Lista znaczków

W toruńskim muzeum Domu PRL-u, otworzonym 1 maja 2019r. – można obejrzeć dokumenty, meble, sprzęty, ubrania oraz różne przedmioty użytku codziennego, z których korzystano w latach 60’-80 XX wieku. Muzeum składa się z sześciu pomieszczeń urządzonych podobnie do wielu mieszkań w tamtym okresie. Łazienka, kuchnia, salon i dwa pokoje kryją w sobie mnóstwo skarbów sprzed lat, takich jak balie, maszyny do pisania, mydła, aparaty telefoniczne, odzież, telewizory, meblościanki, prasę, gramofon, pocztówki, radia, naczynia i wiele innych. Młodzi turyści mają okazję przenieść się do epoki dorastania ich rodziców i dziadków, a obcowanie z jakże innymi sprzętami często jest dla nich wielkim zaskoczeniem i przygodą. Wielu z nich można dotknąć lub z nich skorzystać, np. posłuchać płyt na starym gramofonie, spróbować swoich sił w pisaniu na maszynie czy pobawić się starą centralką telefoniczną. Wizyta w muzeum jest niewątpliwie podróżą w czasie i świetną zabawą dla starszych jak i młodszych.

Toruńskie Żywe Muzeum Piernika to pierwsza tego typu interaktywna placówka w Europie. Istnieje od 2006 roku i mieści się w samym centrum miasta – na ulicy Rabiańskiej 9. W naszym muzeum można nie tylko w magiczny sposób przenieść się do XVI-wiecznej piernikarni, by pod okiem Mistrza Piernikarskiego własnoręcznie wykonać tradycyjnego piernika, ale także zobaczyć manufakturę z początku XX wieku, gdzie każdy chętny może ozdobić piernika lukrem. Zapraszamy wszystkich, którzy chcą poznać tradycję wypieku toruńskiego piernika, historię miasta, średniowieczną kulturę i język w niezwykłej atmosferze i z humorem! Do pracy gonimy wszystkich bez wyjątku, czy to małych, czy dużych. Poznawanie historii i tradycji w naszym Muzeum to radość dla zwiedzających w każdym wieku, nawet najbardziej dojrzałym.

Żnińska Kolej Wąskotorowa (dawniej Żnińska Kolej Powiatowa) znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim. Trasa kolejki przebiega z miejscowości Żnin (stacja Żnin Wąskotorowy) do wsi Gąsawa. Długość całej trasy to 12 km, a czas trwania przejazdu w jedną stronę to około godziny i piętnastu minut. W miesiącach od maja do sierpnia kolejka po trasie kursuje codziennie, często także w dodatkowych terminach. Na trasie kolejki leży m.in. Biskupin, zrekonstruowana starożytna osada będąca muzeum archeologicznym, dostępnym dla zwiedzających. W Wenecji znajduje się natomiast Muzeum Kolei Wąskotorowej. W posiadaniu Żnińskiej Kolei Wąskotorowej jest jedyny na świecie czynny egzemplarz parowozu Px38, pieszczotliwie nazywany „Leonem”.

