Lista znaczków

Bielsko-Biała to malowniczo położone śląsko-małopolskie dwumiasto u podnóży gór. Na miasto składa się śląskie Bielsko i małopolska Biała, które zostały połączone w 1951 roku. Układ urbanistyczny średniowiecznego wzgórza zamkowego w Bielsku nie zmienił się od XIII wieku, dzięki czemu na Rynku stykają się najważniejsze ulice dawnego grodu obronno-kupieckiego na wschodniej granicy Śląska Cieszyńskiego. Na płycie Rynku znajduje się fontanna Neptuna, charakterystyczna kapliczka/figurka Jana Nepomucena oraz odsłonięte zabytkowe mury dawnej wagi miejskiej i studnia. Przy Rynku oraz w jego najbliższym otoczeniu są malownicze uliczki, dawne mury miejskie z basztą. Ulice rozchodzą się promieniście od Rynku, a co bardzo ciekawe – mniej więcej co 100 m dystansu od płyty Rynku zabudowa jest młodsza o 100 lat. Na Rynku i wzgórzu zamkowym możemy podziwiać architekturę średniowiecza (są kamienice z XV w., a Zamek Sułkowskich jest największym i najstarszym budynkiem zabytkowym miasta), natomiast w dolinie rzeki Białej – piękne secesyjne XIX-wieczne kamienice tzw. Małego Wiednia.

Katedra św. Mikołaja w Bielsku-Białej to najważniejszy kościół diecezji Bielsko-Żywieckiej znajdujący się na wzgórzu zamkowym zabytkowej starówki Bielska, 70 m od Rynku (znaczek no. 177). Początki katedry sięgają XIII wieku, kiedy to zabudowywano wzgórze na wschodniej granicy Śląska Cieszyńskiego z Małopolską. Najstarsze elementy murowanej budowli pochodzą z XV wieku. Kościół po licznych przebudowach uzyskał bogatą i skomplikowaną bryłę, w której wzrok przykuwa wysoka na 61 m wieża. Wnętrza kościoła należą do typowych dla Śląska Cieszyńskiego, bowiem obecny charakter uzyskały w wyniku rekonstrukcji i prac restauratorskich przywracających XIX-wieczne polichromie. Jednym z ważniejszych zabytków jest łaskami słynący obraz przywieziony z Tokaju przez płk Teodora Sułkowskiego, a także oryginał XIX-wiecznej figury św. Jana Nepomucena, której kopia znajduje się na Rynku.

Skansen znajdujący się na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Ziętka, nieopodal Stadionu Śląskiego i Centrum Handlowego AKS. Park etnograficzny posiada blisko 70 zabytkowych drewnianych obiektów architektury wiejskiej i małomiasteczkowej. Obszar skansenu wynosi 22 ha. Zgromadzone zabytki budownictwa ludowego pochodzą z pięciu podregionów Górnego Śląska (beskidzkiego, podgórskiego, pszczyńsko-rybnickiego, przemysłowego i lublinieckiego) oraz regionu Zagłębia Dąbrowskiego. Obiektem scalającym poszczególne części ekspozycji jest kościół pw. św. Józefa Robotnika pochodzący z XVIII w. podobnie jak spichlerze dworskie i niektóre budynki z Beskidu Śląskiego, większość pozostałych zabytków pochodzi z połowy XIX w.Górnośląski Park Etnograficzny znajduje się na szlaku architektury drewnianej woj. śląskiego.

Górnośląski skansen otwarto uroczyście 5 maja 1975 roku. Znajduje się on w samym centrum przemysłowej aglomeracji nieopodal Stadionu Śląskiego. W krajobrazie pól i łąk, na powierzchni 20 ha, utworzono wiejską osadę. Prezentowane tu są zabytkowe, drewniane budynki mieszkalne, gospodarcze, sakralne, (kapliczki, kościół) użyteczności publicznej (wiejska szkoła i sklepik), rzemieślniczo-przemysłowe (garbarnia., kuźnie, młyny). Do 2010 roku, na terenie skansenu, posadowiono 102 zabytkowe obiekty dużej i małej architektury. Obiekty pochodzą z: Beskidu Śląskiego, podregionu podgórskiego, pszczyńsko-rybnickiego, lublinieckigo i regionu Zagłębia Dąbrowskiego. W niedziele i niektóre dni świąteczne odbywają się widowiska plenerowe oraz tematyczne imprezy folklorystyczne. Zwiedzając Skansen w Chorzowie można zdobyć także Znaczek nr 550 - w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym.

