Lista znaczków

Brama Młyńska to jedno z czterech średniowiecznych wejść do miasta. Stanowi swoisty symbol Stargardu, jako najbardziej rozpoznawalna budowla. Zbudowana została prawdopodobnie w XV w., a jej nazwa pochodzi od funkcjonującego w jej pobliżu młyna, zbudowanego na pobliskim Kanale Portowym. Wpisana została do Krajowego Rejestru Zabytków, a dodatkowo wraz z innymi stargardzkimi budowlami została uznana za pomnik historii. Obecnie brama jest siedzibą Stargardzkiego Bractwa Rycerskiego „GRYF” i niedawno przeszła kapitalny remont.

Brama Portowa w Szczecinie podobnie jak Brama Królewska to jedna z dawnych bram miejskich Szczecina. Wybudowana została w latach 1725–1727. Jej projektantem był holender Gerhard Cornelius van Wallrawe, a liczne zdobienia są autorstwa francuskiego rzeźbiarza Bartholome Damarta. Barokowa Brama Portowa pierwotnie nosiła nazwę Bramy Brandenburskiej, a później także Bramy Berlińskiej, gdyż rzeczywiście prowadziła ze Szczecina prosto do Berlina. Swoją obecną nazwę brama zyskała w 1945 roku kiedy to Szczecin przypadł Polsce. Powstała jako pamiątka odkupienia Pomorza Zachodniego od Szwedów przez króla Prus Fryderyka Wilhelma I w 1719 roku.  W jednej z attyk znajduje się złocony napis w języku łacińskim upamiętniający to wydarzenie.  Tuż powyżej przedstawiono płaskorzeźbioną panoramę miasta z wizerunkiem Viadrusa – boga Odry.  Nad panoramą widnieje owalna tarcza z herbem Prus, a całość zwieńczona została królewską koroną. Liczne zdobienia z motywami militarnymi znajdują się także na przeciwległej attyce. Dziś Brama Portowa znajduje się w centrum Szczecina i aż trudno sobie wyobrazić, że niegdyś zamykała ona miasto od zachodu.

Brama Poznania jest pierwszym w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa. Odnaleźć tu można narrację o dziejach wyspy katedralnej, grodzie z X wieku, pierwszej siedzibie dynastii Piastów, ale także, a może przede wszystkim zmaganiu człowieka z losem, siłami natury i dążeniu do lepszego życia. Brama Poznania jest częścią Ostrowa Tumskiego, miejsca, w którym kształtowała się polska państwowość. Właśnie stąd chrześcijaństwo zaczęło promieniować na ziemie polskie. W katedrze na Ostrowie Tumskim spoczywają pierwsi władcy Polski. Przez wieki rozwijały się tu poznańskie tradycje akademickie i mecenat sztuki. Ostrów Tumski wyróżnia się także niezwykle atrakcyjnym położeniem. To wyspa usytuowana między nurtami Warty i Cybiny, którą cechuje bogactwo przyrodnicze ekosystemu nadrzecznego. Idea i misja Bramy Poznania znajduje swe źródło w rozważaniach Freemana Tildena i jego teorii interpretacji przeszłości w oparciu o dawne obiekty i nowe technologie.

Brama Wolińska jest jedyną ocalałą z czterech bram wjazdowych do miasta i wchodzi w skład zespołu średniowiecznych murów obronnych Goleniowa. Jej budowę rozpoczęto na początku XIV wieku, a sama budowla początkowo pełniła rolę strażnicy obronnej.  Strzelista budowla bramy należy do najpiękniejszych obiektów tego typu na Pomorzu Zachodnim. Elewacje Bramy Wolińskiej mają różne rozwiązania kompozycyjne. O elewacji widocznej od strony dawnego miasta decydowały bardziej względy estetyczne, natomiast o elewacji od strony zewnętrznej - obronne.  Brama wznosi się na wysokość 26 metrów, a mierząc wraz ze sterczyną, jej wysokość osiąga 29,85 metrów. Obecnie Brama Wolińska jest obiektem Goleniowskiego Domu Kultury, a dawny przejazd bramny zaadoptowany został na Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej.

