Lista znaczków

W niewielkiej miejscowości Stępina na Podkarpaciu, powiat strzyżowski, znajduje się jedna z ważniejszych atrakcji militarnych w Polsce, największy na świecie naziemny schron kolejowy z czasów II wojny światowej. Schron został zbudowany przez Niemców w latach 1940-1941. Jego długość to 393 metry, a wysokość 12 metrów, natomiast grubość ścian w niektórych miejscach przekracza 3 metry. Jego cechą charakterystyczną jest lekko łukowaty kształt, utrudniający bezpośrednie trafienie bombą lotniczą. Budowla poprzez system śluz i hermetycznie zamykanych wrót, zapewniała ochronę przed atakiem chemicznym czy biologicznym. W dniach 27-28 sierpnia 1941 roku na terenie kwatery w Stępinie doszło do spotkania Hitlera z Benitem Mussolinim, w tunelu schronowym zatrzymał się wówczas pociąg sztabowy Hitlera. Po wojnie schron przejęło Wojsko Polskie, które następnie w latach 60. wydzierżawiło schron Narodowemu Bankowi Polskiemu, a później Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Stępinie (pieczarkarnia). W 2000 roku schron został wykreślny z ewidencji wojskowej i przekazany gminie Frysztak.

Gmina Frysztak, której historia sięga XII wieku, jest gminą wiejską położoną w południowo – zachodniej części województwa podkarpackiego. Administracyjnie do Gminy Frysztak należy 14 sołectw. Powierzchnia gminy wynosi 91 km² i zajmuje 1602 miejsce pod względem powierzchni gmin w Polsce. Gminę Frysztak zamieszkuje 10338 mieszkańców, pod względem zaludnienia jest to 854 gmina w Polsce. To są może suche dane, ale to, co najważniejsze to fakt, że gmina przede wszystkim przyciąga turystów swoim pięknym położeniem. Leży ona w dolinie Wisłoka, który przepływa pośród wyniosłości Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego, przy drodze Rzeszów-Jasło. Nad gminą dominują góry: Chełm oraz Czarnówka. Ten malowniczy teren nazywany jest popularnie Bramą Frysztacką. Przez teren gminy przebiegają liczne szlaki i trasy turystyczne oraz trasy rowerowe. Na terenie gminy nie brakuje zabytków od historycznych sakralnych budowli po wojenne fortyfikacje, które warto zwiedzić.

Strzelińska Rotunda jest najcenniejszym zabytkiem w gminie i jednym z najstarszych kościołów na Dolnym Śląsku, a nawet w kraju.  Jej pierwotny wygląd różnił się od obecnego. Podstawą budowli był krąg o średnicy 6 metrów z niewielką przylegającą absydą o długości około 3,5 metra. Pierwotna rotunda zbudowana została w stylu romańskim, z kamienia łamanego, a po raz pierwszy wymieniona jest w 1233 roku i wtedy też określona została jako „stary kościół”. Istotną funkcją świątyni była jej funkcja obronna. Postępująca chrystianizacja i wzrastająca liczba wiernych, wymogły rozbudowę świątyni. W XIV w. zburzono absydę i zbudowano dwuprzęsłowe prezbiterium, ale już w stylu gotyckim, zaś dawną rotundę zaadaptowano na dzwonnicę. W kolejnym stuleciu dobudowano drugie, nieco węższe prezbiterium. Dalszej rozbudowy zaniechano, a wówczas powstałe założenie dwunawowe przetrwało do dziś. Rotunda przetrwała zawieruchę wojenną, ale aż do 1992 r. stała opustoszała. Po remoncie i poświęceniu od roku 1994 stała się kościołem pomocniczym dla parafii p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego.