Toruń jest jednym z najstarszych miast polskich. Niegdyś przez Toruń prowadził bursztynowy szlak. Około roku 1100 p.n.e. na obszarze obecnego zamku krzyżackiego funkcjonowała osada łużycka. W okresie od IX do XIII wieku n.e., w tym miejscu wznosił się pierwotny słowiański gród toruński, otoczony drewniano-ziemnymi wałami, strzegący przeprawy przez Wisłę. Początek współczesnemu miastu dali Krzyżacy w 1230 roku. Niedługo po tym, z powodu częstych powodzi nawiedzających nisko położone tereny, miasto przeniesiono w górę rzeki, w miejsce jego obecnego położenia.W 1264 roku nadano prawa miejskie drugiej osadzie - Nowemu Miastu. Ówczesny Toruń bogacił się na handlu wiślanym, składzie soli i towarów solonych, wielkich dorocznych jarmarkach międzynarodowych. W 1703 roku doszło do katastrofalnego, najdotkliwszego w całej historii bombardowania miasta przez wojska szwedzkie. Spłonęła wówczas znaczna część Rynku, ratusz i kościoły. W 1997 roku zespół Starego i Nowego Miasta oraz ruiny zamku krzyżackiego wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Wśród głównych atrakcji turystycznych Torunia należy wymienić: pozostałości średniowiecznych obwarowań miejskich: fragmenty murów budowanych od połowy XIII, a rozbudowywanych i modernizowanych do XV wieku wraz z kilkoma basztami, Rynek Staromiejski wraz z Ratuszem, ruiny zamku krzyżackiego, kościół św. św. Janów Chrzciciela i Ewangelisty, zespół gotyckich kamienic mieszczańskich z XIV-XVI wieku - w tym Dom Kopernika z XV wieku mieszczący muzeum astronoma i wiele innych cenny zabytków. Dodatkową atrakcją zwiedzania Torunia jest możliwość zdobycia jeszcze jednego Znaczka Turystycznego - Nr 720 Planetarium w Toruniu.

Krzyżacki zamek w Golubiu-Dobrzyniu leży na wysokim wzgórzu na prawym brzegu Drwęcy, górując nad okolicą. Ceglany zamek wybudowano na przełomie XIII i XIV wieku z inicjatywy krzyżackiego komtura Konrada von Sacka. Budowlę wzniesiono na planie prostokąta, a jej mury zwieńczone są renesansową attyką. W narożach zamku znajdują się niewielkie wieżyczki, natomiast w południowo-zachodnim narożniku stoi cylindryczna baszta, a tuż obok niej przy bramie wjazdowej niewielka przybudówka, przeznaczona prawdopodobnie na dom komtura. Budowę zamku zakończono po 1330 roku. Od warownego przedzamcza zamek oddzielała sucha fosa. W 1410 roku zamek został zajęty przez rycerstwo polskie, a rok później po podpisaniu I pokoju toruńskiego zamek zwrócono Krzyżakom. Podczas wojny golubskiej w 1422 roku zamek poważnie ucierpiał. W latach 1616–1623 przebudowany na polecenie królewny Anny Wazówny, która objęła starostwo golubskie. W czasie kolejnych stuleci zamek kilkakrotnie ulegał uszkodzeniom i był przebudowywany. W 1920 roku urządzono na zamku muzeum. Po wojnie obiekt po raz kolejny odrestaurowano, a w 1977 roku na zamku odbył się jeden z pierwszych w Polsce turniej rycerski. Obecnie na zamku mieści się muzeum wraz z hotelem i restauracją. 

Zamek w Radzyniu Chełmińskim wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku to jedna z największych krzyżackich budowli w kraju. Do dnia dzisiejszego zachwyca swą potęgą. Wędrowców witają strzeliste wieże, z których rozciąga się przepiękny widok na okolicę. Po przekroczeniu XIV-wiecznego, granitowego portalu i wkroczeniu do szyi bramnej, odsłaniają się mniejsze i większe sale zamkowe oraz wszelkie perełki architektoniczne. Ten niepowtarzany klimat sprawił, że to właśnie tutaj zostały nagrane dwa pierwsze odcinki serialu „Pan samochodzik i templariusze”, czego pozostałością są tajemne znaki wyryte w murach. Obecnie zamek udostępniany jest do zwiedzania ale także organizowane są turnieje rycerskie, festyny, żywe lekcje historii ale i zaręczyny, śluby, imprezy integracyjne, prelekcje, konferencje.