Jeden z elementów fortyfikacji miasta, zbudowany w XV w.Brama Wysoka zbudowana została na planie prostokąta. Fasadą jest zwrócona do Starego Miasta. Obiekt po okresie wojen napoleońskich (XIX w.) przestał pełnić swą pierwotną funkcję. Brak jest informacji źródłowych o dalszym jego wykorzystaniu. Wiadomo tylko, że po II wojnie światowej stał niezagospodarowany. W latach 60. XX w. został zaadaptowany i wykorzystany przez Zespół Szkół Zawodowych w Gryficach. W latach 90. XX w. obiekt także był przeznaczony pod działalność kawiarnianą i gastronomiczną. 7 lutego 2006 r. bramę Wysoką przekazano Gryfickiemu Domu Kultury, w której zorganizowano Muzeum Ziemi Gryfickiej.

Browar do góry nogami to wystawa, dzięki której dowiecie się dlaczego Piotrków Trybunalski zasługuje na miano Miasta Piwowarów. Poznacie produkcję piwa od ziarenka zboża do napełnionej trunkiem butelki. Odszyfrowane zostanie znaczenie takich słów jak: brzeczka, zacier, słód, górna czy dolna fermentacja. Na koniec zobaczycie najprawdziwszą instalację browarniczą.
Centrum Edukacji Browarniczej to miejsce stworzone przez miłośników i dla miłośników złotego trunku. Naszą siedzibę ulokowaliśmy w zabytkowej kamienicy przy ul. Szewskiej 2 tuż przy piotrkowskim Rynku Trybunalskim, pamiętającej czasy szlacheckich sejmów, dawnej siedzibie dworu Królowej Bony. Nasza oferta zafascynuje każdego turystę: Browar do góry nogami, świetnie zaopatrzony sklep z piwami, niesamowity wybór piwnych kosmetyków, kolektybiljów czy akcesoriów do domowego warzenia piwa.

Budynek przy ul. Łaziennej powstał w 1825 r. Pierwotnie mieścił kaplice i sale musztry dla Korpusu Kadetów. Po powstaniu listopadowym w opuszczonym budynku organizowano koncerty, bale i przedstawienia teatralne goszczących nad Prosną trup aktorskich. Tutaj można było wysłuchać wirtuozów skrzypiec i fortepianu, zapraszanych przez Kaliskie Towarzystwo Muzyczne. Po odzyskaniu niepodległości budynek zajęło wojsko polskie. Wnętrze zaadoptowano na salę widowiskową i oficerskie kasyno. W 1964 r. w gmachu utworzono Kaliski Dom Kultury. Dziesięć lat później, po utworzeniu województwa kaliskiego, popularny „kadek” przemianowano na Wojewódzki Dom Kultury. Ten ostatni w 1989 r. stał się Centrum Kultury i Sztuki – Instytucją Kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego.

Dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach jest jego wizytówką i perłą architektoniczną. Zaliczany do grona najpiękniejszych dworców w Polsce zachwyca ilością detali i kunsztem wykonania. Monumentalny dworzec w neogotyckim stylu zaprojektowany został przez Fridricha Bluncka jako dworzec graniczny, symbol pruskiej potęgi, wzniesiony w ciągu zaledwie 11 miesięcy. Uruchomiono go w 1906 roku, dziesięć lat po otwarciu pierwszego skalmierzyckiego dworca. Perony po jego jednej stronie przeznaczone były do obsługi pociągów niemieckich, po drugiej – do rosyjskich. Na dworcu mieściły się m.in. restauracja, dwie poczekalnie, jedna dla pasażerów I i II klasy oraz druga dla podróżnych III i IV klasy, sala odpraw celnych, kasy biletowe, pokoje gościnne i apartamenty książęce. Podwójny dworzec funkcjonował bardzo krótko, swe strategiczne znaczenie zaczął tracić z chwilą wybuchu I wojny światowej. W okresie międzywojennym wnętrze dworca przebudowano urządzając w nim przestrzeń biurową i hale fabryczno-magazynowe. W latach 50. pomieszczenia górnych kondygnacji zaadaptowano na świetlicę oraz siedzibę licznych organizacji. W latach 90., w związku z upadkiem transportu kolejowego, dworzec obsługiwał coraz mniejszą ilość pociągów i zaczął niszczeć. Ratunkiem dla powstrzymania tego procesu stało się przejęcie obiektu w 2015 roku przez samorząd Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce, który czyni starania, by przywrócić mu dawny blask.

