Lista znaczków

Kościół pod wezwaniem św. Floriana w Wirach został założony prawdopodobnie już w XIII wieku, po sprowadzeniu do Polski relikwii św. Floriana.  Pierwsza wzmianka o drewnianym kościele pochodzi z roku 1510.  W początkach XVII wieku kościół groził upadkiem. Po roku 1663 przeprowadzono naprawę kościoła, a duszpasterstwo powierzono ojcom karmelitom z Poznania. W 1737 r. kościół wirowski runął ze starości. W miejsce zawalonego kościoła w 1748 roku wzniesiono nową, także drewnianą świątynię. Do parafii już wtedy należały Wiry, Łęczyca, Luboń, Żabikowo i Puszczykowo.  Pod koniec XIX wieku na miejscu drewnianego kościoła wybudowano  nowy,  murowany, który przetrwał do obecnych czasów. Pieniądze na budowę pochodziły od Witolda i Jadwigi z Dzieduszyckich Czartoryskich oraz od miejscowych parafian. Budowę kościoła rozpoczęto i ukończono w roku 1900 i w tym samym roku nastąpiła jego konsekracja. Kościół zbudowano w stylu neoromańskim. Jest to świątynia trzynawowa z transeptem na którego ścianach znajdują się dwie ozdobne rozety. We wnętrzu na uwagę zasługują ambona i ołtarz oraz dwa obrazy: Matka Boska Apokaliptyczna oraz św. Agnieszka, których pochodzenie datuje się na XVII wiek. W latach 90. XX wieku w kościele rozpoczyna się remont, następuje całkowita wymiana dachu i wieży, a także wymiana elewacji.  Zostają poddane konserwacji ławki kościelne, a remont obejmuje także plebanię z 1870 roku, która jest najstarszym budynkiem w Wirach. Do roku 2000 w prezbiterium posadowiono nowy ołtarz „soborowy”. Poddano renowacji zabytkowe obrazy i wnętrze kościoła, w tym organy, a następnie ołtarz główny i boczny poświęcony Matce Bożej Częstochowskiej. 

Historia parafii św. Franciszka z Asyżu w Wałbrzychu – Podgórzu sięga roku 1887, kiedy to dr Franz, kanonik wrocławski, objął 6 ha gruntu z budynkami: oberży, gorzelni i sali teatralnej w Podgórzu. Wówczas to, w latach 1888-1889, część gospody przebudowano, tworząc we wnętrzu kościół pomocniczy św. Franciszka. Świątynia zajmowała teren prezbiterium obecnego kościoła i była budowlą jednonawową. Przełomowym w życiu parafii był rok 1933, w którym 2 lipca położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni. Prace budowlane zakończono w 1937 roku, poświęcając uroczyście malowidła ścienne przedstawiające sceny z życia św. Franciszka. Na kościelnej wieży zawisły trzy dzwony, które w czasie II wojny światowej skonfiskowano, przeznaczając na cele zbrojeniowe. Obecnie na wieży znajdują się dwa dzwony: Maryja Królowa Polski i św. Franciszek. W 1945 r. duszpasterstwo w parafii św. Franciszka z Asyżu objęli Księża i Bracia Pallotyni.

Kościół pw. świętych Jacka i Marii Magdaleny powstał w miejscu wcześniejszej świątyni dzięki finansowemu wsparciu miejscowego dziedzica – Józefa Rutkiewicza. Istniejący do dzisiaj kościół powstał  na skutek licznych przebudów, najpierw na początku XIX w., a później w latach 1893 – 1895. Kościół konsekrowany 16 czerwca 1912 r. przez ks. biskupa Augustyna Łozińskiego. Podczas działań wojennych I wojny światowej kościół mocno ucierpiał, stąd zaraz po wojnie przeszedł gruntowną renowację. Budowla posadowiona została na planie krzyża łacińskiego. Posiada półokrągłą absydę i dobudowaną do prezbiterium zakrystię. Od wschodu znajdują się dwie trzykondygnacyjne wieże, które wraz z kruchtą wejściową wymurowane zostały z wapienia. Pozostała część kościoła murowana i otynkowana z wyróżnionymi kamiennymi pilastrami. We wnętrzu na uwagę zasługują sklepienia kolebkowe nad nawą i prezbiterium oraz sklepienia krzyżowe w kaplicach bocznych. Charakterystycznym elementem wyposażenia jest ołtarz główny w formie groty wykonany z kalcytu na wzór groty z sanktuarium w Lourdes.

