Lista znaczków

Dom Podcieniowy w Pyzdrach jest częścią Muzeum Ziemi Pyzdrskiej, które główną siedzibę ma nieopodal, w byłym klasztorze. Obiekt ten jest najstarszą budowlą miasta i usytuowany jest na pyzdrskim rynku. Wybudowany został w 1768 roku z drewna. Ma szczególną konstrukcję, nazywaną sumikowo – łątkową. Swoją nazwę zawdzięcza widocznym z daleka podcieniom, które wsparte są na czterech drewnianych słupach. W domu podcieniowym, organizowane są czasowe wystawy, spotkania czy wykłady. Na taką kulturalną działalność poświęcony jest parter budynku, natomiast w jego piwnicach znajduje się stała wystawa dotycząca przede wszystkim władców piastowskich, którzy mieli wpływ na rozwój tego miasta. Byli to przede wszystkim Przemysł II, Władysław Łokietek i Kazimierze Wielki. 

Wizytówką Muzeum Ziemi Średzkiej jest jego siedziba, mieszcząca się w późnobarokowym dworze szlacheckim z trzeciej ćwierci XVIII wieku. Dwór w Koszutach zbudowany został z zachowaniem podstawowych cech ustalonych w XVIII wieku. Jest to budynek parterowy, symetryczny, z werandą, narożnymi alkierzami i stromym, mansardowym dachem, krytym gontem, położony w zrekonstruowanym parku krajobrazowym z pierwszej połowy XIX wieku. Ekspozycja stała muzeum pt. „Mała siedziba ziemiańska w Wielkopolsce” prezentowana jest w siedmiu salach, urządzonych w duchu dawnego, polskiego dworu z końca XIX i początku XX wieku. Zgromadzone tu zestawy mebli oraz uzupełniające wystrój malarstwo, tkaniny i przykłady rzemiosła artystycznego - ustawione tak, by swobodnie poruszać się po wnętrzach - pozwalają odtworzyć wygląd i atmosferę szlacheckiego dworu, a pozostawione „mimochodem” drobne sprzęty dają wrażenie stałej obecności jego dawnych mieszkańców.

Inicjatorem i pierwszym kierownikiem placówki muzealnej był znany regionalista Wojciech Sypniewski. Muzeum rozpoczęło działalność w 1975 r. Tematem wiodącym zbiorów są eksponaty ilustrujące historię i kulturę materialną miasta oraz bogatą przeszłość ziemi słupeckiej. Muzealny zbiór tworzą m.in. kartki pocztowe związane ze Słupcą, historyczną granicą rosyjsko-pruską powstałą po 1815 oraz zlokalizowanym przez Niemców obozem dla jeńców z I wojny światowej. O zespole osadniczym z okresu kultury łużyckiej tzw.”małym Biskupinie” opowiada stała wystawa archeologiczna. Bogaty zbiór eksponatów etnograficznych i rzemiosła, pokazujący realia życia małego miasteczka i dawnej wsi wielkopolskiej można obejrzeć na wystawie „Nie-codzienność”. Usłyszymy tu brzmienie pianina znakomitego, choć zapomnianego kompozytora Apolinarego Szeluty, który przybył do Słupcy w latach 30 XX w., obejrzymy uratowane macewy ze zniszczonego przez okupanta niemieckiego cmentarza żydowskiego, a także film dokumentalny o historii przyjaźni dwóch mieszkanek Słupcy - Danki Rozentalówny i Grażyny Harmacińskiej w czasach II wojny światowej. Muzeum organizuje wiele wydarzeń cyklicznych, które ubarwiają i wzbogacają życie kulturalne i artystyczne miasta i powiatu.

