Lista znaczków

Rysy - masyw położony na granicy polsko-słowackiej, w Tatrach Wysokich. Dla Polaków szczyt niezwykły i niezwykle ważny. Jego północny wierzchołek (2499 m n.p.m.), przez który przebiega granica polsko-słowacka, jest najwyżej położonym punktem Polski. Masyw Rysów ma trzy wierzchołki, z których najwyższy, środkowy (2503 m n.p.m.) i najniższy południowo-wschodni (2473 m) znajdują się w całości na terytorium Słowacji. Nazwa masywu pochodzi od pożłobionych zboczy kompleksu Niżnych Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha, które swoimi kształtami mogą budzić skojarzenia, jakoby góra była silnie porysowana. W późniejszym czasie nazwa ta została przyjęta również dla szczytu i nosi on ją do dnia dzisiejszego. Masyw stanowi jeden z chętniej odwiedzanych wierzchołków w Tatrach. Wejście nie należy do łatwych i wymaga odpowiedniego przygotowania kondycyjnego i turystycznego. Rysy zachwycają zarówno pod względem bogatej flory – w górnych ich partiach występują aż 63 gatunki roślin, a także niezwykłą panoramą ze szczytu.

Zamek Dunajec w Niedzicy położony jest na Spiszu – powęgierskiej krainie historyczno-geograficznej, której niewielki fragment od 1920 r. leży w granicach Polski, pomiędzy Podhalem a Pieninami. Wybudowany nad rzeką Dunajec, będącą przez wiele wieków naturalną granicą między Polską a Węgrami, obecnie wznosi się nad Zalewem Czorsztyńskim – sztucznym zbiornikiem, powstałym na skutek budowy zapory ziemnej na Dunajcu oraz elektrowni szczytowo-pompowej. Zamek bronił niegdyś północnej granicy Królestwa Węgierskiego oraz szlaku handlowego, który tędy przebiegał. Najstarszą część zamku datuje się na początek XIV wieku, a najmłodszą na przełom XVI i XVII wieku. W tym czasie budowla była remontowana i rozbudowywana, stopniowo łącząc elementy obronne z mieszkalnymi. Po II Wojnie Światowej zamek upaństwowiono, od roku 1950 opiekuje się nim Stowarzyszenie Historyków Sztuki, a od 1963 roku istnieje w nim muzeum.

Skansen ten położony jest malowniczo u stóp Babiej Góry. Pokazuje budownictwo i kulturę mało znanego w Polsce regionu – Orawy. Za datę założenia Muzeum przyjmuje się rok 1955 r. Park Etnograficzny oferuje prócz ekspozycji stałej, wystawy czasowe, lekcje muzealne, a także prawie comiesięczne imprezy towarzyszące, wykorzystujące często parkowy charakter Muzeum. Co roku w Skansenie odbywa się impreza etnograficzno - folklorystyczna Święto Borówki, która zawsze przyciąga wielu turystów, a także ludność miejscową. Uczestnicy mają okazję do zapoznania się z orawskimi zwyczajami i tradycją. W tym dniu zubrzyckie Muzeum staje się prawdziwą orawską, tradycyjną wsią, pachnącą pieczonym na blasze podpłomykiem, kawą zbożową, pitnym miodem… W najbliższej okolicy Muzeum można jeszcze zdobyć inne znaczki w tym: 059 w schronisku na Hali Krupowej, 062 w schronisku na Markowych Szczawinach, 548 skansen w Sidzinie.