Zlokalizowany w centralnej części placu Niepodległości budynek sądu, pełnił wcześniej rolę miejskiego ratusza. Nie jest to jednak pierwsza budowla o tym charakterze wzniesiona w tym miejscu.  Pierwszy ratusz powstał ok. 1806 roku, a kolejny w 1865 roku. Obecnie istniejący budynek wzniesiono w  1879 roku i nosi on cechy stylu eklektycznego z elementami klasycystycznymi. Ciekawostką jest fakt iż dawniej w budynku tym oprócz ratusza mieściło się więzienie komunalne, a swoje siedziby miały tu m.in.  urząd stanu cywilnego czy szkoła muzyczna. Wejście do budynku ozdabia wsparty na dwóch kolumnach portal ponad którym znajduje się ozdobny kartusz podtrzymywany przez dwie postaci kobiece, dzierżące w dłoniach symbole władzy i prawa. Budynek posiada dwa symetryczne skrzydła, które wraz z fasadą tworzą swoista literę U. Środek tej litery to wewnętrzny dziedziniec, wykorzystywany dawniej dla potrzeb tutejszego więzienia. Od roku 2003 do dnia dzisiejszego znajduje się tutaj Sąd Rejonowy w Nowym Tomyślu.

Budynek powstał w 1830 roku przy ulicy Fryderykowskiej (dziś ulicy Chrobrego), po wielkim pożarze Gniezna, po którym wytyczono nowy plan przestrzenny miasta. Nowy ratusz w stylu klasycystycznym zaprojektował przybyły z Bydgoszczy pruski architekt Schildner. Gnieźnieński magistrat dwukrotnie przebudowywano – pod koniec XIX w. i pierwszej połowie wieku XX. Był siedzibą władz pruskich do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. W 1918 r. pod ratuszem zebrali się powstańcy i stąd ruszyli w stronę koszar wojskowych, aby je zająć i ustanowić tym samym polską władzę w mieście. Budynek został wpisany do rejestru zabytków w 2000 r. Odrestaurowany w 2018 r., obecnie mieści się w nim kilka podmiotów: filia Miejskiego Ośrodka Kultury – Stary Ratusz, Biuro Rady Miasta, Urząd Stanu Cywilnego, Dom Powstańca Wielkopolskiego oraz Centrum Informacji Turystycznej.

Bulwar Nadmorski to jedno z najpopularniejszych miejsc i symboli Gdyni. Jest to promenada o długości 1,5 km prowadząca brzegiem morza, u stóp Kamiennej Góry. Już w latach 20. XX w. była to popularna trasa spacerowa wśród Gdynian i letników. Początkowa piaszczysta ścieżka, z biegiem lat, była wielokrotnie poszerzana i wydłużana, a także wzmacniania przed zalewem fal. W 1949 r. bulwar został w 80% zniszczony przez sztorm. Ostatecznie, w latach 1965-68, zbudowano nowy bulwar i jednocześnie falochron, chroniący brzeg przez niszczącym działaniem morza. Zwieńczeniem budowy w 1969 r. był montaż „Gdyńskich rybek”, autorstwa prof. Adama Smolany. Jest to metalowa rzeźba, przedstawiająca trzy fladry, poniżej których umieszczono spiżową tablicę pamiątkową z metryczką budowy Bulwaru Nadmorskiego. Od 1981 r. bulwar nosi imię Feliksa Nowowiejskiego – dyrygenta, organisty, pedagoga, kompozytora m.in. opery „Legenda Bałtyku” i „Hymnu do Bałtyku”, a także wielkiego miłośnika Gdyni.