Kościół parafialny  św. Wawrzyńca  wyróżnia się zdecydowanie w architektonicznej panoramie miasta. Jest świadectwem dążeń i aspiracji biskupów poznańskich - właścicieli  Słupcy, którzy w 1290 r. dokonali  lokacji miasta.  Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1296 roku. Zniszczony w czasie najazdu krzyżackiego w 1331 roku, w obecnym kształcie wzniesiony w początkach XV wieku  z inicjatywy biskupa poznańskiego  Andrzeja z Bnina. Potężna bryła późnogotyckiej fary jest przykładem dwuetapowego przedsięwzięcia budowlanego, w którym jako pierwsze w 1 poł XIV w. powstało prezbiterium, a w początkach XV w. dobudowano korpus nawowy. Wielokrotnie restaurowany: w  2 poł. XVIII w. zbarokizowany, a w latach 1949-58 regotyzowany.  Z bogatego wyposażenia na uwagę zasługuje m.in. umieszczony na belce tęczowej gotycki krucyfiks i figura Matki Boskiej Bolesnej z tzw. Grupy Ukrzyżowania z ok. 1420 r., a także unikatowy  instrument organowy autorstwa Mathiasa Brandtnera z 1716 r. z zachowanym w 90 %  oryginalnym mechanizmem piszczałkowym z epoki baroku. 

Domek Gotycki  znajdujący się przy ulicy Kościelnej w Opatówku, związany jest z osobą generała Józefa Zajączka namiestnika Królestwa Polskiego. Domek wchodził w skład dóbr, które generał otrzymał z rąk Napoleona Bonapartego w uznaniu zasług żołnierskich. Niestety nie wiadomo dokładnie kiedy budowla powstała. Szacuje się jednak, że miało to miejsce na początku XIX w. W okresie międzywojennym w budynku mieściło się przedszkole Narodowej Organizacji Kobiet, a dzisiejszą nazwę budynek zawdzięcza wytwórni cukierków, która działała w tym miejscu od końca lat 30. XX wieku.  Po wojnie budynek był zamieszkany, jednak w kolejnych latach sukcesywnie niszczał. Następnie budowlę przejął samorząd gminny, którego staraniem, pod nadzorem konserwatora „Cukierenkę” odrestaurowano przywracając charakterystyczne sterczyny i duże gotyckie okna. Rozebrano nieoryginalne przybudówki, a w nowo dobudowanym skrzydle z gotyckimi oknami swą siedzibę znalazła Gminna Biblioteka Publiczna im. Braci Gillerów.

Krotoszyński ratusz jest jednym z najbardziej interesujących zabytków tego miasta. Usytuowany jest w samym centrum rynku. To trójkondygnacyjny budynek na planie prostokąta, kryty dwuspadowym dachem. Do głównej bryły ratusza przylegają różnego rodzaju dobudówki, w postaci wież i kramów we wschodniej i zachodniej części. Od frontu elewację ratusza zdobi trójkątny ryzalit. Od południa do budynku przylegają dwie wieże. Wyższa z nich ośmioboczna zakończone jest hełmem z dwoma latarniami. Na wieży znajduje się taras widokowy poniżej którego osadzony jest zegar z 1897 r. Ratusz wybudowany został w 1689 roku. W 1774 roku spłonął podczas pożaru miasta, a trzy lata później został odbudowany. Pod koniec XIX wieku został przebudowany, a jego bryłę podwyższono o jedną kondygnację. Jeszcze po II wojnie światowej ratusz kilkakrotnie przebudowywano. Wówczas to otaczające budowlę kramy przekształcono w lokale handlowe. W 2014 roku odnowiono dach i elewację ratusza. 

Muzeum Stanisława Staszica w Pile powstało w 1951 r. w domu  Stasziców usytuowanym na przedmieściu miasta nazywanym „Zamościem”. Rodzice Staszica mieli swój folwark, na który składał się dom mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze: stodoła, obora i owczarnia. Wszystko to było własnością Stasziców do końca wieku XVIII., a następnie przeszło w ręce innych pilskich rodzin. Dom mieszkalny zniszczony częściowo w czasie walk o Piłę, został odbudowany w latach 1947-1948 i przeznaczony na cele muzealne jako  miejsce pamiątek po Stanisławie Staszicu – najznakomitszym z pilan. Muzeum  jest instytucją kultury, która gromadzi, opracowuje i przechowuje dobra kultury związane bezpośrednio lub tylko pośrednio z osobą Staszica i staszicowską tradycją, prowadzi badania naukowe, działalność wystawienniczą i edukacyjną. Przy Muzeum Stanisława Staszica w Pile od 2003 roku istnieje „Galeria MS”. Galeria prezentuje współczesną fotografię, malarstwo, rysunek, grafikę i obiekty przestrzenne.