Kościół św. Mikołaja powstał w latach 1440-1445 w miejscu poprzedniej świątyni zniszczonej przez pożar. Halowy kościół w stylu gotyckim posiadał trójbocznie zamknięte prezbiterium, do którego przylegała zakrystia i kaplica. W 1655 roku pożar miasta dokonał licznych uszkodzeń świątyni, którą odbudowano w stylu barokowym, w 1665 roku z funduszy przekazanych przez króla Jana Kazimierza. W 1777 roku kościół został odrestaurowany. Wtedy też od południowej strony dobudowano kaplicę Matki Boskiej. W XIX wieku powstały kruchty północna i południowa, skarbczyk oraz neogotycka sygnaturka. Regotycyzacji kościoła dokonano w latach 1901-1905. Zabytkowe barokowe i rokokowe wyposażenie stanowi m.in. ołtarz główny oraz 16 ołtarzy bocznych, ambona, polichromie w kaplicy św. Kingi zaprojektowane przez Jana Matejkę. W kaplicy Matki Bożej Bocheńskiej na uwagę zasługuje ołtarz z obrazem  Matki Bożej Różańcowej. Pochodzi on z XVI w., a namalowany został na płótnie naklejonym na deskę. Godne uwagi są również pochodzące z II. połowy XVIII wieku organy o 20. głosach, dwóch manuałach i mechanicznej trakturze. W 1998 roku świątynia zyskała godność bazyliki mniejszej, a w 2003 roku podniesiona do godności kolegiaty.

Palenica Białczańska – polana w Tatrach Wysokich położona w Dolinie Białki na wysokości ok. 980-990 m n.p.m. Stanowi punkt końcowy dla ruchu zmotoryzowanego w kierunku Morskiego Oka. Jest tu także końcowy przystanek PKS oraz postój góralskich dorożek. Dawniej na polanie znajdowały się szopy pasterskie górali z Białki Tatrzańskiej. W 1951 r. wybudowano murowany budynek, później kolejne. W 1962 r. na polanie zbudowano duży parking samochodowy. Parkować tu może do 850 samochodów, często jednak nie wszyscy chętni mieszczą się, muszą więc zostawiać auta wzdłuż drogi lub nawet po stronie słowackiej. Parking jest płatny poza godzinami nocnymi. Na Palenicy Białczańskiej mieści się także placówka Straży Granicznej i jedno z wejść do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jest to najbardziej uczęszczane wejście do parku. Szosą z Palenicy do Morskiego Oka mogą jeździć jedynie odpowiednie służby, od 1998 r. zakaz wjazdu dotyczy też rowerów.Rysy 2503 m n.p.m.) – szczyt położony na granicy polsko-słowackiej, w Tatrach Wysokich. Ma trzy wierzchołki, z których najwyższy jest środkowy, w całości na terytorium Słowacji (2503 m), zaś północny stanowi najwyżej położony punkt Polski (2499 m).

Skamieniałe Miasto to rezerwat przyrody stanowiący zespół fantazyjnie uformowanych skał. Ostańce, zbudowane z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego pod wpływem wietrzenia i erozji przybrały fantastyczne kształty, które swoim wyglądem przypominają postacie ludzkie czy zwierzęce. Nazwa rezerwatu wiąże się z legendą o powstaniu skamieniałego grodu. „Skamieniałe Miasto” jest największą przyrodniczą atrakcją Ciężkowicko – Rożnowskiego Parku Krajobrazowego, najbardziej znaną i popularną. Wejście do rezerwatu, a tym samym początek szlaku, usytuowany jest przy drodze wojewódzkiej nr 977 z Tarnowa do Krynicy. Przez Skamieniałe Miasto prowadzi jeden szlak koloru niebieskiego, na którym rozmieszczone zostały tablice informujące o poszczególnych skałach i ciekawostkach przyrodniczych występujących w tym miejscu. Czas przejścia: od 60 do 90 minut.