Kościół Zbawiciela w Tarnowskich Górach jest jedną z głównych architektonicznych wizytówek miasta. Jego historia sięga połowy XVIII wieku, kiedy tutejsza parafia ewangelicka reaktywowała swoją działalność po epoce kontrreformacji. Skromny dom modlitwy został w 1780 roku zastąpiony barokową świątynią. Ostatecznie przebudowano ją w latach 1898–1900, nadając jej oblicze neoromańskie. Fasada kościoła ozdobiona jest ryzalitem z trójkątnym szczytem oraz smukłą, wysoką wieżą. Wystrój świątyni również utrzymany jest w stylu neoromańskim. We wnętrzu uwagę zwraca dwukondygnacyjny ołtarz ambonowy, XVII-wieczna płyta nagrobna za ołtarzem, charakterystyczne dla świątyń protestanckich empory oraz barwne witraże. Kościół nadal służy wiernym parafii ewangelickiej, a oprócz tego jest miejscem koncertów organowych, wystaw i innych wydarzeń.

Kirkut, czyli cmentarz żydowski w Żarkach znajduje się w pobliżu ulicy Polnej na tzw. Kierkowie.  Jest to jeden z największych i najlepiej zachowanych cmentarzy żydowskich na Jurze. Został założony w 1821 roku jako ostatni z trzech cmentarzy żydowskich . Na powierzchni ok. 1,5 ha  znajduje się ponad 1100 macew, najstarszy nagrobek pochodzi z 1835 roku. Macewy zachowane w całości lub w szczątkowej formie wykonane zostały z piaskowca, wapienia, granitu oraz betonu. Macewy z żareckiego cmentarza zawierają unikatową symbolikę m. in. rzadko spotykane gwiazdy 8. i  12. ramienne,  polsko- hebrajskie inskrypcje czy arabskie daty. W Żarkach został wytyczony Szlak Kultury Żydowskiej, w skład którego wchodzi 7 punktów nierozerwalnie związanych z kulturą żydowską.  Kirkut jest jednym z ważniejszych obiektów na szlaku.

Stodoły powstały na przełomie XIX i XX wieku. Pierwotnie były to drewniane budynki, kryte strzechą, w których rolnicy przechowywali plony.  Wszystkie spłonęły podczas pożaru w 1938 roku, a na ich miejscu powstały nowe murowane budynki z kamienia wapiennego i cegły, pokryte dwuspadowym dachem, należą do prywatnych osób. Ten unikalny zespół zabytkowych stodół można oglądać do dnia dzisiejszego. W środy i soboty w godzinach dopołudniowych między stodołami odbywają się Żareckie Jarmarki - największy targ w województwie śląskim (na powierzchni ok 1,5 ha stoiska wystawia ponad 500  sprzedawców).  W sezonie letnim w trakcie długich weekendów w jednej ze stodół odbywa się „Kupiecki Sąsiek”. Można spróbować lokalnych smakołyków m. in. ciemnego słodkawego chleba tatarczucha, chleba na zakwasie, są również lokalne wyroby i pamiątki. W trakcie wydarzenia przygrywa lokalna kapela. Żareckie Stodoły zaistniały również w kinematografii, bowiem  w 1988 r. były one tłem dla filmu „Powrót wabiszczura”, a w 2008 r. kręcono tutaj sceny do filmu „ Młyn i Krzyż” Lecha Majewskiego.