Strzeliński ratusz został odbudowany w 2023 roku na podstawie projektu architektonicznego zawierającego w sobie niezwykły kompromis pomiędzy dopasowaniem nowoczesnych standardów użyteczności budynku, a jego historycznym dziedzictwem. Zrealizowany projekt został oparty na historycznych obliczach budynku na przestrzeni wieku. Kamienny, średniowieczny, wygląd ratusza odpowiednio wyróżnia się na tle jasnej elewacji i poprzez kontrast podkreśla charakter całego obiektu. Wnętrze ratusza jest dostosowane do urzędowej funkcjonalności administracyjno – usługowej. Ważną przestrzenią ratusza są pomieszczenia piwniczne, w których mieści się przestrzeń muzealna z wystawami poświęconymi historii miasta. Drugą równie istotną przestrzenią jest, wysoka na 72 metry, wieża. Na jej kondygnacjach umieszczone są wystawy tematyczne oraz dydaktyczne. Całość dopełnia taras widokowy oferujący przepiękną panoramę okolic.

Muzeum Dzieduszyckich jest zamiejscowym oddziałem Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich. Placówka ma charakter edukacyjny, a jej celem jest m.in. pokazanie fragmentu dziejów ojczystych poprzez pryzmat losów ludzi, ich dokonań i powiązań z regionem, który stanowi dzisiejsze polsko-ukraińskie pogranicze. Wielu przedstawicieli rodziny Dzieduszyckich wykazało się wspaniałą postawą obywatelską i patriotyczną (udział w powstaniach narodowych),   a także zapisało się w relacjach wyznaniowych oraz narodowościowych pomiędzy Polakami i Ukraińcami. Zarzecki pałac pełni funkcję Ośrodka Spotkań Międzynarodowych i Krajowych realizującego m.in. ideę pojednania obu narodów. Muzeum dzięki oryginalnemu wyposażeniu, które prezentowane jest w przywróconych do dawnej świetności wnętrzach zabytkowego pałacu, otoczonego zrewitalizowanym, romantycznym parkiem. Po ponad siedemdziesięciu latach miejsce to ponownie budzi podziw odwiedzających go gości, którzy mają okazję poznać fragment dziejów tej części polskiego ziemiaństwa, któremu absolutnie nie można zarzucić „próżniaczego trybu życia”. 

Pruski schron Piechoty I2IVa zbudowany został w latach 80. XIX wieku. Schron był częścią pruskiego systemu obronnego, mającego na celu ochronę granic i utrzymanie kontroli nad terytorium. Jego konstrukcja była typowa dla tego okresu, z 6 kazamatami zaprojektowanymi do zapewnienia maksymalnej ochrony żołnierzom. Modernizacja schronu przed I wojną światową była odpowiedzią na zmieniające się potrzeby militarne, a jego zajęcie przez powstańców w 1918 roku podkreślało rolę obiektu w lokalnych zmaganiach o niepodległość. W dwudziestoleciu międzywojennym schron zyskał nowe znaczenie, stając się miejscem schronienia dla najuboższych mieszkańców Poznania. W sierpniu 1939 r. dobudowano do niego schron obserwacyjno-bojowy, który pomieścił jeden ciężki karabin maszynowy wz. 30. W czasie II wojny światowej obiekt wykorzystywany był jako magazyn przez armię niemiecką, a podczas bitwy o Poznań w 1945 r. stał się jednym z kluczowych punktów oporu na północnym odcinku.

Zabytkowy Pałac Wielopolskich w Częstocicach powstał pod koniec XIX w. dla Marii i Zygmunta Wielopolskich, ówczesnych właścicieli dóbr ostrowieckich. Po śmierci męża Maria Wielopolska sprzedała pałac Zakładom Ostrowieckim, które urządziły w nim resursę i hotel dla akcjonariuszy.  W czasie II wojny światowej funkcjonował tutaj szpital dla rannych żołnierzy niemieckich, po wojnie pałac służył jako budynek szkoły, a od lat 60. XX w. jako siedziba muzeum. Od 2022 r., we wnętrzach z epoki oglądać można ekspozycje stałe i czasowe – między innymi wystawę porcelany z Fabryki Porcelany w Ćmielowie. Dwukondygnacyjny budynek z okazałym portykiem kolumnowym zaprojektowany został w stylu eklektycznym. Jego front zdobią herby właścicieli pałacu – po lewej Wielopolskich i po prawej Laskich. Mimo długiej historii bryła pałacu nie została zmieniona i nadal wygląda tak, jak za czasów Wielopolskich. Pałac Wielopolskich otoczony jest zabytkowym parkiem z licznymi drzewami pomnikowymi.