Dawna cerkiew prawosławna w Kamiannej, w której dzisiaj znajduje się kościół rzymskokatolicki p.w. Nawiedzenia NMP jest budowlą trójdzielną, zbudowaną na planie krzyża. Na połączeniu ramion krzyża, w miejscu skrzyżowania naw znajduje się ośmioboczna wieżyczka z oknami zwieńczona kopułą z niewielką latarnią. Mniejsze baniaste hełmy wieńczą przedsionek, ramiona transeptu i prezbiterium.  Cerkiew zbudowano w 1930 roku w konstrukcji zrębowej. Świątynia została oszalowana poziomymi deskami, a dachy pokryte zostały blachą. We wnętrzu uwagę zwracają ołtarz główny wraz z ołtarzami bocznymi autorstwa Józefa Stefaniaka,  pochodzące z ok. 1960 roku. Na bocznej ścianie znajduje się obraz z  wizerunkiem Świętego Ambrożego trzymającego ul. To swego rodzaju nawiązanie do miejscowych tradycji pszczelarskich kultywowanych od wieków. Przed świątynią znajduje się niewielka, drewniana dzwonnica z 1963 roku. Ciekawostką jest fakt iż jeszcze w pierwszej połowie XX wieku w Kamiannej istniała druga , unicka cerkiew pw. św. Parascewy, którą w 1949 roku przeniesiono do Bukowca. Niestety do dnia dzisiejszego błędnie powiela się informację, że obecna cerkiew w Kamiannej była właśnie tą cerkwią unicką.

Pośrodku lasów, w otoczeniu przyjaznych górek, w bliskości jeszcze nieskażonej przyrody, wśród  radosnego świergotu ptaków, wesołego brzęczenia owadów, szumu drzew, plusku górskich strumyków, na wysokości około 650 m n.p.m. w górach i pośrodku lasów znajduje się pasieka „Barć”. Można tu obserwować ciekawe życie społeczności pszczelej, której w tych górskich warunkach żyje się  trudniej, ponieważ klimat jest ostry. Okres zimowy trwa tutaj prawie 6 miesięcy, wegetacja około 190 dni, a wiec 2-3 tygodnie krócej aniżeli w innych regionach. Na miejscu jest możliwość spędzenia wolnego czasu, ponieważ znajduje się tutaj Dom Pszczelarza z miejscami noclegowymi i jadalnią oraz prywatne kwatery. Odwiedzający pasiekę turyści mogą na miejscu posmakować miodów, zaopatrzyć się w pszczele dobrodziejstwa oraz skorzystać z porad gabinetu apiterapii. Turystyczne grupy wycieczkowe i nie tylko, mają możliwość wysłuchania pogadanek na temat życia pszczół oraz pełnej informacji o produktach pszczelich i ich przetworach.

Kościół pod pierwotnym wezwaniem Wniebowzięcia Matki Bożej w Krzęcinie to najstarszy i najciekawszy obiekt w tej miejscowości. Wzniesiony został w 1589 r., chociaż sama parafia powstała już w 1325 r. Pierwszy kościół powstał jednak dużo wcześniej o czym świadczą dostępne źródła historyczne. Na jego miejsce w 1700 r. staraniem ksieni klasztoru Norbertanek - Zofii Urbańskiej wzniesiono nową świątynię z wykorzystaniem niektórych fragmentów starego kościoła. W 1886 r. kościół powiększono niemal dwukrotnie. Dwie, tak charakterystyczne dla tej budowli wieże, dobudowano w latach 1886-1887. Są one wyjątkowo interesujące ze względu na to, że niezmiernie rzadko można takie spotkać w drewnianych kościołach. Górne ich partie posiadają otwarte, nadwieszone izbice, ozdobione ażurowymi gankami, które całej świątyni nadają niezwykle malowniczy wygląd. Dachy kościoła w całości pokryte są gontami. Ze starego kościoła pozostały ołtarze, konfesjonały i chrzcielnica. Świątynię znów konsekrowano, zmieniając jej wezwanie, ze względu na błędnie podaną nazwę do kurii, które od tej pory brzmi Narodzenia Najświętszej Marii Panny, a dokonał tego biskup krakowski Albin Dunajewski.