Drewniany kościół w Rybnicy Leśnej powstał ok. 1600 r. choć różne źródła podają że mógł powstać w 1557 r. Świątynia wzniesiona jako kościół ewangelicki w 1654 roku przejęta została przez kościół rzymskokatolicki. Orientowana, drewniana bryła powstała na kamiennej podmurówce. Posiada nawę na rzucie kwadratu z mniejszym od niej prostokątnym prezbiterium. Wnętrze ozdobione jest późnorenesansową polichromią o wzorach geometrycznych i roślinnych. Ponadto na uwagę zasługują ołtarz główny, ambona, chrzcielnica i ławki renesansowe z początku XVII w, a na ścianach także piaskowcowe epitafia z XVII i XVIII w. Dach dwukalenicowy, kryty gontem z sześcioboczną wieżyczką zwieńczoną hełmem z latarnią, oraz krzyżem i chorągiewką. W pobliżu kościoła w kamiennym ogrodzeniu znajduje się czworoboczna dzwonnica bramna z iglicowym dachem krytym gontem. Niegdyś w dzwonnicy mieściły się trzy dzwony, dziś pozostał tylko jeden z 1608 r.

Kościół ten powstał w połowie XIII wieku, a pierwsza o nim wzmianka pochodzi z 1298 roku. Świątynia mieści się w górnej części bolkowskiego rynku. Zbudowano ją w stylu gotyckim z dwóch rodzajów piaskowca. Kościół posiada także wczesnogotycką wieżę z dzwonem z 1506 roku i zakrystię dobudowaną od południa. W XIV wieku od strony północnej dobudowano nawę boczną. We wnętrzach zachowało się charakterystyczne sklepienie krzyżowo-żebrowe oraz kapitele bogato zdobione motywami roślinnymi. Dawne wyposażenie stanowi również drewniana ambona z 1619 roku ufundowana przez kupca Bodensteina z Wrocławia, którego żona pochodziła z Bolkowa. Ambona jest najstarszym przedmiotem w kościele, a zdobią ją m.in. postacie czterech ewangelistów oraz sceny z Biblii. Na uwagę zasługują także: fragment  umieszczonego nad wejściem do zakrystii  XIV wiecznego fresku, ołtarz główny z 1875 roku, stacje drogi krzyżowej z 1893 roku oraz organy z 1895 roku. W otoczeniu kościoła znajduje się figura św. Jana Nepomucena z 1724 roku, a na ścianach świątyni  wmurowano nagrobki z XVI i XVII wieku. 

Budowę murowanego kościoła parafialnego p.w. św. Jakuba Ap. w Brzesku rozpoczęto w roku 1529. Zleceniodawcą tej budowy był miejscowy proboszcz Marcin z Rajbrotu oraz brzescy rajcy. Niszczony przez obce wojska i pożary, kościół był wielokrotnie przebudowywany. Największemu zniszczeniu uległ w pożodze w 1904 r. i później został odbudowany w stylu neogotyckim. Brzeska fara jest budowlą jednonawową z przylegającą do niej, od strony południowej, kwadratową wieżą. Wnętrze jakubowej fary zdobią, wykonane na początku XX wieku w Austrii w Tyrolu neogotyckie ołtarze. W jednym z nich znajduję się obraz Matki Bożej Różańcowej, zwaną „Brzeską” z XVII w. Obok kościoła znajduje się pomnik św. Jakuba Ap. postawiony w 2004 r. na pamiątkę Roku Jakubowego. Św. Jakub Starszy Apostoł, decyzją Stolicy Apostolskiej w roku 2010, został ogłoszony Patronem Miasta Brzeska. Brzesko jest duchowym centrum koordynującym organizację Małopolskiej Drogi św. Jakuba „Via Regia” na odcinku Korczowa – Kraków. Od strony północnej, w latach osiemdziesiątych XX wieku, dobudowano do kościoła nowoczesną nawę - obecnie kościół p.w. NMP Matki Kościoła.