Zbudowany w stylu gotyckim przez zakon krzyżacki w I połowie XIV wieku w miejscu grodu książąt pomorskich. Założony na planie regularnym z dziedzińcem. Składał się z zamku właściwego i przedzamcza. Posiadał 4 narożne wieże. Otoczony murem obwodowym i fosą. Był siedzibą komturów. Oblegany w 1410 roku. W czasie wojny trzynastoletniej przejściowo w rękach polskich. Odzyskany po pokoju toruńskim w 1466 roku. W II połowie XVI wieku przebudowany w stylu renesansowym przez kasztelana chełmińskiego Jerzego Konopackiego. Zniszczony w czasie wojen szwedzkich w XVII w. nie został odbudowany. Rozebrany częściowo przez władze pruskie. Zachowała się część murów korpusu zamkowego i 1 cylindryczna wieża z blankami w szczycie o wysokości 34 metrów.

Murowany zamek powstał w pierwszej połowie XIV wieku i najprawdopodobniej już w 1337 roku był ukończony, na co wskazuje utworzenie w tym czasie krzyżackiej komturii w Brodnicy. Zamek zbudowany został na planie kwadratu o bokach długości 45 metrów. Cztery skrzydła zamku otaczały wewnętrzny dziedziniec. W narożach zamku znajdowały się, wysunięte poza linię murów, wieżyczki. Zamek posiadał także wysoką na 50 metrów wieżę, a cały obiekt otoczony był fosą, przez którą od strony przedzamcza można było dotrzeć jedynie mostem zwodzonym. W 1415 roku fortyfikację przystosowano do walk z użyciem broni palnej. Po bitwie pod Grunwaldem zamek przeszedł w ręce wojsk polskich, jednak już wkrótce powrócił pod władanie zakonu, który władzę na zamku sprawował do 1454 roku. Na początku XVII wieku okoliczne ziemie i zamek przeszły w ręce Anny Wazówny – siostry Zygmunta III Wazy. Po pierwszym rozbiorze Polski Brodnica znalazła się pod panowaniem pruskim. Nakazano wówczas rozbiórkę zamku, z którego ostała się jedynie wieża oraz fundamenty i piwnice. Podziemia odkopano w 1940 roku, a 13 lat później rozpoczęto pierwsze prace konserwatorskie. Od 1986 roku zamek jest własnością Muzeum Regionalnego w Brodnicy. Do zwiedzania udostępniono piwnice, w których mieszczą się wystawy stałe i czasowe, natomiast na wieży udostępniono punkt widokowy.

Wieża Klimek, stanowiąca nieodłączny element zamku krzyżackiego w Grudziądzu, podobnie jak inne zabudowania warowni powstała w 2. połowie XIII wieku. Klimek pełnił przede wszystkim funkcję militarną, jako miejsce ostatecznej obrony – w przypadku zdobycia zamku przez nieprzyjaciela rycerze zakonni zamykali się w wieży, czekając na odsiecz. Drugą funkcją Klimka był punkt obserwacyjno-komunikacyjny. Wieża wysoka na ponad 30 metrów ponad poziom terenu pozwalała przy korzystnych warunkach meteorologicznych na obserwację terenu w promieniu ponad 20 km oraz porozumiewanie się z załogami okolicznych zamków krzyżackich, tj. w Rogóźnie-Zamku, Pokrzywnie, Nowem nad Wisłą i w Świeciu. Trzecią funkcją Klimka było więzienie. W części przyziemnej wieży znajdował się loch i dwa karcery. Według podań w tymże lochu, po pojmaniu w maju 1411 roku, więziony był Mikołaj z Ryńska, chorąży ziemi chełmińskiej, który w decydującej fazie bitwy pod Grunwaldem przeszedł z rycerstwem chełmińskim na stronę Władysława Jagiełły. Odbudowana w 2014 roku po zniszczeniach wojennych wieża ma wysokość 23 metry ponad poziom terenu. Na jej szczyt z tarasem widokowym prowadzi prawoskrętna klatka schodowa. Z wieży roztacza się malowniczy widok na Grudziądz i dolinę Wisły. Przy idealnej widzialności z Klimka można dostrzec wieże kościołów w Chełmnie oddalonym o 30 km.