Bychawa, małe miasteczko w powiecie lubelskim na Lubelszczyźnie. Pod względem administracyjnym jest siedzibą gminy (12,5 tys. mieszkańców), pod względem geograficznym leży w centralnej części Wyżyny Lubelskiej zwanej Wyniosłością Giełczewską. Usytuowane w dolinach dwóch rzek – Gałęzówki i Kosarzewki. Bychawa jako miasto posiada prawie pięćsetletnią historię. Od 1537 roku miasto prywatne, którego budowniczym i pierwszym właścicielem był Mikołaj Pilecki, kasztelan bełski, dworzanin i krewny króla Zygmunta Starego. Herb Bychawy „Jastrzębiec” (podkowa i krzyż) pochodzi od Myszkowskich, drugich właścicieli miasta. Po założeniu miasta duży odsetek samych bychawskich mieszczan zajmował się rolnictwem oraz hodowlą. Rzemiosło stało na niskim poziomie, handel zaś do II wojny pozostawał głównie w rękach ludności żydowskiej. Rolniczy charakter gminy Bychawa utrzymuje się do dzisiaj. Spośród obiektów związanych z dawnym rzemiosłem i infrastrukturą rolniczą zachowały się nieliczne: kuźnia, XIX-wieczna piekarnia (obecnie sklep przemysłowy), śluza dawnego młyna dworskiego, modernistyczny budynek rzeźni. Rozmaite urządzenia i przedmioty używane w przedwojennej podbychawskiej wsi zostały zgromadzone w niewielkim lokalnym muzeum. W obecny wygląd miasta duży wpływ miał jego intensywny rozwój na początku XX w. gdy powstały liczne instytucje i organizacje społeczne: szpital, bank, dom kultury, polski sklep, spółdzielnia, straż pożarna, szkoła. Z tamtego okresu pochodzą m.in. kamieniczki przy głównej ulicy miasta, w tym budynek „Jedności” z zegarem i secesyjny budynek banku.

Bitwa pod Krzywopłotami rozegrała się niedaleko wsi Krzywopłoty, na polach między Bydlinem, a Załężem w dniach 17-18 listopada 1914, pomiędzy oddziałami Austro-Węgier i Rosjan. Legioniści z 4 i 6 batalionów 1 Pułku Piechoty Legionów oraz artylerzyści pod dowództwem kpt. Brzozy, okopali się na wzgórzu Św. Krzyża we wsi Bydlin i sąsiednich Krzywopłotach. Wojska rosyjskie zajęły pozycje w lasach Smolenia i Domaniewic. W bitwie obie strony poniosły straty. W ataku na Załęże poległ por. Stanisław Paderewski, brat przyrodni Ignacego Paderewskiego, dowódca 3 kompanii 6 batalionu. Polegli legioniści spoczywają na cmentarzu w Bydlinie. W innej kwaterze cmentarza spoczywają żołnierze austriaccy i rosyjscy. Marszałek Józef Piłsudski nazwał to miejsce "Krzywopłockimi legionowymi Termopilami". W 1920 roku na cmentarzu w Bydlinie stanął kilkumetrowy kamienny krzyż z legionowymi symbolami. We wrześniu odbywa się w Krzywopłotach piknik historyczny, a w pierwszą niedzielę, przypadającą po 11 listopada, na miejscowym cmentarzu odprawiana jest msza w związku z obchodami rocznicy bitwy z 1914 roku. Grafika znaczka przedstawia naradę oficerów austriackich i polskich stojących naprzeciwko kaplicy i cmentarza  przy wzgórzu św. Krzyża w Bydlinie, która odbyła się krótko przed bitwą.