Mieści się w reprezentacyjnej rezydencji zamkowej, która niegdyś pełniła funkcje obronne. Po wielu przebudowach i modernizacjach zamek w Pszczynie otrzymał kształt, w którym przetrwał do dnia dzisiejszego. Muzeum w Zamku otwarto w maju 1946 roku w oparciu o zachowane wnętrza z czasów jego ostatnich właścicieli Hochbergów. W muzeum oprócz ciekawych wystaw o charakterze stałym np. wnętrza cesarskie oraz wnętrza XIX i XX wieku, gabinet miniatur, organizowane są wystawy czasowe oraz koncerty muzyki barokowej.

Pierwsza wzmianka o kościele św. Krzyża w Gliwicach pochodzi z roku 1515. Był to kościół drewniany. W 1612 roku kościół został przekazany franciszkanom-reformatom z Krakowa, dla których miasto zbudowało niewielki drewniany klasztor. W pełnym niepokoju XVII wieku do gliwickiego klasztoru ściągało wielu zakonników, chroniąc się tu przed wojskami szwedzkimi. Klasztor okazał się zbyt mały, dlatego w 1658 roku podjęto budowę nowego klasztoru. Jednak w wyniku pożaru w 1677 r. całe zabudowania spłonęły. Jedynie ocalał krzyż z głównego ołtarza. Uznano to za cud i znak, że kościół trzeba odbudować. Tak też się stało — kościół i klasztor został poświęcony w 1683 r. w obecności króla Jana III Sobieskiego, który zatrzymał się w nowym klasztorze w drodze do Wiednia na „Odsiecz Wiedeńską”. W 1921 r. klasztor przejmują niemieccy redemptoryści, a w 1945 r. polscy, którzy do tej pory tutaj pracują. W roku 1923 w kościele umieszczono kopię obrazu Matki Bożej Nieustającej Pomocy przywiezioną z Rzymu. W roku 1951 odprawiono pierwszą w Polsce Nowennę do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, a w roku 2014 odbyła się koronacja obrazu. W 2015 ustanowiono Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

Skansen Zagroda Wsi Pszczyńskiej położony jest we wschodniej części zabytkowego parku pszczyńskiego. Na blisko dwóch hektarach powierzchni zgromadzono kilkanaście obiektów drewnianej architektury z okresu XVIII i XIX wieku. O znaczeniu historycznym i turystycznym świadczy fakt wpisania skansenu do Szlaku Architektury Drewnianej opracowanego przez Urząd Marszałkowski, który to łączy najcenniejsze i najciekawsze obiekty z Górnego Śląska. Skansen posiada również wysoką wartość kulturalną i etnograficzną o czym świadczy szeroki zakres działań obiektu. W ofercie można znaleźć m.in. warsztaty edukacyjne i artystyczne oraz wydarzenia folklorystyczne jak Spotkania pod Brzymem, Święto Pszczoły, Stawianie Moja, Noc Muzeów czy Europejskie Dni Dziedzictwa.

Zaledwie kilkaset metrów od pszczyńskiej starówki można spotkać żubra. Taką możliwość daje odwiedzenie Pokazowej Zagrody Żubrów, która powstała na terenie zabytkowego parku, w części zwanej „Zwierzyniec”. Na blisko 10 hektarach wybudowano dwie zagrody wraz z infrastrukturą, m.in. paśnikami, zagrodą kwarantannową oraz magazynami karmy. Zwierzęta można oglądać z pomostu widokowego, przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. W Zagrodzie można zapoznać się ze zwyczajami nie tylko żubra, największego ssaka w Europie, ale również poznać inne zwierzęta zamieszkujące tereny południowej Polski tj. muflony, jelenie, sarny, daniele oraz liczne ptactwo. Na terenie Zagrody znajduje się obiekt muzealno-edukacyjny, w którym istnieje możliwość przeprowadzenia zajęć przyrodniczych. Przez obiekt prowadzi ścieżka edukacyjna, tablice przedstawiające las jako ekosystem oraz ekspozycje prezentujące faunę i florę. Zwiedzanie Zagrody może zostać wzbogacone o film trójwymiarowy przedstawiający historię żubra w Pszczynie. Warto też zajrzeć do Biura Informacji Turystycznej, które oferuje szeroką gamę wydawnictw i pamiątek związanych z ziemią pszczyńską.