Fontanna "Jaś i Małgosia" jest nierozerwalnie związana z wizerunkiem Ciechocinka i tutejszego uzdrowiska. Częścią fontanny jest gipsowa figurka chłopca i dziewczynki chroniących się pod parasolem. Fontanna umiejscowiona jest w centralnej, obsadzonej lipami krymskimi alei Parku Zdrojowego, wiodącej w kierunku zabytkowej warzelni soli. Pierwotnie była ona ozdobą placu przed Teatrem Letnim, następnie w 1927 roku przeniesiona została do Parku Zdrojowego, gdzie stała się jego prawdziwą atrakcją. Obecnie figurki Jasia i Małgosi oraz parasol są kolorowe, jednak jeszcze przed wojną tych kolorów były pozbawione. Fontanna ta jest chętnie wykorzystywana jako tło do pamiątkowych zdjęć, szczególnie w okresie wegetacyjnym, kiedy wkoło rozkwitają rośliny bujnie obrastające pobliskie klomby. Z uwagi na tę niepowtarzalną i bajkową wręcz scenerię miejsce to jest jednym z najchętniej odwiedzanych w Ciechocinku.

Fort IV to jeden z głównych fortów zewnętrznego pierścienia Twierdzy Toruń. Zbudowany w latach 1878-1884 otrzymał imię pruskiego generała Johana Davida Yorcka, po przejęciu Fortu przez wojsko polskie w roku 1926 otrzymał imię polskiego hetmana koronnego – Stanisława Żółkiewskiego. Fort IV jest bardzo dobrze zachowanym fortem artyleryjskim, w którym każdy może zobaczyć jak wygląda fosa sucha, przejść podziemną poterną, wejść do Prochowni, kaponiery, Wartowni, do stanowiska obserwacyjnego piechoty typu WT 90, a także do remiz działowych. Jest to miejsce, które turyści mogą zwiedzać indywidualnie lub w grupach, z przewodnikiem, w dzień lub w nocy, w blasku pochodni i z ciekawymi atrakcjami. Fort IV posiada własną bazę noclegową (140 miejsc) i gastronomiczną w postaci Fortecznej Restauracji. W salach i na dziedzińcach odbywają się konferencje, imprezy rodzinne i firmowe, a cały rok wypełniają cykliczne imprezy: Półkolonie, Saloniki Artystyczne, Bale Karnawałowe, Pikniki Majówkowe i wiele innych.

Tężnie solankowe w Ciechocinku to unikatowa i największa w Europie konstrukcja drewniana służąca do odparowywania wody z solanki. Budowa tężni I i II trwała od 1824 do 1828 roku, trzecia natomiast powstała w 1859 roku. Wysokość tężni wynosi 15,8 m, zaś ich łączna długość to 1741,5 m. U podstawy tężni wbitych zostało blisko 7000 dębowych pali, na których oparto świerkowo-sosnową konstrukcje. Wnętrze zajmują gałęzie tarniny, po której spływa solanka. Solankę do tężni pompuje się ze źródła nr 11 (fontanna "Grzybek") i wtłacza na górę do korytek zainstalowanych na szczycie. Stąd solanka przesącza się kroplami po ścianach tężni i pod wpływem wiatru i promieni słonecznych intensywnie paruje. Wokół tężni tworzy się bogaty w jod mikroklimat, tworzący naturalne, lecznicze inhalatorium. Zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym od 8 grudnia 2017 roku ustanowiony został Pomnikiem Historii.

Trzy spichrze przy ul. Grodzkiej 7-11, (które także są współczesnym logo Bydgoszczy) zostały zbudowane w latach 1793-1800 r. przez kupca Samuela Gotlieba Engelmanna. Pierwotnie kompleks składał się z pięciu spichrzy w zabudowie szeregowej. W 1960 roku doszczętnie spłonęły dwa spichrze. Zachowane spichrze w 1962 roku zostały zaadaptowane na cele ekspozycyjne bydgoskiego Muzeum. W 2006 roku zakończono ich gruntowny remont i modernizację wnętrz. Szczególnie ulubiony przez bydgoszczan, a zarazem charakterystyczny jest spichrz najbliższy ul. Mostowej, zwany nieraz „holenderskim" ze względu na krążynowy dwuspadowy dach. Przed tym spichrzem współcześnie zorganizowano niewielki amfiteatr oraz usytuowano brązowy model średniowiecznej Bydgoszczy.