Kasprowy Wierch (1987 m n.p.m.)  to jeden z najbardziej znanych tatrzańskich szczytów. Położony jest w głównej grani Tatr u zbiegu trzech walnych tatrzańskich dolin: Doliny Bystrej, Suchej Wody Gąsienicowej i Doliny Cichej. Prowadzą na niego liczne szlaki turystyczne, ale prawdziwe oblężenie przeżywa z powodu kolei linowej wwożącej turystów z Kuźnic prawie na sam wierzchołek. Z Kasprowego Wierchu rozpościerają się piękne widoki. Na wschodzie i południowym wschodzie możemy podziwiać Granaty, Kościelec, Kozi Wierch, Zawratową, Niebieską i Gąsienicową Turnię oraz Świnicę, na południu galerię szczytów słowackich, na zachodzie szczyty Tatr Zachodnich, a wśród nich Starorobociański Wierch, Czerwone Wierchy oraz Giewont. Na północy, w dole widoczne jest Zakopane. Tuż poniżej szczytu znajduje się stacja kolejki, bar i restauracja oraz zimowa stacja TOPR. Na samym szczycie, na wysokości 1987 m n.p.m. wybudowano w latach 1936-37 budynek obserwatorium meteorologicznego. Przez szczyt przebiega granica ze Słowacją.

Nosal – szczyt reglowy w Tatrach Zachodnich o wysokości 1206 m n.p.m., wznoszący się nad Kuźnicami, położony pomiędzy Doliną Bystrej, a Doliną Olczyską. Stanowi zakończenie północno-wschodniej grani Kasprowego Wierchu. Charakteryzuje się pionowymi stromymi turniami od strony północno - zachodniej o wysokości dochodzącej do 50 m. Nazwa szczytu pochodzi od kształtu skał, które przypominają nos. Szczyt zbudowany jest wyłącznie ze skał osadowych z środkowego triasu (wapienie, dolomity). Poza tym jest całkowicie porośnięty lasem. Oprócz pospolitego w Tatrach świerka występują tutaj buki, sosny zwyczajne, sosna czarna. Na skałach można zauważyć ciekawą florę roślin wapieniolubnych. Z większych zwierząt w lasach bytuje ryś, jeleń, puchacz. Nosal jest popularny wśród narciarzy. Na zalesionym północnym stoku znajduje się Centrum Narciarskie Nosal z kilkoma wyciągami. Do chwili wprowadzenia zakazu wspinaczki przez Tatrzański Park Narodowy, strome ściany Nosala były bardzo popularne wśród taterników. Ze szczytu Nosala rozciąga się piękny widok na Giewont, Czerwone Wierchy, Dolinę Bystrej oraz Zakopane.

Jastrzębia nazywana jest lokalną stolicą folkloru. W miejscowości znajduje się Muzeum – Izba Regionalna "Grociarnia". Jest to minimuzeum etnograficzne, którego zbiory zawierają najrozmaitsze przedmioty związane z dawnym życiem mieszkańców Pogórza Ciężkowickiego. Zebrane zabytki obrazują dawne metody i narzędzia pracy, życie codzienne oraz zwyczaje mieszkańców regionu. Oryginalnym eksponatem Muzeum jest drewniany kadłub starej studni o długości 250 cm i średnicy 100 cm wydobyty z ziemi w czasie kopania studni w roku 1974 w Jastrzębi (Folwark). Ówczesny leśniczy obliczył wiek pnia jodły, w którym wydrążona została studnia, na około 400 lat. Grociarnię można zwiedzać codziennie po wcześniejszym uzgodnieniu. W pobliżu Muzeum znajduje się drewniany kościół pw. św. Bartłomieja z XVI w. Wędrując po okolicznych wzgórzach Pogórza Ciężkowickiego można zdobyć inny Znaczek Nr 530 - Muzeum Przyrodnicze im. Krystyny i Włodzimierza Tomków w Ciężkowicach.