Ścieżka w Koronach Drzew w Ciężkowicach to niezwykła trasa przyrodniczo - edukacyjna. Rzadko mamy bowiem okazję spojrzeć na las z tak niecodziennej perspektywy, jaką są korony drzew. Kładka, po której spacerujemy ma około 1 km długości, a w najwyższym miejscu wznosi się aż 22 m nad ziemię. To idealne warunki dla miłośników obserwacji przyrody, a w szczególności ornitologów. Sójki, jemiołuszki, sikorki czy też dzięcioły to tylko niektóre z gatunków, które można spotkać w tutejszych lasach. Dla spragnionych wiedzy na Ścieżce ulokowano 8 przystanków edukacyjnych, gdzie „eko tablice” wprowadzają nas w świat pogórzańskiej fauny i flory. Dużym atutem Ścieżki jest jej udostępnienie dla osób niepełnosprawnych, co sprawia, że jest odpowiednim miejscem dla wszystkich, którzy chcą się wybrać na przyrodniczą wycieczkę.

Wystawa przyrodnicza Ziemia - Woda - Powietrze w Małopolskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Ciężkowicach jest uzupełnieniem położonego w bezpośrednim sąsiedztwie Muzeum Przyrodniczego. Jej niepowtarzalnym elementem jest „lokalność” - skupia się w dużej mierze na zagadnieniach obejmujących najbliższą okolicę placówki. Geologia, nietoperze, pogórzański las, rzeka Biała Tarnowska to tylko niektóre tematy poruszane podczas zwiedzania. O jej wyjątkowości świadczy również multimedialny charakter, dzięki któremu mamy okazję poznać otaczającą nas przyrodę w niecodzienny sposób. Stanowisko z piaskiem kinetycznym, urządzenie pokazujące echolokację czy też symulator powodzi sprawiają, że Małopolskie Centrum Edukacji Ekologicznej to idealne miejsce do zwiedzania zarówno dla grup szkolnych, jak i osób dorosłych. Każdy znajdzie coś dla siebie.

Biakło to malownicze wzgórze położone na północnym krańcu Jury Krakowsko-Częstochowskiej, wznoszące się na wysokość 361 m n.p.m. nad Olsztynem koło Częstochowy. Zbudowane z twardych wapieni skalistych, wyróżnia się charakterystycznym kształtem, który przywodzi na myśl słynny Giewont. Nic dziwnego, że nazywane jest „Małym Giewontem” lub „Jurajskim Giewontem”. Na jego szczycie, od 1993 roku, góruje żelazny, ażurowy krzyż – ustawiony przez pracowników przemysłu metalowego z Zawiercia, w hołdzie Janowi Pawłowi II z okazji 15-lecia jego pontyfikatu. Ze szczytu można podziwiać panoramę rezerwatu Sokole Góry, majestatyczne ruiny zamku w Olsztynie oraz falujące wapienne wzgórza Jury. Na wzgórzu można obserwować skutki procesu wietrzenia skał w formie okna skalnego lub charakterystycznej iglicy oraz skutki procesów wymywania przez wody deszczowe - liczne żłobienia. Biakło to nie tylko popularny cel wędrówek, ale także miejsce cenione przez miłośników wspinaczki skałkowej.

Świątynia Matyldy to imponująca budowla wsparta na ośmiu doryckich kolumnach, pokryta kopułą zwieńczoną złotą gwiazdą. Projekt tej budowli przypisuje się wrocławskiemu architektowi C.J.Leyserowi. Z pewnością wybudował ją mistrz budowlany Schubert, pod kierunkiem pułkownika Bockelburga w 1826 roku – o czym świadczył tekst wyryty u podstawy jednej z kolumn. Ta urokliwa budowla została ufundowana przez Eugena von Württemberga na cześć założyciela Pokoju Księcia Carla Christiana Erdmanna. Podczas poświęcenia świątyni Książę Eugen, ówczesny spadkobierca Pokoju, chcąc upamiętnić śmierć swojej przedwcześnie zmarłej żony Matyldy von Waldeck und Pyrmondt, ofiarował tą budowlę również jej pamięci. Świątynia Matyldy położona jest na wzgórzu otoczonym wodą, na skrzyżowaniu szlaków wodnych łączących książęce stawy, była miejscem licznie odwiedzanym przez kuracjuszy. Ze względu na swoje bajkowe położenie, w niedostępnym i ujmującym przyrodniczo miejscu, zachowała się w bardzo dobrym stanie.