Przez ponad 350 lat leżał ukryty tuż pod posadzką, nad jedną z krypt… Skarb, który od chwili odnalezienia w Katedrze Bydgoskiej pw. Św. Marcina i Mikołaja, rozbudza wyobraźnię to ponad 480 złotych monet, ozdoby, części stroju, w tym srebrne guzy i dekoracyjne rozety wysadzane kamieniami. Najstarszy pieniądz pochodzi z XVI wieku.  Apetyt na wrażenia podsycają odkryte krypty grobowe. W jednej z nich spoczywa, pełniący w latach 1845-1870 funkcję proboszcza ks. Józef Turkowski. Znalezisko można oglądać w Europejskim Centrum Pieniądza na Wyspie Młyńskiej (Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy).  Na wystawie poświęconej mennicy bydgoskiej, zwiedzający poznają także tajniki pracy mincerzy oraz historię miejsca, w którym niegdyś można było usłyszeć, jak sypały się stosy brzęczących monet.

Ikonę Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Toruniu wykonał artysta malarz, konwertyta Józef Burchardt w 1901 roku. W 1902 roku ikona została poświęcona przez papieża Leona XIII z przeznaczeniem dla parafii w Osieku k. Rypina. Po misjach  i renowacji misji (1928) wygłoszonych  w parafii w Osieku redemptoryści otrzymali od proboszcza tę ikonę. Pierwotnie umieścili ją w kaplicy zakonnej domu w Warszawie, a następnie przekazali redemptorystom w Toruniu ze względu na istniejący tam klasztor i powstającą kaplicę publiczną. Uroczyste wprowadzenie ikony do kaplicy nastąpiło 17 czerwca 1928 roku. Niebawem kult Matki Bożej rozprzestrzenił się nie tylko na Toruń, ale i daleko poza jego granice. 1 października 1967 roku ks. kard. Stefan Wyszyński, prymas Polski dokonał koronacji tej ikony. Kościół, w którym znajduje się obraz został wybudowany w latach 1958 – 1963. Toruński kościół należy stylistyczne do kierunku zwanego konstruktywizmem. Przy sanktuarium znajduję się dom pielgrzyma, gdzie można się zatrzymać, aby zwiedzać ciekawe miejsca Torunia i okolic. 

Rotunda Św. Prokopa to jedna z najstarszych romańskich świątyń (XII w.), a zarazem największa romańską rotunda w Polsce. Wyjątek europejski stanowi prostokątne prezbiterium z oryginalnym sklepieniem. Od północy przylegają dwie asymetrycznie absydy, a od zachodu cylindryczna wieża. Prawie wszystko z tego kościoła zbudowane jest z ciosów granitowych, z elementami konstrukcyjno-dekoracyjnymi z piaskowca, a cegła jest elementem zastosowanym nieco później. Do 1779 r. świątynia funkcjonowała pw. św. Krzyża. Za czasów wojen napoleońskich od 1812 r. służyła jako spichlerz, następnie jako dzwonnica. Podczas II wojny światowej Niemcy zrobili z kościoła magazyn i wycofując się podłożyli materiały wybuchowe, mury wytrzymały, ale zniszczono kopułę i górne partie wieży. Odbudowa trwała kilka lat po wojnie. Wśród surowego wyposażenia świątyni można zauważyć: tympanom fundacyjny kościoła (kopia), pusty romański grobowiec – przypuszczalnie fundatora, najstarsze w Polsce stacje drogi krzyżowej (1531 r.). W zachodniej części znajduje się empora (biforium), w której zasiadali królowie i dostojnicy. Prawdopodobnie przebywali tam Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagielończyk, Zygmunt Stary i inni. U wejścia do kościoła stoi XII-wieczna romańska kropielnica, w całości wyciosana w jednym kamieniu.