Opactwo Benedyktynów w Tyńcu jest najstarszym, istniejącym klasztorem w Polsce o prawie tysiącletniej historii. Przez wieki, przeszedł on przez okresy rozkwitu i upadku, po kasatę w roku 1816 i refundację w 1939 roku. Dziś, podniesiony z ruin, jest otwarty dla gości pragnących doświadczyć żywej benedyktyńskiej tradycji i duchowości. Tyniec, to nie tylko historia, ale największa w Polsce wspólnota benedyktynów, której rytm dnia wyznaczają godziny modlitw i pracy. Uczestnicząc w Nieszporach i Komplecie można wysłuchać chorału gregoriańskiego rozbrzmiewającego w Tyńcu codziennie, niezmiennie od wielu lat. Przy opactwie działa Muzeum, Wydawnictwo Tyniec i Dom Gości dostępny na pobyty indywidualne i grupowe. Na miejscu do dyspozycji turystów jest kawiarnia, restauracja, sklep klasztorny oraz księgarnia. O pełnych godzinach można zwiedzać klasztor z przewodnikiem, dla grup dzieci i młodzieży organizowane są warsztaty edukacyjne.

Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce to przykład zastosowania stylu zakopiańskiego w budownictwie sakralnym. Zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza, wybudowana została w latach 1904-07 przez  braci Uznańskich, ówczesnych właścicieli tzw. Państwa Szaflarskiego, jako kaplica rodzinna.  Kaplica jest budynkiem drewnianym o konstrukcji zrębowej, osadzonym na wysokiej, granitowej podmurówce. Bryła budynku składa się z nawy oraz węższego prostokątnie zamkniętego prezbiterium. Z przodu znajdują się arkadowe podcienia. Kaplica przykryta została dwuspadowym dachem z charakterystycznymi szczytami oraz czworoboczną sygnaturką zwieńczoną metalowym krzyżem. Cała budowla wraz z dachem pokryta została gontem. Wnętrze kaplicy zaprojektowane zostało w stylu zakopiańskim przez Witkiewicza. Jest bardzo proste. Wyróżnia się wykonanym w drewnie ołtarzem głównym w kształcie chaty góralskiej oraz kolorowymi witrażami z Matką Boską Częstochowską z herbem Polski i Matką Boską Ostrobramską z herbem Litwy.

Dom Ludowy to „bukowiańska perła”, jeden z największych obiektów drewnianych w Polsce, wybudowany w latach 1928-32. Sercem tego miejsca jest mogąca pomieścić 200 osób, stylowa sala teatralna, którą zdobią ręcznie malowane na szkle żyrandole i kinkiety oraz rzeźbiona czterometrowa panorama Tatr. Scena to wnętrze dawnej góralskiej chałupy. Dodaje ona wyjątkowego klimatu, ciepła i specyfiki temu miejscu. W przyziemiu mieści się Szkoła Ginących Zawodów, Folkloru i Sztuki Ludowej (pracownie: malarstwa na szkle, ceramiki, snycerki) oraz piękna „świetlica”, gdzie odbywają się wystawy twórczości ludowej. Do najważniejszych wydarzeń tutaj organizowanych należą: „Góralski Karnawał”, „Sabałowe Bajania”, środowe sztuki teatralne w wykonaniu bukowiańskiego Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka, „Małe Bajania”, „Dziadońcyne granie”, cykl wystaw „Dusza na dłoni”.

Zostało założone przez Gminę Miejską Kraków w 1998 roku. Ekspozycje Muzeum prezentowane są w budynkach najstarszej krakowskiej zajezdni tramwaju konnego i elektrycznego przy ul. św Wawrzyńca. W salach i halach zgromadzono obiekty ilustrujące rozwój komunikacji miejskiej, elektrowni, gazownictwa, gospodarki komunalnej oraz zabytki z zakresu historii techniki. Szczególną wartość historyczną posiadają tramwaje, autobusy i pojazdy techniczne obsługujące niegdyś sieć komunikacji miejskiej w Krakowie. Główny nacisk Muzeum kładzie na pozyskiwanie przedmiotów ilustrujących rozwój polskiego przemysłu oraz rodzimych firm i zakładów przemysłowych. Posiada również bogatą kolekcję motocykli i samochodów krajowej produkcji. Jako jedyne muzeum w Krakowie, prowadzi lekcje o tematyce technicznej.