Kościół parafialny pw. św. Mateusza w Opalenicy znajdujący się przy ul. Farnej został fundowany przez Jana Opalińskiego i wzniesiony ok.  1518 roku.  Stanowi on przykład gotyckiej architektury sakralnej. Na uwagę zasługuje barokowe wnętrze kościoła m.in.: sklepienie prezbiterium i ołtarz główny. W wykonanym przez włoskich mistrzów ołtarzu znajduje się obraz św. Mateusza namalowany w 1749 r. przez Wacława Graffa. W 2001 roku została dobudowana przy kościele wolnostojąca dzwonnica, o wysokości ok. 18 m., nawiązująca stylem do świątyni i zwieńczona na szczycie krzyżem.  Rok później umieszczono w dzwonnicy 3 dzwony jubileuszowe: dzwon patrona parafii św. Mateusza, dzwon św. Maksymiliana Kolbe oraz dzwon św. Antoniego z Padwy. Każdy z nich jest opatrzony herbem miasta Opalenica, a równo o 12.00 można usłyszeć wygrywany hejnał miejski. 

Muzeum Ziemi Wronieckiej jest jednostką organizacyjną Wronieckiego Ośrodka Kultury. Muzeum Ziemi Wronieckiej działa od 1993 r. Założone zostało z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Wronieckiej. Siedzibą muzeum jest spichlerz z poł. XIX w. znajdujący się w centrum miasta,nieopodal Rynku. Zbiory muzeum tworzą obiekty związane z historią ziemi wronieckiej, w większości podarowane przez społeczeństwo. W budynku znajdują się dwie wystawy stałe. Pierwsza przedstawia dzieje miasta pt. „Historia Wronek” natomiast druga -  etnograficzna, prezentuje przedmioty codziennego użytku, narzędzia rolnicze i wyposażenie warsztatów rzemieślniczych. W piwnicy budynku znajduje się Sala Wystaw Czasowych, w której prócz wystaw, organizowane są prelekcje, spotkania i zajęcia dla dzieci oraz dorosłych. Muzeum Ziemi Wronieckiej prowadzi tematyczne lekcje muzealne oraz oferuje pomoc w zakresie informacji genealogicznych.

8 maja 2016 na wronieckim rynku stanęła rzeźba przedstawiająca ryczącego osła zaprzężonego do wozu. Nawiązuje ona do wydarzenia, jakie miało miejsce 20 kwietnia 1941 roku, kiedy to odbywała się we Wronkach parada na cześć 52. urodzin Hitlera. Zgromadzeni na rynku oficjele odśpiewali hymn, a na maszt wciągnięto hitlerowską flagę. Kiedy do przemówienia szykował się miejscowy oficjel, swoją pogardę dla systemu pokazał przebywający w pobliżu osioł, który zaczął rżeć z całych sił. Nie spodobało się to Niemcom, którzy wściekli zaczęli brutalnie bić zwierzę. Osioł rzecz jasna uspokoił się, ale od tego czasu traktowany jest jako miejscowy bohater, który zakpił sobie ze zbrodniczego systemu i jego przywódców. Jego postać i historię postanowiono upamiętnić właśnie poprzez postawienie pomnika, którego projektantem jest artysta rzeźbiarz – Robert Sobociński. Dziś stojący w centrum miasta osiołek z brązu, któremu nadano imię „Psikus”,  jest niewątpliwą atrakcją turystyczną promującą Wronki, ale i elementem przypominającym o historii, którą warto poznać.

Poznańskie koziołki codziennie w południe trykają się na wieży ratuszowej i stanowią jedną z największych atrakcji miasta – trzeba koniecznie je zobaczyć! Wiąże się z nimi najbardziej znana miejska legenda. W roku 1551, kiedy przebudowywano poznański ratusz, miała się odbyć wielka uczta z okazji zainstalowania na wieży nowego zegara autorstwa mistrza Bartłomieja Wolffa z Gubina. Na tę szczególną uroczystość przybyło wielu znamienitych i dostojnych gości, a nawet wojewoda z małżonką.  Na ucztę przygotowano udziec sarni, lecz z powodu nieuwagi kuchcika zsunął się z rusztu prosto w ogień. Kuchcik ukradł więc dwa koziołki, by upiec je na rożnie, ale te uciekły na ratuszową wieżę. Goście zobaczyli je trykające się na gzymsie ratuszowej wieży, czym wzbudziły ogólną wesołość. Wówczas wojewoda polecił dołączyć do zegara jeszcze "urządzenie błazeńskie" w postaci trykających się koziołków.