Salon Wodny częściej znany pod nazwą „Ruina”. To pozostałość po barokowej Herbaciarni wybudowanej  w latach 1776-1777 jako zwieńczenie XVIII-wiecznego Ogrodu Francuskiego. Budowla została usytuowana na głównej osi założenia koncepcyjnego. Otoczona fosą, masywna, cylindryczna konstrukcja zachwycała wyjątkową formą. Dopełnieniem były podłużne, pionowe okna  i dwuskrzydłowe drzwi, które zapraszały do środka. Uroku dodawały bogato zdobione fontanny w kształcie muszli, złoconych delfinów i kolorowych kaczek. Do Salonu Wodnego prowadził  drewniany mostek. Otoczenie tej osobliwej budowli fosą dało efekt lustrzanego odbicia w tafli wody. Pomysłodawcą tego obiektu był G.L.Schirmeister – nadworny architekt Württembergów, twórca założenia urbanistycznego Pokoju. Niestety niespełna 20 lat po wybudowaniu doszło do katastrofy budowlanej, w wyniku której salon wodny częściowo się zawalił. Usunięto wtedy mostek a budowli już nigdy nie odbudowano.

Pomnik Śpiącego Lwa to najlepiej zachowany pomnik na terenie całego założenia parkowego. Mieści się w Małym Parku Angielskim - najmłodszej części założonej w XIX w.. Żeliwny odlew Śpiącego Lwa z 1863 r. to symbol nie tylko Pokoju, ale przede wszystkim pokoju, który nastał w Europie po wojnach napoleońskich. Rzeźbę ufundował  Eugen Erdmann na cześć swego ojca -  Eugena von Württemberga. Pomnik został wykonany przez mistrza Theodora Kalide – „rzeźbiarza brązu i żelaza”. Pod posągiem lwa na przedniej płycie widniał napis: „Bohaterowi spod Kulm”. Po przeciwnej stronie płytę zdobiły nazwy blisko 90 pól bitewnych, w których książę Eugen brał czynny udział. Śpiący Lew, nieprzerwanie od ponad 150 lat leży w tym samym miejscu i strzeże Pokoju, a swoją majestatycznością podkreśla niepowtarzalność otaczającej przyrody.

Port morski w Mrzeżynie to ważne miejsce na mapie Pomorza Zachodniego. Jego historia sięga XV wieku, kiedy to w 1457 roku mieszkańcy Trzebiatowa, wspólnie z zakonnikami z pobliskiego klasztoru w Białobokach, zmienili bieg rzeki Regi. Dzięki temu ominęła ona jezioro Resko Przymorskie, a w nowym ujściu rzeki powstał port. Był on istotny dla handlu i rybołówstwa, co miało duży wpływ na rozwój okolicznych miejscowości. Obecnie port w Mrzeżynie pełni różne funkcje. Znajduje się tu marina, która może pomieścić 40 jachtów, oraz niewielka baza rybacka. Jest tu też basen remontowy, w którym można naprawiać i konserwować jednostki pływające.Spacerując po porcie, można zobaczyć kolorowe kutry rybackie i poczuć wyjątkową atmosferę nadmorskiej miejscowości. Port w Mrzeżynie łączy historię z nowoczesnością. Nadal pełni funkcję miejsca handlu i połowów, ale rozwija się również jako ośrodek turystyczny i żeglarski.