Bystrzyca Kłodzka – miasto królewskie, dzieło średniowiecznej urbanistyki. Na przełomie XIII/XIV w. na szerokiej, piaskowcowej terasie między dwiema rzekami założono miasto, które mimo wojen, pożarów, klęsk zachowało pierwotny układ z całym niemal systemem fortyfikacji. W pasie fortyfikacji średniowiecznych wybudowano dwie główne bramy wzmocnione basztami. Do Wrocławia i Kłodzka prowadziła droga przez Bramę Kłodzką, a Brama Wodna (zwana wcześniej Dolną) prowadziła na południe w kierunku Czech. Była także obronną siedzibą Wójtostwa. BRAMA WODNA z pocz. XIV w. kamienna, wzmocniona ze względów strategicznych, nadbudowana wieżą z krenelażem i ostrosłupowym hełmem ceglanym z 1508 r. Przelot bramy zamykała od zewnątrz żelazna, spuszczana na łańcuchach krata. W pomieszczeniach wieży pobierano opłatę za wjazd do miasta. Na przełomie 2012 i 2013 r. przeszła gruntowny remont i adaptację na cele kultury i turystyki.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Błędne Skały to osobliwy labirynt skalny zlokalizowany na zachodnim krańcu masywu Skalniaka. Obszar Błędnych Skał ma powierzchnię ok. 22 ha. Obejmuje on swoim zasięgiem zespół osobliwych form skalnych o wysokości 6 - 11 m, wytworzonych wskutek wietrzenia piaskowca ciosowego. Błędne Skały to labirynt szczelin i zaułków, niekiedy niezwykle wąskich, oddzielających bloki skalne kilkunastometrowej wysokości. Wiele skał ma własne nazwy np.: "Skalne Siodło", "Kurza Stopka", "Tunel", "Wielka Sala". Na terenie Błędnych Skał znajduje się punkt widokowy, na piaskowcowej platformie o nazwie "Skalne Czasze". Widoczny stąd jest m.in. Szczeliniec Wielki i Mały, Broumovska Vrchovina, miejscowość Machov, a przy dobrej widoczności zobaczyć możemy także Karkonosze.

Ceglany most łukowy w Wirach koło Poznania to bardzo ciekawy element architektury kolejowej. Most znajduje się na linii kolejowej Poznań – Wolsztyn, nad rzeczką Wirynką. Obiekt i linia kolejowa powstały w latach 1904 – 1909. Most wykonano z czerwonej cegły i wznosi się na wysokość 20 metrów ponad lustrem przepływającej pod nim rzeczki. Swoim wyglądem przypomina rzymski akwedukt, gdyż tworzą go trzy półkoliste arkady. Ściany czołowe również wykonane są z cegły i łączą się z murami oporowymi podtrzymującymi skarpę nasypu. Most ten jest jednym z nielicznych obiektów tego typu zachowanych na tej linii kolejowej, większość z nich ze względów bezpieczeństwa rozebrano. Linia kolejowa, na której zlokalizowany jest most, została w ostatnich latach zmodernizowana. Nadzór nad pracami sprawował konserwator zabytków, ponieważ starano się zachować historyczny wygląd linii, na której połączenia pasażerskie obsługiwane są przez parowozy.

Centralne Muzeum Pożarnictwa funkcjonuje od ponad 40 lat. Jest największym muzeum pożarniczym w Polsce i jednym z większych w Europie. W zbiorach muzeum znajduje się ponad 4200 eksponatów takich jak: sikawki konne, samochody, motopompy, sztandary, mundury, fotografie, dyplomy, odznaczenia i medale. Najcenniejszym eksponatem w zbiorach CMP jest sikawka konna z 1717 r.  Została wykonana w Henrykowie na Dolnym Śląsku, zbudowana została z drewna dębowego. Odlew pompy i prądownicy wykonał Sebastian Goetz. Wodę pompowano za pomocą jednego ramienia, które było podnoszone za pomocą dwóch dźwigni. Jest to jedyna tak bogato zdobiona sikawka w zbiorach muzeum. Na korpusie sikawki umieszczone zostały dwa herby. Herb opactwa henrykowskiego oraz herb opactwa w Zirc na Węgrzech. Oba zakony łączyła unia personalna. Na przedniej części sikawki pod zbiornikiem na wodę umieszczone zostały dwie rzeźby przedstawiające żurawie podczas polowania. Ptaki  trzymają w szponach kamień, symbol czuwania w czasie polowania, kiedy żuraw zasypiał kamień wypadał mu z pazurów i uderzał o wodę budząc go do dalszego czuwania. Jest to też metafora czuwania cystersów, którzy zgodnie z regułą rozpoczynali dzień  pracą i modlitwą o godzinie 2 w nocy i kończyli o 20:00 wieczorem. Sikawka ta jest eksponatem klasy zerowej.