Początki kościoła w Przemęcie związane są z zakonem cystersów, którzy do pobliskiego Kaszczoru przybyli pod koniec XIII wieku. Następnie zakon przeniósł się do Wielenia Zaobrzańskiego, a w 1409 roku kiedy miasto Przemęt zostało przekazane klasztorowi cystersów, wybudowano pierwszy kościół. W 1651 roku rozpoczęto budowę nowej świątyni. Prace budowlane i wykończeniowe prowadzono do końca XVII wieku. W 1732 roku na wieżach zamontowano hełmy. Dziesięć lat później kościół wraz z klasztorem nawiedził pożar. Świątynię jednak odrestaurowano, ale nie oznaczało to końca pasma nieszczęść. W 1792 roku pod wpływem huraganu zrzucony został hełm południowej wieży, którego nie udało się odbudować przez prawie 200 lat. W 1836 roku świątynię przekształcono w kościół parafialny. Obecny kościół jest trójnawową bazyliką. Prezbiterium wraz z nawą główną przykrywają sklepienia kolebkowe, a nawy boczne sklepienia krzyżowe. Sklepienie żaglaste występuje na skrzyżowaniu nawy głównej z transeptem. Wnętrze kościoła zdobi barokowa dekoracja stiukowa z końca XVII w. oraz pochodzące z tego samego okresu polichromie. Bogate jest również wyposażenie świątyni, które stanowią m.in. ołtarze i ambona, a także stalle, tron opata, ławki i konfesjonały. Jednym z najstarszych zabytków jest gotycka figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XV wieku.

Kościół neogotycki został zbudowany w latach 1859-1863 Projekt świątyni wykonał dobrze zapowiadający się śląski architekt, pochodzący z Oławy, Alexis Langer. Świątynię budowano 4 lata. Organy do nowej świątyni, na zamówienie, wykonał rychtalski organmistrz Jan Spiegel w 1862 roku. W tym samym roku poświęcono 4 kościelne dzwony – największy nosił imię Gotfryd a pozostałe to: Maria, Józef i Franciszek-Serafin. Na zewnątrz budowli, Langer zaprojektował rozmieszczenie sześciu tarcz z trzech jej stron (po dwie - od zachodu, południa i północy). Duża wieża świątyni, do podstawy krzyża, mierzy 53,7 metra, co decyduje o tym, że kościół jest najwyższą, murowaną budowlą w powiecie namysłowskim. Najcenniejszym obiektem wnętrza kościoła jest rzeźba św. Anny Samotrzeć, wykonana pod koniec XV wieku. Neogotycka świątynia, jak na wiejski kościół, jest dziełem unikatowym. Zachwyca swą strzelistością i harmonią architektoniczną.

Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami stoi dziś na miejscu dawnego kościoła pod wezwaniem Michała Archanioła, zbudowanego już pod koniec XI w. W 1187 roku kościół wraz z istniejącym tu hospicjum Mieszko III Stary przekazał zakonowi joannitów, którzy zajmowali się pomocą podróżnym. Na przełomie XII i XIII w. zakon ten rozpoczął budowę nowego kościoła, który po licznych przebudowach przetrwał do dziś, będąc jednocześnie jednym z pierwszych kościołów w Polsce zbudowanym z cegły. Kościół św. Jana Jerozolimskiego to konstrukcja dwunawowa, przykryta spadzistym dachem. Od południa do świątyni przylega barokowa kaplica Świętego Krzyża przykryta kopułą z latarnią, natomiast od północy w 1512 roku dobudowano nawę boczną i wieżę. Wejście do kościoła ozdabia romański portal z unikatową lewą kolumną. Wnętrze świątyni ozdabiają natomiast sklepienia gwiaździste oraz krzyżowe.  W prezbiterium na uwagę zasługuje późnogotycki tryptyk z 1520 roku, a w  kaplicy św. Krzyża  barokowy ołtarz z 1737 roku z zabytkowym krucyfiksem. Uzupełnieniem wystroju jest chrzcielnica z 1522 roku, oraz datowany na 1615 rok obraz przedstawiający chrzest w Jordanie.