Muzeum – Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej to pierwsze w Polsce muzeum poświęcone Witoldowi Pileckiemu. Dlaczego to właśnie Ostrów Mazowiecka stała się miejscem upamiętnienia jednego z sześciu największych bohaterów II wojny światowej? Najważniejsze miejsca związane z młodością Pileckiego są obecnie poza granicami państwa polskiego (Rosja, Białoruś, Litwa), dlatego to właśnie dom jego teściów, jest idealny do pokazania losów Witolda i jego żony Marii – rodowitej Ostrowianki. Trudna historia tej rodziny została przedstawiona w ujęciu bardziej osobistym, niemal prywatnym. Muzealna wystawa jest portretem podwójnym. W dolnych salach widzowie mogą poznać losy Witolda, a jego żona gra rolę niemal drugoplanową. W historycznym domu rodzinnym Marii akcenty rozłożone są odwrotnie. Na wystawie zaprezentowano cenne pamiątki znajdujące się w zbiorach Muzeum, także te powierzone nam przez członków rodziny. Uzupełnienie wystawy stanowią eksponaty przekazane przez mieszkańców miasta. Dzieje Ostrowi Mazowieckiej oraz pobliskiego Komorowa są niezwykle istotnym kontekstem ekspozycji. Integralną częścią wystawy jest muzealny ogród, który został zaprojektowany na wzór dawnego ogrodu państwa Ostrowskich – rodziców Marii.

Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej powstało w zabytkowym budynku, tzw. Lagerhausie, zlokalizowanym około 200 metrów od Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Placówka została otwarta 1 maja 2022 roku. Myślą przewodnią wystawy muzealnej jest ukierunkowanie na losy człowieka w zderzeniu z ważnymi wydarzeniami historycznymi oraz krótkie przedstawienie dziejów ziemi oświęcimskiej. Kluczowa część ekspozycji dotyczy okresu II wojny światowej i prezentuje bohaterskie działania mieszkańców tej ziemi, którzy z narażeniem życia własnego i niejednokrotnie swoich bliskich, udzielali wszelkiej pomocy więźniom obozu Auschwitz. Ekspozycja ma charakter multimedialny, z wiodącą rolą relacji świadków. Filmy wzbogacone są historycznym komentarzem narratora, zdjęciami i archiwalnymi dokumentami. Całość narracji uzupełniają artefakty umieszczone w nowoczesnych gablotach. Zlokalizowana przed budynkiem muzealnym ścieżka edukacyjna pn. „Ścieżka Superbohaterów”, składa się m.in. z rzeźb postaci dziecięcych. To wyjątkowe miejsce spotkania z historią, adresowane dla młodszych odbiorców.

Późnobarokowy pałac myśliwski we Włoszakowicach to unikatowa budowla wzniesiona na planie trójkąta w latach 1749-1751. Pałac stanął na terenie wyspy o pięciokątnym zarysie, w miejscu, gdzie niegdyś znajdował się zamek Krzysztofa Opalińskiego. Włoszakowicki pałac został zbudowany w typowym dla tego rodzaju budowli układzie. W centrum pałacu znajduje się duża sala na planie trójkąta równobocznego, od której wychodzą drzwi do pozostałych gabinetów. Pierwotnie nakryty był kopułą, którą utracił jeszcze przed rokiem 1848. Aleksander Józef Sułkowski, będąc jednym z pierwszych polskich masonów, zaprojektował swoją letnią rezydencję na wzór trójkątnej kielni, symbolu wolnomularstwa. W podziemiach sali trójkątnej do dziś znajduje się sala terrarna, potocznie zwana masońską. To właśnie w niej miały się odbywać spotkania loży, natomiast jej ściany wyglądają jak wykute w skale. Dziś położony w malowniczym parku pałac jest siedzibę Urzędu Gminy i jest udostępniony do zwiedzania.

UWAGA! - W Gminnym Ośrodku Kultury we Włoszakowicach istnieje możliwość zakupu znaczka jedynie płacąc kartą płatniczą. 

Izba Pamięci Władysława Reymonta to miejsce poświęcone życiu i twórczości jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, laureata literackiej Nagrody Nobla za powieść „Chłopi". Znajduje się ono na pierwszym piętrze zabytkowego pałacu w Kołaczkowie, w powiecie wrzesińskim, gdzie Reymont mieszkał w latach 1920–1925. Nabył go w roku 1920 wraz z przyległymi terenami. W pałacu spędził zresztą ostatnie lata swojego życia, angażując się w rozwój i zarządzanie majątkiem. Izba Pamięci została urządzona w części pomieszczeń pałacu. Gromadzone są w nich liczne pamiątki związane z literatem. Ekspozycja obejmuje kopie listów i kart pocztowych pisanych przez Reymonta, dokumenty ilustrujące starania związane z zakupem Kołaczkowa, plan majątku oraz dokumenty dotyczące jego zarządzania. W jej skład wchodzą także tomy dzieł pisarza, znaczki, kartki pocztowe, fotografie przedstawiające wnętrza biblioteki oraz gabinetu w warszawskim mieszkaniu pisarza, widok altany w parku i alei grabowej.