Muzeum Dawnych Rzemiosł w Starym Młynie w Żarkach mieści się w blisko stuletnim młynie elektrycznym. Dzisiejszy obiekt działa w konwencji parku technologicznego -jest multimedialne i interaktywne. Ekspozycja  łączy tradycję z nowoczesnością, jest tak skonstruowana, że pozwala na dotykanie, sprawdzanie czy zaglądanie w głąb maszyn i historii…. Muzeum prezentuje pięć  rzemiosł od wieków  obecnych w Żarkach. Turyści poznają historię młynarstwa, piekarstwa, bednarstwa, kołodziejstwa oraz szewstwa. Uczestniczą przy tym w  pracach związanych z młynarstwem: zakładają worek na workownicę, mielą ziarno na mąkę, natomiast w sali rzemiosł wcielają się w rolę bednarza budującego beczkę.  Od 1 stycznia 2017 roku obiekt znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin, położone jest w najstarszej dzielnicy Żarek - Leśniowie. Stanowi część Zespołu Klasztornego Ojców Paulinów, w skład którego wchodzi kościół pw. Nawiedzenia NMP, klasztor, dzwonnica, kaplica Matki Bożej Anielskiej, a także legendarne źródełko w parku, którego początki sięgają czasów księcia Wł. Opolczyka. Kościół pochodzi z pocz. XVII w., wielokrotnie przebudowywany, w stylu gotycko-renesansowym. Ołtarz główny, w którym mieści się Figurka Matki Bożej Leśniowskiej, jest późnobarokowy (1730 r.). Jego fundator to Wojciech Męciński. Prócz ołtarzy bocznych z I poł. XVIII w.  do zabytkowego wyposażenia kościoła należą: bogato rzeźbiony konfesjonał, stalle oraz złocona ambona (1782 r.). Na uwagę zasługuje polichromia z lat 1987-88, ukazująca najważniejsze wydarzenia z dziejów sanktuarium (przekazanie figury, sprowadzenie paulinów, koronację). Sanktuarium jest ważnym miejscem pielgrzymkowym -  słynie jako miejsce błogosławieństw, nie tylko dla rodzin. 

Urokliwie położony na górskiej polanie niewielki kościół na Szlaku Architektury Drewnianej powstał w miejscu starszej świątyni, która spłonęła w grudniu 2013 r. Jednonawowy, orientowany kościół posiada konstrukcję wieńcową z niewyodrębnionym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Dach pokryty gontem. W starannie zaaranżowanym, zdobionym piękną góralską snycerką wnętrzu zwraca uwagę wykonany przez Wiesława Wojtasa ołtarz główny z namalowanym przez Iwonę Konarzewską obrazem Matki Bożej Fatimskiej. Jest to kopia wizerunku, jaki znajdował się w zniszczonej przez pożar świątyni. Płaskorzeźbione Stacje Drogi Krzyżowej dłuta Grzegorza Kuśnierza. W przedsionku rzeźbiony krucyfiks oraz obrazy: Sługi Bożego Mateusza Talbota; św. Ojca Pio, Sługi Bożego Matteo da Agnone oraz św. Charbela pędzla I. Konarzewskiej. Tradycją tej świątyni są odprawiane od maja do października comiesięczne Czuwania Fatimskie.