Kościół św. Jerzego w Sopocie to budowla neogotycka powstała w latach 1899–1901 według projektu Ludwiga von Tiedemanna. Świątynię wzniesiono jako jednonawową z czerwonej cegły z fasadą w części wykonaną z kamienia. Wysokość nawy głównej wynosiła 15 metrów, a korpusu do dachu 24 metry. Sama wieża od podstawy do szczytu osiągnęła wysokość 47 metrów. Środki na budowę kościoła pochodziły ze zbiórki wśród wiernych przy czym znaczną kwotę przekazali cesarzowa Augusta Wiktoria wraz z cesarzem Wilhelmem II. Do 1945 roku świątynia służyła do użytku wiernych wyznania ewangelickiego. 8 maja 1945 roku przekazano ją polubownie na potrzeby duszpasterstwa wojskowego Kościoła rzymskokatolickiego z przeznaczeniem na kościół garnizonowy i szkolny. W tymże roku kościół został poświęcony pod wezwaniem św. Jerzego.  W 1970r. w ramach adaptacji kościoła zmieniono wystrój prezbiterium. Ustawiono wówczas marmurowy ołtarz oraz zamontowano obecne tabernakulum. Do dzisiejszych czasów z pierwotnego wyposażenia kościoła zachowały się jedynie żyrandole, ławki oraz 23-głosowe organy pneumatyczne firmy Terletzki i Wittek z Elbląga. We wnętrzu możemy także podziwiać płaskorzeźbę Matki Bożej Częstochowskiej oraz  drewnianą figurę Serca Pana Jezusa czy witraże przedstawiające świętych i błogosławionych Kościoła Katolickiego. 

Po raz pierwszy kościół parafialny  św. Jerzego w Szalejowie Górnym wzmiankowany był w 1366 roku. Obecny gotycki kościół wybudowano w drugiej połowie XIV wieku. W 1765 roku został przebudowany w stylu barokowym. Jest to kościół jednonawowy, orientowany z węższym, zakończonym trójbocznie prezbiterium, nakrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W kościele nad nawą znajduje się malowany plafon. Godnymi uwagi zabytkami są także renesansowy nagrobek z końca XVI wieku oraz gotycka rzeźba Piety z początków XV wieku. Rzeźba ta jest jedną z najstarszych rzeźb gotyckich w drewnie na świecie, a przedstawia figurę Matki Boskiej Bolejącej z ciałem zmarłego Jezusa na kolanach. Kościół w Szalejowie Górnym to typowa świątynia obronna z zachowanym potężnym murem i strzelnicami. Charakter obronny kościołowi nadano w XV wieku w związku z coraz liczniejszymi najazdami husyckimi. Mur obronny zachował się w dobrym stanie prawie w całości, a w jego południowej części widnieją nawet ślady strzelnic szczelinowych, przez które można było oddawać strzały. W otoczeniu kościoła od zachodniej strony znajduje się dzwonnica  z 1682 roku z gotyckim dzwonem z 1354 roku. Do dzwonnicy przylega dawna kaplica nagrobna z ciekawymi epitafiami dawnych właścicieli tych ziem.

