią Parafii pw. św. Rozalii z Palermo w Szczecinku. To jedyna w swoim rodzaju kamienna kalwaria w Diecezji Koszalińsko - Kołobrzeskiej, a trzecia taka Droga Krzyżowa w Polsce. Prócz charakteru religijnego, nawiązuje poprzez niektóre elementy do historii miasta i Polski. Składa się z 3. „ścieżek”. Najważniejsza z nich - Plenerowa Droga Krzyżowa i dwie pozostałe - „Scieżka Patronów” i „Ścieżka Historii” ( wszystkie kamienne), zawierają razem około 40 obiektów, nie wliczając samego kościoła z nietypową bryłą architektoniczną. Spośród tak licznych można wyróżnić te najciekawsze i najokazalsze, a więc: stację „Miniatura Ostrej Bramy” wzorowaną na wileńskiej Ostrej Bramie, grotę św. Rozalii z figurą patronki – replikę z Palermo na Sycylii, stację „Marientron” z figurą Szczecineckiej Matki Bożej Zielnej, muzeum parafialne – jedyne takie w diecezji (z bogatym zbiorem eksponatów kamiennych z ciekawych miejsc, zbiorem muszli i bursztynu) oraz lapidarium, czyli „Szczecinecki Świat Kamienia”, także jedyne w diecezji, które eksponuje kamienie z wielu miejsc świata, mające wartość geograficzno-historyczną oraz religijną. Szczecinecka Kalwaria, kamienna i zielona, istnieje zaledwie 17 lat, a już swoją atrakcyjnością, w sensie religijnym i turystycznym potrafiła przyciągnąć tysiące pielgrzymów i turystów nie tylko  z regionu, lecz kraju i świata.

Opactwo Benedyktynów w Tyńcu jest najstarszym, istniejącym klasztorem w Polsce o prawie tysiącletniej historii. Przez wieki, przeszedł on przez okresy rozkwitu i upadku, po kasatę w roku 1816 i refundację w 1939 roku. Dziś, podniesiony z ruin, jest otwarty dla gości pragnących doświadczyć żywej benedyktyńskiej tradycji i duchowości. Tyniec, to nie tylko historia, ale największa w Polsce wspólnota benedyktynów, której rytm dnia wyznaczają godziny modlitw i pracy. Uczestnicząc w Nieszporach i Komplecie można wysłuchać chorału gregoriańskiego rozbrzmiewającego w Tyńcu codziennie, niezmiennie od wielu lat. Przy opactwie działa Muzeum, Wydawnictwo Tyniec i Dom Gości dostępny na pobyty indywidualne i grupowe. Na miejscu do dyspozycji turystów jest kawiarnia, restauracja, sklep klasztorny oraz księgarnia. O pełnych godzinach można zwiedzać klasztor z przewodnikiem, dla grup dzieci i młodzieży organizowane są warsztaty edukacyjne.