Oba budynki tworzące Habsburską osadę gospodarczą „U początków Wisły” powstały pierwotnie w czasach panowania Habsburgów. Pierwszy to autentyczna masztal, wzniesiona w drugiej połowie XIX wieku na Wątrobnym – przysiółku położonym na stokach Baraniej Góry nad doliną Białej Wisełki. Ten gospodarczy budynek prezentuje styl alpejski spopularyzowany wtedy w całej Europie. Wskazują na to ozdobne oszalowanie deskami na nakładkę, balkon z elementami snycerki i profilowane obramienia okien. Pierwotnie dach nakryty był szyndziołami czyli gontem. Drugi budynek jest repliką tzw. służbówki z Zadniego Gronia nad Czarną Wisełką, gdzie w 1906 r. wzniesiono modrzewiowy zameczek myśliwski dla pary arcyksiążęcej Izabeli i Fryderyka Habsburgów. Oficyna była mieszkaniami dla robotników, a później personelu pomocniczego zamku. Także ona prezentuje styl alpejski. Budynek służbówki rozebrano podczas remontu zamku na początku XXI wieku. Ocalałe fragmenty zostały wykorzystane podczas wznoszenia repliki w 2023 roku. Można je zobaczyć wewnątrz budynku.

Pustelnia św. Jana z Dukli, położona w malowniczym zakątku Beskidu Niskiego na zboczu Góry Zaśpit, to miejsce głęboko zakorzenione w historii i duchowości regionu. Usytuowana w pobliżu Dukli, przyciąga pielgrzymów oraz turystów szukających ciszy, modlitwy i chwili wytchnienia w otoczeniu nieskazitelnej przyrody. To właśnie tutaj, według przekazów, Jan z Dukli prowadził życie pustelnicze, oddając się modlitwie i ascezie. Pustelnia założona została po beatyfikacji bł. Jana z Dukli w 1769 r. Jak głosi legenda Marii Amalii Mniszchowej, właścicielce Dukli, św. Jan objawił się we śnie, polecając jej wybudować na miejscu swej pustelni kaplicę. Drewniana kaplica spłonęła w 1883 r. W jej miejsce w 1887 r. wzniesiono nową, również drewnianą kaplicę. Trzecią, zachowaną do dnia dzisiejszego neogotycką murowaną kaplicę, zbudowano w latach 1906-1908. Znajdująca się w niej polichromia przedstawiająca życie bł. Jana, namalowana została przez sanockiego malarza Władysława Lisowskiego.

Góra Cergowa znajduje się na południowy-wschód od Dukli. Jej wysokość to 716 m n.p.m. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych wzniesień Beskidu Niskiego, to miejsce owiane legendami i pełne niezwykłego uroku. Na szczycie góry znajduje się drewniana wieża widokowa, która jest prawdziwą atrakcją regionu. Konstrukcja o wysokości 22 metrów oferuje zapierające dech w piersiach widoki na Beskid Niski, Bieszczady, Pogórze Karpackie, a przy dobrej pogodzie można dostrzec nawet Tatry. Kształt wieży widokowej został zaczerpnięty z architektury dawnych obiektów wiertniczych typu „kanadyjskiego”, znajdujących się na terenach kopalnianych w regionie. Do lat 70. XX wieku znajdowała się tu wieża triangulacyjna, służąca wykonywaniu pomiarów geodezyjnych. Wizyta na Górze Cergowej i wieży widokowej to doskonały sposób na połączenie aktywnego wypoczynku z obcowaniem z pięknem przyrody i historią Beskidu Niskiego.