Muzeum Miasta Turku im. Józefa Mehoffera to najważniejsza placówka kultury w powiecie tureckim, zarazem jedna z ważniejszych w regionie konińskim i jedno z dwóch muzeów w Polsce, w których głównym obszarem zainteresowania są tradycje tkackie. Początki muzealnictwa w Turku sięgają 1962 roku, ale dopiero 10 lat później powstała Izba Regionalna, której głównym wątkiem działalności było kultywowanie bogatych tradycji tkackich Turku. W  1977 r. izba przeniosła się do nowej siedziby w ratuszu, a rok później wznowiła działalność już jako  Muzeum Rzemiosła Tkackiego. Od 2013 roku muzeum funkcjonuje pod nazwą - Muzeum Miasta Turku im. Józefa Mehoffera. Muzeum posiada 3 wystawy stałe, na których prezentowane są dzieła autorstwa Józefa Mehoffera, ale także eksponaty prezentujące tradycje rzemieślnicze miasta,  umeblowanie tkackiego domu i cenne dokumenty. Osobno prezentowane są także zabytki archeologiczne oraz eksponaty przyrodnicze. Przy muzeum działa  Punkt Informacji Turystycznej.

Skansen archeologiczny w Mrówkach znajduje się ukryty w lesie na półwyspie jeziora Kownackiego. Jest to otoczona bagnami i dodatkowo fosą,  trudno dostępna „fortalicja”, zwana w nomenklaturze archeologicznej „gródkiem stożkowatym”. Jest to przykład wczesnego założenia mieszkalno – obronnego. Gródek odkryty w roku 1923, zbadany wykopaliskowo został dopiero w latach 1971-1972. Założenie obronne zrealizowano wznosząc potężny, stożkowaty kopiec o wysokości 7 m. W wyniku badań wykopaliskowych na szczycie kopca w części południowo zachodniej odsłonięto pozostałości pięciobocznej wieży (dł. boku ok. 3 m), o wybrukowanym wnętrzu, która była główną budowlą gródka. Na północ od niej odkryto piwniczkę, która prawdopodobnie znajdowała się pod drugim budynkiem, a na południe pozostałości kuźni. Całość szczytu była otoczona palisadą. Gródek był zamieszkiwany od końca XIII do połowy XIV w. W połowie tego stulecia obiekt uległ spaleniu prawdopodobnie w wyniku jakichś walk. W roku 1973 gródek został zamieniony na skansen archeologiczny udostępniany zwiedzającym w okresie od kwietnia do września.

Koniński Słup drogowy jest najstarszym zachowanym i opatrzonym inskrypcją znakiem drogowym w Europie, poza granicami dawnego imperium rzymskiego. Ustawiony został w XII w. najprawdopodobniej przez Piotra Włostowica, wybitnego możnowładcę i wojewodę m.in. Bolesława Krzywoustego, jako drogowskaz połowy drogi między Kaliszem, a Kruszwicą o czym informuje łacińska inskrypcja z 1151 r. Słup wykuty jest w piaskowcu, przypuszczalnie brzezińskim, a do 1828 r. stał w rejonie zamku konińskiego (teren obecnego Placu Zamkowego). Słup ma kształt kręgla, mierzy 252 cm. Jedna z hipotez sugeruje podobieństwo pomiędzy konińskim słupem, a tzw. mnichem stojącym dziś w Sobótce na Dolnym Śląsku, uchodzącym za zabytek celtycki.

Reprezentacyjny gmach ratusza jest trzecim tego typu obiektem w historii miasta. Obecna klasycystyczna budowla została wzniesiona na przełomie XVIII/XIX w. (pomiędzy 1796 a 1803 rokiem). Budynek zbudowany jest na planie trapezu, ma fasadę z czterema masywnymi kolumnami doryckimi dźwigającymi trójkątny tympanon (w którego wnętrzu umieszczona jest płaskorzeźba herbu Miasta Konina). Budynek ratusza połączony jest z budynkiem dawnych jatek (kramów kupieckich), wzniesionych w pierwszej połowie XIX w. Co ciekawe na wieży ratuszowej umieszczony jest zegar pochodzący z Klasztoru Cysterskiego w Lądzie. W okolicach ratusza warto zatrzymać się w samo południe. Codziennie o tej godzinie rozbrzmiewa bowiem z wieży ratuszowej „Hejnał Miasta Konina”, skomponowany przez rodowitego koninianina – Witolda Friemanna (1889-1977).