Historia olkuskich organów sięga 1611 r., kiedy to olkuscy gwarkowie podpisali umowę z krakowskim organmistrzem pochodzącym z Norymbergi - Hansem Hummlem. Z uwagi na to, iż władze Olkusza zapragnęły „mieć sławę” wśród innych miast, powstał instrument o 6 głosów większy niż zakładano. Problemy mistrza, a w końcu jego śmierć spowodowały, iż budowę organów dokończył Jerzy Nitrowski, uczeń Hansa Hummla, w związku z czym wydawał się najodpowiedniejszą do tego celu osobą. Odbiór prac Nitrowskiego w Olkuszu miał miejsce w 1631 roku. Ostatnich korekt Jerzy Nitrowski dokonywał jeszcze w 1633 roku. Organy kilkakrotnie zostały uszkodzone, jednak przechodziły renowację przywracającą im funkcjonowanie. Ostatnią większą konserwację przeszły w 1945 r., od tego czasu ich stan się pogarszał. W 1967 r. zaplanowano wymianę instrumentu na nowy. Jednak wartości zabytkowe na to nie pozwalały. Pod koniec lat 60. XX wieku wzbudziły zainteresowanie muzykologów, organistów i organmistrzów, czego efektem była szczegółowa konserwacja instrumentu trwająca z przerwami od 1972 do 1992 roku. Ostateczne zakończenie konserwacji nastąpiło w 2018 r., a brzmienie instrumentu można usłyszeć podczas cyklicznych koncertów organowych.

Muzeum Twórczości Władysława Wołkowskiego mieści się w XIX wiecznym Dworku Machnickich w Olkuszu. Opiekę nad muzeum sprawuje olkuski MOK. Dorobek twórczy artysty jest tak ogromny, że jego prace można oglądać w kilku salach Dworku.  Znajdziemy tu przedmioty i meble z wikliny, trzciny, słomy, sznurów, a także makatki, wiklinowe portrety i pejzaże, wizerunki bóstw słowiańskich, postacie z podań ludowych. Częściowo prace nawiązywały do historii. Znajdziemy tutaj dzieła poświęcone Powstaniu Warszawskiemu, bitwie pod Grunwaldem oraz odsieczy wiedeńskiej. Nie bez przyczyny Władysław Wołkowski nazwany był „Michałem Aniołem wikliny”. Do dziś jego prace zaskakują swoją oryginalnością. Meble oraz inne prace Wołkowskiego pokazywane były na różnych wystawach w kraju i za granicą m.in. w Berlinie, Nowym Jorku, Londynie i Paryżu.

Historia miasta sięga 1325 roku, gdy pojawia się pierwsza wzmianka o Sułkowicach. Wiadomo również, że w 1410 roku Władysław Jagiełło przekazał Lanckoronę wraz z 16 wsiami (w tym Sułkowice) Zbigniewowi z Brzezia za zasługi położone przez niego w bitwie pod Grunwaldem. Odtąd, aż do drugiej połowy XVIII w., stanowiły uposażenie starostwa niegrodowego lanckorońskiego. Aby przedstawiać przyjezdnym, ale i mieszkańcom swoją bogatą historię, postanowiono stworzyć Izbę Tradycji w Sułkowicach. W tym celu zagospodarowano opuszczony budynek starej szkoły na rynku. Obecnie głównym zadaniem placówki jest m.in. zbieranie, inwentaryzacja i eksponowanie pamiątek historycznych i dokumentów dotyczących miasta i gminy oraz organizowanie spotkań, a także okolicznościowych wystaw. Izba w chwili obecnej może się już pochwalić bogatą kolekcją w kilku kategoriach: banknoty, czasopisma, dokumenty, narzędzia gospodarcze, myślistwo, stroje, sztuka, a także wielu innych.Z Sułkowic, szlakiem czerwonym, można przejść zalesionym grzbietem do Myślenic, gdzie miłośnicy historii mogą zaglądnąć do Domu Greckiego, gdzie mieści się Muzeum Regionalne, a także powiększyć kolekcję Znaczków o numer 555.