Kościół w Złotowie wzniesiony został w 1754 r. jako kościół ewangelicki, restaurowany w latach 1935-1937. Do roku 1945 użytkowany jako kościół ewangelicki. Świątynia ta posiada drewnianą konstrukcję zrębową opartą na rzucie prostokąta, na kamiennej podmurówce, jednonawową, z niewyodrębnionym prezbiterium. We wnętrzu zachowały się dwupiętrowe empory. Rokokowy ołtarz główny pochodzi z 1. poł. XVIII w., a wykonany został z polichromowanego drewna. Z tego samego okresu pochodzi także barokowa ambona, a prospekt organowy datuje się na rok 1773. W ołtarzu znajdują się rzeźby św. Jana Chrzciciela, Mojżesza, a w zwieńczeniu – Chrystusa Zmartwychwstałego. Od zachodu do kościoła przylega wieża, od północy zakrystia, zaś od południa – kaplica i kruchta.

Budowa brodnickiego kościoła rozpoczęła się w 1285 roku. Jak podają źródła wcześniej w tym miejscu istniał kościół drewniany. Nowy kościół budowano przez kilkadziesiąt lat i oficjalnie ukończono w połowie XIV wieku, choć jego poszczególne elementy powstawały jeszcze do 1370 roku. W czasach średniowiecznych kościołem opiekowali się Krzyżacy, natomiast w latach 1554-1598 świątynią zarządzali luteranie.  Budowla ma 56 metrów długości i 27 szerokości, posiada trzy nawy o jednakowej wysokości, prezbiterium oraz dwie kaplice. Wieża kościoła wznosi się na wysokość 50 metrów. W nawach bocznych znajdują się sklepienia krzyżowe, natomiast nad nawą główną i prezbiterium sklepienia gwiaździste ze ozdobnymi rzeźbionymi zwornikami. Najważniejsze zabytki kościoła farnego stanowi zespół rzeźb 12 apostołów z drugiej połowy XIV wieku, Grupa Ukrzyżowania umieszczona na belce tęczowej, kamienna chrzcielnica z XVII wieku, a także ambona z końca XVIII w. Na uwagę zasługują także organy piszczałkowe z 1875 roku.

Kościół św. Katarzyny wybudowany został w XV w. w stylu gotyckim na fundamentach kościoła romańskiego. W swojej historii kilkakrotnie padał ofiarą pożarów i kilkakrotnie był przebudowywany. W wyniku pożaru w 1686 r. zniszczeniu uległ jego średniowieczny wystrój oraz dokumenty dotyczące historii świątyni. Wiele zmian zaszło w latach 1865–1867, a w 1892 r. wykonano nowe neogotyckie zwieńczenie wieży w postaci czterech narożnych wieżyczek i trójkątnych szczytów z zegarami. W czasie walk o miasto kościół został zniszczony. W 1957 r. rozpoczęto jego odbudowę, którą w głównej części zakończono w 1961 r. Ostatnie prace wykonano w 1967 r. i dotyczyły one wykończenia wieży, której przywrócono formę z XVIII w. Obecny wystrój wnętrza świątyni jest odtworzeniem planów XIX wiecznej regotyzacji.

Kościół parafialny św. Macieja, wzmiankowany już w 1666 r., obecny, o konstrukcji drewnianej, wzniesiony w 1672 r. Jest to jednonawowa budowla o konstrukcji zrębowej, kryta gontem z trzech stron otoczona niskimi podcieniami. Posiada czworoboczną wieżę, z trójbocznie zakończonym prezbiterium. Barokowy wystrój wnętrza z ołtarzem z 1678 r. i prospektem organowym z 1750 r. Świątynia od czasów budowy do dzisiaj przetrwała prawie w niezmienionym kształcie. Najstarszym elementem wyposażenia kościoła jest spiżowy dzwon , umieszczony na wieży kościoła, z której roztacza się wspaniały widok na Dolinę Baryczy.