Ratusz w Brodnicy został wybudowany w końcu XIV wieku. Jego pozostałości znajdują się w północnej pierzei trójkątnego rynku i są obudowane zabudową o charakterze mieszkalno – usługowym. Na pozostałe fragmenty dawnego ratusza składa się ośmioboczna wieża nakryta ośmiopołaciowym dachem namiotowym, krytym dachówką. Wieża posiada na najwyższej kondygnacji tarczę zegarową. We wnętrzu ratuszowej wieży zawieszone są dwa dzwony. Jeden pochodzi  z 1553, a drugi z 1554 roku i na pewno starszy z nich, a prawdopodobnie oba ufundował starosta brodnicki Rafał Działyński herbu Ogończyk. Poniżej wieży znajdują się widoczne fragmenty gotyckiego szczytu podzielonego lizenami i ozdobionego blendami. W latach 1598-1646 budynek ratusza służył m.in. jako siedziba zboru ewangelickiego. W 1631 roku podczas pożaru miasta budynek uległ częściowemu spaleniu. Podobno był później nieznacznie wyremontowany i pełnił funkcje mieszkalne. Pewnym natomiast jest, że w połowie XIX wieku został ostatecznie rozebrany, a jedyne co zachowało się ze starego ratusza to widoczne do dzisiaj wieża i część szczytu. 

Radzyń Chełmiński to urokliwe miasteczko w którym w 1971 roku nakręcono miniserial pt. „Pan Samochodzik i templariusze". Była to produkcja oparta na motywach powieści Zbigniewa Nienackiego pod takim samym tytułem. Książkowa wówczas wioska Miłkokuk, z ruinami krzyżackiego zamku to właśnie Radzyń Chełmiński, który na dwa miesiące przekształcił się w plan zdjęciowy. To właśnie tutaj oraz w okolicznych miejscowościach nakręcono większość serialowych scen, w których udział jako statyści bardzo często brali udział sami mieszkańcy miasteczka. W rolę tytułowego Pana Samochodzika wcielił się Stanisław Mikulski, a w role innych postaci wcieliły się m.in. takie gwiazdy jak Ewa Szykulska, Danuta Szaflarska czy Alina Janowska. Zamek w Radzyniu Chełmińskim wybrano jako plan do kręcenia serialu nieprzypadkowo, gdyż ruiny były bardzo efektowne, ale też położone na uboczu i rzadko odwiedzane przez turystów. Do dziś dnia w zamkowych piwnicach można zobaczyć wyryty na potrzeby serialu znak templariuszy, a mieszkańcy miasta z sentymentem wspominają wydarzenie jakim było kręcenie serialu.

Planetarium im. Władysława Dziewulskiego w Toruniu zostało otwarte w 1994 roku. Główną atrakcją jest seans w sali planetarium pod kopułą o średnicy 15 metrów, a dodatkowo w ofercie są dwie wystawy interaktywne. Na każdą z atrakcji kupuje się osobny bilet i wchodzi o określonej godzinie. Seanse astronomiczne oglądamy, siedząc w fotelach, a ekranem jest cała kopuła ponad naszymi głowami. Seanse są połączeniem obrazu gwiazd i animacji, opowieść prowadzi narrator, a całości dopełnia muzyka. Zależnie od tytułu, seanse opowiadają o wielkości i budowie Wszechświata, opisują najbardziej popularne gwiazdozbiory na niebie, przybliżają tajemnice planet i galaktyk. Wystawa Baza MARS#17 to strefa multimedialna przypominająca futurystyczne laboratorium kosmiczne na Marsie. Wystawa Geodium poświęcona jest Ziemi. Skupia się na astronomicznych i środowiskowych aspektach powstania i ewolucji naszej planety.