Zalążkiem skansenu była izba regionalna, która powstała z inspiracji ks. Józefa Świstka. Za jego namową Adam Leśniak - późniejszy długoletni kustosz sidzińskiego muzeum - gromadził stare, zabytkowe przedmioty. Początki skansenu datują się na 1963 r. i związane są z obchodami 400 rocznicy powstania wsi. Wewnątrz budynku są trzy pomieszczenia rozdzielone szeroką sienią. Można tu obejrzeć dawne, typowe dla pierwszej połowy XIX wieku, wyposażenie i sprzęt gospodarski, m.in. garnki, miski, odcedzarki, żarna, narzędzia do obróbki lnu i wełny, meble oraz zbiór obrazów. Do skansenu można dojechać z Sidziny od skrzyżowania "Dąb" drogą do Wielkiej Polany. Wejście do skansenu znajduje się na przeciw Domu Wczasów Dziecięcych na Bińkówce.

Ruiny zamku w Czchowie stoją na zalesionym wzgórzu nad Dunajcem w powiecie brzeskim w województwie małopolskim. Przez tereny te przebiegał szlak handlowy z Węgier i zamek miał służyć jego obronie. Pierwsza wzmianka o zamku pojawia się w 1356 r. Pierwotnie w tym miejscu znajdowała się romańska wieża obronna. W XIV wieku dobudowano wokół niej zamek, który stanowił siedzibę starostów czchowskich. W XVII wieku uległ zniszczeniu. Obecnie zachowała się jedynie XIV-wieczna okrągła baszta wraz ze zrekonstruowaną przybudówką oraz odsłonięte fundamenty murów o grubości 1,2 m. Czterokodygnacyjna niegdyś baszta zbudowana z głazów piaskowych miała wysokość 20 m i średnicę 12,5 m. Na przełomie XIV i XV wieku w murach warowni często gościł król Polski i najwyższy książę litewski - Władysław Jagiełło (1362-1434). W tym okresie zamek był też poddawany licznym przebudowom. Przez jakiś czas funkcjonowało tu miejscowe więzienie, które zostało zlikwidowane po I rozbiorze Polski. Od XVIII w. budowla pozostawała w ruinie, dopiero w latach 90. XX w. przeprowadzono badania i prace archeologiczne oraz konserwatorskie.

Szkolne Schronisko Młodzieżowe istnieje już 35 lat! Położone jest z dala od wszelkiego przemysłu, w otoczeniu porośniętych lasami wzgórz Beskidu Wyspowego, w mikroklimacie porównywalnym przez naukowców do rabczańskiego. Obiekt oferuje 49 miejsc noclegowych oraz możliwość całodziennego wyżywienia dostosowanego do potrzeb turystów, przyrządzanego w formie tradycyjnych potraw kuchni regionalnej. Schronisko jest placówką całoroczną, będącą doskonałym miejscem wypoczynku oraz idealną bazą do poznawania uroków Beskidu Wyspowego czy Pogórza Wiśnickiego. Naszą ofertę kierujemy do: młodzieży szkolnej, grup zorganizowanych, turystów indywidualnych. Niewątpliwymi atrakcjami pobytu w Rozdzielu będą wędrówki znakowanymi szlakami pieszymi lub rowerowymi, liczne zabytki kultury sakralnej (np. kościół w Lipnicy Murowanej z XV w. - UNESCO) i świeckiej (np. Zamek Kmitów i Lubomirskich w Wiśniczu), pomniki przyrody. Miłośników białego szaleństwa zaprasza położona nieopodal (3 km) stacja narciarska „Laskowa” oraz w Limanowej (16 km).

