No. 1159 Baszta Męczarnia w Wieluniu

Powstanie baszty datuje się na przełom XIV i XV wieku. Początkowo nazywana Katownią, później znana jako Piekarnia (od rodzaju tortur) i Męczarnia. Wszystkie te nazwy mają związek z funkcją, jaką pełniła baszta – była miejskim więzieniem i pracownią kata — wykwalifikowanego urzędnika, któremu miasto płaciło za wymierzanie kar zasądzonych przez sąd oraz usuwanie padliny. Kat funkcjonował w Wieluniu jeszcze w XVIII wieku. W XIX w. rozebrano znaczną część dawnych fortyfikacji. Męczarnia ocalała, jednak przez kolejne dwa stulecia powoli niszczała. Nowe życie tchnęła w obiekt kompleksowa przebudowa z drugiej dekady XXI wieku, zrealizowana ze środków unijnych. Baszta jest obecnie jednym z obiektów Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Znajdują się w niej dwie ekspozycje. Wystawa „W izbie wieluńskiego kata” przedstawia historię wieluńskich mistrzów katowskich i ich warsztatu pracy. Druga z wystaw: „Dzieje oręża w średniowieczu i w okresie staropolskim”, wiąże się z funkcją obronną tego miejsca i historią odwołująca się do uczestnictwa mieszkańców Wielunia w konfliktach zbrojnych od początków miasta aż po wiek XVII.