Park Solankowy w Inowrocławiu to największa atrakcja miasta uzdrowiskowego Inowrocławia, nazywanego ,,Miastem na Soli”. Jego historia rozpoczyna się w 1875 r. kiedy trzech inowrocławskich przemysłowców, na czele z dr Zygmuntem Wilkońskim założyło Towarzystwo Akcyjne ,,Solanki Inowrocławskie”. Na 1 ha powierzchni powstało Uzdrowisko, które dziś zajmuje już obszar 85 hektarów. Symbolem Parku jest tężnia solankowa- wielkie inhalatorium. Jest to druga co do wielkości tężnia w naszym kraju, licząca 322 m długości oraz 9 metrów wysokości. Tężnia przypomina dwa połączone wieloboki, na jej szczycie znajduje się taras widokowy. Wieczorami jej konstrukcja jest iluminowana. W Parku znajdują się zabytkowe budynki zakładu kąpieli mineralnych, zakładu kąpieli borowinowych oraz zakładu przyrodoleczniczego. Dumą Parku są ogrody zapachów oraz dywany kwiatowe. Odpocząć można w nowoczesnej Pijalni Wód Mineralnych, połączonej z Palmiarnią oraz Chatą Kujawską. Pragnienie ugasi łyk wody mineralnej Inowrocławianki oraz Jadwigi. Niewątpliwie atrakcją Parku jest także park linowy, rzeźba Pawia oraz Terma Inowrocławska.

Na terenie Parku Kulturowego Wietrzychowice w Wietrzychowicech i Gaju (gm. Izbica Kujawska) znajdują się grobowce megalityczne wzniesione przez ludność neolitycznej kultury pucharów lejkowatych 3500 lat p.n.e., które stanowią obecnie jedne z najstarszych i najcenniejszych obiektów europejskiego dziedzictwa kulturowego. Kultura ta wytworzyła charakterystyczny styl wyrobu naczyń z gliny, narzędzi krzemiennych i kamiennych. Jej ludność zajmowała się głównie uprawą roślin i hodowlą zwierząt. Posiadała także swoje wierzenia religijne, co wiązało się z silną wiarą w życie pozagrobowe. Znalazło to swój obraz we wznoszeniu specjalnej konstrukcji grobowców dla niektórych zmarłych. Ludność kultury pucharów lejkowatych budowała grobowce z potężnych głazów, które tworzyły obstawę mającą chronić mogiły przed rozmyciem, a zarazem odgraniczyć obszar poświęcony czci zmarłego i czynnościom kultowym. Nad mogiłami usypywano potężne wały ziemne, mające ponad 1000 m³ objętości, ponad 100 m długości i do 3 m wysokości. Ich monumentalność szczególnie jest widoczna od czoła (od szerszej części). Podstawową myślą budowniczych grobowców było zapewnienie zmarłym możliwie trwałego miejsca wiecznego spoczynku, podobnie jak w przypadku piramid egipskich (które są młodsze o przeszło 1000 lat).

Ośrodek Chopinowski w Szafarni położony na ziemi dobrzyńskiej mieści się w XIX-wiecznym pałacu, zbudowanym w miejscu dawnego dworu Dziewanowskich. To tu Fryderyk Chopin spędził wakacje w 1824 i 1825 roku,  poznając polski folklor i muzykę ludową, pod której wpływem zaczął komponować pierwsze mazurki. Wspomnienia z pobytu w Szafarni zawarł w humorystycznym „Kurierze Szafarskim”. Obecnie Ośrodek jest instytucją kultury mającą na celu popularyzację postaci Fryderyka Chopina i jego twórczości poprzez koncerty, konkursy oraz audycje muzyczne dla grup. Odwiedzający Szafarnię mogą w zabytkowych wnętrzach pałacu znaleźć wystawy poświęcone kompozytorowi, pospacerować po malowniczym parku otaczającym ośrodek lub napić się aromatycznej kawy żołędziowej, takiej, jaką pijał w tym miejscu Fryderyk Chopin.

Olenderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce jest pierwszym w Polsce skansenem poświęconym osadnictwu olenderskiemu, rozwijającemu się od XVI w. Początkowo byli to osadnicy z Niderlandów i Fryzji – członkowie protestanckiej grupy menonitów, którzy w tolerancyjnym Królestwie Polskim mogli swobodnie wyznawać swoją wiarę. Zasiedlali tereny zalewowe i nieużytki od Żuław w górę Wisły do Torunia i dalej aż na Mazowsze. Głównym celem założenia Parku jest odtworzenie fragmentu krajobrazu kulturowego nadwiślańskiej wsi z przełomu XIX i XX w. Na powierzchni ponad 5 ha, zrekonstruowano olenderską wieś o charakterystycznym układzie, tzw. rzędówkę bagienną. Znajdują się tu 3 pełne zagrody składające się z 6 zabytkowych budynków mieszkalnych i gospodarczych. Przeniesione zostały z terenu Doliny Dolnej Wisły i pochodzą z XVIII i XIX w. Obiekty te to najcenniejsze, zachowane do dzisiaj, przykłady architektury charakterystycznej dla osadników olenderskich. Otaczają je pola uprawne, łąki, ogródki i sady, roślinność przyzagrodowa oraz zadrzewienia spotykane przy drogach i rowach odwadniających.

Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie usytuowane jest w budynku Magistratu oraz zabytkowej Baszcie. Magistrat wybudowany w 1906 roku był początkowo siedzibą władz miejskich Żnina. Od połowy lat 90 mieści się w nim administracja Muzeum Ziemi Pałuckiej, galeria wystaw czasowych oraz wystawy stałe, poświęcone etnografii, sportom motorowodnym  i historii drukarstwa. Prezentowane są tu tradycyjne stroje, drewniana i gliniana rzeźba. Zrekonstruowane jest także wnętrze pałuckiej chaty wyposażonej w niezbędne sprzęty gospodarstwa domowego.  Warte polecenia są także wystawy poświęcone historii żnińskich sportów motorowodnych oraz historii żnińskiego drukarstwa. O przebogatej historii miasta słynącego w średniowieczu ze znakomitego piwa i najlepszego pszennego chleba na świecie opowiada ekspozycja w zabytkowej, XV-wiecznej „Baszcie”. Ceglana wieża stanęła na środku największego placu Żnina, w południowej części miasta. Pełniła  funkcję reprezentacyjną i świadczyła o bogactwie mieszkańców tego miasta. Obecnie w jej wnętrzach znajduje się zbrojownia, wystawa archeologiczna pod nazwą „Skarby Żnińskiego Rynku” zrekonstruowana sala obrad Rady miejskiej oraz Skarbiec miejski. Na ostatniej istniejącej kondygnacji mieści się mechanizm zabytkowego zegara, który od ponad 250 lat odmierza czas na żnińskim rynku.

Muzeum biograficzne poświęcone życiu i twórczości Stanisława Noakowskiego (1867-1928), urodzonego w Nieszawie wybitnego teoretyka architektury, pedagoga, rysownika i malarza. Mieści się ono w klasycystycznym domu z 1. poł. XIX w. Na parterze znajdują się sale dedykowane patronowi muzeum. Pierwsza ma charakter biograficzny, w drugiej eksponowane są rysunki i akwarele S. Noakowskiego. Na piętrze prezentowana jest twórczość plastyczna Ludwika Bucharda (1828-1912), krytyka sztuki, malarza i pedagoga, nauczyciela rysunku S. Noakowskiego. W muzeum przez cały rok organizowane są wystawy czasowe, koncerty, wieczory historyczne i projekcje filmowe.  Na terenie placówki, znajduje się również lapidarium z oryginalnymi detalami architektonicznymi pochodzącymi z Zamku Królewskiego w Warszawie.