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach to dawna greckokatolicka cerkiew. W 2013 roku cerkiew wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z piętnastoma innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Pierwsza cerkiew w Brunarach powstała na początku XVII wieku, kiedy to we wsi powstała parafia unicka. Nowa świątynia powstała w 1653 roku. Współczesna cerkiew zbudowana została w XVIII wieku, a już po kilkudziesięciu latach, w roku 1831 została przebudowana i powiększona. Dawne prezbiterium połączono z nawą, dostawiając nowe, trójbocznie zamknięte, zaś całość pokryto nowym dachem. Cerkiew w Brunarach jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z hełmem zwieńczonym kutym krzyżem. Podobne hełmy znajdują się ponad nawą i prezbiterium. We wnętrzu świątyni zachowała się polichromia, pokrywająca całość stropu i wewnętrznych ścian obiektu. Oprócz tego w cerkwi znajduje się ołtarz główny z XVII w. oraz dwa ołtarze boczne z wieku XVIII z ikonami Matki Bożej oraz Przemienienia Pańskiego. Po Akcji „Wisła” cerkiew została przejęta przez Kościół łaciński, a obecnie mieści się w niej rzymskokatolicki kościół parafialny Wniebowzięcia NMP.

We wschodniej części Beskidu Żywieckiego w zawojskich lasach, na  północno-zachodnich stokach Pasma Policy, znajduje się Wodospad na Mosornym Potoku. Jest to naturalny wodospad sięgający 8 metrów wysokości, przez co należy do najwyższych wodospadów w Beskidach. Ma on postać pionowego progu zbudowanego z warstw fliszu karpackiego, składającego się z różnych utworów geologicznych. Wodospad z uwagi na swoje walory geologiczne i przyrodnicze został wpisany do  Centralnego Rejestru Geostanowisk Polski, w którym gromadzone są informacje o najcenniejszych obiektach przyrody nieożywionej. Do wodospadu można zejść stromym zejściem zabezpieczonym balustradami, a u jego podstawy, jak głoszą miejscowe legendy, ma się znajdować tajemnicze wejście do miejsca, w którym dawniej swoje skarby przechowywali babiogórscy zbójnicy. Uważajcie jednak, bowiem wg innej legendy wejścia tego strzegą utopcy.

Muzeum Przyrodnicze TPN - rozpoczęło działalność 25 października 1984 roku w 30. rocznicę utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. W tworzeniu tej pierwszej wystawy brali udział między innymi: Witold Henryk Paryski - twórca Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej i prof. Mieczysław Klimaszewski - długoletni przewodniczący rady naukowej TPN a więc postacie, które na trwałe wpisały się w historię ochrony przyrody w Tatrach. Od tamtych czasów minęło już 30 lat. Wystawa prezentująca tatrzańską przyrodę stała się archaiczna. Ekspozycja dydaktyczna Tatrzańskiego Parku Narodowego została zlikwidowana wiosną 2004 r. W lipcu 2005 r. rozpoczął działalność Ośrodek Dokumentacji Tatrzańskiej im. Zofii i Witolda Henryka Paryskich, mający za zadanie opracowywanie, katalogowanie i udostępnianie materiałów pozostawionych przez słynną parę badaczy Tatr. Obecnie ośrodek realizuje działalność edukacyjną poprzez wystawy czasowe o tematyce związanej z Tatrami i ochroną przyrody, projekcje filmów przyrodniczych, sprzedaż wydawnictw oraz organizacje zajęć dydaktycznych, konkursów i prelekcji. Ośrodek dydaktyczny funkcjonuje jako część działu naukowo - dydaktycznego TPN, którego zadaniem oprócz nadzorowania działalności edukacyjnej ośrodka jest zarządzanie badaniami naukowymi w TPN.