Dom Zemełki to najstarszy murowany obiekt mieszczański w Koninie i był wzniesiony na przełomie XVI/XVII w. Obecny wygląd domu jest wynikiem przebudowy przeprowadzonej na przełomie XIX i XX w. W południowo-zachodniej części parteru zachowała się izba kryta sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Przelotowa sień wraz z dwiema piwnicami kryte są sklepieniami beczkowymi. Fundator kamienicy Jan Zemełka urodził się w 1539 roku i był jednym z najznamienitszych mieszczan Konina. Był m.in. doktorem medycyny, wybitnym lekarzem, zdolnym finansistą, człowiekiem bardzo zamożnym i jednocześnie dobroczyńcą o wielkim sercu, zapisał się złotymi zgłoskami w historii Konina i Kalisza. Wielokrotny wójt, rajca i burmistrz Kalisza, dobrodziej kolegium mansjonarskiego w Koninie. Fundator dwóch najstarszych w Polsce katedr medycznych - anatomii i botaniki lekarskiej Uniwersytetu Krakowskiego (1602r.).  Zmarł bezpotomnie 27.12.1607 r. Jego ciało spoczęło w rodzinnym Koninie w podziemiach kaplicy Św. Jana Chrzciciela, przyległej do kościoła farnego.

Drewniany dworek z dużym ogrodem położony w sercu konińskiej starówki wzniesiony został w 1862 roku przez inż. Jana Kowalskiego.  Wcześniej kupił od magistratu Konina na wieczyste użytkowanie, parcelę o powierzchni 8646 łokci. XIX wieczny budynek w stylu klasycystycznym, z dwuspadowym dachem, konstrukcji murowano-drewnianej przez lata był przebudowywany, zmieniał swoich właścicieli i funkcje. Mieściła się w nim m.in. ochronka dla dzieci prowadzona przez siostry zakonne, firma prywatna, która gruntownie odnowiła budynek, a obecnie znajduje się tutaj siedziba Urzędu Stanu Cywilnego. W 1865 roku mama konińskiej pisarki Zofii Urbanowskiej kupiła dworek za resztki swojego posagu i zapłaciła za niego 3600 rubli srebrem. Zofia Urbanowska mieszkała w tym domu od 1910 roku aż do śmierci.

Park im. Fryderyka Chopina założony został w 1843 r. Ten blisko 10 hektarowy park miejski jest jedną z największych atrakcji konińskiej Starówki. Na początku wybudowana została altanka, kilka ławek, utworzono kilka ulic spacerowych. W 1847 roku zatrudniono stałego ogrodnika miejskiego opiekującego się parkiem, który przez kolejne lata stopniowo się rozrastał. W 1920 r. rozpoczęto planowe tworzenie parku na obszarze sześciu hektarów. Zabudowano muszlę koncertową i altankę modrzewiową. Około 1934 r. w parku na stałe zadomowiły się kolorowe krzewy: różaneczniki, hortensje, barwne klony i wiele innych. Na początku lat 50. stopniowo powiększano powierzchnię parku o dalsze hektary. Usypano także wał przeciwpowodziowy. Od 1974 r. zaczął powstać zwierzyniec czyli Mini Zoo, które do dziś cieszy się wielkim powodzeniem szczególnie wśród dzieci. Można tam spotkać między innymi takie zwierzęta jak: alpaki, strusie afrykańskie, emu, kozy, dziki, osły, kuce oraz daniele. Ponadto znajduje się tutaj przyrodnicza mapa regionu, starosłowiański krąg kamienny oraz plansze tematyczne.