Przy trasie Bielsk Podlaski – Białowieża znajduje się wieś Szczyty. W malowniczym budynku, w którym od lat 30 XX w. działała szkoła powszechna, mieści się Centrum Edukacji i Promocji Kultury Białoruskiej „Szczyty”. Zadaniem Centrum jest promocja i popularyzacja białoruskiej kultury zarówno wśród mieszkańców okolicznych gmin, jak i turystów poszukujących wiedzy o kulturowej specyfice tego regionu. Poprzez swoje działania Centrum rozwija jego potencjał w oparciu o szacunek do wszystkich narodów i religii, które na przestrzeni wieków kształtowały bogactwo pogranicza. Znajduje się tu „Brama na szlak”  Podlaskiego Szlaku Kulturowego „Drzewo i Sacrum”. Szlak "Drzewo i Sacrum" został stworzony z myślą o ukazaniu piękna drewnianej architektury Białostocczyzny, niezwykłości starych drewnianych chat, zabytkowych kapliczek, cerkwi i kościołów. Są to obszary nierzadko pomijane w  wyprawach turystycznych na Podlasie, a niesłusznie. Szczyty warto odwiedzić z powodu ich ciekawej historii i architektury. Można tu zobaczyć drewnianą cerkiew z 1785 r., a także posąg św. Jana Nepomucena dłuta Chrystiana Redlera.

Mniszki to malutka miejscowość na zachodnim skraju Wielkopolski. Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach prezentuje warsztaty ginących zawodów - kowala, bednarza, szewca, pszczelarza, rybaka, a także wnętrze składu kolonialnego z pełnym wyposażeniem, dawną klasę szkolną oraz dioramę przyrodniczą Doliny Kamionki. Zobaczyć można również zakład fotografa, zegarmistrza i fryzjera, pracownię krawcowej, a także dawne kino, pocztę, drukarnię, sklep muzyczny, a nawet warsztat naprawy sprzętu RTV i remizę strażacką!  Dzięki zajęciom praktycznym w Centrum można także poczuć się, m.in. wikliniarzem - własnoręcznie wyplatając słynne wózki, garncarzem - tocząc lub lepiąc w glinie, świecownikiem - robiąc świecę z wosku pszczelego, stolarzem - zbijając własną ryczkę... I wiele innych!  Wszystkie warsztaty znajdują się w ceglanych budynkach dawnego folwarku rodziny von Unruh, z końca XIX wieku. W skład zespołu wchodzi również dwór i willa. W Mniszkach łączą się trasy edukacyjne i szlaki piesze Parku Krajobrazowego Dolina Kamionki oraz Pszczewskiego Parku Krajobrazowego i inne.

Muzeum Przyrodnicze TPN - rozpoczęło działalność 25 października 1984 roku w 30. rocznicę utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. W tworzeniu tej pierwszej wystawy brali udział między innymi: Witold Henryk Paryski - twórca Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej i prof. Mieczysław Klimaszewski - długoletni przewodniczący rady naukowej TPN a więc postacie, które na trwałe wpisały się w historię ochrony przyrody w Tatrach. Od tamtych czasów minęło już 30 lat. Wystawa prezentująca tatrzańską przyrodę stała się archaiczna. Ekspozycja dydaktyczna Tatrzańskiego Parku Narodowego została zlikwidowana wiosną 2004 r. W lipcu 2005 r. rozpoczął działalność Ośrodek Dokumentacji Tatrzańskiej im. Zofii i Witolda Henryka Paryskich, mający za zadanie opracowywanie, katalogowanie i udostępnianie materiałów pozostawionych przez słynną parę badaczy Tatr. Obecnie ośrodek realizuje działalność edukacyjną poprzez wystawy czasowe o tematyce związanej z Tatrami i ochroną przyrody, projekcje filmów przyrodniczych, sprzedaż wydawnictw oraz organizacje zajęć dydaktycznych, konkursów i prelekcji. Ośrodek dydaktyczny funkcjonuje jako część działu naukowo - dydaktycznego TPN, którego zadaniem oprócz nadzorowania działalności edukacyjnej ośrodka jest zarządzanie badaniami naukowymi w TPN.