Śląski Ogród Zoologiczny zlokalizowany jest na terenie Parku Śląskiego, na pograniczu Chorzowa, Katowic i Siemianowic Śląskich. Jest trzecim pod względem wielkości ogrodem zoologicznym w Polsce i największym tego typu ośrodkiem na południu kraju. Na obszarze blisko 50 ha obserwować można ponad 300 gatunków zwierząt, reprezentujących faunę sześciu kontynentów. Do najbardziej rozpoznawalnych gatunków należą m.in. słonie indyjskie, pingwiny Humboldta, żyrafy siatkowane, wiele gatunków antylop, kangury rude, gibony czapniki czy też lwy i tygrysy. Wśród prezentowanych zwierząt znajdują się gatunki zagrożone wyginięciem oraz takie, których w naturalnym środowisku już nie zobaczymy, m.in. jelenie milu. Śląskie Zoo zostało oficjalnie otwarte dla zwiedzających w 1958 r. Od tego czasu cały czas się rozwija. Co roku powstają nowe obiekty, przeznaczone dla kolejnych gatunków zwierząt, a obiekty powstałe w pierwszych latach działalności ogrodu poddawane są stopniowo modernizacji. W ostatnich latach powstały nowe obiekty dla nosorożców białych oraz pingwinów Humboldta. W 2021 r. uruchomiony został nowy obiekt dla panter śnieżnych. Dzięki temu stale podnoszony jest dobrostan zwierząt zamieszkujących Ogród oraz rośnie atrakcyjność Śląskiego Zoo na turystycznej mapie Polski. Śląskie Zoo od wielu lat  jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA), które zrzesza najbardziej liczące się ogrody zoologiczne w Europie. 

Izba pamięci położona jest nieco na uboczu, w istebniańskim przysiółku Wilcze. Prowadzi ją małżonka wybitnego polskiego himalaisty Jerzego Kukuczki, który jako drugi na świecie zdobył wszystkich czternaście ośmiotysięczników. Siedzibą izby jest rodzinny, drewniany dom Kukuczków, do którego himalaista przyjeżdżał na wypoczynek pomiędzy swoimi wyprawami, tu też szukał ciszy, w której powstawały jego książki. Obecnie w izbie pamięci znajdują się fotografie z Jego wypraw, trochę starego sprzętu wspinaczkowego, medale, odznaczenia, książki, a przede wszystkim można tu wysłuchać niezwykłej historii człowieka, który pokochał góry i został w nich na zawsze. Pani Cecylia jest wyjątkowym kustoszem, bowiem jak nikt inny zna życie i osiągnięcia swojego męża. 

Zabytkowa kopalnia Guido w Zabrzu istnieje od 1855 roku. Jej nazwa pochodzi od magnata przemysłowego i doradcy króla Prus, księcia Guido Henkla von Donnersmarcka. Kopalnia to unikat, a zachowane wyrobisko nie ma odpowiednika w innych ośrodkach muzealnych na świecie. Skansen tworzą korytarze na poziomach 170 i 320 metrów oraz zespół zabudowy powierzchniowej wraz z wyposażeniem technicznym. Na poziomie 170 prezentowane są metody wydobycia węgla i praca górnika z przełomu XIX i XX wieku oraz historia górnictwa na obszarze Śląska. Poziom ten charakteryzuje interaktywna formuła zwiedzania, uzupełniona efektami światła i dźwięku. Poziom 320 z kolei utrzymany jest w stanie zbliżonym do pierwotnego i można tu poczuć klimat prawdziwej kopalni, dotknąć węgla, usłyszeć i zobaczyć działający sprzęt. Na poziomie tym mieści się najgłębiej położona trasa turystyczna w kopalni węgla kamiennego w Europie oraz najgłębiej położony pocztowy punkt nadawczy.

Skansen Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach to obowiązkowy punkt każdej wycieczki do Zabytkowej Kopalni Srebra.  To jedna z największych w Polsce kolekcji zabytkowych maszyn parowych i lokomotyw. Najstarszą z nich wyprodukowano w 1883 roku. Na obszarze o powierzchni około 1 hektara, znajdują się takie eksponaty jak: walec drogowy, dźwig kolejowy, lokomobila, liczne parowozy, agregat prądotwórczy, pompy parowe oraz maszyny wyciągowe.  Lokalizacja skansenu nawiązuje do historii tarnogórskiego górnictwa. Oprócz maszyn napędzanych siłą pary, na terenie skansenu znajdują się również inne ciekawe eksponaty,  jak np. koło wodne, które ma aż 4 metry średnicy i jest wierną rekonstrukcją koła wodnego z XVII wieku. W skansenie znajdują się również kamienie graniczne pól górniczych z XIX wieku, które wyznaczały kiedyś granice rejonów wydobywczych.

