No. 914 Mauzoleum Rodziny Güttlerów w Złotym Stoku

Mauzoleum Güttlerów powstało między 1874, a 1879 rokiem. Jego fundatorką była urodzona w dzisiejszym Javorniku  - Pauline Güttler, która wyszła za mąż za Wilhelma  Güttlera – właściciela fabryk prochu w Mąkolnie.  Güttlerowie byli właścicielami złotostockiej kopalni rudy arsenu i fabryk. Posiadali także kopalnię w miejscowości Raci Udoli. Po śmierci Wilhelma Güttlera jego żona zainicjowała budowę grobowca. Mauzoleum składało się z 2 części – nadziemnej kaplicy i podziemnej krypty na trumny. Do wnętrza kaplicy prowadziły dębowe drzwi z kratą, nad którą umieszczono witraż. We wnętrzu znajdował się marmurowy ołtarz. Po jego obu stronach znajdowały się palmy. Wnętrze to zamknięte było kopułą zwieńczoną latarnią, wpuszczającą do środka jasnoniebieskie światło. Poniżej kaplicy znajdowała się krypta, w której w cynowych sarkofagach spoczęło ośmiu członków rodziny Güttlerów. Po drugiej wojnie światowej mauzoleum ograbiono i zniszczono. Rozbito sarkofagi, rozkradziono wszystko co się dało, a zwłoki Güttlerów zbezczeszczono. Grobowiec w fatalnym stanie dotrwał do 2017 roku, kiedy to dzięki dofinansowaniu z Funduszu Mikroprojektów Euroregionu Glacensis został odnowiony i uratowany przed kompletnym zniszczeniem.