Malowniczo położony Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinku, będący siedzibą Centrum Konferencyjnego ZAMEK, ma za sobą długą historię. W różnych założeniach, przechodząc liczne przebudowy, renowacje, a czasami wręcz odbudowy, istnieje w tym samym miejscu od połowy XIV wieku. Po gruntownym remoncie współfinansowanym przez Unię Europejską od września 2013 roku funkcjonuje tu Centrum Konferencyjne ZAMEK dysponujące nowocześnie wyposażonymi salami wykładowymi, a także restauracją z letnim ogródkiem i stylowym pubem z weekendowym graniem na żywo. W Zamkowej, pełnej niezwykłego klimatu restauracji, wśród wielu potraw łączących tradycję staropolskich smaków z elementami kuchni nowoczesnej, szczególną uwagę gości przyciąga jesiotr na parze w sosie z kiszonych ogórków, podawany na glazurowanej marchewce i groszku cukrowym. Jesiotr to nie tylko szlachetna i bardzo smaczna ryba, ale przede wszystkim ważny element graficzny herbu Szczecinka oraz jeden z symboli miasta. W Centrum Konferencyjnym Zamek przygotowano także dla gości pięć wyjątkowych pokoi nawiązujących do szczecineckich legend. Niezwykłą noc spędzić można w „towarzystwie” Białej Damy, Rycerza, Zielarek, czy Ptasznika. Zamek malowniczo położony nad brzegiem jeziora Trzesiecko, w historycznym parku miejskim to wymarzone miejsce na romantyczny weekend we dwoje.

Na obszarze Światowego Geoparku UNESCO Łuk Mużakowa w historycznym budynku przemysłowym uruchomiono Centrum Kulturalno-Edukacyjne Łuk Mużakowa. Centrum położone jest w Łęknicy przy ścieżce rowerowej po dawnej linii kolejowej. Ścieżka bierze początek przy łukowym moście kolejowym na Nysie Łużyckiej /ZT Nr 438/ i prowadzi dalej obok ścieżki geoturystycznej „Dawna kopalnia Babina” /ZT Nr 77 i Nr 79/, przez wieś Buczyny ze Skansenem Łużyckim /ZT Nr  76/ oraz przez Tuplice do Brodów z Pałacem Bruhla /ZT Nr 81/. W Centrum można zwiedzić stałą ekspozycję produktów byłych zakładów przemysłowych: kopalni węgla brunatnego, szamotowni i huty szkła oraz makietę chodnika wydobywczego byłej Kopalni Węgla Brunatnego „Przyjaźń Narodów” w Łęknicy. Placówka oferuje również udział w ciekawych formach aktywności jak warsztaty w zakresie wyrobów ceramicznych, obróbki szkła oraz dodatkowo można przejść przez stanowiska w ogrodzie edukacyjnym. Przed obiektem można sobie zrobić pamiątkowe zdjęcie na tle mamuta – symbolu dawnej epoki lodowcowej kiedy to powstawała morena czołowa zwana dziś Łukiem Mużakowa. 

Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich to nowoczesny obiekt w zabytkowych ruinach dworu Kossaków. W latach 1922-1939 we dworze mieszkali Anna i Tadeusz Kossak wraz z córką Zofią i jej rodziną. Przepiękne okolice i rosnąca sława pisarki Zofii Kossak (Szczuckiej-Szatkowskiej) przyciągały do Górek znanych pisarzy i twórców. Bywali tu m.in.: Jan Parandowski, Maria Dąbrowska, Melchior Wańkowicz, Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), którego żona Jadwiga Unrużanka była kuzynką Zofii, Jan Sztaudynger, Czesław Kuryatto, Karol Kossak, Wojciech Kossak z córkami Marią Pawlikowską-Jasnorzewską i Magdaleną Samozwaniec. W 1939 roku rodzina Kossaków opuściła dom. Po zakończeniu działań wojennych, pod nieobecność właścicieli, dwór spłonął. W 2010 roku dzięki staraniom Fundacji im. Zofii Kossak zabytkowe ruiny dworu zaadaptowano na Centrum Kultury i Sztuki, gdzie stałą ekspozycję stanowią wielkoformatowe wydruki, fototapety i eksponaty nawiązujące do życia i twórczości pisarki oraz jej rodziny. Całość uzupełniają multimedialne urządzenia oraz nagrania wypowiedzi Zofii Kossak oraz jej córki Anny Szatkowskiej. Dodatkowo prowadzona regularnie działalność kulturalna stwarza sprzyjający klimat do wymiany kultur, edukacji i dialogu.