W samym centrum poznańskiego rynku, na południe od ratusza znajduje się grupa trzy i czterokondygnacyjnych wąskich kamieniczek, pochodzących z pierwszej połowy XVI wieku. Kamieniczki te, w przeciwieństwie do tych z pierzei rynku, należały do biedniejszych kupców. Już w 1418 roku władze miejskie oddały w tym miejscu do użytku 17 kramów, w których handlowano pochodniami, świecami i rybami. To właśnie od ostatniego z towarów pochodzi pierwotna nazwa – budy śledziowe. Obecna nazwa pochodzi od siedziby Bractwa Budników, które mieściło się w kamienicy nr 17 o czym świadczy herb z trzema palmami i śledziem oraz podpis Fraternitatis Budnicorum.. W XV wieku  zaczęto wznosić wąskie ,murowane domy z podcieniami i izbami mieszkalnymi na wyższych kondygnacjach. Kamieniczki zostały niemal doszczętnie zniszczone podczas II wojny światowej. Odbudowano je po wojnie  wykorzystując oryginalne, renesansowe detale. Kolorowe polichromie zdobiące fasady kamienic wykonano w latach 1953–1961. Podcienia do dzisiaj pełnią funkcję handlową, a cały zespół kamienic jest jednym z nielicznych przykładów szeregowej zabudowy targowej.

Parafia w Komornikach należała do najdawniejszych posiadłości biskupstwa poznańskiego. Obecny kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła powstał na początku XX wieku, w wyniku rozbudowy, która miała miejsce w latach 1911-1912. Ze starego gotyckego kościoła zbudowanego w tym miejscu prawdopodobnie w XV wieku, pozostało jedynie prezbiterium z ołtarzem głównym wykonanym przez sztukatorów włoskiego pochodzenia. Do prezbiterium dobudowano nawę środkową i nawy boczne, w których powstały dwa nowe ołtarze autorstwa Władysława Marcinkowskiego oraz ołtarz patrona parafii, a także malowidła Z. Piechowiaka. Malowidła w nawie głównej to dzieło Stanisława Jareckiego, a w prezbiterium Wiktora Gosieckiego. Z dawnego wyposażenia zachowała się ponadto osiemnastowieczna rokokowa chrzcielnica i zabytkowe XX wieczne organy o przepięknym brzmieniu. W nowo wybudowanej wieży kościelnej umieszczono trzy dzwony, przy czym czas wojen przetrwał największy z nich poświęcony św. Andrzejowi Apostołowi. Z okresu II wojny światowej pochodzi także pamiątkowa tablica z brązu poświęcona pamięci  poległych, zamordowanych i zaginionych mieszkańców gminy Komorniki.

UWAGA! Zwiedzanie kościoła możliwe w każdą sobotę, w godz.10:00-12:00 po wcześniejszym kontakcie telefonicznym pod nr 693 885 092.

Mniszki to malutka miejscowość na zachodnim skraju Wielkopolski. Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach prezentuje warsztaty ginących zawodów - kowala, bednarza, szewca, pszczelarza, rybaka, a także wnętrze składu kolonialnego z pełnym wyposażeniem, dawną klasę szkolną oraz dioramę przyrodniczą Doliny Kamionki. Zobaczyć można również zakład fotografa, zegarmistrza i fryzjera, pracownię krawcowej, a także dawne kino, pocztę, drukarnię, sklep muzyczny, a nawet warsztat naprawy sprzętu RTV i remizę strażacką!  Dzięki zajęciom praktycznym w Centrum można także poczuć się, m.in. wikliniarzem - własnoręcznie wyplatając słynne wózki, garncarzem - tocząc lub lepiąc w glinie, świecownikiem - robiąc świecę z wosku pszczelego, stolarzem - zbijając własną ryczkę... I wiele innych!  Wszystkie warsztaty znajdują się w ceglanych budynkach dawnego folwarku rodziny von Unruh, z końca XIX wieku. W skład zespołu wchodzi również dwór i willa. W Mniszkach łączą się trasy edukacyjne i szlaki piesze Parku Krajobrazowego Dolina Kamionki oraz Pszczewskiego Parku Krajobrazowego i inne.

Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Rawiczu jest świątynią poewangelicką. Dawny zbór pw. św. Trójcy został zbudowany (na miejscu strawionych w pożarach drewnianych świątyń z XVII w.) w latach 1803- 1808 według projektu z 1802 roku autorstwa Carla Gottharda Langhansa - architekta pruskiego słynącego z zaprojektowania m.in. bramy brandenburskiej w Berlinie. Projekt zrealizował budowniczy z Poznania - Krause. Budowla spłonęła  w pożarze w 1915 roku, po czym w ciągu 2 lat została odbudowana z zachowaniem zamysłu projektu. Drewniane wcześniej elementy zastąpiono żelazobetonowymi. Kościół wybudowano na planie prostokąta z wieżą od strony północnej - ma ona prostokątną podstawę zakończoną kopułą. Jej szczyt wieńczy kolumnowa latarnia pokryta blachą z kulą i krzyżem. Wnętrze świątyni zostało wybudowane na planie wpisanej w prostokąt elipsy z dwukondygnacyjnymi emporami podpieranymi przez rzędy jońskich kolumn. Znajdujący się w rejestrze zabytków kościół ceniony jest też ze względu na jedne z największych w Polsce, 50-głosowe organy, a także chrzcielnicę z XIX wieku. Kościół od 1945 roku jest świątynią katolicką, a od 1976 roku pełni rolę kościoła parafialnego.

Ratusz w Sarnowie został wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku, a dokładnie w 1837 roku. Budowla ta zlokalizowana jest na środku rynku. W 1870 roku klasycystyczna, dwukondygnacyjna budowla wzbogaciła się o neogotycką wieżę zegarową. Ośmioboczna wieża została wybudowana z czerwonej cegły i ozdobiona rzeźbami oraz pilastrami. Ratusz wybudowany został na planie prostokąta z fasadą skierowaną w kierunku zachodnim. Nad głównym wejściem do budynku mieści się herb dawnej miejscowości - Sarnowa, która uzyskała prawa miejskie w XIII wieku. W 1973 roku utraciła je i włączona została w granice Rawicza. Ratusz przestał pełnić funkcję siedziby władz miasta. Obecnie mieści się w nim biblioteka.

Folwark Mnichy znajduje się w powiecie międzychodzkim w dolinie niewielkiej rzeczki Kamionki. Obecny budynek dworski pochodzi z 1908 roku, jednak w bryle tej budowli znaleźć można pozostałości osiemnastowiecznego budynku, wzniesionego jeszcze przez rodzinę Sczanieckich. Budynek ten wzniesiony został na planie prostokąta. Fasada z charakterystycznym ryzalitem mieszczącym wejście główne. Jej szczyt wieńczy ozdobny ryzalit z figurą putta z rogiem obfitości oraz ozdobnymi wazami na zakończeniach fryzu. Całość udekorowana jest roślinnymi girlandami i owalami. W skład zespołu folwarcznego wchodzi także zbudowany z czerwonej cegły, na kamiennej podmurówce, budynek rządcówki z 1868 roku. Budynek ten z dworem połączony jest filarową galerią. Ponadto zespół folwarczny tworzy także stajnia z powozownią, budynek dawnej stodoły, a także gołębnik i gorzelnia. Do części dworskiej przylega zabytkowy park, założony w XIX wieku z historycznymi okazami drzew i krzewów. Na terenie folwarku mieści się ponadto izba rybacka, prezentująca bogate tradycje rybackie w regionie.

Centrum Tradycji i Kultury w Komornikach jest obiektem użyteczności publicznej, w którym prowadzona jest działalność oferująca bogaty wachlarz usług z dziedziny kultury, sztuki, rozrywki i turystyki. W obiekcie zlokalizowano m.in. bibliotekę, salę widowiskową z 283 miejscami,  pracownie oraz czytelnię. Budynek CTiK został oddany do użytku w 2020 r. Jego nowoczesna bryła oraz zastosowanie drewna i szkła doskonale korespondują z historycznym otoczeniem.  Niebanalna sylwetka budynku Centrum stanowi bez wątpienia jego element wyróżniający, nic więc dziwnego, że budowla została już dwukrotnie nagrodzona w prestiżowych konkursach architektonicznych. Jeszcze w 2020 r. CTiK w Komornikach uzyskało tytuł „Budowa XXI w.” w konkursie „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”. Na początku 2021 r. obiekt nagrodzono również w ramach konkursu Nagroda Architektoniczna Województwa Wielkopolskiego.