Zakrzewo to duża wieś położona w północnej części województwa wielkopolskiego, w powiecie złotowskim. Pierwszy zakrzewski kościół powstał już w 1491 roku, a kiedy po niespełna 180 latach uległ zniszczeniu, ponownie w tym miejscu zbudowano kościół w roku 1710. Świątynia ta przetrwała do 1839 roku i w tym samym czasie rozpoczęła się budowa kolejnego kościoła w tym miejscu, trwająca do 1841 roku. Nowa świątynia została konsekrowana  5.06.1842 roku. Została zbudowana w stylu neoromańskim z kamieni polnych z inicjatywy ks. Jana Cichockiego. W 1911 roku, za czasów ks. dr Bolesława Domańskiego, dobudowano wieżę, a także powstały nowe neobarokowe ołtarze, witraże i organy. Kościół posiada ponadto bogate polichromie z wizerunkami świętych na ścianach i suficie. Zabytkowy wystrój stanowią: rokokowa ambona z II połowy XVIII wieku i barokowa chrzcielnica oraz ludowa rzeźba Chrystusa na krzyżu.

Kościół parafialny pw. św. Mateusza w Opalenicy znajdujący się przy ul. Farnej został fundowany przez Jana Opalińskiego i wzniesiony ok.  1518 roku.  Stanowi on przykład gotyckiej architektury sakralnej. Na uwagę zasługuje barokowe wnętrze kościoła m.in.: sklepienie prezbiterium i ołtarz główny. W wykonanym przez włoskich mistrzów ołtarzu znajduje się obraz św. Mateusza namalowany w 1749 r. przez Wacława Graffa. W 2001 roku została dobudowana przy kościele wolnostojąca dzwonnica, o wysokości ok. 18 m., nawiązująca stylem do świątyni i zwieńczona na szczycie krzyżem.  Rok później umieszczono w dzwonnicy 3 dzwony jubileuszowe: dzwon patrona parafii św. Mateusza, dzwon św. Maksymiliana Kolbe oraz dzwon św. Antoniego z Padwy. Każdy z nich jest opatrzony herbem miasta Opalenica, a równo o 12.00 można usłyszeć wygrywany hejnał miejski. 

Parafia św. Michała Archanioła w Kwilczu erygowana została już w XIII w. W 1766 r. obok istniejącego drewnianego kościoła wzniesiono budowlę murowaną. Fundatorami nowego kościoła byli bracia Kwileccy: Franciszek Antoni — kasztelan kaliski, Adam — kasztelan przemęcki i Jan — kasztelan międzyrzecki. Kościół ukończono w 1782 r. Świątynia posiada trzyprzęsłową nawę z przylegającym do niej prezbiterium. Od zachodu do kościoła w latach 1792-93 dobudowana została czworokątna wieża dwukondygnacyjna zwieńczona hełmem. We wnętrzu wykończonym w stylu Ludwika XVI znajduje się m.in. ołtarz główny z rzeźbą św. Michała Archanioła z przełomu XVII i XVIII w., dwa ołtarze boczne: jeden z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, drugi zaś z barokowym krucyfiksem i rzeźbą Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty. Na uwagę zasługuje również ambona z sylwetkami aniołów podtrzymujących tablicę Dziesięciorga Przykazań, chrzcielnica ze sceną Chrztu Chrystusa oraz cztery nagrobki członków rodziny Kwileckich.

Kościół pw. św. Michała Archanioła – usytuowany przy płn.- wsch. narożniku rynku, w zasadniczej części zbudowany został w 2 poł. XV w. jako halowa budowla trzynawowa z pięciobocznym prezbiterium. Po pożarze miasta w 1541 r. farę powiększono, dobudowując czwartą nawę od północy i rząd kaplic z emporą od południa. Nawy nakryte zostały efektownym sklepieniem sieciowym, kaplice zaś gwiaździstym oraz kryształowym. W wyniku neogotyckiej przebudowy w latach 1855-1856 do kościoła dostawiono kruchtę oraz wykonano efektowny szczyt wieżowy w elewacji frontowej. We wnętrzu z późnogotyckiego wyposażenia zachował się poliptyk świętej Anny oraz rzeźbiarska grupa Ukrzyżowania. Wysokiej klasy rokokowa figura Najświętszej Panny Marii znajduje się w ołtarzu bocznym. Na uwagę zasługują także barokowe obrazy - stacje Drogi Krzyżowej.