Dukla to miejsce, gdzie historia i przyroda tworzą wyjątkową harmonię. Położona na południu województwa podkarpackiego, w sercu Beskidu Niskiego, na rzeką Jasiołką, zachwyca malowniczymi krajobrazami, bogactwem dziedzictwa kulturowego i nieskazitelną przyrodą. Dukla to przygraniczne miasteczko, malowniczo położone u podnóża Góry Cergowej. Ta niewielka, założona w średniowieczu miejscowość, która aż do czasów II wojny światowej stanowiła własność prywatną, jest pełna osobliwości. Jest znana z historycznych zabytków, takich jak barokowy zespół pałacowo-parkowy, kościół św. Marii Magdaleny – perła rokoko, czy sanktuarium św. Jana z Dukli, będące celem licznych pielgrzymek. Gmina Dukla to również ważny punkt na mapie turystyki przyrodniczej. Znajdują się tu obszary o cennych w skali międzynarodowej wartościach przyrodniczych – obszar gminy obejmują wszystkie formy ochrony przyrody znane w Polsce. W okolicy rozciągają się liczne szlaki turystyczne, które prowadzą przez pasma górskie, dzikie lasy i ukryte w dolinach cerkwie, będące świadectwem wielokulturowości regionu.

Trzynawowa świątynia powstawała w latach 1592–1597 w stylu późnorenesansowym o cechach gotyckich. Fundatorem tego pierwszego murowanego kościoła w mieście był Jan Rozdrażewski – ówczesny dziedzic Krotoszyna, który wybudował go dla braci czeskich. W roku 1601 wdowa po Janie – Katarzyna z Potulickich – przekazała świątynię kościołowi rzymskiemu, stała się ona wówczas siedzibą miejscowej parafii. Wewnątrz znajduje się ołtarz główny z kopią obrazu Rubensa „Zdjęcie z Krzyża” oraz 10 ołtarzy bocznych z XVII i XVIII w. Krotoszyńską farę dwukrotnie dotknęły pożary – w roku 1681 oraz podczas wielkiego pożaru miasta w 1774. W latach 1847-1848 nadbudowano wieżę kościoła, a od 1984 farę etapami remontowano, nadając jej efektownego blasku. W roku 2019 świątynię podniesiono do godności bazyliki mniejszej.

Kościół św. Fabiana i Sebastiana wybudowano jako świątynię szpitalną ok. 1572 r. Powstał na planie krzyża greckiego i ma konstrukcję zrębową, a jego fundatorem był dziedzic Jan Rozdrażewski. W roku 1813 świątynię gruntownie wyremontowano i dobudowano do niej wieżę oraz wieżyczkę na sygnaturkę. W 1630, w związku z często nawiedzającymi Krotoszyn epidemiami, w kościele postawiono ołtarz św. Rocha, patrona chroniącego przed zarazami, stąd potocznie nazywa się go „kościółkiem św. Rocha”. Z czasem wokół świątyni powstał cmentarz, zlikwidowany przez Niemców w latach 1940–1941. Od I poł. XIX do II połowy XX w. kościół pełnił funkcję kaplicy cmentarnej. Od roku 2008 świątynia jest kościołem patronalnym Kurkowych Bractw Strzeleckich w diecezji. W ostatnich latach kościół gruntownie odrestaurowano.

W centrum miejscowości Frysztak, na dawnym rynku a obecnie Placu Świętego Floriana, stoi figura św. Floriana. Figura została postawiona w 1901 roku, a powstała, jak czytamy na cokole, z dobrowolnych składek ówczesnych mieszkańców. Współinicjatorem budowy figury był dr med. Wiktor Natter, burmistrz Frysztaka kilku kadencji. Frysztak jak wiele miejscowości w tym okresie był nękany licznymi pożarami. Największy z nich miał miejsce w roku 1890. Pożar ten z powodu wielkich zniszczeń, których dokonał, zahamował na pewien czas rozwój miasta. Nic więc dziwnego, że zdecydowano, by w centrum miasta postawić figurę św. Floriana, patrona strażaków i obrońcę przed pożarami. W ostatnim czasie figurę tę odrestaurowano i rzeczywiście jest ozdobą Frysztaka.