Jest to podziemna trasa turystyczna umożliwiająca zwiedzanie podziemi dawnej kopalni rud srebra, znajdujących się w dolomitach i wapieniach. Została ona udostępniona do zwiedzania w 1976 roku. Na powierzchni znajduje się także Muzeum Górnictwa i Skansen Maszyn Parowych. Od 2004 roku kopalnia stanowi pomnik historii. W celu udostępnienia podziemi do zwiedzania, na głębokości 40 metrów powstał szlak turystyczny o długości 1700 metrów w kształcie trójkąta, łączący trzy szyby: "Anioł", "Żmija" i "Szczęść Boże". Ze szlakiem sąsiadują trzy komory o wielkości od 500 do 2000 m2. Blisko 300 metrowy fragment trasy trzeba pokonać łodzią. Przed zejściem pod ziemię zwiedzający mogą obejrzeć wystawę minerałów oraz narzędzi używanych w górnictwie. Znakomitym uzupełnieniem poznawczym na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Ślaskiego, a jednocześnie uzupełnieniem kolekcji Znaczków Turystycznych, będzie odwiedzenie pobliskiej Sztolni Czarnego Pstrąga - Nr Znaczka - 603.

Znajduje się pośrodku Parku Repeckiego w Tarnowskich Górach, gdzie wśród niezliczonej ilości różnych, także egzotycznych gatunków drzew, kryją się duże atrakcje: są to dwa szyby sztolniowe – szyb „Ewa” i szyb „Sylwester”. Wspaniałym przykładem dzieła górniczego jest niewątpliwie 600 metrowy fragment starej sztolni pomiędzy szybami „Ewa” i „Sylwester”. Zwiedzanie sztolni „Czarnego Pstrąga” odbywa się za pomocą łodzi. Przewodnik przeprawia turystów od jednego szybu do drugiego szybu, pchając łodzie i snując opowieści górnicze. Płynąc obserwuje się ociosy skał, na których są widoczne pionowe, nieco skośne rowki czyli ślady otworów strzałowych. Szerokość chodnika sztolniowego waha się od 1.20 do 2.50 metra, wysokości 2,20 do 4,00 m, a głębokość od 0.70 do 1.00 m wody. Przy dużym szczęściu może dostrzec pstrąga, który wydaje się być czarny, stąd też przyjęła się nazwa zwiedzanego chodnika sztolniowego. Wewnątrz sztolni panuje temperatura ok. 10 stopni C. 

Neogotycki budynek obecnej Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia” został wybudowany w latach 1902-1908 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927). Jest to obiekt o rozczłonowanym rzucie- prostokątnym z dużym ryzalitem w elewacji wschodniej i współczesną przybudówką w południowo-wschodnim narożniku. Całość kryta oddzielnymi dwuspadowymi dachami. Bryła budynku jest 1-kondygnacyjna, Ponad nią wznosi się 2-kondygnacyjna wieża z neogotyckim zwieńczeniem. Elewację zdobią stylizowane neogotyckie detale architektoniczne. Okna duże zamknięte łukiem pełnym, wielodziałowe, z promienistym ułożeniem szczeblin w części łuku. We wnętrzu zachowane oryginalne maszyny i urządzenia byłej elektrowni: generator "Wanda" z 1903r., kompresor, przetwornice, pulpit sterowniczy z zegarami, suwnicę. Od 2010 roku obiekt znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Po rewitalizacji został dostosowany dla osób niepełnosprawnych. Obecnie w jego nietuzinkowych wnętrzach realizowana jest bogata oferta kulturalna.

Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek powstało z szacunku do historii i z potrzeby serca pana Piotra Mankiewicza. Początkowo miała to być swego rodzaju izba pamięci i wspomnień dla piekarzy, jednak miejsce cieszyło się dużym powodzeniem wśród wycieczek szkolnych i to właśnie dzieci stały się głównymi odbiorcami. Kolekcjonerska pasja sprawiła, że z czasem przybywało eksponatów w muzeum, przez co rozwinęło się tematycznie z „Muzeum Chleba” w „Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek”. W muzeum zapoznać się można z wszystkimi etapami powstawania chleba. Prezentowana jest praca rolnika, młynarza i piekarza, a zbiory obejmują nie tylko narzędzia pracy, ale także książki, pocztówki i dokumenty.  Zobaczyć tu można również cukiernię z przełomu XIX i XX w., w pełni wyposażoną dawną klasę szkolną oraz kuchnię śląską, a wszystko to w otoczeniu górnośląskich tradycji. Jest tu mnóstwo przedmiotów codziennego użytku, których obecnie już nie ma, ale ich pomysłowość i użyteczność wywołuje zdziwienie i nierzadko uśmiech na twarzy zwiedzających.

Główną ideą sławkowskiego szlaku kruszcowego jest zwrócenie uwagi na otaczające nas do dzisiaj, choć często zapomniane, relikty dawnego górnictwa i hutnictwa rud cynku i ołowiu. Historia Sławkowa nierozerwalnie związana jest z górnictwem – obecność rud metali była najprawdopodobniej głównym czynnikiem miastotwórczym. Co najmniej od XIII wieku wydobywano tu oraz eksploatowano ołów, a w wieku XIX również cynk. Sławkowski szlak jest kontynuacją szlaku kruszcowego istniejącego już od kilka lat na terenie Strzemieszyc w Dąbrowie Górniczej. Część sławkowska rozpoczyna się przy kapliczce św. Antoniego na Zakawiu (Dąbrowa Górnicza) i prowadzi po śladach dawnych wyrobisk górniczych kopalni Leonidas i Kozioł w kierunku centrum Sławkowa i dalej do Doliny Białej Przemszy, gdzie niegdyś działały huty ołowiu oraz XIX-wieczna walcownia blach cynkowych i żelaznych. W poszczególnych punktach umieszczone są tablice informacyjne, pozwalające zapoznać się z historią odwiedzanych miejsc. Wędrówka szlakiem kruszcowym to także okazja do zobaczenia najważniejszych zabytków w mieście i podziwiania jego walorów. 

W 1975 r. społeczeństwo regionu kłobuckiego oraz młodzież harcerska okolicznych Hufców ZHP dla uczczenia poległych pierwszego września 1939 r. żołnierzy Wołyńskiej Brygady Kawalerii, wzniosło pomnik usytuowany w sąsiedztwie niemego świadka bitwy - drewnianego Kościoła pw. świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza. Pomnik ten jest symbolem bohaterskiej i patriotycznej walki żołnierza polskiego w obronie ojczyzny. Twórcą pomnika jest artysta rzeźbiarz Gabriel Hajdas. Corocznie w pierwszych dniach września odbywają się pod pomnikiem w Mokrej uroczystości patriotyczne upamiętniające bohaterstwo żołnierzy września.

Powstanie Muzeum Kultury Przeworskiej i Izby Pamięci Bitwy pod Mokrą łączy się z dniem 9 maja 1975 roku, kiedy to odsłonięty został pomnik ku czci bohaterów poległych na polach Mokrej 1 września 1939 roku. Podjęto wtedy działania zmierzające do utworzenia miejsca, w którym pamięć o zwycięstwie Wołyńskiej Brygady Kawalerii zostałaby godnie uczczona. Decyzją dyrekcji Szkoły Podstawowej w Mokrej utworzono Izbę Pamięci I Tradycji, w której zgromadzono oryginalne eksponaty z pola bitwy, zdjęcia, pamiątki oraz dary od rodzin poległych żołnierzy. Po odkryciu w 1994 roku w Mokrej stanowisk archeologicznych z okresu kultury przeworskiej – Izba zaczęła gromadzić informacje dotyczące także tej, dotychczas nieznanej części dziedzictwa historycznego Mokrej. Do roku 2005 Izba mieściła się w budynku „starej szkoły” w Mokrej. Następnie została przeniesiona do budynku „nowej szkoły”, a od 2010 r. w nowopowstałym budynku utworzono muzeum, które jest kontynuatorem tradycji Izby Pamięci.