Kościół pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego to perła w koronie miasta Otmuchowa. Nazywany perłą śląskiej architektury i posiadający jedno z piękniejszych wnętrz sakralnych na Opolszczyźnie przez, co wnętrze podawane jest jako doskonały przykład czystości stylowej. Jest to kościół barokowy emporowo-bazylikowy. Posiada dwie wieże, które dumnie górują nad miastem. Kościół swoje powstanie zawdzięcza fundacji biskupa Franciszka Ludwika von Neuburga wielkiego mecenasa sztuki. Wybudowany w bardzo krótkim czasie w latach 1690-93. Wnętrze kościoła kryje dzieła sztuki sakralnej m.in samego „Śląskiego Rembrandta” Michała Leopolda Willmanna z obrazem w ołtarzu głównym, który prezentuje „Św. Mikołaja błogosławiącego rozbitków”. Na sklepieniu zaś na uwagę zasługuje malarstwo iluzjonistyczne wysokiej klasy z freskami nadwornego malarza Jana III Sobieskiego Karola Dankwarta.

Drewniany kościół odpustowy pw. św. Rocha w Dobrzeniu Wielkim to jeden z najcenniejszych obiektów sakralnych Opolszczyzny. Filialna świątynia z XVII/XVIII wieku, wraz z wnętrzem, figuruje w rejestrze zabytków województwa opolskiego oraz współtworzy Szlak Drewnianej Architektury Sakralnej. Kościół jest orientowany, zbudowany w całości z drewna w konstrukcji zrębowej, otoczony sobotami wspartymi na omieczowanych słupach. Nad nawą góruje niewielka wieżyczka na sygnaturkę, zwieńczona baniastym, podwójnym hełmem, nad głównym wejściem znajduje się ganek umożliwiający dojście do chóru. Bogate wyposażenie kościoła jest przeważnie barokowe, m.in. ołtarz główny z retabulum w kształcie rzeźbionej ramy, w której umieszczono obraz z wizerunkiem św. Rocha i manierystyczne ołtarze boczne. Cennym elementem wyposażenia jest ambona z początku XVII wieku, zdobiona rzeźbami ewangelistów i baldachimem. Z okresu baroku pochodzą również dwa XVIII-wieczne obrazy św. Barbary i św. Katarzyny. Kościół gruntowanie odnowiono w 1752 roku, a kolejne potwierdzone remonty miały miejsce w latach: 1928, 1958, 1997-98 i 2006.

Historia kościoła św. Stanisława Kostki związana jest z obecnością zakonu dominikanów w Tczewie.  Akt nadania ziemi dla braci zakonu kaznodziejskiego wystawiono 8 maja 1289 roku w Świeciu. Zabudowania klasztorne powstały na początku XIV w. i składały się z kaplicy, dwóch budynków mieszkalnych i murów obwodowych. Wewnątrz tego terenu znajdował się dzieciniec, zwany wirydarzem. Kaplica była pokryta płaskim drewnianym stropem, bez żadnych ozdób i wież. W 1433 roku w mieście wybuchł pożar. Można przypuszczać, że zniszczenia nim wywołane były spore i ucierpiał również klasztor. W kolejnych latach zespół klasztorny przechodził znaczne przemiany. Kluczową sprawą było odbudowanie i poszerzenie kaplicy o prezbiterium. Wraz z prezbiterium, niesymetrycznym w stosunku do reszty kaplicy, wybudowano zakrystię, ceglaną wieżyczkę z klatką schodową prowadzącą na strych kościoła. W tym samym czasie dobudowano charakterystyczną, ośmioboczną wieżę dzwonną w formie westwerku. W XIX wieku świątynię zakupiła gmina ewangelicka, dokonując zmian w architekturze i wystroju kościoła. Wśród wyposażenia kościelnego z tamtego okresu podziwiać można dwa wieloramienne żyrandole. Współcześnie kościół charakteryzuje się skromnym wyposażeniem. Wnętrze kościoła posiada sklepienia krzyżowe nad nawą główną i gwiaździste nad prezbiterium. Do ciekawszych zabytków należy ołtarz boczny z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej ufundowany przez Zrzeszenie Kupców Tczewskich w 1947 roku. Obecnie świątynia służy głównie młodzieży dlatego też miejscowi wierni nazywają ją "kościołem szkolnym".

Drewniany kościół św. Walentego w Dobrodzieniu został wybudowany w 1630 roku, w miejscu, w którym wcześniej istniał inny kościół zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej. Współczesny kościół o konstrukcji zrębowej wzniesiony został na podmurówce. Posiada czołową wieżę usytuowaną nad prostokątnym przedsionkiem. Wieża nakryta jest daszkiem namiotowym i zwieńczona cebulastym hełmem z latarnią. Zarówno dach jak i elewacja kościoła kryte są gontem. Jest to świątynia jednonawowa z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, do którego przylega zakrystia. Barokowe wyposażenie tworzy m.in. polichromowany i złocony ołtarz główny  pw. św. Walentego, ufundowany w 1644 roku przez  Adama Wilhelma Dobrodzieńskiego. Na uwagę zasługuje także pochodząca z I poł. XIX w. szafa organowa oraz krucyfiks ołtarzowy. Kościół św. Walentego jako jeden z nielicznych zabytków cudem ocalał z wielkiego pożaru miasta w 1846 roku. 

Ośrodek kościelny w Latowiczu istnieje od XI wieku, a pierwsza wzmianka o tutejszej parafii pojawiła się w źródłach w 1427 r. Na przestrzeni wieków w Latowiczu istniało kilka kościołów, a obecny, wybudowany w stylu neogotyckim powstał w latach 1899-1911 według projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Budynek posadowiony został na planie krzyża łacińskiego na kamiennej podmurówce. Bryła kościoła murowana z cegieł posiada od frontu trzy wieże. We wnętrzu znajdują się trzy nawy i półkoliście zamknięte prezbiterium. W kościele zachowały się elementy wystroju poprzednich kościołów drewnianych jak: fragmenty snycerki barokowej z XVII i XVIII w., obrazy Adoracji Trójcy Św. z XVIII w. oraz cudu św. Walentego z około połowy XIX w., a także ambona z XVIII w., murowana chrzcielnica z 1647 r. oraz liczne mienie ruchome. W kościele znajduje się ponadto ołtarz główny z 1922 r. i zabytkowy obraz Matki Bożej Łaskawej – Latowickiej.

Kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca w Głuchołazach to najważniejszy zabytek Głuchołaz. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1285 roku. Wtedy Głuchołazy były biskupią osadą graniczną. Świątynię zbudowali pierwsi osadnicy około 1250 roku. Z tamtych lat zachował się wczesnogotycki portal z maskami mnichów oraz bryła zachodniej fasady. Obecny wygląd budowla uzyskała po przebudowie w latach 1729-1733. Neobarokowy ołtarz główny powstał w 1921 roku, natomiast w nawach bocznych usytuowanych jest 8 ołtarzy o cechach późnobarokowych. W ołtarzu głównym dominuje  figura św. Wawrzyńca, patrona świątyni, któremu po bokach towarzyszą postacie św. Mikołaja i św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Poniżej znajdują się dwa anioły trzymające symbole świętego, a więc ruszt i  pochodnię.  Na uwagę zasługuje także ambona ze sceną męczeństwa św. Wawrzyńca przedstawioną na balustradzie schodów oraz bogatą dekoracją figuralną.  Wokół kościoła usytuowany był cmentarz, który zaczął funkcjonować około poł. XIII wieku. W 1800 roku cmentarz całkowicie zamknięto, a w 1830 roku usunięto ostatni pomnik nagrobny z placu kościelnego. Głuchołazy kilkakrotnie nawiedzały silne powodzie z których pierwsza z 1472 r. kiedy to woda sięgała w mieście do 4 metrów. Upamiętnia to tablica wmurowana 100 lat później we wschodnią ścianę kościoła, która do dziś oznacza poziom do którego sięgała woda.